PAGSULAT NG

KOMPOSISYON
 BAKIT TAYO
NAGSUSULAT?
•Ang pagsulat ay isang paraan ng pagpapahayag ng isip at
damdamin ng tao. Ang mga bagay na hindi natin kayang
sabihin nang pasalita ay ipinahahayag natin nang pasulat.
May mga bagay ring higit na angkop na isulat kaysa
sabihin. Bunga nito, ang pagsulat ay nagging isang
pangangailangan sa sibilisadong lipunan.
 A. ANG
KOMPOSISYON
•Ang komposisyon ang
itinuturing na pinakapayak
na paraan ng pagsulat.
 B. MGA TEORYA SA
PAGSULAT
•Masasabi na ang pagsulat ay isang aktibong gawain. Hindi
ito basta na lamang nangyayari. Nagsasangkot ito ng intens
na partisipasyon at imersyon sa proseso. Ang imersyong
ito sa pagsulat ay kadalasang:
1. Solitari at Kolaboratibo
2. Pisikal at Mental
3. Konsyus at Sabkonsyus
•Ipinaliwanag ni W. Rose Winteroud (sa
Bernales et al., 2002) ang mga lebel na ito.
Ayon sa kanya, ang proseso sa pagsulat ay
kinasasangkutan ng ilang lebel na gawain na
nagaganap nang daglian at maaaring kaugnay o
kasalungat ng bawat isa.
• Ayon naman kay Donald Murray (sa Bernales et al., 2002), ang pagsulat
ay isang eksplorasyon – pagtuklas sa kahulugan, pagtuklas sa porma – at
ang manunulat ay nagtatrabaho nang pabalik-balik, nagtutuon sa isa sa
mga batayang kasanayan sa bawat panahon nang kanyang matuklasan
kung ano ang kanyang isusulat at kung paano niya iyon mapapalayag
nang episyente.
• Idinagdag pa ni Murray na ang pagsulat ay isang prosesong rekarsib o
paulit-ulit. Writing is rewriting, wika niya. Matapos di umanong
magsulat, magsisimula na naman ng panibago ang bagong pagsulat.
• Inilarawan pa ni Murray ang isang mabuting manunulat. A good writer is
wasteful.
 C. ANG TALATA
• Angtalata ay binubuo ng isang pangungusap o lipon ng mga
pangungusap na naglalahad ng isang bahagi ng buong
pagkukuro, palagay o paksang-diwa. Ang isang talata ay mauuri
ayon sa lokasyong katatagpuan nito sa loob ng isang
komposisyon. Kung gayon, ang talata ay maaaring mauring
Panimulang Talata, Talatang Ganap, Talata ng Paglilipat-
diwa at Talata ng Pabuod.
 URI NG TALATA
1. PANIMULANG TALATA

• Ito ang una at kung minsan ay hanggang sa ikalawang talata ng

komposisyon. Layunin nito ang ilahad ang paksa ng
komposisyon.
Ang tao ay natatanging nilalang ng Diyos. Kung ihahambing nga naman
sa iba pang nilikha sa daigdig, walang pag-aalinlangang masasabi na ang tao
ang nakahihigit sa lahat. Ang paniniwalang ito ay maibabatay sa mataas na
antas ng pag-iisip ng tao.
Bunga nito at ng iba pang tanging kakanyahang ibinibigay ng Diyos sa
tao, may mga tungkuling iniatang ang Diyos sa balikat ng bawat tao.
2. TALATANG GANAP
• Matatagpuan ito sa kalakhang gitnang bahagi ng komposisyon.
Tungkulin nito ang idebelop ang pangunahing paksa. Binubuo ito ng
paksang pangungusap at mga pangungusap na tumutulong upang
matalakay nang ganap ang bahagi ng pangunahing paksa ng
komposisyon na nililinaw ng talata.
Ang pananampalataya sa Diyos ang pangunahing tungkulin ng tao. Dapat
niyang kilalanin na kung hindi dahil sa Diyos ay wala siya sa daigdig na ito.
Kung gayon, dapat niyang ipagpasalamat sa Diyos ang lahat ng biyayang
kanyang natatanggap. Ang pananampalataya niya sa Diyos ay dapat ding
makita sa kabutihan sa kanyang kapwa sapagkat Diyos ang nagsabi, Kung ano
3. TALATA NG PAGLILIPAT-DIWA
• Importante ito upang magkaroon ng ugnayan at kaisahan ng mga
pahayag sa mga talataan ng komposisyon. Ginagamit ang talatang
ito upang pag-ugnayin ang diwa ng dalawang magkasunod na talata.
Sinasalungat ba ng talatang sinundan o dinaragdagan nito ang isipan
niyon? Ipinahihiwatig din nito ang debelopment ng paksang
tinatalakay.

