leqcia #5

Tema:

samezoblo samarTali

1
 samezoblo samarTali
sakuTrebis uflebis SemzRudveli kerZo-samarTlebrivi normebi
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsSi gaerTianebul iqna sanivTo
samarTlis calke institutis saxiT, romelsac samezoblo samarTali
ewodeba.
msgavsad saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis sanivTo samarTlis
normebis umravlesobisa, samezoblo samarTlis normaTa udidesi
umravlesobac TiTqmis sityva-sityviT recefcirebulia germaniis
samoqalaqo kodeqsis analogiuri paragrafebidan.
gansxvavebiT saqarTvelos samoqalaqo kodeqsisgan, germaniis
samoqalaqo kodeqsi calke Tavad ar gamoyofs samezoblo samarTals,
aramed mis maregulirebel normebs ganaTavsebs sanivTo samarTlis
me-3 ganyofilebaSi (saTauriT “sakuTreba”), am ganyofilebis pirvel
TavSi, romelic “sakuTrebis uflebis SinaarsiT saTaurdeba”.
aucileblad unda avRniSnoT qarTuli samoqalaqo kodeqsis kidev
erTi mniSvnelovani gansxvaveba germaniis samoqalaqo
kodeqsisagan.
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi samezoblo samarTlis pirvel
paragrafSi adgens mezobeli miwis nakveTebis an sxva uZravi
qonebis mesakuTreebis zogad valdebulebas, pativi scen
erTmaneTs:
მუხლი 174. ცნება. ურთიერთპატივისცემის მოვალეობა
მეზობელი მიწის ნაკვეთის ან სხვა უძრავი ქონების მესაკუთრენი ,
გარდა კანონით გათვალისწინებული უფლება-
მოვალეობებისა, ვალდებულნი არიან პატივი სცენ
ერთმანეთს. მეზობლად მიიჩნევა ყველა ნაკვეთი ან სხვა
უძრავი ქონება, საიდანაც შესაძლებელია გამომდინარეობდეს
ორმხრივი ზემოქმედება.
magram kanoni ar ganmartavs, Tu ra igulisxmeba mezoblebs Soris
pativiscemaSi. Tumca aRniSnuli norma unda ganvmartoT im
miznidan gamomdinare, romelic mas kanonmdebelma mianiWa.
mizani ki mdgomareobs pirdapir gaTvaliswinebuli qcevis wesis
ararsebobisda gamo samezoblo samarTlis mier arsebuli
sakanonmdeblo vakuumis Sevseba.
rogorc zemoT avRniSneT, qarTuli samezoblo samarTlis TiTqmis yvela
norma recefcirebulia germaniis samoqalaqo kodeqsidan. Tumca,
qarTul kodeqsSi ar gvxvdeba romanul-germanuli samarTlis erT-
erTi umniSvnelovanesi norma, romelic, erTis mxriv daadgenda
miwis nakveTze arsebuli sakuTrebis uflebis farglebs da meores
mxriv, gansazRvruli pirobebis arsebobisas SezRudavda miwis
nakveTze ganxorcielebul zemoqmedebas. aseT normas iTvaliswinebs
germaniis samoqalaqo kodeqsis 905-e paragrafi, romelSic
aRniSnulia:
“miwis nakveTis uflebebi vrceldeba rogorc miwis zedapiris zeviT
arsebul sivrceze, ise – miwis zedapiris qveviT arsebul sivrceze.
Tumca mesakuTres ar SeuZlia akrZalos zemoqmedeba, romelic
ganxorcieldeba iseT simaRlesa Tu siRrmeze, romlis Tavidan
acilebaze mas ar aqvs interesi”.
magaliTad – mesakuTres ar SeuZlia akrZalos kuTvnili miwis nakveTis
zedapirze arsebuli sahaero sivrcis gamoyeneba sahaero xomaldebis
mier. analogiurad, mesakuTres ar SeuZlia akrZalos kuTvnili miwis
nakveTis qvemoT did siRrmeze gvirabis gaTxra (mag:
metropolitenis gvirabi).
mezobeli nakveTi - samoqalaqo kodeqsis mixedviT mezobel
nakveTad miiCneva ara sivrcobrivad da fizikurad erTmaneTTan
axlos myofi miwis nakveTi an sxva uZravi qoneba, aramed iseTi
saxis qoneba, saidanac SeiZleba gamomdinareobdes ormxrivi
zemoqmedeba.
ormxrivi zemoqmedeba - ormxriv zemoqmedebaSi uaryofiTi
zemoqmedebani igulisxmeba.
magaliTad: mezoblad SeiZleba miviCnioT mesakuTris miwis
nakveTidan ramdenime kilometriT daSorebuli nakveTi,
romelzedac aRmarTulia navTobis mompovebeli nageboba,
romelsac SeuZlia gavlena moaxdinos mesakuTris qonebaze.
მუხლი 174. ცნება. ურთიერთპატივისცემის მოვალეობა
მეზობელი მიწის ნაკვეთის ან სხვა უძრავი ქონების
მესაკუთრენი, გარდა კანონით გათვალისწინებული
უფლება-მოვალეობებისა, ვალდებულნი არიან პატივი
სცენ ერთმანეთს. მეზობლად მიიჩნევა ყველა ნაკვეთი ან
სხვა უძრავი ქონება, საიდანაც შესაძლებელია
გამომდინარეობდეს ორმხრივი ზემოქმედება .
• mezobeli miwis nakveTi an sxva uZravi qonebis mesakuTreni
valdebulni arian pativi scen erTmaneTs.
• urTierTpativiscema gulisxmobs iseTi saxis urTierTboWvebs,
rasac samarTlebrivi mniSvneloba eqneba.
• samezoblo samarTlis gamoyenebisas mxedvelobaSi unda
miviRoT ama Tu im kuTxeSi gabatonebuli wesic.
 emisia (mavne zemoqmedeba)
emisiis (mavne zemoqmedebis) - cnebaSi igulisxmeba yvela is
zemoqmedeba, romelic miwis erTi nakveTidan meoreze vrceldeba
da garkveuli azriT zians ayenebs mas, anu iseTi zemoqmedeba,
romelic Tavisi gavrcelebis dros ar eqvemdebareba kontrols da
romlis intensivobac meryeobs.
kanoni CamoTvlis aseT zemoqmedebebs. esenia: mezobeli
nakveTidan wamosuli gazis, orTqlis, Wvartlis, sunis, kvamlis,
xmauris, siTbos, ryevebis zemoqmedebani.
magaliTad - gazis, orTqlis da sunis movlenebs miakuTvneben iseT
SemTxvevebs, rodesac zemoqmedeba xorcieldeba, magaliTad,
mezoblis miwis nakveTze wylis gamwmendi nagebobebidan
gamomavali ftoris, nakelis grovidan gamomavali sunisa da siTbos
SeRweviT (germanuli sasamarTlo praqtikidan).
Wvartlis da kvamlis magaliTad SeiZleba davasaxeloT movlenebi,
romlebsac adgili aqvs manqanebze amoRebuli wiaRiseulis
datvirTvis dros, Senobebisa da gzebis mSeneblobis procesSi
(germanuli sasamarTlo praqtikidan).
xmauris magaliTad SeiZleba davasaxeloT - satransporto
saSualebaTa moZraobis Sedegad gamowveuli zemoqmedeba,
musikis, sportuli kompleqsebisa da sxva msgavsi obietebis
eqspluataciis Sedegad gamowveuli xmauri (germanuli sasamarTlo
praqtikidan).
ryevebis magaliTad SeiZleba davasaxeloT – Senoba-nagebobebis
mSenebloba, gzebis gayvana, manqana-danadgarebis
eqspluataciis Sedegad gamowveuli ryevebi da a.S.
 rac Seexeba “sxva msgavsi zemoqmedebis” magaliTebs,
germanuli sasamarTlo praqtika maT Soris asaxelebs maSxalebis
narCenebisa da mcenareebis Teslebis gadmovardnas, futkrebis,
buzebis, sxva mwerebisa Tu patara cxovelebis, agreTve sxvadasxva
saxis qimiuri narCenebis SeRwevas da a. S.
emisiebic Tavis mxriv iyofa arsebiT da araarsebiT emisiebad.
•araarsebiTia emisia – Tu is xels ar uSlis mesakuTres Tavisi
nakveTiT sargeblobaSi an umniSvnelod xelyofs mis uflebas
araarsebiTi emisiebis Tmenis valdebuleba upiroboa (anu yvela
variantSi mosaTmenia).
•arsebiTia emisia - Tu is xels uSlis mesakuTres Tavisi nakveTiT
sargeblobaSi an xelyofs mis uflebas
arsebiTi emisiebis moTmena ar daiSveba garda gamonaklisi
SemTxvevebisa.
 araarsebiTi emisiebi
miwis nakveTis an sxva uZravi qonebis mesakuTres ar SeuZlia
akrZalos mezobeli nakveTidan Tavis nakveTze gazis, orTqlis,
sunis, Wvartlis, kvamlis, xmauris, siTbos, ryevebis an sxva
msgavs movlenaTa zemoqmedebani:
• Tuki isini xels ar uSlian mesakuTres Tavisi nakveTiT
sargeblobaSi
• an umniSvnelod xelyofen mis uflebas (muxli 175 (1) )

