Professional Documents
Culture Documents
Ang Credo by Fr. Salvo
Ang Credo by Fr. Salvo
Ang Credo by Fr. Salvo
CREDO
Fr. Ruin Roy Salvo
Nagatoo ako sa usa ka Dios, ang Amahan,
makagagahum sa tanan, magbubuhat sa langit ug
sa yuta. Nagatoo ako kang Jesukristo, ang bugtong
anak sa Dios. Gipanamkon sa lalang sa Espiritu
Santo, ug natawo gikan ni Maria nga Birhen.
Gisakit sa sugo ni Poncio Pilato, nag-antus,
namatay, ug gilubong. Mikunsad sa mga minatay,
sa ikatulong adlaw nabanhaw.
Misaka sa langit ug nagalingkod sa tuo sa
Amahan. Gikan didto mobalik siya aron
paghukom sa mga buhi ug sa mga minatay.
Nagatoo ako sa Espiritu Santo. Nagatoo usab ako
sa Santa Iglesia Catolica, sa kaambitan sa mga
Santos, sa kapasayloan sa mga sala, sa
pagkabanhaw sa mga lawas, ug sa kinabuhing
dayon. Amen.
ANG
CREDO
Fr. Ruin Roy Salvo
NAGATOO AKO SA USA KA DIOS
Ang Dios usa (cf. Sant. 2:19). Kini nga pahayag tukma sa
pagtuo sa mga Hebreo nga may usa lamang ka Diyos nga
angay simbahon ug alagaran (cf. Exo. 20:2-3; Deut. 6:4; Mar.
12:29). Apan ang Bag-ong Kasabutan pinaagi sa pagpadayag
ni Kristo, nagtug-an kanato sa kamatuoran nga kining maong
Dios Trinidad – ang Amahan, Anak ug Espiritu Santo (cf.
Mat. 28:19-20).
Si San Juan naghisgot niining tulo ka mga saksi nga nagkausa
(cf. 1 Juan 5:7 Gideon). Sa laing hubad sa Bibliya, mitawag
niining tulo ka saksi og “Espiritu, tubig, ug dugo (1 Juan 5:7-8
Maayong Balita Biblia), nga matod pa, ang Espiritu mao ang
Amahan (Juan 4:24), ang tubig mao ang Espiritu Santo (Juan
7:38-39), ug ang dugo mao ang Anak, ang atong Ginoong
Jesucristo (Gip. 19:13).
Mismo ang atong Ginoo mipadayag niini, “Panglakaw kamo
sa tibuok kalibutan ug paghimo kamo’g mga tinun-an.
Bunyagi sila sa ngalan sa Amahan, sa Anak, ug sa Espiritu
Santo” (Mat. 28:19-20). Dili mabasa ang pulong Trinidad sa
Bibliya apan ang kahulugan ug kamatuoran anaa sa Bibliya.
Sumala sa opisyal nga panudlo sa Simbahan:
1. Ang Trinidad usa: Wala kita mopahayag nga adunay tulo ka Dios,
apan usa ka Dios diha sa tulo ka Persona. Wala kini magpasabot nga
gibahin sa tulo ka persona ang usa ka pagka-Dios, kondili ang
matag usa Kanila tibuok Dios (CCC 253). Kung Dios ang Amahan
mao usab ang Anak, kung Dios ang Anak mao usab ang Espiritu
Santo.
2. Ang tulo ka mga Persona managlahi (distinct) sa usag-usa. Ang
Tulo managlahi diha sa persona bisan kung usa ra sila sa kinaiyang
Diosnon. Ang Amahan dili mao ang Anak ug ang Espiritu Santo,
ang Anak dili mao ang Amahan ug ang Espiritu Santo, ug ang
Espiritu Santo dili usab mao ang Amahan ug ang Anak (cf. CCC
254).
ANG AMAHAN, MAKAGAGAHUM SA TANAN,
MAGBUBUHAT SA LANGIT UG SA YUTA
1. Makagagahum
“Matinud-anon sa pagsaksi sa Kasulatan, ang Simbahan kanunay
nag-adres sa iyang pag-ampo sa ‘Makagagahum ug tunhay nga
Amahan, diha sa hugot nga pagtuo nga “walay dili mahimo diha
sa Dios’ (Gen. 18:14; Luc. 1:37; Mat. 19:26).
