Professional Documents
Culture Documents
19XU2QI9
19XU2QI9
19XU2QI9
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ
Bu bölümde dokusuna göre kır
yerleşmelerini, kasaba, köy ve köy altı
yerleşmelerini ve bu yerleşmelerin
özelliklerini öğreneceksiniz.
Toplu Dağınık
Geçici köyaltı
yerleşmelerinden
Pokut en yaygın olanıdır.
Yaylası,
RİZE
Küçükbaş hayvanlar için çevresi taş duvar ya da çitlerle çevrili olan
AĞIL barınaktır. Genellikle üstleri açık olan bu geçici yerleşmeler; Doğu
Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da yaygındır.
Genellikle ekip biçme ve hayvancılık yapılan, bir veya birkaç aileye ait
MEZRA olan yerleşmelere denir. Ülkemizde bu tür yerleşmeler Doğu Anadolu,
Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Karadeniz’de yaygındır.
Göçebe yaşayan ailelerin hayvancılık yapmak amacıyla oluşturduğu geçici
DALYAN yerleşmelerdir. Balık kapanları adıyla da bilinen bu yerleşme, ülkemizde Batı Anadolu
ve Akdeniz kıyılarında yaygın olup aynı isimle anılan yerleşim yerleri de vardır. Bunların
en bilineni, Muğla’nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan yerleşmesidir.
Hayvancılık faaliyetleriyle uğraşan aileler tarafından kurulmuş geçici yerleşmelerdir. Aile
Birbirine uzak birden fazla mahallenin birleşmesiyle oluşmuş yerleşmelere denir. İklim ve
DİVAN yeryüzü şekillerinden dolayı özellikle Karadeniz’e özgü bir yerleşme türü olan divan; Sakarya,
Kocaeli, Bolu, Sinop, Samsun ve Ordu gibi illerde yaygın olarak görülmektedir. Serdivan
(Sakarya), Dörtdivan (Bolu) ve Eldivan (Çankırı) bu isimle anılan yerleşmelere örnek verilebilir.
3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12
4, 6, 8, 9, 11, 12
1, 2, 3, 5, 7, 10
4, 6, 8, 9, 11, 12
3, 7, 10
2009 – ÖSS
Kırsal yerleşmeler fiziki çevre, ekonomik etkinlikler ve nüfus bakımından
çeşitli özelliklere sahiptir. Kırsal yerleşmelerin büyüklüğüne, kuruluş
yerine, sürekliliğine ve dokusuna göre sınıflandırılması bu özellikler göz
önüne alınarak yapılır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin Türkiye’ deki kırsal yerleşmelerin
ortak özelliği olduğu söylenemez?
A) Sürekliliğinin geçim kaynaklarının türüne bağlı olması
B) Yapı malzemesi olarak kerpiç kullanılması
C) Kaynakların belli sayıda nüfusu besleyebilmesi
D) Gereksinimlerin önemli bir kısmının yerel üretimden karşılanması
E) Yerleşme şeklinde doğal koşulların etkili olması
2022 – AYT
Aşağıda bir yerleşme tipinin bazı özellikleri verilmiştir:
• Ekonomik yapısı çoğunlukla tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.
• Sağlık ve eğitim olanakları bakımından bazı yetersizlikler görülebilir.
• İnsanlar arasında sosyal ilişkiler genellikle güçlüdür.
• Türkiye’deki en küçük idari yerleşme birimini oluşturur.
Bu yerleşme tipinin aşağıdakilerden hangisi olması beklenir?
A) Kom
B) Köy
C) Ağıl
D) Oba
E) Dam
2023 - AYT
Türkiye’deki kır yerleşmeleriyle ilgili,
I. Kır yerleşmelerinin fonksiyonu zaman içinde değişiklik gösterebilir.
II. Köy yerleşmelerinde ikincil ekonomik faaliyetler yaygındır.
III. Bazı köyler birden fazla yerleşme biriminden oluşur.
IV. Kır yerleşmelerinin tümü daimî yerleşme şeklindedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
BOŞLUK DOLDURMA
oba
Göçebe çobanların çadırlarından oluşan yerleşmelere ……………......... denir.
yayla
Geçici köy altı yerleşim ünitelerinden en yaygın olanı ……....................
yerleşmeleridir.
toplu
Dokularına göre kır yerleşmeleri ......................., dağınık ve gevşek yapılı olmak
üzere üç gruba ayrılır.
Küçükbaş hayvanlar için çevresi taş duvar ya da çitlerle çevrili olan barınaklara
ağıl
……………………. adı verilir.
DOĞRU-YANLIŞ
Kırsal yerleşmelerin toplu ve dağınık olmasında yer şekilleri ve su
kaynakları etkili olmuştur.
Deniz, göl ya da akarsu kenarlarında balık avlamak ya da üretmek için
kurulmuş geçici yerleşmelere kom adı verilir.
KAYNAK Yazarlar
Kenan TÜRKEZ
Mutlu KARAKOÇ
Nurullah BALŞEN
Tolga PEKTAŞ