zemoqmedebis xarisxis dasadgenad germanuli sasamarTlo praqtika

erTgvar orients iZleva: anu Sefaseba unda moxdes Cveulebrivi,
gonivrulad moazrovne adamianis Sexedulebis mixedviT yoveli
piris interesTa gaTvaliswinebiT.
 arsebiTi emisiebi
arsebiTi emisiebis dros, gansazRvruli winapirobebis arsebobisas kanoni
akisrebs mesakuTres Tmenis valdebulebebs.
Tu mesakuTre movalea iTminos arsebiTi emisiebi (gazi, orTqli, suni,
Wvartli da a.S.), mas SeuZlia zemoqmedebis gamomwvevi nakveTis
mesakuTres mosTxovos Sesabamisi fuladi kompensacia im
SemTxvevaSi, roca zemoqmedeba aRemateba mocemul adgilas
Cveulebrivad miCneul sargeblobas da ekonomikurad dasaSveb
farglebs.
magram aris gamonaklisi SemTxvevebi, rodesac arsebiTi emisiebi miwis
nakveTis mesakuTrem unda iTminos yovelgvari kompensaciis gareSe:
es is SemTxvevebia, rodesac arsebiTi zemoqmedeba gamowveulia sxva
nakveTiT an sxva uZravi qonebiT Cveulebrivi sargeblobiT da ar
SeiZleba misi aRkveTa iseTi RonisZiebebiT, romlebic am saxis
mosargebleTaTvis normalur sameurneo saqmianobad miiCneva
(aeroportis magaliTi, stadioni, musikosi, izotopebis qarxana).
anu Cveulebriv sargeblobad SegviZlia miviCnioT iseTi sargebloba,
rodesac mas mocemul konkretul adgilas faqtiurad xSirad aqvs
adgili.
მუხლი 175. სამეზობლო ზემოქმედებათა თმენის
ვალდებულება
1. მიწის ნაკვეთის ან სხვა უძრავი ქონების მესაკუთრეს არ
შეუძლია აკრძალოს მეზობელი ნაკვეთიდან თავის
ნაკვეთზე გაზის, ორთქლის, სუნის, ჭვარტლის, კვამლის,
ხმაურის, სითბოს, რყევების ან სხვა მსგავს მოვლენათა
ზემოქმედებანი, თუკი ისინი ხელს არ უშლიან მესაკუთრეს
თავისი ნაკვეთით სარგებლობაში, ან უმნიშვნელოდ
ხელყოფენ მის უფლებას.
2. იგივე წესი მოქმედებს იმ შემთხვევაშიც, როცა ზემოქმედება
არსებითია, მაგრამ იგი გამოწვეულია სხვა ნაკვეთით ან სხვა
უძრავი ქონებით ჩვეულებრივი სარგებლობით და არ
შეიძლება მისი აღკვეთა ისეთი ღონისძიებებით, რომლებიც ამ
სახის მოსარგებლეთათვის ნორმალურ სამეურნეო
საქმიანობად მიიჩნევა.
3. თუ მესაკუთრე მოვალეა ითმინოს ასეთი ზემოქმედება, მას
შეუძლია ზემოქმედების გამომწვევი ნაკვეთის მესაკუთრეს
მოსთხოვოს შესაბამისი ფულადი კომპენსაცია იმ შემთხვევაში,
როცა ზემოქმედება აღემატება მოცემულ ადგილას ჩვეულებრივად
მიჩნეულ სარგებლობას და ეკონომიკურად დასაშვებ ფარგლებს.
anu am mesame nawiliT gansazRvrul SemTxvevaSi, mesakuTres ufleba
eZleva moiTxovos Tmenis sazRauri, romelic upirobod yovelTvis ki ar
miecema, aramed maSin, roca zemoqmedeba aRemateba mocemul adgilas
Cveulebrivad miCneul sargeblobas da ekonomikurad dasaSveb farglebs.
TmenisaTvis fuladi kompensaciis moTxovnis winapirobas ar warmoadgens
piris brali.
TmenisaTvis fuladi kompensacia moicavs mxolod miwis nakveTiT
sargeblobis xelis SeSlas da ara zianis miyenebas konkretuli pirisaTvis.
amitom zemoaRniSnuli qmedebebisaTvis SeiZleba moTxovnil iqnas
dazaralebuli piris mier miyenebuli zianis anazRaureba saerTo safuZvlebiT.
.
rogor unda SevafasoT emisiis anu zemoqmedebis farglebi, anu
emisia
arsebiTia Tu araarsebiTi?

