BERTHAMA KERNEL

LENDA E TEKNOLOGJISE
NXENESJA: BEISA MUSTAFA
PROFESORI: FITIM XHEMAJLI
Cka eshte Kerneli

 Kerneli është një program kompjuterik në thelbin e sistemit operativ të një kompjuteri dhe në
përgjithësi ka kontroll të plotë mbi gjithçka në sistem. Është pjesa e kodit të sistemit operativ që është
gjithmonë rezident në memorie dhe lehtëson ndërveprimet ndërmjet komponentëve të harduerit dhe
softuerit. Një kernel i plotë kontrollon të gjitha burimet e harduerit (p.sh. I/O, memoria, kriptografia)
nëpërmjet drejtuesve të pajisjes, arbitron konfliktet ndërmjet proceseve në lidhje me burime të tilla
dhe optimizon përdorimin e burimeve të përbashkëta, p.sh. Përdorimi i CPU dhe cache, sistemet e
skedarëve dhe bazat e rrjetit. Në shumicën e sistemeve, kerneli është një nga programet e para të
ngarkuar në fillim (pas ngarkuesit të ngarkimit). Ai trajton pjesën tjetër të nisjes, si dhe memorien,
pajisjet periferike dhe kërkesat hyrëse/dalëse (I/O) nga softueri, duke i përkthyer ato në udhëzime për
përpunimin e të dhënave për njësinë qendrore të përpunimit.
- Menaxhimi i pajisjes
Për të kryer veprime të ndryshme, proceset kërkojnë akses në pajisjet periferike si miu,
tastiera etj., që janë të lidhura me kompjuterin. Një kernel është përgjegjës për kontrollin
e këtyre pajisjeve duke përdorur drejtuesit e pajisjes. Këtu, një drejtues pajisjeje është
një program kompjuterik që ndihmon ose mundëson OS të komunikojë me çdo pajisje
harduerike.
Një kernel mban një listë të të gjitha pajisjeve të disponueshme dhe kjo listë mund të jetë
tashmë e njohur, e konfiguruar nga përdoruesi ose e zbuluar nga OS në kohën e
ekzekutimit.

- Menaxhimi i Kujtesës
Kerneli ka kontroll të plotë për aksesin në kujtesën e kompjuterit. Çdo proces kërkon
pak memorie për të punuar, dhe kerneli mundëson që proceset të kenë akses në memorie.
Për ndarjen e memories, hapi i parë njihet si adresimi virtual, i cili bëhet me anë të faqes
ose segmentimit. Adresimi virtual është një proces i sigurimit të hapësirave të adresave
virtuale për proceset. Kjo parandalon që aplikacioni të përplaset me njëri-tjetrin.

- Menaxhimi i burimeve
Një nga funksionalitetet e rëndësishme të Kernelit është të ndajë burimet ndërmjet
proceseve të ndryshme. Ai duhet të ndajë burimet në një mënyrë që secili proces të ketë
qasje në burim.
Kerneli gjithashtu ofron një mënyrë për sinkronizimin dhe komunikimin ndër-procesor
(IPC). Ai është përgjegjës për ndërrimin e kontekstit ndërmjet proceseve.

Qasja në burimet kompjuterike

RAM ose memoria me akses të rastësishëm përdoret për të përmbajtur të dhëna dhe
udhëzime. Secili program duhet të ketë akses në memorie për t'u ekzekutuar dhe
kryesisht kërkon më shumë memorie se sa e disponueshme. Për një rast të tillë, Kernel
luan rolin e tij dhe vendos se cilën memorie do të përdorë secili proces dhe çfarë të bëjë
nëse memoria e kërkuar nuk është e disponueshme.
Kerneli alokon gjithashtu kërkesën nga aplikacionet për të përdorur pajisje hyrëse/dalëse
si tastierë, mikrofona, printera etj.
Llojet e Kernelit

 Llojet e bërthamave
 Bërthamat ndahen në tre arkitektura: monolite, mikrokernele dhe hibride. Dallimi kryesor midis
këtyre llojeve është numri i hapësirave të adresave që ato mbështesin.
 Një mikrokernel delegon proceset dhe shërbimet e përdoruesit dhe shërbimet e kernelit në hapësira të
ndryshme adresash.
 Një kernel monolit zbaton shërbime në të njëjtën hapësirë ​adresash.
 Një kernel hibrid, si kernelet e Microsoft Windows NT dhe Apple XNU, përpiqet të kombinojë sjelljet
dhe përfitimet e arkitekturave të mikrokernelit dhe kernelit monolit.
 Në përgjithësi, këto zbatime të kernelit paraqesin një kompromis -- administratorët marrin
fleksibilitetin e më shumë kodeve burimore me mikrokernelet ose ata marrin siguri të shtuar pa
opsione personalizimi me kernelin monolit.
Perparesite dhe Mangesite

Kernel Monolit Mikrokernel Kernel Hibrid

Perparesi: Performance e mire Perparesi: më të besueshme dhe të Perparesi: përfitimet e monolitit dhe
sigurta mikrokernelit
Mangesi: e vështirë për të korrigjuar Mangesi: Mangesi: njëjtë si bërthamat
dhe mirëmbajtur më shumë shpenzime monolitike
Funksionet kryesore te Kernelit

 Sigurimi I komunikimit ndermjet harduerit dhe aplikacionit te nivelit te perdoruesit

 Kontrollimi I menaxhimit te detyrave
 Kontrollin e menaxhimit te kujteses
 Kontrollin e menaxhimit te diskut
 Duke vendosur gjendjen e proceseve hyrese
Dallimi mes Sistemit Operativ dhe Kernelit

 Sistemi Operativ - i referohet një softueri të sistemit që vepron si një ndërfaqe ndërmjet përdoruesit
dhe harduerit. Çdo sistem ka nevojë për një sistem operativ për të funksionuar dhe është programi i
parë që ngarkohet pas çdo nisjeje të sistemit. Llojet e tij janë Sistemet Operative me një dhe
shumëpërdorues, Sistemi Operativ në kohë reale, Sistemi Operativ i Shpërndarë, Sistemi Operativ me
shumë processor
 Kernel - i referohet atij softueri të sistemit i cili është pjesë e Sistemit Operativ dhe funksionon si një
ndërfaqe ndërmjet harduerit dhe aplikacioneve. Çdo sistem operativ kërkon kernel në mënyrë që të
funksionojë. Sapo sistemi operativ ngarkon, është programi fillestar që ngarkon. Monolithic dhe
Micro Kernel janë dy llojet e bërthamave që ekzistojnë
Strukturat e tri llojeve te kernelit
THANK
YOU!