Aralin 5: Mga Sinaunang

Paniniwalang Asyano
Tiyak na Layunin:
• Sa Pagtatapos ng Aralin, ang mga mag-aaral ay
inaasahang:
1. Napapahalagahan ang mga kaisipang Asyano na
nagbigay-daan sa paghubog ng sinaunang
kabihasnang sa Asya at sa pagbuo ng pagkakilanlang
Asyano
2. kritikal na makapagsusuri sa mga kaispinang Asyano,
pilosopiya, at relihiyon na nagbigay-daan sa
paghubog ng sinaunang kabihasnan at sa pagbuo ng
pagkakakilanlang Asyano.
Ano ang Pilosopiya?
•Ang pilosopiya ay mula sa
salitang Griyego na
“philosophia” na
nangangahulugang
“pagmamahal sa karunungan.”
Confucianismo
• Pinaniniwalaan sa Confucianismo na
ang tamang asal at moralidad ay
mahalaga upang hubugin ang mga tao
na maging mabubuting tagapaglingkod
at tagapamahala ng pamahalaan.
• Confucius (K’ung-fu-tzu)
• Isang Tsinong iskolar
Mga Aral ng Confucianismo
• Ang mga aral ng Confucianismo ay nakasentro sa
pagkakaroon ng mabuting pag-uugali, katarungan, at
mabuting pamumuno. na nagmula sa isang mahirap
na pamilya.
May mga birtud
Jen Kagandahang-loob
(virtue) na
kinakailangang Li Kagandahang asal
taglayin ng bawat Yi Pagkamakatuwiran
mamamayan: Xiao Paggalang sa magulang
• Ang mabuting lalaki ay tinatawag na shi o
iskolar.
• karapat-dapat na maglingkod at makibahagi
sa pamahalaan
• Mencius (estudyante ni Confucius)
• Walang lugar ang kababaihan sa larangan ng
pamahalaan at sa pagtatamo ng tamang
edukasyon
Limang relasyon sa lipunan
1. Emperador sa nasasakupang mamamayan;
2. Ama sa anak na lalaki;
3. Asawang lalaki sa asawang babae;
4. Nakatatandang kapatid na lalaki sa
nakababatang kapatid na lalaki;
5. Kaibigan sa kaibigan
Five classics Civil service examination
1. Classic of Changes – orihinal na ginamit upang mabatid ang mga
darating na pangyayari
2. Book of History – kalipunan ng mga talumpati at talakayan ng mga
pinuno ng dinastiyang Zhou
3. Classic of Odes – kalipunan ng mga awiting bayan at mga tulang
panseremonya
4. Classic of Rites – talakayan ng mga alituntunin sa pag-uugali at sa
mga seremonyang pampubliko at pampribado.
5. Spring and Autumn Annals – ulat o tula ng estado ng Lu (probinsiya
kung saan nanirahan si Confucius)
Taoismo (Daoismo)
• Ang Taoismo ay nakabatay sa “tao.”
• “tamang daan”
• Lao Tzu
• Tagapamahala ng mga talaan sa palasyo ng emperador
• I Ching - isang sinaunang teksto na nagpapaliwanag ng
isang sistemang pilosopikal na nakatuon sa kung paano
tutugon ang tao alinsunod sa paggalaw ng kalikasan.
• Tao Te Ching (“Ang Daan at ang Kapangyarihan Nito”)
Mga Aral ng Taoismo
• Wu wei o “hindi pagkilos” - hindi kailangang ipilit ng tao ang ano
man, sapagkat ang lahat ay mangyayari nang naaayon sa Tao.
• Hindi dapat hadlangan ang natural na ayos ng mga bagay.
• Ang paghahangad ng kapangyarihan at kaalaman ay pagsubok
ng mga tao na makontrol at mapagharian ang kalikasan.
• Dae de Fing o The Book of the Way of the Virtue.
• hsien o immortal
• Pagninilay, pagdidiyeta, pagsasagawa ng yoga, at alchemy o
paghahalo ng mga kemikal at metal
 Yin at Yang
• Sumasalamin sa balanse sa kalikasan
at daigdig gaya ng kabutihan at
kasamaan, kaliwanagan at kadiliman,
at iba pa.
• Yin – maaaring sumimbolo sa
apetong pambabae na malambot at
kalmado
• Yang – maaaring sumimbolo sa
apetong panlalaki na matigas at
masigla
Legalismo
• Ang Legalismo ay pilosopiyang naglalayong higit
na mapatatag at maipagtanggol ang estado.
• Shang Yang ay isang mahusay na administrador. -
malulupit na patakaran
• Han Feizi - bumuo ng kaisipan hinggil sa
pagpapatakbo ng pamahalaan.
Mga Aral ng Legalismo
• Bigyang tuon ang paglilingkod ng bawat
mamamayan sa estado.
• Itinuturing na karangalan ang makapaglingkod sa
pamahalaan bilang sundalo at magsasaka.