• es sakiTxi samoqalaqo kodeqsiT (erTiani sakanonmdeblo

mowesrigebis gareSea anu sxvadasxva calkeuli aqtebiT
wesrigdeba).
• sasamarTlo davis gadaWrisas unda daeyrdnos bunebadacviT,
janmrTelobadacviT Tu sxva xasiaTis normatiul aqtebs.
• sasamrTlo praqtikaSi arsebobs idealuri emisiebi – rogoricaa
esTetikuri da zneobrivi xasiaTis zemoqmedebis skiTxi.
• Cveni samoqalaqo kodeqsi am idealur emisiebs ar iTvaliswinebs.
 idealuri emisia
magaliTad: mezobelma Tavis nakveTze moawyo raime umsgavso
sanaxaoba an aaSena bordeli an dayara Zveli nivTebi
es yovelive mxolod idealuri TvalsazrisiT xelyofs mezobeli nakveTis
mflobelis uflebebs.
SeiZleba Tu ara idealuri emisiebis dros 175-e muxlis (samezoblo
zemoqmedebaTa Tmenis valdebuleba) analogiis wesiT gamoyeneba?
ucxour sasamarTlo praqtikaSi dResac gadauWrelia es sakiTxi, Tumca
calkeul SemTxvevebSi sasamarTloebi mimarTaven uflebis borotad
gamoyenebis normebs (e.w. Sikanas). swored am Sikanas safuZvelze
daevala mezobels aeRo Tavisi nakveTidan dayrili Zvelmanebi, rac
esTetikuri TvalsazrisiT xelyofda mezobeli nakveTis mflobelis uflebebs.
aseve araesTetiuri xedis – nagvis grovis gamo daevala mezobels meore
mezoblisTvis fuladi kompensaciis gadaxda.
• uflebis borotad gamoyeneba
uflebis gamoyeneba am uflebis matareblis neba-survilzea
damokidebuli, magram samoqalaqo kodeqsi krZalavs uflebaTa
borotad gamoyenebas.
am mizans samoqalaqo kodeqsi aRwevs erTis mxriv imperatiuli
normebis dawesebiT (10 (3) muxli) romlebic baTilad miiCneven
uflebis amgvar gamoyenebas:
მუხლი 10. სამოქალაქო უფლებათა დამოუკიდებლობა
პოლიტიკური უფლებებისაგან. სამოქალაქო სამართლის
იმპერატიული ნორმები
3. უფლებათა ბოროტად გამოყენებისაგან სხვათა
თავისუფლებას იცავს სამოქალაქო კანონების იმპერატიული
ნორმები. მოქმედებები, რომლებიც ეწინააღმდეგება ამ
ნორმებს, ბათილია, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა კანონი
პირდაპირ მიუთითებს სხვაგვარ შედეგებზე . ცალკეული
ჩარევები ადმინისტრაციული აქტების მეშვეობით
აკრძალულია, თუ ეს აქტები კონკრეტული კანონის
საფუძველზე არ არის გამოყენებული.
da meore mxriv: e.w. Sikanis akrZalviT (115-e muxli)
მუხლი 115. უფლების ბოროტად გამოყენების დაუშვებლობა
სამოქალაქო უფლება უნდა განხორციელდეს მართლზომიერად .
დაუშვებელია უფლების გამოყენება მარტოოდენ იმ მიზნით , რომ
ზიანი მიადგეს სხვას.
Sikana – niSnavs uflebis gamoyenebas martooden im mizniT, rom ziani
miadges sxvas. imisaTvis rom moqmedeba Sikanad davakvalificiroT,
gadamwyvetia piris ganzraxva, rom misi qmedebis erTaderT mizans
Seadgendes sxvisaTvis zianis miyeneba.
magaliTad - samoqalaqo kodeqsi mesakuTres ukrZalavs misi
sakuTrebis borotad gamoyenebas, rac gulisxmobs imas, rom
mesakuTris mier sakuTrebis borotad gamoyenebad CaiTvleba
sakuTrebiT iseTi sargebloba, romliTac mxolod sxvebs adgebaT ziani
ise, rom ar aris gamokveTili mesakuTris interesis upiratesoba
(gaixseneT magaliTi mezoblis mier mis nakveTze gadmosuli meore
mezoblis xis totebis moWra)
 dauSvebeli xelyofa
მუხლი 176. დაუშვებელი ხელყოფა
მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეს შეუძლია მოითხოვოს მეზობელ
ნაკვეთებზე ისეთი ნაგებობების აშენების ან
ექსპლუატაციის აკრძალვა, რომლებიც დაუშვებლად
ხელყოფენ ნაკვეთით სარგებლობის უფლებას და ეს
იმთავითვე აშკარაა.
dauSvebel xelyofaSi – igulisxmeba nagebobis aSenebiT an
eqspluataciiT gamowveuli damatebiTi, zRvargadasuli
zemoqmedeba, romelic aSkaraa.
• ucxouri sasamarTlo praqtikis mixedviT 176-e (dauSvebeli
xelyofa) muxlSi aseTi nagebobebis qveS igulisxmeba xelovnuri
nageboba, romelsac axasiaTebs damoukidebloba da romelic
aRmarTulia xangrZlivi vadiT. Cveulebrivi Senobis garda aseve
SeiZleba iyos garaJebi, qviSis an silis saTavsoebi, arxebi da a.S.
176-e muxlis norma miwis nakveTis mesakuTres aniWebs mezoblis
miwis nakveTze nagebobebis aRmarTvisa Tu eqspluataciis
akrZalvis zogad uflebas. am uflebis realizaciis winapirobaa
mezoblis miwis nakveTze arsebuli nagebobebis mimarT
darwmunebuli varaudi, rom mis arsebobas an eqspluatacias
SeiZleba Sedegad mohyves mis miwis nakveTze dauSvebeli
zemoqmedeba. Sesabamisad saxeze unda iyos iseTi
zemoqmedeba, romlis aRkveTac SesaZlebelia negatoruli sarCelis
wardgeniT imdenad, ramdenadac ar arsebobs am zemoqmedebis
Tmenis valdebuleba 175-e muxlis an nebismieri sajaro-
samarTlebrivi aqtis safuZvelze.
akrZalvis ufleba ganekuTvneba miwis nakveTze sakuTrebis uflebis
Sinaarss da arsebobs mesakuTris kuTvnili negatoruli
sarCelisagan damoukideblad. Sesabamisad misi gamoyeneba
