İSLAM

DÜŞÜNCESİNDE
YORUM BİÇİMLERİ
Tasavvufi Yorumlar
• Tasavvuf, Yüce Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak ve
ahirette sonsuz mutluluğa kavuşabilmek için ahlakı
güzelleştirmeyi, günahlardan arınmayı amaçlar.
• Tasavvufu kabullenen Müslümanlar, bu akımın
önderlerini kendilerine mürşit kabul etmişlerdir.
Mürşit, insanları dini konularda aydınlatan, onlara
doğru yolu gösteren manevi önder demektir.
Tasavvuftaki farklı yorumlara ise tarikat denir.
Tarikat; tasavvufa dayanan, Allah’a yakınlaşmak için
kendilerine göre bazı yöntemler benimseyen
yollardan her birine verilen addır.
 Tasavvufi Yorumlar
İslam düşüncesinde ortaya çıkan
başlıca tasavvufi yorumlar şu
şekildedir:
• Yesevilik
• Kadirilik
• Nakşibendilik
• Mevlevilik
• Bektaşilik
 Mevleviliğin Kurucusu Mevlâna
Kimdir?

• Horasan'ın Belh şehrinde 1207'de doğmuş,

ailesiyle Anadolu'ya göç ederek Konya'ya
yerleşmiş ve burada 1273'te vefat etmiştir.
• Annesi Mümine Hatun, babası “Sultanü’l-
ulema” yani “Alimler Sultanı” olarak
tanınan Bahaeddin Veled’dir.
• Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî hoşgörü ve barışın
sembolüdür. Yüzyıllarca süregelen bir
hoşgörünün öncüsüdür ve din bilginidir.
Mevleviliğin Kurucusu Mevlâna
Kimdir?
• Mevlâna'nın babası Bahaeddin Veled siyasi
olaylar ve yaklaşmakta olan Moğol İstilası
nedeniyle aile fertleriyle beraber Belh’den
ayrılmak zorunda kaldı.
• Mevlâna Konya'ya geldiğinde henüz 11
yaşındaydı; ancak yaşıtları gibi bilgiden
yoksun değildi. Babasının üzerine
düşmesi, onun yaşına göre bilgin olmasını
sağlamıştı.
Mevleviliğin Kurucusu Mevlâna
Kimdir?

• Babası vefat ettikten sonra, kendisi 24

yaşındayken akademide ders vermiştir.
Eserlerinin tümü Farsça diliyle yazılmıştır.
• İlim insanı olarak hayatının da büyük
değişimlere her zaman izin veren Mevlana için
dönüm noktası, Şems-i Tebrizi ile tanışması
olmuştur. Vefat ettiği 1273 yılına kadar Şems
ile olan anılarını her zaman dillendirmiş,
ilminin büyük çoğunluğunun kendisine borçlu
olduğunu dile getirmiştir.
Mevleviliğin Kurucusu Mevlâna
Kimdir?
• Mevlâna'nın eserleri arasında Mesnevi, Mektubat,
Divan-ı Kebir, Fîhi Mâ Fîh ve Mecalis-i Seba yer
almaktadır. Bu eserler arasında en önemli yapıtı ise
Mesnevi'dir. 6 cilt 25618 beyitten oluşan Mesnevi
Farsça yazılmıştır
• Mevlâna'nın türbesi Konya'da yer almaktadır.
Türbesi aynı zamanda müze olarak da hizmet
vermektedir.
• Mevlâna'nın ölüm yıl dönümü nedeniyle her yıl
Konya'da 7 - 17 Aralık tarihleri arasında "Şeb-i
Arus" töreni düzenlenmektedir.
 Mevlevilik

• Mevlevilik, 13. yüzyılda yaşamış

Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî'nin görüşleri
ve tasavvufî düşünceleri üzerine,
kendisinin ölümünün ardından gelişen
tarikattır.
• Mevlâna'nın oğlu Sultan Veled Çelebi
tarikata daha düzen vermiş, töre ve
ayinleri belirli kurallarla çerçevelemiştir.
 Mevlevilik

• Mevlevilik; insanı yüceltmeyi amaçlayan,

insanlar arasındaki ortak değerleri ön
plana çıkaran bir düşünce akımıdır. Allah
(c.c.) sevgisi, insan sevgisi ve insanın
manevi ve ahlaki yönden yüceltilmesi
Mevlevilikte önem verilen ilkelerdendir.
• Mevlevilikte, ibadetler üzerinde önemle
durulur. İbadetlerin düzenli ve samimi bir
şekilde yapılması gerektiği belirtilir.
 Mevlevilik
• Bu tarikata girenlere "Mevlevi", toplantı
ve ayinlerin yapıldığı yerlere de
"Mevlevihane" denilirdi. Tarikatın
başındaki kişi "çelebi" diye isimlendirilir,
bunlar Mevlânâ'nın torunları arasından
seçilirdi. Mevlevî tarikatına baş seçilen
Çelebi, Konya'da Mevlâna'nın türbesi
olan dergahta otururdu.
 Sema ayini

• Müzik eşliğinde ve belirli bir düzen içerisinde

yapılan törene "Sema" adı verilir, ayrıca bu ayin
Mevlevilikte önem taşır.
• Sema yapanlara "Semazen", bu ayinin yapıldığı
yerlere ise "Semahane" denir.
• Sema, insanın kulluk şuuruna ulaşıp
olgunlaşması, kamil bir insan olmaya doğru
ilerleyişini ifade eder.
• Sema ayini Mevlâna'dan itibaren yaygındır.
Bizi dinlediğiniz için
teşekkür ederiz.