2. Magbubuhat
Pagdawat sa kamatuoran nga ang Dios mao gayod ang nagbuhat
sa tanan (He created the world out of nothing).
Pangutana: Ang Amahan lang ba ang nagbuhat sa kabuhatan?
Tubag: Dili. Ang kabuhatan buhat sa Santisima Trinidad –
Amahan, Anak, ug Espiritu Santo. Ang tulo ka Persona ang
hinungdan sa kabuhatan (cf. CCC 316).
**Ang langit ug yuta
Matod pa sa Catechism for Filipino Catholics, ang langit mao
ang espirituhanong kalibutan (spiritual world) diin apil na
ang mga anghel, samtang ang yuta mao ang materyal nga
kalibutan (ang makita).
Ang mga Anghel
- Ang Simbahan nagtudlo nga sukad sa sinugdanan gibuhat sa Dios
ang tanan sa makausa ang mga anghel ug mga yutan-ong binuhat,
ug dayon ang tawo…” (cf. CCC 327; 4th Lateran Council).
- Sila mga suloguon ug mga mensahero sa Dios (Mat. 18:10).
- Sila mga lunlon espiritu nga adunay panghunahuna ug kabubut-
on (cf. CCC 330).
- Apan gawas sa mga anghel nga karon atua uban sa himaya sa Dios,
adunay mga anghel nga mirebelde batok sa Dios; kining mga
anghela nahimong yawa ug ang ilang sala walay kapasayloan kay
sila mipili man nga dili na mausab sa ilang paingnan.
- Kini silang mga misalikway sa paghari sa Dios ang hinungdan sa
sala sa tawo.
Ang Tawo
- gibuhat sa dagway sa Dios (Gen. 1:27)
- adunay lawas ug kalag
- babaye ug lalaki
- ang unang tawo wala lamang himoa nga maayo sa Ginoo, kondili
gihimo pa kini nga suod nga higala sa Dios ug malinawon uban sa
ubang mga binuhat sa Dios
- si Adan ug Eva gihimo nga walay sala ug sila nakaambit sa
kinabuhing diosnon
- apan gisupak nila ang Dios, busa nawala kanila ang grasyang
makasantos (sanctifying grace)
- ang tanan nga matawo gikan kanila hinikawan usab sa maong
grasya mao nga gitawag ang maong kahimtang og salang
panulondon (original sin): “Gikan sa sala sa usa ka tawo, ang tanan
nahimong makasasala…busa ang tanan mamatay” (Rom. 5:12, 19)
- ug mahiuli lamang ang maong grasya pinaagi sa Bunyag
NAGATOO AKO
KANG JESUKRISTO,
ANG BUGTONG
ANAK SA DIOS
Jesus: gikan sa Hebreo nga ang buot ipasabot “ang Dios
nagaluwas”
Kristo: gikan sa Griegong hubad sa Hebreong pulong nga
“Mesiyas”, nga sa ato pa “dinihugan” – sa laktod nga pagkasulti
pinili
Anak sa Dios: kini nga titulo nagtimaan sa talagsaon ug walay
katapusang relasyon ni Jesukristo sa Dios, Iyang Amahan: Siya ang
bugtong Anak sa Amahan (cf. Juan 1:14, 18; 3:16, 18)
Ginoo: nagpasabot sa Iyang diosnong kagahuman; walay labaw
Kaniya
GIPANAMKON SA
LALANG SA ESPIRITU
SANTO, UG NATAWO
GIKAN NI MARIA NGA
BIRHEN
Ngano ang Pulong nahimong tawo?
Atong timan-an kay daghang nasipyat aning bahina: ang gipasabot nga
gipanamkon nga walay buling sala niining doktrinaha dili si Jesus,
kondili si Maria.
Pagsupak: Dili ba ang makasasala lamang ang nanginahanglan og
manluluwas? Apan kung si Maria walay sala, nganong siya miingon man
nga, “Ang akong espiritu nalipay diha sa Dios nga akong manluluwas”?
Busa, aduna diay siyay sala kay naa man siyay manluluwas?
