Professional Documents
Culture Documents
17) Solunum Sistemi Monitörizasyonu
17) Solunum Sistemi Monitörizasyonu
Monitörizasyonu
Dr. Gamze SARKILAR
N.E.Ü. Meram Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Solunum monitörizasyonun temel amaçları
• Kapnografi,
• Transkütanöz CO2 ölçümü,
Ventilasyon • Solunum patterni, solunum merkezi
fonksiyonu, solunum kas fonksiyonu ve
solunum mekaniğinin değerlendirilmesi
Arteriyel kan gazı
Endikasyonlar Kondrendikasyonlar
• Asit-baz bozukluklarının tanımlanması ve • Anormal modifiye Allen testi
izlenmesi • Punctur bölgesinde lokal enfeksiyon,
• PaO2 ve PaCO2 ölçülmesi trombüs veya bozuk anatomi (cerrahi
• Terapötik müdahalelere cevabın müdahaleler, konjenital veya edinilmiş
değerlendirilmesi (diyabetik ketoasidozlu malformasyonlar, yanıklar, anevrizma,
hastalarda insülin) stent, arteriyovenöz fistül, vasküler greft)
• Anormal hemoglobin seviyelerinin • Seçilen arterin ciddi periferik vasküler
(karboksihemoglobin ve methemoglobin) hastalığı
saptanması ve miktarının belirlenmesi
• Aktif Raynaud sendromu (özellikle
• Venöz örnekleme mümkün olmadığında
radiyal bölgede örnekleme)
acil durumda kan örneği alımı
Arteriyel örnekleme
• İnvazif bir işlemdir
• Perkütan iğne puncture veya kalıcı bir arteriyel kateterden elde
edilebilir.
• Yazılı onam kalıcı kateterin yerleştirilmesi için gereklidir.
• Prosedürün riskleri ve faydaları hastaya açıklanmalıdır.
• Ultrason rutin olarak kullanılmaz, ancak standart yaklaşımla
örnekleme başarısız olduğunda veya uygulanabilir olmadığında
(zayıf nabız, çoklu vazopresör alan ve obez hastalar) doğrudan erişimi
sağlamak için kullanılabilir.
Teknik zorluklar
• Koopere olamayan veya nabızları kolay alınamayan hastalar
(şok, vazopresör infüzyonu, arteroskleroz, damar duvarının kalsifikasyonu)
• Uygun şekilde pozisyon verilemediğinde (titreme, eklem
kontraktürleri) veya
• Obez veya ödemli hastalarda (anatomik landmarklar belirsiz, büyük
miktarda subkutan doku)
• Transkütanöz oksimetre
Nabız oksimetre
• Beer Lambert yasasına dayanan spektrofotometre ile pletismografi
teknolojilerini birlikte kullanan noninvazif bir yöntemdir
• Pulsasyonun arteriyel ve venöz fazları arasında dokudaki hemoglobin
satürasyonunu ölçer ve matemetiksel olarak arteriyel satürasyon
hesaplanır
• Oksihemoglobin ve redükte (deoksi) hemoglobin farklı ışık boylarını
absorbe ederler
• Oksihemoglobin kırmızı (kızıl, 660 nm) ışığı daha az, infrared ışığı (kızıl
ötesi, 940 nm) biraz daha fazla absorbe eder.
• O2 satürasyonu, kırmızı/infrared ışık absorbsiyon oranı ile saptanır.
Nabız Oksimetresi
• 1980’li yılların sonunda anestezi pratiğinde rutin hale gelmiştir.
• Ameliyathane, derlenme odasında, ameliyathane dışı girişimlerde sedasyon
sırasında ve yoğun bakım takibinin her aşamasında kullanılır
• Ameliyat sırasında ve yoğun bakımda hipokseminin sık görülmesi
• Yetersiz tedavi ya da O2 toksisitesinden kaçınmak (O2 konsantrasyonunun
ayarlanması)
• Hafif hipokseminin klinik olarak fark edilememesi nedeniyle oksimetreler SpO2’nin
sürekli monitörizasyonu için kullanılmaktadırlar.
• Karboksi ve oksihemoglobinin her ikisi de aynı şekilde 660 nm dalga boyundaki ışığı absorbe
ettiği için pulse oksimetre, karbonmonoksit zehirlenmesinde yanlışlıkla yüksek
değerleri gösterir.
Hızlı
Noninvazif
Devamlı bilgi sağlar
Nabız Oksimetresi- Dezavantajları
Burun
Ayak parmağı
Alın
El parmağı
Kulak memeleri
Kulak ve alın
vazokonstrüksiyondan en az etkilenen ve
satürasyon değişikliklerinin en erken algılandığı sahadır
Miks Venöz Oksijen Satürasyonu
PAK‘den aralıklı kan gazı analizi ile ya da kalıcı oksimetre kateteri aracılığı ile
sürekli ölçülebilir
Hangi sistemde bozulma olduğunu ayırt etmez
Genel gösterge olarak monitörizasyon sağlar
Ventilasyonun
Monitörizasyonu
Kapnograf
• Kapnografi terimi, zaman içinde CO2 konsantrasyonu olarak ifade edilen
ekspiryumdaki parsiyel karbondioksit (ETCO2) basıncının invazif olmayan ölçümü
• Ventilasyonun yeterliliğini doğrulamak için ETCO2 konsantrasyonunun saptanması tüm
anestezik işlemlerde zorunludur
• ETCO2 monitörizasyonu, hem entübe edilmiş hem de entübe edilmemiş hastaların
ventilasyon durumunun sürekli değerlendirilmesi için çok yönlü bir tanı aracıdır
• Kapnograflar CO2’nin kızıl ötesi (infrared, 4.26 μm dalga boyu) ışığı absorbe etmesi
esasına dayanır (Beer-Lambert kanunu)
• CO2 konsantrasyonunun zamanla ilişkisi grafiksel olarak CO2 dalga formu veya
kapnogram ile temsil edilir
• Ventilasyon, perfüzyon ve metabolizma hakkında anlık bilgi sağlar.
