Muzika Bashkekohore

PUNOI
PAULINA VASIL
ROELA MALELLI
Muzika është arti i shprehjes
së ndjenjave dhe mendimeve
me anë të tingujve. Elementet
kryesore të muzikës janë toni
(ku përfshihet: melodia dhe
harmonia), ritmi (bashkë me
konceptet e afërta që janë
tempo, metri dhe artikulimi),
dinamika, si dhe kualiteti
zënor.
Muzika pas
viteve 90
• Mbas viteve 1990 situata muzikore në Shqipëri
njohu zhvillime krejtësisht të reja, të cilat synuan
integrimin e shpejtë në strukturat artistike
europiane. Një rol të rëndësishëm për këtë luajti
formimi i shoqatave muzikore, si Shoqata e
Muzikës së re Shqiptare (NAM, anëtare e
Konferencës Europiane të Muzikës së Re) dhe
Shoqata Mbarëshqiptare e Profesionistëve të
Muzikës (seksioni shqiptar i ISCM), pranë të
cilave është grumbulluar pjesa dërrmuese e
kompozitorëve dhe interpretesve të vendit, dhe
që aktualisht shërbejnë si tribuna kryesore të
krijimtarisë së re muzikore të kompozitorëve
shqiptarë.
 Disa nga llojet e
muzikes
• Muzika klasike
• Jazz
• Pop
• Hip hop
• Rep
• Rok
Muzika jazz
Xhazi është shkrirje e te shprehurit muzikor laik e
shpirtëror e zezakeve amerikane me prejardhje
afrikane dhe e elementeve muzikore evropiane. U
paraqit ne mbarimim të shekullit XIX në Amerikë si
rezultat i vuajtjeve nen roberin e te bardhëve.
Karakteristike e tij është ritmi me akcent jo te drejte,
forma josimetrike, sinkopat e shpeshta dhe
intervalet e zbritura e te zvoguluara. Ndersa,
improvizimi solistik a kolektiv mundeson thurrjen e
atyperatyshem te pjeses muzikore. Keshtu eshte
interpretuesinjeheresh kompozitor. Xhaz-bendi
rendom perfshinte deri 8 anetare, big-bendi 12-16,
te ndare ne grupin melodik dhe ritmik.
Muzika klasike
• Muzika klasike është arti i muzikës që prodhohet ose që ka rrënjët në
muzikën tradicionale perëndimore. Ai përfshin një hapësirë të gjerë të
kohës nga afërsisht shekullit të 11 deri në ditët e sotme.Duke pasur
parasysh shumëllojshmërinë jashtëzakonisht të gjerë të formave, stilet,
zhanret, dhe periudhave historike që në përgjithësi perceptohen sikur
përshkruhen me termin "muzikë klasike," është e vështirë në listohen
karakteristikat që mund t'i atribuohet të gjitha veprave të këtij lloji.
Përshkrimet e paqarta janë të shumta, të tilla si duke e përshkruar
muzikën klasike si gjithçka që "zgjat një kohë të gjatë", një deklaratë e
thënë e cila është vetëm një dyshim kur marrim parasysh kompozitorët
bashkëkohor të janë përshkruahen si klasikë; ose muzikë e cila ka një
numër të caktuar instrumentesh si violina, të cilat mund ti gjejmë edhe
në zhanret e tjera. Megjithatë,ka karakteristikat që muzika klasike
përmban dhe që pak ose aspak zhanret e tjera të muzikës nuk përmbajnë
.