SeuZlia rogorc mesakuTres, ise meaRnages, uzufruaqtuars da
aseve servitutze uflebamosil pirs, Tumca droebiT mflobels
(damqiravebeli, moijare) SeiZleba es akrZalvis moTxovnis ufleba
mieniWoT mesakuTrisagan.
• miwis nakveTis mesakuTres SeuZlia moiTxovos mezobel
nakveTebze iseTi nagebobebis (aq igulisxmeba, rom es nagebobani
am mezoblis nebis gareSea agebuli, winaaRmdeg SemTxvevaSi
adgili eqneboda saxelSekrulebo SeboWvas) aSenebis an
eqspluataciis akrZalva, romlebic dauSveblad xelyofen nakveTiT
sargeblobis uflebas da es imTaviTve aSkaraa (anu TvalnaTliv
Cans, mag: sakvamle milidan momdinare zemoqmedebani).
• is rac arapirdapir xelyofen nakveTiT sargeblobas, am muxlis
(muxli 176) mowesrigebis sagans ar Seadgens. mag:
zemoqmedebani, rac iwvevs mezoblis nakveTze mzis dabnelebas,
haeris ukmarisobas da a.S.).
Tu 175 muxli (samezoblo zemoqmedebaTa Tmenis valdebuleba)
avaldebulebs mezobeli miwis nakveTis mesakuTres samezoblo
zemoqmedebaTa (arsebiTi Tu ararsebiTi) moTmenas, dauSvebeli
xelyofis dros mezobeli nakveTis mesakuTres ar evaleba iTminos es
uaryofiTi zemoqmedebani da mas ufleba aqvs moiTxovos am
zemoqmedebis mospoba, Tundac, rom saamisod saWiro iyos
nagebobis dangreva.
samoqalaqo kodeqsis 1004 (1)-e muxlis Tanaxmad, Senobis mesakuTre
valdebulia aanazRauros is ziani, romelic dadga Senobis Camoqcevis an
misi calkeuli nawilis Camongrevis Sedegad. Tumca, Seqmnil saSiS
mdgomareobaze kanonmdebeli 177-e muxliT reagirebs ufro adre, vidre
katastrofa (Camongreva) moxdeba.
177-e muxlis pirveli winadadebiT, miwis nakveTis mesakuTre
uflebamosilia mosTxovos mezobels aucilebeli RonisZiebebis gatareba
am ukanasknelis miwis nakveTze ganlagebuli Senobis Camoqcevis
safrTxis Tavidan asacileblad.
analogiurad akrZalvisa, mezobeli miwis nakveTidan Senobis
Camoqcevis safrTxis Tavidan acilebis ufleba, ganekuTvneba miwis
nakveTze sakuTrebis uflebis Sinaarss da arsebobs mesakuTris kuTvnili
negatoruli sarCelisagan damoukideblad. Sesabamisad misi gamoyeneba
SeuZlia rogorc mesakuTres, ise meaRnages, uzufruaqtuars da aseve
servitutze uflebamosil pirs, Tumca droebiT mflobels (damqiravebeli,
moijare) SeiZleba es akrZalvis moTxovnis ufleba mieniWoT
mesakuTrisagan.
მუხლი 177. საფრთხის აღკვეთის მოთხოვნა
თუ მიწის ნაკვეთს მეზობელი ნაკვეთიდან შენობის ჩამოქცევის
საფრთხე ემუქრება, მესაკუთრეს შეუძლია მეზობელს
მოსთხოვოს აუცილებელ ღონისძიებათა გატარება ამ
საფრთხის თავიდან ასაცილებლად.
aucilebel RonisZiebaTa gatareba – gulisxmobs Senobis gamagrebas
an dangrevas
aucilebel RonisZiebaTa xasiaTs gansazRvravs valdebuli piri.
SeiZleba man Senobis gamagreba moaxdinos an sul daangrios
igi. mTavaria safrTxis neitralizacia moxdes.
sainteresoa, rom mezobels SeuZlia moiTxovos misi uflebis darRvevis
aRkveTa 172-e (2) muxlis (negatoruli sarCeli) safuZvelze, xolo
Tu Senoba Camoiqca maSin zianis anazRaureba moiTxovos.
oRond aq mTavari is aris, rom Senobis patronis mxridan braleul
moqmedebas unda hqondes adgili.
wylebisa da wyliT sargeblobis samarTlebriv sakiTxebs qarTuli
samoqalaqo kodeqsi samwuxarod mxolod or normas uTmobs 177-e
muxlis meore da mesame winadadeba:
(2) dauSvebelia ramdenime miwis nakveTze gamdinare wylebisa da
miwisqveSa wylebis mimarTulebis Secla an am wylebiT manipulireba
ise, rom aman sxva miwis nakveTze wylis raodenobis Semcireba an/da
xarisxis gauareseba gamoiwvios.
(3) dauSvebelia mdinareTa bunebrivi dinebis xelyofa.
მუხლი 177. საფრთხის აღკვეთის მოთხოვნა
თუ მიწის ნაკვეთს მეზობელი ნაკვეთიდან შენობის ჩამოქცევის
საფრთხე ემუქრება, მესაკუთრეს შეუძლია მეზობელს
მოსთხოვოს აუცილებელ ღონისძიებათა გატარება ამ
საფრთხის თავიდან ასაცილებლად. დაუშვებელია რამდენიმე
მიწის ნაკვეთზე გამდინარე წყლებისა და მიწისქვეშა
წყლების მიმართულების შეცვლა ან ამ წყლებით
მანიპულირება ისე, რომ ამან სხვა მიწის ნაკვეთზე წყლის
რაოდენობის შემცირება ან/და ხარისხის გაუარესება
გამოიწვიოს; დაუშვებელია მდინარეთა ბუნებრივი დინების
ხელყოფა.
 ufleba nayofze
romis samarTlis Tanaxmad, Tu nayofi xis totebidan vardeba
mezoblis miwis nakveTze, maSin am ukanasknelma unda darTos
neba xis mesakuTres, Seagrovos nayofi (anu nayofi ekuTvnis xis
mesakuTres).
analogiuri wesi arsebobda germanul saerTo samarTalSi germaniis
samoqalaqo kodeqsis miRebamde. axalma germanulma samoqalaqo
kodeqsma axleburad moawesriga es sakiTxi, da kodeqsis
Tanaxmad, nayofi, romelic xidan an buCqidan davardeba mezoblis
miwis nakveTze, iTvleba am miwis nakveTis nayofad.

