Kİ-KARE TESTİ

(CHI-SQUARE TEST)
• Gözlenen ve beklenen frekanslar
arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı
temeline dayanır.
• Niteliksel olarak belirtilen verilerin
analizinde kullanılır.
 Hangi durumlarda kullanılır?
1. İki yada daha çok grup arasında fark
olup olmadığının testinde,
2. İki değişken arasında bağ olup
olmadığının testinde,
3. Gruplar arası homojenlik testinde,
4. Örneklemden elde edilen dağılımın
istenen herhangi bir teorik dağılıma uyup
uymadığının testinde (uyum iyiliği testi)
kullanılır.
 UYGULANDIĞI DÜZENLER
• DÖRT GÖZLÜ DÜZENLER (2X2 TABLOLAR)

Akciğer kanseri

Sigara içme Var Yok

İçen 20 80

İçmeyen 5 95
ÇOK GÖZLÜ DÜZENLER (2xm, nx2, nxm tablolar)
2x3 düzen

Başarı durumu
Beslenme İyi Orta Zayıf
Yeterli 60 30 10
Yetersiz 30 30 40

4x3 düzen

İyileşme durumu
Tedavi yöntemi İyi Orta Az
A 50 30 20
B 10 30 60
C 25 25 50
D 90 5 5
 VARSAYIMLARI
1. Gruplar birbirinden bağımsız olmalıdır.
2. Beklenen değer 5 ‘den büyük olmalıdır. 2x2
düzenlerde beklene değer 5’den küçükse
1. Denek sayısını arttırılmalıdır,
2. Satırlar yada sütunlar birleştirilmelidir,
3. Devamlılık düzeltmeli ki-kare testi (Continuity
Correction) kullanılmalıdır. Bu Yates düzeltmesi
olarak da anılır.
4. Fisher’s kesin ki-kare (Fisher’s exact test) uygulanır.
3. 2xm, mx2 ve nxm tablolarda
1. Denek sayısı arttırılmalı,
2. Satır yada sütunlar birleştirilmelidir.
 ÖRNEK
• Sigara içenlerle içmeyenler arasında akciğer kanseri
görülme oranlarının farklı olup olmadığı araştırılmak
istenmektedir. Çalışma sonuçları aşağıdaki gibidir.
Akciğer kanseri
Sigara içme Var Yok Toplam
İçen 20 80 100
İçmeyen 5 95 100
Toplam 25 175 200

H0: Sigara içen ve içmeyenlerde akciğer kanseri görülme oranları arasında fark yoktur.
H1: Sigara içen ve içmeyenlerde akciğer kanseri görülme oranları arasında fark vardır.
 Adımlar
1. Beklenen frekanslar bulunur.
Beklenen değer: Beklenen değer:
(25/200)*100 = 12,5 (175/200)*100 = 87,5

Akciğer kanseri
Sigara içme Var Yok Toplam
İçen 20 80 100
İçmeyen 5 95 100
Toplam 25 175 200

Beklenen değer: Beklenen değer:

(25/200)*100 = 12,5 (175/200)*100 = 87,5
 Ki-kare test istatistiği
(G  B ) 2
 2

B
(20  12.5) 2 (80  87.5) 2 (5  12.5) 2 (95  87.5) 2
 
2
  
12.5 87.5 12.5 87.5
 10,286
SPSS’ de nasıl yaparız?
 SIGARA * KANSER Crosstabulation

KANSER
Var Yok Total
SIGARA İçiyor Count 20 80 100
Expected Count 12,5 87,5 100,0
İçmiyor Count 5 95 100
Expected Count 12,5 87,5 100,0
Total Count 25 175 200
Expected Count 25,0 175,0 200,0

Chi-Square Tests

Asymp. Sig. Exact Sig. Exact Sig.

Value df (2-sided) (2-sided) (1-sided)
Pearson Chi-Square 10,286b 1 ,001
a
Continuity Correction 8,960 1 ,003
Likelihood Ratio 10,925 1 ,001
Fisher's Exact Test ,002 ,001
Linear-by-Linear
10,234 1 ,001
Association
N of Valid Cases 200
a. Computed only for a 2x2 table
b. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is
12,50.
 BAĞIMLI GRUPLARDA Kİ-KARE
TESTİ (MC-NEMAR TESTİ)
• Nitelik olarak belirtilen bir değişken yönünden aynı
bireylerden değişik zaman ya da durumda elde edilen iki
gözlemin farklı olup olmadığını test etmek için kullanılır.
Bu testte dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
• Aynı bireyler üzerinde iki gözlem yapılmaktadır. Bu
nedenle gruplar bağımsız değildir.
• Bu gruplar arasında farklı olup olmadığı test edilen
değişken sayımla belirtilen nitel bir karakterdir. (var-yok,
iyileşti-iyileşmedi, hasta-sağlam)
• Bu test sadece 4 gözlü düzenlerde uygulanabilir.
 Testin kullanıldığı durumlara aşağıdaki
örnekler verilebilir:
• Tavuk yetiştiriciliği konusunda eğitimden önce ve sonra aynı
yetiştiricilerin bilgi düzeylerini yeterli ve yetersiz biçiminde
nitelendirip; eğitimden önceki ve eğitimden sonraki bilgi düzeyleri
arasında fark olup olmadığını araştırmak için kullanılır.
Eğitimden Sonra
Eğitimden Önce Yeterli Yetersiz
Yeterli a b
Yetersiz c d
 Aynı kümes işletmesine giden iki veteriner hekiminin kümeste
koksidiyoz hastalığı bulgularının farklı olup olmadığını karşılaştırmak
için kullanılır.
Veteriner B
Veteriner A Var Yok

Var a b
Yok c d
Testin kullanıldığı durumlara
aşağıdaki örnekler verilebilir:

2001 Parazit
2002 Parazit Var Yok

Var a b
Yok c d
• Bu teste ilişkin 2 değeri aşağıdaki gibidir:

(b  c ) 2
2 
bc
 2 tablo değeri, serbestlik derecesi =
• (Satır sayısı – 1)(Kolon sayısı - 1) = (2-1)(2-1)=1 ve =0.05
yanılma düzeyindeki 3.841 değeridir.

• > olduğu durumda yokluk hipotezi reddedilir.

 • ÖRNEK:
Tavuk yetiştiriciliği konusunda eğitimden önce ve sonra aynı
yetiştiricilerin bilgi düzeylerini yeterli ve yetersiz biçiminde
nitelendirip; eğitimden önceki ve eğitimden sonraki bilgi düzeyleri
arasında fark olup olmadığını araştırmak için bir çalışma yapılmış;
aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Bilgi düzeyleri bakımından eğitim
öncesi ve sonrası arasında farklılık var mıdır?
Eğitimden Sonra
Eğitimden Önce Yeterli Yetersiz Toplam
Yeterli a=30 b=25 55
Yetersiz c=10 d=31 41
Toplam 40 56 96

H0: Bilgi düzeyleri bakımından eğitim öncesi ve sonrası arasında farklılık yoktur.
H1: Bilgi düzeyleri bakımından eğitim öncesi ve sonrası arasında farklılık vardır.
 (25  10) 2
 
2
 6.428
25  10

2 tablo değeri, serbestlik derecesi =

(Satır sayısı – 1)(Kolon sayısı - 1) = (2-1)(2-1)=1 ve =0.05
yanılma düzeyindeki 3.841 değeridir.

 2
hesap >  2
tablo
olduğu durumda yokluk hipotezi reddedilir.
Bilgi düzeyleri bakımından eğitim öncesi ve sonrası
arasında farklılık vardır.