Muzika Hip&Hop

• Hip Hopi është një kulturë që ka prejardhjen nga New York, DJ Afrika
Bambataa ka bërë hapat e par të kulturës së Hip Hop-it duke qenë MC,
DJ, duke bërë beatbox. Së pari Hip Hop-i ka filluar të krijohet nga DJ-ët të
cilët kanë krijuar tinguj ritmik në dy pllaka. DJ Kool Herc është ai qe ka
pasur mjaft rëndësi në zhvillimin e hip hop-it. Në Hip Hop hyjnë : Dj-ët,
Reperët, Grafitët, Breaking, Beatboxing. Duhet ditur që të bëhet dallimi
mes Hip Hop-it dhe Rap-it. Rap-i është pjesë përbërëse e hip hop-it, pra
ai që bën muzikë rap themi se është i përfshirë në hip hop.Hip Hopi është
një kulturë që ka prejardhjen nga New York, DJ Afrika Bambataa ka bërë
hapat e par të kulturës së Hip Hop-it duke qenë MC, DJ, duke bërë
beatbox. Së pari Hip Hop-i ka filluar të krijohet nga DJ-ët të cilët kanë
krijuar tinguj ritmik në dy pllaka. DJ Kool Herc është ai qe ka pasur mjaft
rëndësi në zhvillimin e hip hop-it. Në Hip Hop hyjnë : Dj-ët, Reperët,
Grafitët, Breaking, Beatboxing. Duhet ditur që të bëhet dallimi mes Hip
Hop-it dhe Rap-it. Rap-i është pjesë përbërëse e hip hop-it, pra ai që bën
muzikë rap themi se është i përfshirë në hip hop.
Ndikimi I muzikes
Muzika ka qenë pjesë e pandashme e jona qysh nga krijimi i njerëzimit. Si fëmijë
muzika na prezantohet përmes ninullave që ndihmojnë në gjumin e fëmijës dhe
jo vetëm, muzika ka edhe karakter qetësues dhe prandaj jep efekt të
menjëhershëm tek foshnjat.Të dëgjuarit e muzikës ndihmon edhe në aspekte të
tjera, sipas një studimi, i njohur si “Efekti Mozzart”, është treguar se disa forma
të muzikës luajnë rolin e ushtrimeve për trurin tonë, vënë në funksion qeliza të
caktuara nervore duke iu mundësuar të pranojnë informacione të reja në
mënyrë më efiqiente. Në vitin 2010 përmes një studimi u konstatua se nëse
mësoni të luani një instrument kjo do ta zhvillojë trurin tuaj në një masë të
caktuar, që do të ndikojë edhe në lehtësimin e kuptimit dhe mësimit të gjuhëve
të huaja.Muzika ka edhe karakter shërues dhe tashmë përdoret në seanca të
ndryshme nga ekspertët e kësaj fushe, por përveç kësaj, kohëve të fundit në
shumë salla të operimit është bërë pjesë edhe muzika klasike që po del ti
ndihmojë jo vetëm doktorët në punën e tyre por edhe pacientët ndihen më të
lehtësuar pasi kanë dëgjuar muzikë.Por, e mira e muzikës është se ekzistojnë
shumë zhanre e shumë forma të saj, për çdo ndjenjë e emocion që përjetojmë
ka një lloj muzike që na bën të ndihemi edhe më mirë.
Ludvig Van Bethoven
• Në moshën 30 vjeç, Bethoveni ndjeu shenjat e para të shurdhimit. Kjo e shqetësoi aq shumë, sa arriti në një çast
të tillë psikik që tentoi të vriste veten. Periudha midis viteve 1802 dhe 1815 vlerësohet si më e suksesshmja e
krijimtarisë së tij. Nga veshët vazhdonte të rëndohej, ndaj filloi të shkëpuste kontaktet me njerëzit. Kjo krijoi
mendimin jo të saktë se Bethoveni ishte mizantrop. Ai pati lidhje intime me disa zonja të reja, por duket që ato
përfunduan pa sukses, se ai mbeti i pamartuar. Bethoveni kompozoi me intensitet të madh. Me rrjedhën e viteve,
filloi dalëngadalë të shkëputet edhe nga pjesët muzikore që aq shumë i pëlqenin publikut të atëhershëm.
Megjithatë, ai vazhdonte të kishte gjithnjë e më tepër sukses. Në moshën 50-vjeçare dëgjimi iu rëndua shumë. Si
rrjedhojë e kësaj, u shkëput pothuajse plotësisht nga veprimtaritë koncertore, duke u mbyllur gjithnjë e më tepër
në vetvete. Filloi të kompozonte më rrallë një muzikë të re, që kuptohej me vështirësi nga publiku i atëhershëm.