Kapnografinin klinik kullanımı
Metabolik Enerji tüketiminin değerlendirilmesi
D: End-tidal CO2
Alveolar platonun son noktası, tidal solunum sonundaki
maksimum CO2 konsantrasyonu ETCO2 olarak adlandırılır. Bu,
monitör ekranında görünen sayıdır.
D-E: Azalan inspiratuvar faz
İnspiratuvar döngüyü temsil eder
Kapnogram analizinde dikkat edilmesi gereken hususlar
2- Fazların değerlendirilmesi
a- Ekspiryum başlangıcı
b- Ekspiryum artışı
c- Ekspiryum platosu
d- İnspirasyon
• Özofagus entübasyonu
• Endotrakeal tüp obstrüksiyonu
• Tüpün distalinde tam havayolu obstrüksiyonu (yabancı cisim)
• Monitör veya örneklem hattının teknik arızası
• Kardiyak arrest (selüler solunumun olmamasından dolayı CO2 üretiminin
olmaması, CO2 değiş tokuşunda ciddi bozulma)
Normal ve anormal kapnogram örnekleri
A= Pozitif basınçlı ventilasyonda normal
kapnogram
B= Spontan ventilasyonda normal kapnogram
C= Bronkospazm veya endotrakeal tüpün king
ve obstrüksiyonu ile yukarı doğru plato
D= Kontrollü mekanik ventilasyon sırasında
spontan ventilasyon girişimlerinden
kaynaklanan çentikli plato
E= Özofagus entübasyonu sırasında progresif
azalma ve kapnogramın kaybolması
F= Karbondioksidin tekrar solunması
G= Yırtık endotrakeal tüp kafı plato fazının
aniden kısalması
Mekanik ventilasyon sırasında kare dalga
kapnografisi korunurken;
ETCO2 düşüş
Akciğerdeki kan akışına bir engel (trombüs, hava, yağ) veya kalp
debisinde bir azalmanın neden olduğu akciğer perfüzyonunda ani bir
düşüş olduğunu gösterir.
ETCO2 artış
Hipoventilasyon veya çok nadiren sıcaklıktaki artışla ilişkili malign
hipertermi olduğunu gösterir.
PaCO2-ETCO2 <6 mmHg
PaCO2-ETCO2 gradiyenti Normal ETCO2 değeri 30-43 mmHg
(4.0-5.0 kPa)
Fark alveolar gazın perfüze edilmemiş alveollerden (alveolar ölü boşluk) gelen
serbest gaz ile CO2’un seyreltilmesini temsil eder.
Sağlıklı bireylerde alveolar gazdaki CO2 konsantrasyonu, PaCO2 ile korelasyon
gösterir (anatomik ölü boşluktan kaynaklanan az bir fark mevcuttur)
Perfüzyonu düşük alveol sayısına bağlı olarak patolojik koşullarda değişir
Faz 3 eğrisi düz veya çok az yükselme gösterirse basınçlar benzer olma
eğilimdedir
Düşük kalp debisi, arrest, pulmoner emboli , akciğer hastalığında fark artar
İleri yaş ve cerrahi pozisyon ile artmış bir değişkenlik gösterir
Yüksek tidal volüm ve yavaş solunum hızı ile ventile edilirse fark negatif olabilir
(düşük TV, yüksek solunum sayısı ve PEEP artış oluşturur)
Azalmış FRC’de yavaş alveol sayısını attırarak negatif basınç farkı oluşturabilir
ETCO2–ventilasyon
perfüzyon ilişkisi
Hipoventilasyon
Solunum merkezinin depresyonu
Azalmış alveolar ventilasyon Nöromusküler paralizi
KOAH
Ekipman malfonksiyonu Geri soluma
Yetersiz CO2 absorbanı
Ventilatör kaçakları
ETCO2 azalması
Azalmış CO2 üretimi veya
Hipotermi
Pulmoner hipoperfüzyon
akciğerlere sunum Kardiyak arrest
Pulmoner emboli
Hemoraji
Hipotansiyon
Metabolizmanın yavaşlaması
Derin anestezi, nöromusküler
blokerler, metabolik asidoz
Ekipman malfonksiyonu
Ventilatörden ayrılma
Özofagus entübasyonu
Tam havayolu obstrüksiyonu
Yanlış örnekleme
Endotrakeal tüp kafının kenarlarından
kaçak
Diğer CO2 monitörizasyon yöntemleri
Transkütan
Sürekli invazif intra-arteriyel
Gastrik tonometre
Sublingual
Kaynaklar
• https://www.uptodate.com/contents/carbon-d?ox?de-mon?tor?ng-ca
pnography
• https://aneskey.com/capnography-monitoring/
• https://www.uptodate.com/contents/pulse-oximetry#H962473675
• https://www.uptodate.com/contents/arterial-blood-gases?search=art
erial%20blood%20gase&source=search_result&selectedTitle=1~150&
usage_type=default&display_rank=1
• Capnography Monitoring/Anesthesia Key (fastest
anesthesia&intensive care&emergency medicine insight engine)
• Miller Anestezi 6. baskı