qarTulma samoqalaqo kodeqsma gaiziara germaniis samoqalaqo

kodeqsis aRniSnuli norma da 178-e muxlis Tanaxmad:
მუხლი 178. მეზობელი ნაკვეთის მესაკუთრის უფლება
ნაყოფზე
1. თუ ხის ან ბუჩქის ნაყოფი მეზობელ მიწის ნაკვეთზე
დავარდა, იგი ჩაითვლება ამ ნაკვეთის ნაყოფად.
2. მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეს შეუძლია მოჭრას იმ ხის ან
ბუჩქის ფესვები, ტოტები, რომლებიც მის ნაკვეთზე
გადავიდა.
• Tu xis an buCqis nayofi mezobel miwis nakveTze davarda
(bunebrivad), igi CaiTleba am nakveTis nayofad.
• Tu xis an buCqis nayofi sajaro adgilas davarda, unda
vivaraudoT, rom mas SeiZleba daeuflos nebismieri piri.
• miwis nakveTis mesakuTres SeuZlia moWras im xis an buCqis
fesvebi, totebi, romlebic mis nakveTze gadavida (mxolod im
SemTxvevaSi, Tu es xels uSlis)
 •am SemTxvevaSi jer unda moTxovnil iyos xelSeSlis aRkveTa
(anu mosTxovo mezobels TviTon mixedos totebs) da mere
gamoyenebul iqnes TviTdaxmareba (anu totebis moWra). Tu
gamoviyenebT TviTdaxmarebis uflebas, maSin es gamoricxavs
zianis anazRaurebis moTxovnas.
sainteresoa vis ekuTvnis moWrili totebi?
albaT im mesakuTres, visac ekuTvnis es xe an buCqi.

pirveladve TviTdaxmarebaze gadasvla gaarTulebda mezobelTa

Soris urTierTobas, amitom mezobluri urTierTpativiscemis
valdebulebiT, jer unda mosTxovos xelSeSlis aRkveTa da mere
gamoiyenos TviTdaxmarebis ufleba.
 sazRvris gadacdena mSeneblobis dros
179-e muxli iZleva miwis nakveTis mesakuTris mier Tavis nakveTze
mSeneblobis dros mezobeli miwis nakveTis sazRvris gadacdenis
kerZosamarTlebriv mowesrigebas.
aRniSnuli muxlis regulirebis sagans ar warmoadgens mSeneblobis
dros sazRvris gadacdenis sajaro-samarTlebrivi aspeqtebi,
romlebic aucileblad wamoiWreba aRniSnul SemTxvevaSi,
vinaidan aseTi mSenebloba udavod ukanonod unda CaiTvalos.
ukanono nagebobis aRmarTvis SemTxvevaSi ki administraciul
samarTals sakuTari berketebi aqvs, romlebic xSirad ukanono
nagebobis iZulebiT dangrevaSi gamoixateba.
179-e muxlis mizania kerZo pirTa, kerZod ki mezoblebs Soris
interesTa dabalanseba ukve aSenebuli da mezoblis miwis
nakveTze gadmosuli nagebobis gansazRvruli pirobebis
arsebobisas ekonomikurad mizanSeuwoneli dangrevis Tavidan
acileba.
მუხლი 179. ფულადი კომპენსაცია თმენის
ვალდებულებისათვის
1. Tu miwis nakveTis mesakuTre mSeneblobis dros ganzraxvis
gareSe gadascda mezobeli nakveTis sazRvrebs, mezobeli
nakveTis mesakuTrem es unda iTminos, garda im
SemTxvevebisa, roca amis winaaRmdeg winaswar an
SetyobisTanave ganacxada.
2. sazRvris damrRvevi mezobeli valdebulia gadaixados fuladi
kompensacia, romelic yovelwliurad winaswar unda iqnes
gadaxdili.
179-e muxlidan Cans, rom mSeneblobis dros sazRvris gadacdenisas
mezoblis miwis nakveTze gadmosuli nagebobis Tmenis
valdebulebisaTvis aucilebelia Semdegi winapirobebis arseboba:
(1)saxeze unda iyos iseTi nageboba, romelic sivrcobrivi
SemosazRvrulobiT uzrunvelyofs gareSe zemoqmedebisagan dacvas
da adamianebis masSi yofnas. aseTi nagebobebi SeiZleba iyos
mudmivi (kapitaluri), aseve droebiTi mizniT aRmarTuli.
(2)aRmarTuli nageboba unda gascdes miwis nakveTis sazRvars da
gadavides mezobeli miwis nakveTis sivrceSi. ar aris aucilebeli, rom
mTliani nageboba scildebodes sazRvars. sakmarisia misi nawilis
mier sazRvris gadacdenac. mijnis darRvevad iTvleba, roca
nagebobis erTi nawili mezoblis miwaze dgas anda gadmoSverilia
(mag. aivani). mxolod es ukanaskneli myarad unda iyos mierTebuli
nagebobis ZiriTad nawils, romelic rCeba sazRvris damrRvevi
mesakuTris kuTvnil miwis nakveTze da misi gamocalkeveba
SeuZlebeli unda iyos ZiriTadi nagebobis an Tavad am nawilis
ganadgurebis an dazianebis gareSe.
(3) nagebobis mSenebeli unda iyos mezobeli miwis nakveTis
mesakuTre. mesakuTres uTanabrdeba meaRnage.
(4) mSeneblis mier mezoblis miwis nakveTze gadasvla ar unda
ganxorcieldes ganzrax (germaniis kanonmdeblobisgan
gansxvavebiT, romelic aseve iTvaliswinebs rogorc ganzrax, ise
uxeSi gaufrTxileblobiTac).
ganzraxva gamoricxavs saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis 179-e muxlis
gamoyenebas im SemTxvevaSic ki, rodesac im mesakuTrem, visi
miwis nakveTis sazRvarsac gascda mSenebeli, ar ganacxadebs
protests. ganzraxvis ar arsebobis mtkicebis tvirTi ekisreba
mSenebels.
da mesakuTris mier am darRvevis Tmenis winapirobaa is, rom
mSeneblis mier amgvari moqmedeba ar iyo winaswar ganzraxuli an
uxeSi gaufrTxileblobis Sedegi (anu SemTxveviT gauTvaliswineblad
moxda).
anu rodesac adgili aqvs ganzraxvis gareSe gadacdenas, vis miwis
nakveTzec gadacda zogadad ekisreba Tmenis valdebuleba,
magram:
(5) mesakuTres, visi miwis nakveTis sazRvarsac gascda mSenebeli,
ar ekisreba Tmenis valdebuleba, Tu man amis winaaRmdeg
winaswar an SetyobinebisTanave ganacxada. protesti drouli unda
iyos. kerZod, igi unda ganxorcieldes manamde, sanam miwis
nakveTze gadmosuli nagebobis an miwis nawilis moSoreba
SesaZlebelia mniSvnelovani dazianebis gareSe. protestis
wardgenis droulobis mtkicebis tvirTi ekisreba mis warmdgens.
amasTan, ar aris aucilebeli uaris motivireba. droulad miiCneva
uari, Tu mas Sedegad ar mohyva dawyebuli mSeneblobisaTvis
arsebiTi zianis miyeneba.
samarTlebrivi TvalsazrisiT interess iwvevs mezoblis miwis
nakveTze gadmosuli nagebobis an misi nawilis uflebrivi bedis
sakiTxi. kerZod, vis unda ekuTvnodes igi: im pirs, romelmac
aaSena Tu im pirs, romlis kuTvnil miwis nakveTze iqna igi
gadmosuli?
gasaziarebelia germanuli samarTlis midgoma, romlis Tanaxmadac,
mezoblis miwis nakveTze gadmosuli nageboba Tu nagebobis
nawili warmoadgens ara am ukanasknelis, aramed im miwis
nakveTis Semadgenel nawils, saidanac igi gadascda sazRvars.