Filloi të krijonte vetëm për vete dhe për një farë publiku ideal të ardhshëm. Thuhet që një herë i ka thënë një
kritiku,se, ”ato nuk janë për ju,po për një epokë të mëvonshme”. Por, ironisë së tmerrshme të fatit, vuajtjes nga
mosdëgjimi, kompozitori më i talentuar i të gjitha kohërave iu përgjigj me përpjekjet mbinjerëzore duke arritur të
ruante cilësinë e krijimtarisë. Ky është morali që duhet vlerësuar si një sukses i jashtëzakonshëm. Ai i tejkaloi të
gjitha parashikimet: Në vitet e shurdhimit të plotë, jo vetëm që ruajti nivelin e krijimeve të mëparshme, por shkoi
edhe më tej. Krijimet e periudhës së fundit të jetës së tij janë vlerësuar nga të gjithë si vargu i veprave më të
mëdha. Vdiq në Vjenë në vitin 1827, në moshën 57 vjeçare. Krijimtaria e Bethovenit përfshin: 9 simfoni, 32
sonete për piano, 5 koncerte për piano, 10 sonete për piano e violinë, një varg kuartetesh muzikore të shkëlqyera,
muzikë vokale, muzikë për teatër ,etj.,etj. Megjithatë, rëndësia e Bethovenit nuk qëndron te numri i madh i
krijimtarisë, por te cilësia e saj. Në krijimtarinë e tij, në mënyrë të shkëlqyer shkrihen ndenjat e fuqishme me
struktura të përkryera kompozicionale.
Efektet pozitive

• Ul nivelin e stresit
• Permison performancen e
ushtrimeve fizike
• Permison kujtesen
• Lehteson dhimbjen
• Ndihmon femijet me crregullimet
te spektrit te autizmit
• Siguron rehati
• Qeteson foshnjat e lindura
 ESE
• Muzika është magjike, ajo mund të përcjellë përmes tingujve
fjalët që unë s’do të mund t’i thoja kurrë. I shtyen njerëzit të
lëvizin, ta prekin trurin përmes tingujve, të mbërrijnë në
zemrat e të tjerëve, dhe kjo thjeshtë është magjike.Muzika i
shoqeron njerzit kudo,ne momentet me te bukura dhe ne
momentet me te trishtuara te jetes se tyre,ajo duke u
degjuar aq shpesh behet njesh ne jeten e njerzve dhe
qendron e pandare.Muzika personifikon shume gjera,mund
te personifikoje nje person te dashur,nje send,objekt apo
gjera te tjera krejt te natyrshme.Shume njerez i qendrojne
besnike muzikes se tyre,disa e preferojne ate lloj muzike,disa
te tjere jo,kjo varet pastaj edhe nga preferencat e
gjithsecilit.Muzika eshte ilac per kedo.Si ne momentet e
bukura ashtu edhe ne ato te trishtuara,muzika eshte nje
"ilac" shume i mire dhe te sheron sa hap e mbyll syte.Ajo te
ben qe te perjetosh momente shume te bukura,te mbushura
me emocione prandaj eshte unike ne llojin e saj.Muzika
duhet vleresuar jo vetem si dicka kalimtare,perkundrazi.Ajo
duhet te mbetet thelle ne mendjen dhe zemren tone sepse
sic e thame,ajo eshte nje "ilac" qe te sheron shpirtin dhe
zemren.Te qendrosh pak kohe duke degjuar muzuke dhe cdo
gje ndryshon.Ajo te jep me shume forca,te jep kurajo,gjalleri
dhe te shtyn qe t'a vazhdosh jeten aty ku ti e le.
Ata qe kercenin
shiheshin si te
cmendur nga ata • Muzika degjohet me veshe,por I
qe nuk e flet shpirtit
degjonin
muziken