Paano maipamamalas ang kabutihan ng tao sa kanyang kapwa? Kailangan

bang maging malaking bagay ang maialay sa kapwa tao?
4. TALATANG PABUOD
• Kadalasan na ito ang pangwakas na talata o mga talata ng
komposisyon. Inilalagay rito ang mahahalagang kaisipan o
pahayag na tinalakay sa gitna ng komposisyon. Maaari ring
gamitin ang talatang ito upang bigyan ng higit na linaw ang
layunin ng awtor ng isang komposisyon.
Ang mga iyan ang tungkulin ng tao. Pansinin din ang pagkakasunud-sunod
ng pagtalakay sapagkat ipinapahiwatig niyon ang halaga ng bawat isa: una,
tungkulin sa Diyos; ikalawa, tungkulin sa kapwa; ikatlo, tungkulin sa bayan; at
ikaapat, tungkulin sa sarili.
 D. MGA KATANGIAN NG MABUTING
TALATA
1.MAY ISANG PAKSANG DIWA
2.MAY KAISAHAN NG DIWA
3.MAY WASTONG PAGLILIPAT-DIWA
4.MAY KAAYUSAN
 E. ANG PROSESO NG
PAGSUSULAT
• ANG PAGSULAT AY ISANG KOMPLIKADONG GAWAIN. HINDI ITO
MADALING MAILARAWAN. WALA KASING ISANG TIYAK NA PORMULA
SA PAGSULAT. ANG DAMI NG PAMAMARAAN O TEKNIK SA PAGSULAT
AY SINDAMI NG BILANG NG MGA MANUNULAT. IDAGDAG PA NA ANG
PAMAMARAAN O TEKNIK NG ISANG MANUNULAT AY MAAARING MAG-
IBA-IBA DEPENDE SA MOOD, LAYUNIN, GENRE, PANAHON AT IBA PANG
SALIK.
• ANO’T ANO MANG PAMAMARAAN O TEKNIK NA GINAGAMIT SA
PAGSULAT, SINO MANG MANUNULAT, BAGUHAN MAN O BATIKAN NA,
LAHAT AY PUMAPALOOB SA TATLONG YUGTO NG PAGSULAT: ANG PRE-
 PRE-WRITING ACTIVITIES
1.PAGSULAT SA DYORNAL
2.BRAINSTORMING
3.QUESTIONING
4.PAGBABASA AT PANANALIKSIK
5.SOUNDING-OUT FRIENDS
6. PAG-IINTERBYU
7. PAGSASARBEY
8. OBSERBASYON
9. IMERSYON
10. PAG-EEKSPERIMENTO
 WRITING STAGE
PAGSISIMULA
1. GUMAMIT NG ISA O SERYE NG MGA TANONG
RETORIKAL

Ano nga ba ang wika? Bakit dapat nating liwanagin ang

nauukol dito?
2. GUMAMIT NG ISANG PANGUNGUSAP NA SUKAT
MAKATAWAG-PANSIN

Hindi ito himala. Pero ngayong Kapaskuhan, ang basura ay

puwedeng maging pera o bigas.
- Mula sa Basura = Pera o Bigas
Ni Alcuin Papa
3. GUMAMIT NG PAMBUNGAD NA PAGSASALAYSAY