Matod ni San Pablo, “…si Kristo namatay alang sa atong mga sala
sumala sa kasulatan, ug siya gilubong, nga siya nabanhaw sumala sa
kasulatan…” (1 Cor. 15:3-4). Apan sa Iyang pagkabanhaw ang maong
lawas nakaangkon og bag-ong kahimtang diin makaadto siya bisag asa
ug bisag kanus-a sa Iyang pagbuot. Ang pagkabanhaw ni Kristo wala
magpasabot nga mibalik Siya sa yutan-ong kinabuhi sama sa nahitabo
kang Lasaro, kondili milatas Siya gikan sa kahimtang yutan-on ngadto
sa kahimtang nga dili maabot sa lugar ug panahon. Ang maong
kahimtang usa na ka langitnon o mahimayaong kahimtang (cf. CCC
646). Ug ang kamatayon walay gahom diha Kaniya.
Ang kahulugan ug ang kabililhon sa Pagkabanhaw
Ang angay nga ngalan alang sa Ikatulong Persona nga atong gisimba
ug gihimaya uban sa Amahan ug sa Anak mao ang Espiritu Santo.
NAGATOO AKO SA SANTA IGLESIA CATOLICA
Ang pagtoo diha sa Simbahan nga balaan ug katoliko, ug nga siya
usa ug apostoliko dili mabulag gikan sa pagtoo diha sa Dios,
Amahan, Anak, ug Espiritu Santo (CCC 750).
Kinsa man kining dili magpabilin niini? Sila ang mga Katoliko gayod
nga wala magpuyo sa unsay gitudlo sa Simbahan, hinuon bisan
nasayod na sa kamatuoran bahin sa Simbahan, mibiya niini.
Apan “Sila nga, [wala gayod masayod sa sayop nila], wala
masayod sa Ebanghelyo ni Kristo o sa Iyang Simbahan, apan
nangita sa Dios uban ang matinud-anong kasingkasing, ug
dinasig sa grasya, naningkamot diha sa ilang mga buhat sa
pagtuman sa kabubut-on sa Dios nga ilang nahibaloan pinaagi sa
dikta sa ilang konsensya – sila makaangkon sa walay katapusang
kaluwasan” (Lumen Gentium 16). Apan bisan pa niini nga
maluwas sila, nga wala masayod sa ilang sayop bahin sa pagtuo,
basta nagbuhat sa kabubut-on sa Dios nga sumala sa dikta sa
ilang konsensya ang Simbahan obligado gihapon sa
pagsangyaw kanila sa Maayong Balita aron mahingpit ang ilang
kahibalo bahin sa Dios ug sa kaluwasan.
•Ang Santo Papa
Apan “Sila nga, [wala gayod masayod sa sayop nila], wala masayod
sa Ebanghelyo ni Kristo o sa Iyang Simbahan, apan nangita sa Dios
uban ang matinud-anong kasingkasing, ug dinasig sa grasya,
naningkamot diha sa ilang mga buhat sa pagtuman sa kabubut-on sa
Dios nga ilang nahibaloan pinaagi sa dikta sa ilang konsensya – sila
makaangkon sa walay katapusang kaluwasan” (Lumen Gentium 16).
Apan bisan pa niini nga maluwas sila, nga wala masayod sa ilang
sayop bahin sa pagtuo, basta nagbuhat sa kabubut-on sa Dios nga
sumala sa dikta sa ilang konsensya ang Simbahan obligado gihapon
sa pagsangyaw kanila sa Maayong Balita aron mahingpit ang ilang
kahibalo bahin sa Dios ug sa kaluwasan.
Nganong gitawag man og Santo Papa? Tungod kay sumala pa ni
propeta Isaias nga ang hatagan sa yawi sa balay ni David mahimong
amahan sa mga molupyo sa Jerusalem, ug sa balay ni Juda” (Is. 22:21-
22). Mao kini si Jesus. Ug si Jesus mitunol niining maong
katungdanan sa pagka-amahan o pagka-lider sa tibuok Simbahan
ngadto kang Pedro, ug sa iyang mga sumusunod, ang Santo Papa.
Angsanto dili ang tawo nga naghupot sa pagka-papa [bisan kung
balaan pa ang maong tawo] kondili ang ministriya sa pagka-papa
[the office of the pope]. Sama sa konsehal sa barangay nga bisan
palahubog tawgon gihapon nato og honourable [kay ang pagka-
honorable nagbase sa opisina sa konsehal dili sa tawo nga nahimong
konsehal].