Tmenis valdebulebisaTvis kanoniT dadgenilia fuladi kompensacia,

romelic gadaxdil unda iqnes yovelwliurad winaswar (179(2)
muxli).
kompensaciis raodenobaze Tanxmdebian mxareebi, winaaRmdeg
SemTxvevaSi odenobas adgens sasamarTlo.
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba sazRvris damrRvevis
mimarT deliqturi normebis safuZvelze gamoricxulia. magram ar
aris gamoricxuli sakuTrebisa da sxva uflebebis Semdgomi
darRvevisaTvis pasuxismgebloba saerTo safuZvelze.
 aucilebeli gza
miwis nakveTis aucilebel gzad miiCneva gza, romelic aucilebelia am
miwis nakveTis dasakavSireblad sajaro gzebTan, eleqtro,
navTobis, gazisa da wyalmomaragebis qselTan.
Tanamedrove germanul iuridiul literaturaSi aucilebeli gzis
samarTlebrivi institutis ganxilvisas adgenen metad mniSvnelovan
dogmatur gansxvavebas: erTis mxriv, aucilebeli gzis moTxovnis
uflebasa da meores mxriv, aucilebeli gzis sanivTo uflebas Soris.
pirveli anu moTxovnis ufleba arsebobs kanonis ZaliT, xolo meore
anu aucilebeli gzis sanivTo ufleba warmoiSoba aucilebeli gzis
moTxovnaze uflebamosili piris moTxovnis safuZvelze.
 gansazRvruli winapirobebis arsebobisas miwis nakveTis mesakuTres
(romelsac ara aqvs aucilebeli gza) SeuZlia mezobeli miwis nakveTis
mesakuTres mosTxovos, rom am ukanasknelma iTminos misi miwis
nakveTis gamoyeneba pirveli mesakuTris miwis nakveTis sajaro
gzasTan aucilebeli kavSiris uzrunvelsayofad.
gansazRvrul winapirobebs warmoadgens:
(1) sajaro gzasTan (eleqtro, navTobis, gazisa da wyalmomaragebis
qselTan) aucilebeli kavSiris arseboba.
(2) aucilebeli kavSiri - aucilebelia miwis nakveTis jerovani
gamoyenebisaTvis. jerovani gamoyenebis kriteriumis dadgenisas
mxedvelobaSi miiReba miwis nakveTis mdebareoba, farTobi da
daniSnuleba. amasTan jerovnad, saTanadod ar miiCneva wminda
piradi saWiroebisaTvis gamoyeneba mesakuTrisa an sargebelze
uflebamosili pirisa anda droebiTi saWiroeba, romelic scildeba miwis
nakveTiT Cveulebriv sargeblobas.
(3) damakavSirebeli miwis nakveTis gamoyeneba unda iyos
gamowveuli im miwis nakveTis jerovani gamoyenebis
aucileblobiT, romlis sasargeblodac dgindeba aucilebeli gza.
Tu rogoria dakavSirebis moculoba da xasiaTi, romelic mesakuTres
uflebas aZlevs moiTxovos mezoblis miwis nakveTiT sargebloba,
unda gadawydes yoveli konkretuli SemTxvevidan gamomdinare.
mag.–sacxovrebeli saxlisaTvis anda baRisaTvis SeiZleba
sakmarisi iyos sacalfexo gza, xolo didi qarxnisTvis, cxadia es
sakmarisi ar iqneba.
es zemoaRniSnuli warmoadgenda aucilebeli gzis moTxovnis uflebas
kanonis safuZvelze, da es kanoniT gaTvaliswinebuli aucilebeli
gzis dadgenis uflebis realizacia xorcieldeba aRniSnulis Taobaze
piris formaluri moTxovnis safuZvelze, romelic unda waredginos
damakavSirebeli miwis nakveTis mesakuTres (mezobels) da es ki
warmoadgens aucilebeli gzis sanivTo uflebas, romelic
warmoiSoba swored aRniSnuli moTxovnis wardgenis
momentidan.
• aucilebeli gzis ufleba gamoiyeneba mxolod im SemTxvevebSi, roca
miwis nakveTis naklis gamosasworeblad sxva gamosavali ar
arsebobs.
• magram Tu mezobelma xelSekruleba dado meore mezobelTan
misi nakveTis gzad gamoyenebis Sesaxeb, es gamoricxavs
aucilebeli gzis uflebas, vinaidan aucilebeli gza aucileblobiT
gamowveuli SemTxvevaa da ara valdebulebiT-samarTlebrivi
urTierToba.
• gza unda aRadgendes aucilebel dakavSirebas sajaro qselTan. iq,
sadac nakveTis mdebareobis gamo mxolod erTi gzaa SesaZlebeli,
igi aris kanonis ZaliT gansazRvruli saWiro gza. xolo sxva
SemTxvevaSi aucilebeli gza sasamarTlom unda gansazRvros.
• gza imgvarad unda iqnes gayvanili, rom Tmenavaldebul
mesakuTres rac SeiZleba naklebad xelyofdes. aucilebeli gzis
saWiroebis mqone pirs, ar aqvs ufleba TviTneburad gaiyvanos es
aucilebeli gza.
 aucilebeli gzis an gayvanilobis Tmenis valdebuleba ar warmoiSoba,
(1)Tuki ukve arsebuli dakavSireba miwis nakveTisa gauqmda
mesakuTris TviTneburi moqmedebiT (mag: miwis nakveTTan
damakavSirebeli xidis dangreva, misasvleli gzis moSla da a.S.)
