MINGGU 2:

RANGKA
KONSEPSUAL
KEBAJIKAN
SOSIAL
DR. WAN MOHD ADZIM WAN MOHD ZAIN
AKTIVITI I: FUNGSI DAN
MAKNA KEBAJIKAN

AKTIVITI I: FUNGSI DAN

MAKNA KEBAJIKAN SOSIAL?
RICHARD TITMUSS (1974; 1968; 1965; 1958)
semua anggota masyarakat terlibat dalam
penyediaan, penyampaian dan penerimaan
perkhidmatan sosial
Apte (1980) merujuk
kebajikan sosial sebagai
satu institusi sosial,
serangkaian peraturan dan
perundangan, program dan
perkhidmatan manusia
bagi memenuhi keperluan
asasi masyarakat
Cutler and Waine (1994) - Personal social service refers to a support and care
service that aims to meet social protection needs.

(Cutler dan Waine (1994) - Perkhidmatan sosial peribadi merujuk kepada

perkhidmatan sokongan dan penjagaan yang bertujuan untuk memenuhi keperluan
perlindungan sosial)

Kendall et al. (2006) - Social service also refers to a narrow sense of service that
supports socially disadvantaged groups in terms of social protection, disabilities,
and diseases excluding income, education, healthcare, and culture.

Kendall et al. (2006) - Perkhidmatan sosial juga merujuk kepada rasa perkhidmatan
yang sempit yang menyokong kumpulan yang kurang bernasib baik dari segi
perlindungan sosial, ketidakupayaan, dan penyakit tidak termasuk pendapatan,
pendidikan, penjagaan kesihatan dan budaya.
Konteks SKS
• Falasi masyarakat terhadap ‘makna’ dan ‘fungsi’ kebajikan sosial:
1. Institusi kebajikan sosial adalah tempat pergantungan untuk golongan miskin
dan kurang upaya
2. Institusi kebajikan sosial adalah suatu beban kepada ekonomi negara
• Negara yang komited dengan kebajikan sosial mempunyai serangkaian polisi
sosial:
⮚Pelbagai garis panduan dan peraturan mengenai perkhidmatan sosial atau program
sosial untuk semua anggotanya
6 komponen penting mendasari
sistem pengurusan kebajikan
sosial:
1. Nilai-nilai moral yang dipegang oleh masyarakat
2. Keadaan sosial yang mendorong kepada kewujudan masalah sosial
3. Serangkaian tindakan sosial bagi bertindak balas dengan keadaan
sosial yang mewujudkan masalah sosial
4. Serangkaian perkhidmatan sosial awam, persendirian dan tidak
formal yang diwujudkan untuk membantu anggota masyarakat yang
ditimpa masalah sosial
5. Serangkaian peraturan dan undang-undang dan sistem birokrasi
yang mendasari ruang kerja setiap perkhidmatan sosial yang
disediakan
6. Sekumpulan profesional yang dilengkapi dengan kemahiran dan
kepakaran khusus bagi membantu dan merawat pulih anggota
masyarakat yang bermasalah
UKURAN
KESEJAHTERAAN
HIDUP
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-ND
• Secara rumusannya, institusi dan sistem
kebajikan sosial adalah penting dalam
menguruskan intervensi kepada masalah
sosial dalam masyarakat bagi memastikan
kesejahteraan hidup
• Bagaimana kesejahteraan hidup sesebuah
masyarakat boleh diukur?
Dari pandangan Midgley (1995), terdapat 3 elemen sosial yang mendasari
penilaian kesejahteraan sosial:

- Bagaimana sesebuah masyarakat menguruskan kekurangan keperluan

yang dialami oleh anggota masyarakat
- Bagaimana masyarakat sanggup menangani masalah sosial yang
mengancam keharmonian kehidupan mereka
- Bagaimana masyarakat menyediakan pelbagai peluang untuk anggota
masing-masing memajukan diri
Bagaimana 1. Prasyarat untuk pelanjutan hidup
sesebuah 2. Barangan material atau keadaan fizikal
masyarakat tertentu – peranan fizikal mental dan
menguruskan
seksual dengan berkesan (Raiklin &
kekurangan
Uyar, 1996):
keperluan yang • Makan dan minum berzat dan mencukupi
dialami oleh • Rehat mencukupi
anggota • Kesihatan yang baik
masyarakat • Keperluan seksual yang sihat, mencukupi dan memuaskan
• Keselamatan dan perlindungan
• Jaminan kewangan yang stabil
• Negara – stabil ekonomi dan politiknya
• Kekurangan keperluan hidup mempunyai impak yang kritikal terhadap tingkahlaku
manusia
• Keperluan asasi adalah keperluan keefisienan individu (Maslow, 1954)
• Kekurangan keperluan asasi memudaratkan fisiologi dan biologi manusia
• Pemahaman yang baik terhadap keperluan asasi manusia – pemenuhan keperluan
sosial (intervensi sosial yang berkesan)
⮚ Contohnya, isu kemiskinan
⮚ Kepentingan institusi sosial – menguruskan individu yang tersisih daripada
majoriti
• Hierarki keperluan Maslow:
⮚ Keperluan di bawah adalah paling asas,
dan keperluan di atas adalah yang paling
kompleks
⮚ Apabila keperluan asas dipenuhi, individu
akan bergerak ke atas untuk memenuhi
keperluan seterusnya
⮚ Keperluan yang kompleks berkisar
terhadap psikologikal dan sosial
⮚ Maslow menganggap hierarki keperluan
ini boleh disamakan dengan naluri manusia
– hubungan antara ‘deprivation’ ,
‘motivating behavior’ dan ‘efficiency’
Usaha negara berkebajikan:

1. Program perkhidmatan dan dasar kesihatan – keperluan kesejahteraan mental dan fizikal
2. Dasar pendidikan, pelbagai program, perkhidmatan prasarana pendidikan dan latihan –
keperluan terhadap ilmu pengetahuan dan ingin tahu
3. Peraturan, undang-undang dan perkhidmatan advokasi – pemenuhan keperluan
masyarakat dengan adil dan saksama
4. Bantuan program ekonomi dan perkhidmatan – pengurusan isu kemiskinan dan
keperluan keselamatan ekonomi
5. Program dan perkhidmatan keluarga – keperluan diri, hubungan dan keintiman sosial
 Perkhidmatan keperluan asas

Pekhidmatan pengguna

PERKHIDMATA Perkhidmatan keadilan jenayah dan perundangan

N SOSIAL Perkhidmatan pendidikan

Dictionary Pekhidmatan kualiti alam sekitar

Perkhidmatan penjagaan kesihatan

Taxonomy of
Perkhidmatan perlindungan pendapatan
Human Services Perkhidmatan kehidupan individu dan keluarga
(1998): Perkhidmatan penjagaan kesihatan mental dan kaunseling

Perkhidmatan organisasi/komuniti/antarabangsa

Perkhidmatan untuk populasi sasaran

 Bagaimana masyarakat sanggup
menangani masalah sosial yang
mengancam keharmonian kehidupan
mereka?
⮚Menghukum anggota masyarakat yang melakukan kesalahan jenayah atau
perlakuan yang bertentangan dengan undang-undang dan peraturan negara
⮚Melindungi dan memelihara hak-hak dan kebebasan sosial individu
⮚Menguatkuasakan undang-undang negara
⮚Menjamin ketenteraman, keharmonian dan kestabilan sosial dan politik
negara agar boleh menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi yang lebih
maju
⮚ADA SATU LAGI? APAKAH IA?

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA-NC

KOMPONE TINGKAHLAKU SOSIAL – jenayah, delinkuen,

N emosi berisiko, penyalahgunaan dadah, ubat-ubatan dan

salahlaku seksual

MASALAH ISU-ISU SOSIAL – ketaksamaan sosial (diskriminasi,

prejudis dan eksploitasi), isu gender, isu kemiskinan
SOSIAL dan isu-isu perbandaran

YANG KUMPULAN SOSIAL – golongan berusia, remaja,

BERISIKO kanak-kanak, penagih dadah dan ibu tunggal

INSTITUSI SOSIAL – institusi keluarga, institusi

kesihatan, institusi pendidikan dan institusi organisasi
kerja
KEBAJIKAN SOSIAL ADALAH LEBIH EFEKTIF DAN
EFISIEN JIKA IANYA DIJALANKAN DALAM SATU
SISTEM JARINGAN PERKHIDMATAN SOSIAL –
TAHAP KEBAJIKAN SOSIAL YANG TINGGI

• Pendekatan dan cara yang digunakan oleh

institusi kebajikan sosial (mana-mana atau
kombinasi):
1. Berorientasikan hukuman
2. Berorientasikan rawatan pemulihan
3. Rehabilitasi
4. Pembangunan kendiri
5. Pelaburan sosial
Bagaimana masyarakat menyediakan
pelbagai peluang untuk anggota
masing-masing memajukan diri
Giddens (1998) dan Midley dan Livermore (1998)
menyenaraikan 5 perkara yang perlu diberi perhatian:
1. Semua peluang sosial perlu diberi secara sama rata
2. Semua peluang sosial perlu ”memasukkan” atau
“merangkumi” semua anggota masyarakat secara aktif dalam
semua program pembangunannya
3. Segala bentuk halangan untuk anggota masyarakat menyertai
aktiviti ekonomi, sosial dan sivil perlu dihapuskan
4. Peluang sosial perlu dirancang menerusi strategi
pembangunan individu, pembangunan komuniti dan
pembangunan kerajaan
5. Akses terhadap maklumat dan sistem jaringan sosial harus
terbuka kepada semua individu dan komuniti