• Ang mga gampaning tulad ng pagiging artisano,
mangangalakal, pilosopo, at iskolar ay isinasantabi
sapagkat ipinagpapalagay na ito ay walang
pakinabang para sa estado.
•Istriktong batas at
mabibigat na parusa
 Mga
Sinaunang
Relihiyon
Judaismo
• Ang Judaismo ay relihiyon ng mga Hudyo (Jews)
o Israelita.
• Monoteistikong relihiyon (Yahweh)
• Torah (batas at aral)
Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers, at
Deuteronomy
• Isaac, Abraham, at Jacob. Moises (pinakadakila)
 Sampung Utos
• Wala ibang sasambahin kundi ang Diyos.
• Huwag sambahin ang anumang imahen o idolong nasa langit o lupa.
• Huwag kang manunumpa sa ngalan ng Diyos.
• Mangilin ka kung Linggo.
• Igalang mo ang iyong ama at ina.
• Huwag kang pumatay ng kapwa tao.
• Huwag kang makiapid sa hindi mo asawa.
• Huwag kang magnakaw.
• Huwag kang magsabi ng kasinungalingan laban sa iyong kapwa.
• Huwag mong pagnasaan ang hindi mo ari at hindi mo asawa o ano pa mang
bagay na hindi sa iyo.
 Buddhismo
•Ang Buddhismo ay
relihiyong umusbong sa
Timog Asya.
•Buddha - isang prinsipeng
namulat sa katotohanan
ng buhay.
Siddharta Gautama Buddha
• Bahagi ng buhay ng
sinumang tao ang sakit,
katandaan, at kamatayan
• “Buddha” na
nangangahulugang Ang
Naliwanagan o The
Enlightened One.
Mahahalagang
Paniniwala sa
Buddhismo
Four Noble Truths
• Puno ng pagdurusa at pighati ang buhay ng tao;
• Nagmumula ang pagdurusa sa matinding
paghahangad;
• Magwawakas ang pagdurusa kapag nagwakas na
ang paghahangad; at
• Mawawakasan ang pagdurusa kapag naisagawa
ang Eightfold Path.
Eighfold Path (middle path)
1. Wastong pag-iisip
2. Wastong pananaw
3. Wastong pagpupunyagi
4. Wastong hanapbuhay
5. Wastong intensyon
6. Wastong pagsasalita
7. Wastong konsentrasyon
8. Wastong pagkilos
Nirvana •Paraiso o
kaluwalhatian
kung saan ang
mga tao ay malaya
na mula sa mga
pagdurusa at
kamalayang
pansarili.
Mahayana Buddhism
•Itinuturing si Buddha bilang Diyos
•Naniniwala sa Boddhisatva (lesser gods)
ipinagpaliban ang pagpasok nila sa
nirvana upang makatulong sa iba pang
nasa lupa na makamtam ito.
Theravada Buddhism
•Itinutuiring si Buddha bilang isang
guro at banal na tao
•Naniniwalang makakamit ng bawat
isa ang nirvana sa pamamagitan ng
sariling pagsisikap.
Hinduismo
•Aryan
•hilagang-kanlurang
bahagi ng India
•politeistikong relihiyon
Mahahalagang Paniniwala
sa Hinduismo
Pangunahing Diyos ang mga Hindu:
•Brahma (ang manlilikha ng lahat)
• Vishnu (ang tagapangalaga)
• Shiva (ang tagawasak)
Karma
•Pangunahing paniniwala
•Nagmula sa salitang Hindi na Kar
(pagkilos) at Ma (paggawa o paglikha)
“bagay na nilikha o bunga ng gawi ng
isang tao”.
Reinkarnasyon
• Ito ay tumutukoy sa siklo ng
kapanganakan at kamatayan.
• Kapag namatay ang isang may buhay,
ang kaniyang kaluluwa ay muling
mabubuhay, subalit sa kung anong anyo
o antas, ito ay nakasalalay sa kaniyang
karma nang siya ay nabubuhay pa.
Nirvana
• Sa pamamagitan ng paulit-ulit na
pagkamatay at pagkabuhay ng kaluluwa
• moksha o paglaya sa siklo ng reinkarnasyon.
• Mararating na niya ang estado ng nirvana o
tunay at ganap na kaligayahan at
katahimikan.
Gopastami
Sa araw na ito, nililinis, dinadamitan, at
inaalayan ng pagkain ang mga baka upang
patuloy silang makakuha ng produktong mula
sa baka.
• Puja (pagsamba) at tilak (paglalagay ng marka
sa noo).
• Baka - sumisimbolo ito sa buhay at sa
pagpapanatili ng buhay ng mga tao.
Islam
• Ang Islam ay nangangahulugang “kapayapaan”
at “pagsuko”. Sa mas malalim na
pagpapakahulugan, ang Islam ay
nangangahulugang “kapayapaang madarama
kapag isinuko ang sarili sa Diyos na si Allah.”
• Qur’an - kanilang banal na aklat.