(2)ise moqmedebisagan Tavis SekavebaSi (mag: aucilebeli
saremonto samuSaoebis ganuxorcielebloba, rodesac amis
valdebuleba ekisreba miwis nakveTis mesakuTres).
amasTan TviTneburi qmedeba SeiZleba iyos aseve rogorc faqtobrivi
moqmedeba, realuri aqti, ise – garigebac (mag: ukve arsebuli
aucilebeli gzis uflebis SeTanxmebiT gauqmeba).
aucilebeli gzis ufleba ar gulisxmobs sxvisi nakveTiT sargeblobis
ufasod miniWebas. im mezoblebs, romelTa nakveTzec gadis
aucilebeli gza unda mieceT Sesabamisi kompensacia.
aucilebeli gzisa Tu gayvanilobis Tmenis valdebulebisaTvis fuladi
kompensaciis miRebis ufleba garda miwis nakveTis mesakuTrisa,
aseve SeiZleba hqondes meaRnages da servitutze uflebamosil
pirs.
zogadad, fuladi kompensaciis odenoba ganisazRvreba zaralis im
odenobiT, romelic adgeba aucilebeli gzis uflebiT datvirTul miwis
nakveTs. amasTan, Tu saxeze ar aris zaralis miyeneba, maSin
fuladi kompensaciis moTxovna SeiZleba gamoiricxos kidec.
aseve, kompensacia mxareTa SeTanxmebiT SeiZleba erTjeradi
gadaxdiT gamoixatos.
 sasazRvro mijna. sasazRvro nageboba
samoqalaqo kodeqsis samezoblo samarTlis nawili mTavrdeba
sasazRvro mijnis aRmarTva-aRdgenis, mezobel miwis
nakveTebs Soris sazRvris dadgenisa da sasazRvro nagebobiT
sargeblobis uflebis Sesaxeb 181-e da 182-e muxlis normebiT.
181-e muxli iTvaliswinebs 2 sxvadasxva SemTxvevas, rodesac, erTis
mxriv, erTmaneTis momijnave mezobeli miwis nakveTebs Soris
zusti sazRvari sadavo ar aris da, meores mxriv, igi mezoblebs
Soris sadavoa da Sesabamisad SeuZlebelia misi dadgena.
pirvel SemTxvevas awesrigebs 181 (1), xolo meore SemTxvevas 181
(2).
sasazRvro nagebobis qveS igulisxmeba mezobelTa nakveTebis
gasamijnad gamoyenebuli iseTi nageboba, romelic maTi
urTierTSeTanxmebiTaa miRebuli (saamisod gankuTvnili) aseT
sasazRvro nagebobad da am nakveTebis gamyof sazRvars qmnis
da emsaxureba orive nakveTis sargeblianobas. magaliTad: Robe,
kedeli, Wa, arxi.
მუხლი 181. სასაზღვრო მიჯნის აღმართვის მოვალეობა
1. მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეს შეუძლია მეზობელი ნაკვეთის
მესაკუთრეს მოსთხოვოს მონაწილეობის მიღება მყარი
სასაზღვრო მიჯნის აღმართვაში, ან უკვე არსებული,
მაგრამ წაშლილი ან დაზიანებული მიჯნის აღდგენაში.
გამიჯვნის ხარჯები მეზობლებს შორის თანაბრად
ნაწილდება, თუ ურთიერთშეთანხმებით ან სხვა
სამართლებრივი ურთიერთობით სხვა რამ არ არის
დადგენილი.
181(1) marTalia varaudobs, rom mezobeli miwis nakveTebis
mesakuTreebs Soris sasazRvro dava ar aris, magram erT-erT
mesakuTres surs myari sasazRvro mijnis aRmarTva an ukve
arsebuli, magram waSlili an dazianebuli sasazRvro mijnis
aRdgena. am ukanasknels aniWebs swored kanoni uZrav
qonebaze sakuTrebis uflebidan gamomdinare mezobeli miwis
nakveTis mesakuTris mimarT sasazRvro mijnis aRmarTva-
aRdgenaSi Tanamonawileobis sanivTo moTxovnis uflebas.
moTxovnis uflebis warmodgenaze aseve uflebamosilia
meaRnagec.
• am nagebobis movlisa da Senaxvis xarjebi mezoblebs Soris
nawildeba Tanabrad, garda im SemTxvevebisa, rodesac maT
SoRis SeTanxmebiT an arsebuli samarTlebrivi urTierTobiT
gansxvavebuli ar aris dadgenili.
• miwis nakveTis mesakuTreebs aqvT Tanabari ufleba isargeblon
am sasazRvro nagebobiT.
magram Tu momijnave miwis nakveTis mesakuTreebi sazRvris
Sesaxeb ver SeTanxmdebian, maSin nebismier mesakuTres
SeuZlia Tavisi kuTvnili miwis nakveTis sazRvrebis aRniSvnisa
da mtkicebis moTxovna.
msgavsad sasazRvro mijnis aRmarTva-aRdgenis moTxovnis
uflebisa, sazRvris dadgenis uflebac warmoadgens sakuTrebis
uflebidan gamomdinare sanivTo moTxovnis uflebas, Tumca
pirvelisagan gansxvavebiT, am ukanasknelis wardgenaze
uflebamosilia mxolod miwis mesakuTre da ara meaRnage an
miwis nakveTze dadgenili sxva sanivTo uflebis mflobeli.
sazRvris dadgenis moTxovnis uflebis realizacia xorcieldeba
sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli gadawyvetilebiT, romelic
gamijvnisaTvis pirvel rigSi xelmZRvanelobs mezoblebis