Napatingin ako sa dakong sisikatan ng araw. Nakita kong

unti-unti ng namimitak ang haring araw. May tuwang pumintig
sa aking puso. Napangiti ako. Naunawaan kong hindi pa huli
ang lahat.
- Mula sa Basura = Pera o Bigas
Ni Alcuin Papa
4. GUMAMIT NG SALITAAN

“Nakasimangot kayo Ka Ambo”, bungad ni Tata

Orong.
“Kasi ba naman nakaiinis ang naririnig kong balita
sa radio”
“Na ano ho?”
“Nagwalk-out daw ang mga congressman sa sesyon
5. GUMAMIT NG ISANG SIPI
O Diyos ko, O Diyos ko, bakit mo ako pinabayaan?
Masidhi ang pagtaghoy ko upang ako ay tulungan:
Ngunit hindi dumarating ang saklolong hinihintay,
Araw gabi’y dumarating, tumatawag ako, Diyos
Hindi ako mapanatag di Ka pa rin sumasagot!
Ito ang sambit ni haring david bilang simula ng kanyang
Awit 22 sa paahong humuhingi siya ng awa sa Diyos…
6. BANGGITIN ANG KASAYSAYAN O MGA
PANGYAYARING NASA LIKURAN NG ISANG
PAKSA

Noong Nobyembre 10, 1948, ang mga kinatawan ng

Nagkakaisang mga Bansa ay nagpalabas ng kinikilala
ngayong Universal Declaration of Human Rights.
Nilalaman nito ang lahat ng karapatan ng mga tao na
maaaring maisip.
7. TAHASANG IPALIWANAG ANG SULIRANING
IPALILIWANAG

Ang paglalahad sa mga Pilipinong Muslim ay paglalahad tungkol

sa tatlong bagay. Una, tungkol sa kanilang sining; pangalawa, ang
tungkol sa kanilang relihiyon; at pangatlo, ang tungkol sa kanilang
panlipunang katauhan. Bagaman malaking bahagi ng panayam na ito
ay tungkol sa panrelihiyon at panlipunang kahulugan ng kanilang
sining-buhay.
-mula sa Muslim Folk Arts in the Philippines
8. GUMAMIT SA SALAWIKAIN O KAWIKAAN

“Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo.”

Tamang-tama ang kawikaang ito sa maraming tao
ngayon. Kung kalian huli na ay saka naman nag-uumahit
sa pagkakaloob ng tulong.
9. GUMAMIT NG PASAKLAW O PANLAHAT NA
PAHAYAG

Malaking bahagi ng populasyon ng Pilipinas ang binubuo

ng kabataan. Kaya tuwing may krisis na tumatama sa ekonomiya
ng Pilipinas, isa sa mga labis na naaapektuhan ay mga bata.
-mula sa Isang Library na may Apat na Gulang,
Inquirer Libre, Disyembre 20, 2001
10. MAGSIMULA SA PAMAMAGITAN NG BUOD

Nilayasan na ng beteran rocker na si David Bowie

ang kanyang recording company at nagtayo na ng sarili
niyang kompanya.
-mula sa Bowie, Tinalikuran ang Virgin Records
11. GUMAMIT NG TUWIRANG SABI

They’re liars! Ito ang mariing sinabi kahapon ni

Senador Wigberto Tañada sa mga U.S. officials…
-mula sa Abante, Nobyembre 23, 1991
12. MAGLARAWAN NG TAO O POOK

Baliw raw si Mercy, ang babaeng may bigote’t

balbas… Marusing pero hindi marumi. Nakatali ang
manipis na buhok na lampas balikat ang haba. Hanggang
tuhod ang pantalon kaya kapansin-pansin ang malago at
kulot na balahibo sa mga binti.
-mula sa Philippine Colegian, Enero 31, 1991
13. GUMAMIT NG ANALOHIYA

Ang buhay ay gulong… umiikot, mabilis, mabagal,

pumapailalim, pumapaibabaw…
14. GUMAMIT NG ISANG SALITANG
MAKATAWAG NG KURYOSIDAD

Luha!
Salitang may apat na titik lamang datapuwa’t
naglalaman ng isang libo’t isang kahulugan
-Alejandro, 1948