Bedrijfskunde

Responsiecollege

Dr. Laura Hoekx

 Doel opleidingsonderdeel
Hollistisch beeld van organisaties:

I. Economische omgeving

II. Strategie

III. Business models

IV. Business processing

V. Governance

VI. HRM – Motivatie & Controle

HC 1: De economische omgeving
Prof. Dr. Wim Marneffe (wim.marneffe@uhasselt.be)

Dhr. Toon Moons (toon.moons@uhasselt.be)

HC 2: Strategie
 Organisational purpose Strategy Process Strategy Content

Deliberateness: voordelen
• Direction. Plans give organisations a sense of direction. Without objectives and
plans, organisations would be adrift.
• Commitment. Plans allow organanisations to mobilize themselves, build
capacity and commit to major investments.
• Coordination. An organisation-wide strategy ensures that differences in
opinion are ironed out and one consistent course of action is followed.
• Optimization. Good plans enable optimal resource allocation of scare
resources to the most promising business initiatives.
• Programming. Strategic planning enables organisations to run like a computer,
precise, reliable, efficient and without mistakes.

Strategy synthesis: Resolving Strategy Paradoxes to Create Competitive Advantage (De Wit & Meyer, 2005)
 Organisational purpose Strategy Process Strategy Content

Winning aspiration

What is your winning

aspiration?

• Waarom bestaan wij? Where will you play?

• Wat betekent “winnen” voor ons?

• Specifiek How will you win?

• Ambitieus
• Focust vooral op mensen in plaats van geld
 wat betekent winnen voor onze klanten? What capabilities
• Heeft een competitieve dimensie must be in place?
 tegen wie winnen we?
What management
systems are required?
•   Playing-to-play
• focust niet op winnen maar slechts op een bepaald
klantensegment
• Focust op een interne maatstaf

Based on A.G. Lafley & Roger L. Martin, 2013

Concurrentieanalyse
Concurrentieanalyse
Concurrentiematrix
Concurrentieanalyse
Concurrentiematrix
 Organisational purpose Strategy Process Strategy Content

What capabilities must be in place

Activity Map
• een visuele tool om het competitieve voordeel
van je organisatie in kaart te brengen
• verbindt waardepropositie van je organisatie
met de activiteiten die ervoor zorgen dat je
deze waardepropositie beter kan brengen dan
concurrenten

CORE CAPABILITIES necessary to win in your chosen

market. (1+1=3)

The LINKS between the (core) activities represent

important reinforcing relationships

SUPPORTING ACTIVITIES Based on A.G. Lafley & Roger L. Martin, 2013

 Missie
Bestaansreden: Waar staan we voor?

5 kernelementen
1. Kernactiviteit: wie zijn we en wat doen we?
2. Bestaansrecht: in welke klantenbehoeften voorzien we?
3. Betekenis voor stakeholders: wat betekenen we voor hen?
4. Normen en waarden: waar geloven wij in? waar staan we voor?
5. Intenties: wat willen we bereiken?
Missie: voorbeeld Nike
 Visie
• Drukt ambitie uit:
• Waar gaan we voor?
• Antwoordt op vragen als:
• Welke toekomst willen wij als bedrijf SAMEN crëeren?
• Hoe zie ik het bedrijf over 5, 10, 20 jaar?
• Hoe meer visie gedragen wordt, hoe meer collectieve creatieve
inspanning
• Kans dat elk individu zelf inspanningen levert groter
Visie: voorbeeld Nike
HC 3: Business Models
 7 4
8 2 1

6 3

9 5

Examen: zelf juiste plek en “titels” van bouwstenen kennen!

Aanbevolen volgorde (bv. 1&2 of 6&7 soms omgedraaid maar: eindresultaat hetzelfde)
 Business Model Canvas: waardeproposities
• Elementen die bijdragen aan waardecreatie:

• Nieuwheid (Iphone 13)

• Performance (snellere pc’s, wagens ...)
• Customization (co-creatie met klant)
• “De klus klaren" (Rolls-Royce vliegtuigmotoren)
• Ontwerp (Apple producten)
• Merk / status (Ferrari)
• Prijs (Ryanair)
• Kostenbeperking (Salesforce.com CRM system)
• Risicobeperking (servicegarantie bij tweedehands auto)
• Toegankelijkheid (Netjets toegang tot privéjets)
• Gemak/bruikbaarheid (iTunes)
 Business Model Canvas: inkomstenstromen
• Het creëeren van een “verdienmodel”

• Wat verdient het bedrijf uit elk klantsegment?

• Voor welke waarde is het segment bereid te betalen?