Nganong gitawag man og Santo Papa? Tungod kay sumala pa ni
propeta Isaias nga ang hatagan sa yawi sa balay ni David mahimong
amahan sa mga molupyo sa Jerusalem, ug sa balay ni Juda” (Is. 22:21-
22). Mao kini si Jesus. Ug si Jesus mitunol niining maong
katungdanan sa pagka-amahan o pagka-lider sa tibuok Simbahan
ngadto kang Pedro, ug sa iyang mga sumusunod, ang Santo Papa.
Angsanto dili ang tawo nga naghupot sa pagka-papa [bisan kung
balaan pa ang maong tawo] kondili ang ministriya sa pagka-papa
[the office of the pope]. Sama sa konsehal sa barangay nga bisan
palahubog tawgon gihapon nato og honourable [kay ang pagka-
honorable nagbase sa opisina sa konsehal dili sa tawo nga nahimong
konsehal].
Ang mga Obispo
Si Kristo nagpili og dose ka mga apostoles. Apan ang Simbahan
lamang ang Iyang gisaaran nga dili mamatay (cf. Mat. 16:18) ug dili
ang mga apostoles. Nan, kung mangamatay ang mga apostoles, kinsa
naman ang magdumala sa Simbahan ni Kristo? Unsaon man
pagpadayon sa misyon sa Simbahan kung walay mga lider nga
mobarog niini? Mao nga ang atong Ginoo misugo sa mga apostoles
nga nag-ingon, “Panglakaw kamo sa tibuok kalibutan ug paghimo
kamog mga tinun-an…” (Mat. 28:19).
Kini aron adunay mopuli sa mga apostoles sa ilang buhat kung sila
mamatay na. Ug ang mga sumusunod sa mga apostoles sukad pa sa
panahon sa mga apostoles gitawag na og Obispo, buot ipasabot
“supervisor” [overseer]. Ang Obispo mao ang haligi sa diyosesis ug
timaan sa kahiusahan sa mga pari ug sa katawhan. Ang hugpong sa
mga Obispo ubos sa Santo Papa adunay otoridad sa tibuok
Simbahan ug sila ang mga Magtutudlo bahin sa tuluhoan ug
pamatasan [faith and morals].
Tulo ka Buluhaton sa Simbahan
[1] Tigtudlo – bahin sa mga gitudlo ni Jesus ug sa mga apostoles
[2] Tigbalaan – sa mga sakop sa Simbahan pinaagi sa mga sakramento
[3] Tigdumala – sa katawhan sa Dios ginamit ang mga balaod alang sa
kalinaw ug kahusay sa Simbahan
SA KAAMBITAN SA MGA SANTOS
Ang Simbahan usa ka lawas ni Kristo. Busa, kay si Kristo ang ulo ang
mga grasya gikan Kaniya mapaambit usab sa mga bahin sa Lawas
pinaagi sa mga sakramento. Duha ang kahulugan niining kaambitan
sa mga santos: [1] kaambitan sa mga balaang butang ug [2]
kaambitan sa mga balaang tawo.
Ang Tulo ka Estado sa Simbahan
[1] Simbahan nga nagapanaw – mao kini ang Simbahan sa mga
buhi dinhi sa kalibutan; ang Simbahan nga nakigbugno batok sa
sala aron makaadto sa yutang saad, ang bag-o ug tunhay nga
Jerusalem
[2] Simbahan nga nag-antus – mao kini ang mga kalag nga atua
sa Purgatoryo nanghimayad sa silot sa ilang mga sala
[3] Simbahan nga madaugon – sila ang mga santos, ang mga
balaang kalag nga atua na sa purongpurong sa kinabuhi sa Langit
Ang tulo ka mga estado sa Simbahan nagtinabangay alang sa
kaluwasan sa usag-usa ka sakop sa Simbahan. Ang mga buhi
samtang naningkamot nga makasulod sa langit, giabagan usab sa
mga pag-ampo sa mga atua na sa langit. Ang atua sa Purgatoryo
samtang nagbayad sila sa silot sa ilang mga sala, giabagan usab
sa mga pag-ampo sa mga buhi ug sa mga santos. Ang mga santos
nangama kanunay alang sa mga buhi ug sa mga atua sa
Purgatoryo.
NAGATOO AKO SA KAPASAYLOAN SA MGA SALA