faqtobrivi mflobelobiTi mdgomareobiT.
xolo am ukanasknelis zustad dadgenis SeuZleblobisas yovel miwis
nakveTs unda daematos sadavo miwis farTis Tanabari nawili.
aseve kanoni iTxovs, rom aRniSnuli gadawyvetilebac unda
ganxorcieldes samarTlianobis safuZvelze.
2. თუ შეუძლებელია ზუსტი საზღვრის დადგენა, მაშინ
გასამიჯნავად გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს
მეზობლების ფაქტობრივ მფლობელობას. თუ
შეუძლებელია ფაქტობრივი მფლობელობის ზუსტი
დადგენა, მაშინ სადავო ნაკვეთი თანაბრად განაწილდება
ნაკვეთებს შორის. თუკი ეს განაწილება იწვევს
უსამართლო შედეგებს, მაშინ ერთ-ერთი მხარის
განცხადების საფუძველზე საზღვარს დაადგენს
სასამართლო.
kanonier ZalaSi Sesuli gadawyvetileba sazRvris dadgenis Sesaxeb
warmoSobs sakuTrebis uflebas sasazRvro zolze da mas aqces
miwis nakveTis Semadgenel nawilad.
amasTan, aRniSnuli saWiroebs sajaro reestrSi registracias.
sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesul gadawyvetilebas aqvs
damdgeni (konstituciuri) samarTlebrivi Zala da igi moqmedebs
miwis nakveTze arsebul yoveli uflebis mflobelis mimarT.
181-e muxlis samarTlebrivi analizis safuZvelze, SeiZleba
vivaraudoT, rom misi normebi, marTalia, pirdapir ar
iTvaliswinebs mezobeli miwis nakveTis mesakuTreTa Soris
xelSekrulebas kuTvnil miwis nakveTebs Soris sazRvris dadgenis
Sesaxeb, magram aseTi xelSekrulebis dadebas aRniSnuli
normebi dasaSvebad miiCnevs.
მუხლი 182. სასაზღვრო ნაგებობით სარგებლობის უფლება
1. თუ მიწის ორი ნაკვეთი ერთმანეთისაგან გამიჯნულია ღობით
ან საზღვრად გამოყენებული სხვა ნაგებობით , ივარაუდება ,
რომ მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეებს აქვთ თანაბარი უფლება
ისარგებლონ ამ ნაგებობით, თუკი ნაგებობის გარეგნული
მხარე პირდაპირ არ მიუთითებს, რომ იგი მხოლოდ ერთ -
ერთი მეზობლის საკუთრებაა.
2. თუ ორივე მეზობელი უფლებამოსილია ერთობლივად
ისარგებლოს საზღვრად გამოყენებული ნაგებობით ,
თითოეულ მათგანს შეუძლია ნაგებობა მხოლოდ ისე
გამოიყენოს, რომ ამით ხელი არ შეუშალოს მეორე
მეზობელს თანასარგებლობაში.
3. ნაგებობის მოვლისა და შენახვის ხარჯები მეზობლებს შორის
თანაბრად ნაწილდება.
4. ვიდრე ერთ-ერთი მეზობელი დაინტერესებულია ამ
სასაზღვრო ნაგებობის არსებობით, დაუშვებელია მისი აღება
ან შეცვლა მეზობლის თანხმობის გარეშე .
182-e muxli ar adgens mezobelTa saerTo sakuTrebis uflebas ori
miwis nakveTis erTmaneTisagan gamijnul Robesa Tu sazRvrad
gamoyenebul sxva nagebobaze, romelic es erTi SexedviT
SeiZleba ivaraudos muxlSi mocemul normaTa gamomyenebelma
pirma.
kanoni saubrobs miwis nakveTebis mesakuTreTa sargeblobis
Tanabar uflebaze. rac Seexeba Robis an sazRvrad gamoyenebuli
sxva nagebobis kuTvnilebis sakiTxs, yoveli miwis nakveTis
mesakuTres sakuTrebis uflebiT ekuTvnis zemoaRniSnuli
obieqtebis mis nakveTze arsebuli nawili.
am wesidanac arsebobs gamonaklisi, kerZod, iseTi SemTxvevebi,
rodesac nagebobis garegnuli mxare pirdapir ar miuTiTebs, rom
igi mxolod erT-erTi mezoblis sakuTrebaa.
amdenad, 182-e muxlSi saubari ar aris iseT nagebobebze, romlebic
swored sasazRvro xazzea ganlagebuli da asrulebs sazRvris gamyofis
funqcias. amitom maT agebaze mezoblebi ar arian
urTierTvaldebulni. ufro metic, germanuli samarTlis da sasamarTlo
praqtikis mixedviT, Tu aRniSnuli nagebobebis ageba moxda erT-
erTi mezoblis mier momijnave miwis nakveTis mesakuTris
Tanxmobis gareSe, SeiZleba gamoyenebul iqnas negatoruli
sarCelic. Tumca, Tu nagebobis aRmarTva moxda mezoblebs Soris
urTierTSeTanxmebiT, maSin es SeTanxmeba moqmedebs mezobeli
miwis nakveTebis yoveli mesakuTris mimarT.

Robe an sxva nageboba aucileblad orive momijnave miwis

nakveTisaTvis unda iyos sasargeblo, rac ganapirobebs swored
mezobelTa SeTanxmebas maTi aRmarTvis Sesaxeb da aseve maT
saerTo sargeblobis uflebas.
 literatura
• besarion zoiZe “qarTuli sanivTo samarTali” gv:
111-135
• samoqalaqo kodeqsis komentari, wigni meore; gv:
943-118
• lado Wanturia “uZravi nivTebis sakuTreba”,
meore gamocema, gv: 199-202; 220-228;
• zurab WeWelaSvili; gv.141 -167
• samoqalaqo kodeqsi. muxlebi 174 - 182