Muhammad
• Muhammad - propetang
nagturo at nagpalaganap ng
Islam.
• Quraish
• Nilisan ni Muhammad ang
Mecca at nagtungo sa
Medina kasama ang
kaniyang apat na tagasunod
(Hegira oThe Flight)
 Ang Limang Haligi
(Pangunahing Doktrina ng
Islam)
• Shahada - Paniniwala na walang panginoon
kundi si Allah at si Muhammad ang kaniyang
propeta
• Salat - Pagdarasal nang limang ulit sa isang
araw nang nakaharap sa direksiyon ng Kaaba
• Zakat - Pagiging bukas-palad: mahalaga ang pagtulong
sa mga nangangailangan, maysakit matatanda, ulila
• Sawn - Paggunita sa banal na buwan ng Ramadan sa
pamamagitan ng isang buwang pag-aayuno araw-araw
mula madaling araw hanggang sa paglubog ng araw
• Hajj- Paglalakbay sa Mecca minsan sa buong buhay ng
isang Muslim; ang taong nakapaglakbay sa Mecca ay
nagtatamo ng titulong Hajji
• Mahavira (Vardhamana) -
dakilang bayani Jainismo
• Aadhana o taong nagtakwil
sa makamundong
kaginhawaan.
• Kevala o kaliwanagan
• Diwali o ang araw na
naabot ni Mahavira ang
moksha
Ahimsa
• Ito ay tumutukoy sa panata
sa pag-iwas sa anumang uri
ng pananakit sa anumang
may buhay.
• Umiwas sa gawaing
pagsasaka at binigyang
pansin ang kalakalan.
Prinsipyo ng mga Jain
1.Pagwaksi sa karahasan
2.Pagwaksi sa pagsisinungaling
3.Pagwaksi sa pagnanakaw
4.Pagwaksi sa pag-aari
5.Pagpapanatili ng kalinisang puri
(chastity)
Tatlong Hiyas ng Jainismo

1.Wastong pananampalataya
2.Wastong kaalaman
3.Wastong kaasalan
Shintoismo
•Ang Shinto ay nangangahulugang kami
no mitchi o way of the gods.
•Mapagpahalaga at mapagmahal sa
kalikasan
•Amaterasu (ang diyosa ng araw) -
Pangunahing diyos na sinasamba
Fushimi Inari-taisha
Mahahalagang Gawi/Kaisipan
• Ang paglilinis at pagtatanggal ng masamang espiritu.
• Ang paghuhugas ng bibig at kamay gamit ang tubig ay
upang maisagawa ang paglilinis panlabas.
• Ang panloob na paglilinis naman ay isinasagawa sa
pamamagitan ng pagsamba sa mga kami - Pagdarasal,
pagsasayaw, pag-awit, at pag-aalay ng pagkain
• Nagpapatayo sila ng mga dambana bilang tanda ng
kanilang paggalang at pagpapahalaga sa kanilang mga
diyos at diyosa.
Sikhismo
• Ang Sikhismo ay itinatag ni
Baba Nanak kilala bilang
Guru Nanak at Guru Grant
Sahib
• Lahat ay iisa at dapat
nagtuturingan na parang
magkakapatid.
Mahahalagang Gawi/Kaisipan
• guru -"ang pagpanaog ng banal na patnubay sa
sangkatauhan sa pamamagitan ng 10 naliwanagang guru
(master).”
• Sikh Guru - 10 naliwanagang guru (Guru Nanak)
• diyos - Nirankar (“walang hugis”) o kaya ay Akal (“walang
hanggan”)
• Tagalikha, tagapagtaguyod, at tagawasak na hindi
kailanman maaaring magkatawang tao.
• Sirain ang siklo ng kapanganakan at kamatayan at tuluyan
nang makiisa sa Diyos.
Mga Tungkulin ng Isang Sikh

1.Pagsunod sa mga turo ng Guru

2.Pagninilay-nilay
3.Paglilingkod o pagkakawang
gawa
 Pag-iwas sa Limang
Pangunahing Bisyo
1.Pagnanasang seksuwal
2.Galit
3.Kasakiman
4.Pagkamakamundo
5.Kahambugan
Zoroastrianismo
• Zarathustra - Propeta
• Ahura Mazda -
tagapaglikha at
tagapagtaguyod ng
buong daigdig
• Zend Avesta – Banal
na aklat
Mahahalagang Gawi/Kaisipan
• Hinihikayat ang paggawa ng mabuti at pag-iwas na
makagawa ng masama sa kapwa
• Ang daigdig ay binubuo ng tunggalian sa pagitan ng
mabuti at masama, at ang mga tao ay pinagkalooban ng
kalayaang pumili ng puwersang papanigan.
• Ahura Mazda (langit) at Angra Mainyu (impiyerno)
• Mahalagang maisasantabi ang hidwaan sa pamamagitan
ng pagpapalaganap ng pag-ibig at sa katapusan ng
daigdig at ng lahat ng bagay, pag-ibig pa rin ang
mangingibabaw.