ARALIN 1.

Intro sa SANAYSAY
Inihanda ni:
Patrick C. Jordan
IMBANG GURO
 KAHULUGAN at
KASAYSAYAN NG
SANAYSAY
Ang Sanaysay ay isang maikling
komposisyon na may tiyak na
paksa o tema, karaniwang nasa
prosa, analitiko, at
nagpapahayag ng interpretasyon
o opinyon.
 Naglalaman ang sanaysay ng
pananaw ng may-akda tungkol sa
isang paksa at kadalasang binubuo
ng mga pamumuna, obserbasyon,
paliwanag o opinyon ng sumulat.
 Nagmula sa Pranses na “essai/essayer”
na nangangahulugang “pagsubok” o
“pagsusumikap”- isang pagtatangka na
ipakita ang isang malinaw at maayos na
pagsulat sa isang punto tungkol sa isang
partikular na paksa.
 Ang pagsulat ng
sanaysay ay
nagsimula sa
France noong
Michel de
Montaigne 1571.
 Siya rin ang
tinaguriang
“Ama ng
Michel de Sanaysay”.
Montaigne
 Kaniyang nasaksihan
ang maraming
pagkakamali at
problema sa buhay at
kaniya itong pinuna at
sinuri sa pamamagitan
Michel de ng pagsulat.
Montaigne
 Ang kaniyang dalawang
libro ng sanaysay na
tinapos sa loob na siyam
(9) na taon na
pinamagatang Essais ay
nailimbag at lumabas
Michel de noong 1580.
Montaigne
 Ang mga sanaysay na ito na
impormal na anyo ay
ipinalalagay ng marami na
kasama sa mga
pinakamagaling na katha sa
buong daigdig. Patunay na
ang mga “pagtatangka” ni
Michel de Montaigne ay hindi nawalan
ng saysay.
Montaigne
 Ang Essai ay
nangangahulugang
isang pagtatangka,
isang pagtuklas, isang
pagsubok sa anyo ng
Michel de pagsulat.
Montaigne
 Tinaguriang “Ama
ng Maanyo o
Pormal na
Sanaysay na Ingles”
Francis
Bacon
 Si Francis Bacon ay
mulang London. Ang
kaniyang akda na
pinamagatan Essays
ay lumabas noong
Francis 1597.
Bacon
 Ang kaniyang mga akda
ay kinikilala ng iba na
“pinakamagaling na
babasahin ng
matatalinong mga tao”
Francis
Bacon
 Dito sa atin, si P. Modestro
Castro, ang tinaguriang
“Ama ng Panitikang Klasiko
at Tuluyan”. Siya ay nakilala
sa kaniyang Urbana at
Feliza naitala noong siglo-19.
 Sa Pilipinas, naging kilala ang pangalan nina
Jose Rizal, Marcelo H. Del Pilar, Graciano
Lopez, Jose A. Burgos at iba pa sa kanilang
mga sanaysay na karaniwang pagsusuri o
pagtuligsa sa lipunan at/o pamahalaan at
nasusulat sa wikang Espanyol. Ang sanaysay
ay nabuhay sa mga huling siglo ng pananakop
ng mga Kastila.
 SAMAHANG
REPORMISTA
Mga sanaysay na
naglalabas ng mga pang-
aabuso ng mga
mananakop.
 MARCELO H. DEL PILAR
La Soberania
Monacal En
Filipinas
Sanaysay na
tumutuligsa sa mga
prayle
 MARCELO H. DEL PILAR

Caiñgat
Cayo
Librong ikinalat na
nagtatangol sa Noli
ni Rizal.
 JOSE P. RIZAL

Filipinas Dentro
de Cien Años
Mga hula ni Rizal
ukol sa
kahihinatnan ng
Pilipinas
 JOSE P. RIZAL
Sobre La Indolencia
de los Filipinos

Hinggil sa
Katamaran ng mga
Pilipino
 JOSE P. RIZAL
Sa mga Kababayang
Dalaga sa Malolos

Isa sa mga akdang

tagalog ni Rizal na
naging popular
 APOLINARIO MABINI
Ordenanzas de la Revolucion at
Programa Constitucional dela
Republica Filipina

Dokumentong nagpapahayag
ng mga patakaran ng
gobyernong rebolusyunaryo
ng mga Pilipino
 APOLINARIO MABINI
El Desarrollo Caida Dela
Republica Filipina

Tumatalakay sa pagtataksil
ng mga Pilipinong Ilustrado
sa Unang Republika ng
Pilipinas
 EMILIO JACINTO
KARTILYA NG
KATIPUNAN
Naglalaman ng mga
tuntuning dapat sundin ng
mga Katipunero
 EMILIO JACINTO

Ang Ningning
at Ang
Liwanag
 Taong 1950, dumagsa
ang mga nailimbag na
kathang sanaysay.
Dito nakilala si
Alejandro G.
Abadilla.
A.G.A
 “Ama ng
Sanaysay sa
Pilipinas”
A.G.A
 “Nakasulat na
karanasan ng
isang sanay sa
pagsasalaysay.”
A.G.A
 URI
NG
SANAYSAY
 1. PORMAL
Nagpapahayag Layunin ng manunulat na
tungkol sa hikayatin ang mga
mambabasa na mag-isip
seryosong paksa at nang kritikal at
isinusulat na may makarating sa mga
taglay na maiging napag-aralang desisyon
pag-aaral na
maaaring gawin.
 2. IMPORMAL
Tungkol sa Ang pormat nang
karaninwang mga pagsulat nito ay
paksa gaya ng kadalasan may
personal na bakas ng personalidad
ng may akda dahil hindi
karanasan, araw-araw
gaanong pormal ang mga
na paksa na salitang ginamit sa
mas madaling pag- pagsulat.
usapan.
 BAHAGI
NG
SANAYSAY
 1. Simula
-Pinakamahalagang bahagi dahil ito
ay nagbibigay ng impormasyon
tungkol sa paksa at nagsisilbing
tulay para sa ibang bahagi ng
sanaysay. Sa bahaging ito dapat na
mapukaw na ng may-akda ang
damdamin ng mga mambabasa.
 2. Katawan
• Dito ay mababasa ang mahahalagang
puntos tungkol sa paksa.
• Ang pangunahing bahagi ng sanaysay
at binubuo ng ilang mga talata. Dapat
mayroong pokus ang bawat talata sa
isang pangunahing ideya at maglaman
ng sumusuportang ebidensya at
halimbawa.
 3. Wakas

• Nagbubuod ng pangunahing
punto na ginawa sa
katawan.
• Bahaging nagsasara sa
talakayang nagaganap.