• 2 soorten inkomstenstromen:
• Transactie-inkomsten die voortvloeien uit eenmalige klantbetalingen
• Terugkerende inkomsten die voortvloeien uit aanhoudende betalingen op
basis van product of klantsupport na aankoop
 Business Model Canvas: inkomstenstromen

• Vormen van inkomsten:

• Goederenverkoop (boek, electronica, auto’s...)
• Gebruikersfee (aantal nachten in hotel)
• Abonnementsgelden (fitnessabonnement)
• Uitlenen/huren/leasen (videotheek)
• Licentieverlening (auteursrechten, patenten…)  kan zowel transactioneel
als terugkerend zijn
• Brokerage fees (kredietkaart % per transactie)
• Reclame (events)  kan zowel transactioneel als terugkerend zijn
 Business Model Canvas: kernactiviteiten

• Mogelijke categorieën kernactiviteiten:

• Productie
• Ontwerpen, maken en leveren van een product
• Probleemoplossing
• Aandragen van oplossingen voor klantproblemen
• Kennismanagement, training…
• Platform/network
• Serviceverlening, platformpromotie, platformmanagement…
• Bv. Vinted
 Wat is een goed Business Model Canvas?
• Kan de klant makkelijk overstappen naar een concurrent?

• Heb je terugkerende inkomsten?

• Verdien je geld voor je het moet uitgeven?
• Heb je partners die “gratis” voor je werken?

• Hoe schaalbaar is het businessmodel?

• Zit er iets in het model dat jou beschermt tegen concurrenten?

 HC 4: Bedrijfsprocessen
Prof. Dr. Marijke Swennen (marijke.swennen@uhasselt.be)

Mevr. Silia Mertens (silia.mertens@uhasselt.be)

Extra document toegevoegd op Blackboard i.v.m. BPM levenscyclus

HC 5: Governance
Wat doen managers in een bedrijf? Verschillende rollen
(= Hoe wordt manager gezien in bedrijf?)

Zowel interne als externe

informatie!
Wat doen managers in een bedrijf?
Verschillende functies (= Wat zijn de dagdagelijkse taken van een manager?)
Wie doet wat?
HC 6: HRM – Motivatie & Controle
 Behaviorisme: Operante conditionering

Het sturen van gedrag

door bijvoorbeeld
gedrag te belonen, om zo
de kans te vergroten dat
gewenst gedrag in de
toekomst ook optreedt.

• Burrhus Skinner
(1904-1990)

https://www.youtube.com/watch?v=piM6C3pHsA8
Soorten operante conditionering

Positief: Negatief:
toedienen van een stimulus wegnemen van een stimulus

Bekrachtiger: Positieve bekrachtiger Negatieve bekrachtiger

versterkt voorafgaand gedrag (toedienen van voedsel) (wegnemen van een shock)

Straf: Positieve straf Negatieve straf

verzwakt voorafgaand gedrag (toedienen van een shock) (wegnemen van voedsel)
 Hawthorne experimenten

Verklaring resultaten?
1. Belangstelling onderzoekers en directie in hun werk
2. Persoonlijke aandacht (‘gevoel speciaal te zijn’)
3. Erkenning, en teamgevoel/band

 Niet de arbeidsomstandigheden, maar de emotionele belevenissen, de wens

om gerespecteerd te worden en de wens om een hechte groep te vormen hadden
de resultaten beïnvloed en tot een stijging in productiviteit geleid.

Motivatie van werknemers heeft invloed op productiviteit

 Motivatie-Hygiëne theorie

Onderzoek van Herzberg: de factoren die negatieve gevoelens over je werk oproepen zijn
verschillend van degene die positieve gevoelens over je werk oproepen. Herzberg maakte
daarom een onderscheid tussen hygiëne- en motivatiefactoren.

• Hygiënefactoren: Dissatisfiers

Werk-extrinsieke factoren. Hebben te maken met de omstandigheden van

het werk.
• Motivatiefactoren: Satisfiers

Werk-intrinsieke factoren. Hebben te maken met de inhoud van het werk.

 Motivatie-Hygiëne theorie

Volgens Herzberg is het tegenovergesteld van tevredenheid “geen tevredenheid” en het

tegenovergestelde van ontevredenheid “geen ontevredenheid”

Tevredenheid
X Ontevredenheid

Tevredenheid
V Geen tevredenheid

Ontevredenheid
V Geen ontevredenheid
Examen
Examen (24/11)
- 100% gesloten boek examen

- Open vragen

- 6 thema’s: elk van even groot belang (evenredig deel van eindscore)

 ca. 18 vragen
Examen (24/11)
- Examen in het Nederlands, Engelstalige termen mogen gegeven
worden (bv. “deliberate”, “key resources”…)
- Zelf weten welke theorie/model van toepassing is

- Ook weten wie welke theorie heeft ontwikkeld (bv. Herzberg,

Hawthorne experimenten…)
- Vergeet leerstof werkzittingen niet!
Examen (24/11)
Voorbeeldvragen:
• Lees grondig bijlage 1 (bron: De Tijd, 5 augustus 2023). Geef op basis
van deze informatie één element voor elke categorie van de SWOT-
analyse.
• “Conflicten zijn altijd schadelijk voor het functioneren van een team”.
Is deze stelling waar of niet waar? Leg zo volledig mogelijk uit.
• Leg de self-determination theorie van Deci zo volledig mogelijk uit.
DUS: zowel “theorievragen”, als toepassingen, als argumentatievragen