YEDİKULE HİSARI

Yedikule hisarının kuruluşu

• Hisar, bizans dönemi’ne ait
altın kapı ve kapının her iki
yanında bulunan karasularının
dört adet kulesine eklenerek
inşa edilmiştir.
• Beşgen plana sahip hisar. İlk
yapıldığıdönemde dört adeti
bizans ve üç adeti osmanlı
dönemi olmak üzere yedi
kuleden oluşmaktaydı
Yedikule hisarının kuruluşu
• Bizans dönemine ait 4
kuleden günümüze sadece
altın kapının iki yanında
bulunan mermer kuleler
ulaşabilmişti.
• Kuzey uçta bulunan kule
osmanlı döneminde yeniden
inşa edilirken. güney
uçtakikule tamamen
yıkılmıştır.
Büyük altın kapı
• İmparatorların tören eşliğinde
şehirden çıkışlarında ve
dönüşlerine büyük altın kapıyı
kullandıkları bilinmektedir.
• Altın Kapı, adını tunç kapı
kanatlarından ve
süslemelerinde kullanılan altın
varaklardan almıştır.
• Altın Kapı'yı bir zafer takı
olarak dönemin Roma
İmparatoru Theodosius inşa
ettirdi.
Büyük altın kapı
• Büyük altın kapının yapıldığı
dönemde kemerlerin üzerinde
varaklı bronz harflerle yazılmış
latince ve yunanca kitâbenin
olduğu bilinmektedir.
• bunun yanı sıra kapının
üzerinde bronzdan yapılmış
zafer tanrıçası nike’nin ve fil
koşumlu bir araba heykelin yer
aldığı aktarılmaktadır.
• fetihten sonra kullanımına
tamamen son verilmiştir.
Küçük altın kapı
• M.S 5. yüzyılda Büyük Altın Kapı ile
hendek arasına savunma amaçlı inşa
edilmiştir.
• yapıldığı dönemde kapının dış
cephesinde mermer çerçeveler içinde
mitolojik temaların işlendiği antik bir
yapıya ait kabartmalı 12 adet levha
konulduğu bilinmektedir ancak
günümüze ulaşamamıştır.
• 1838 yılında kapının dış kemer
alınlığına osmanlı arması nakşedilerek
Sultan II.Mahmudun tuğrası
yerleştirilmiştir fakat bunlarda
günümüze ulaşamamıştır.
 Sultan III. Ahmed kulesi
• Sultan III. Ahmed kulesi hisardaki diğer osmanlı
kulelerinden farklı olarak 18. yüzyılda inşa
edilmiştir.
• Sultan III.Ahmed kulesi, III.Ahmed döneminde
inşa edilmeye başlanmış ve kule ancak III.Osman
döneminde tamamlanmıştır.
• Kuleyi örten sivri külah ile kulenin içindeki ahşap
ara katlar günümüze ulaşamamıştır.
Hazine kulesi
• Hazine kulesi dairesel planlı olup
taşıyıcı malzemesi taştır. Kuleyi
örten iki kademeli sivri külah ile
kulenin içindeki ahşap ara katlar
günümüze ulaşamamıştır. Osmanlı
hazinesinin muhafazası içinde
kullanılmıştır. kıymetli silahlar,
zırhlar, eski armalar vb. şeyler ve
yavuz sultan selim’in iran’dan
getirdiği ganimetler hazine
kulesinde muhafaza edilmişti.
Kitabeli kule zindan kulesi
• Bu kulenin kapısının her iki yanında
hapsedilen Avrupalılar tarından
duvarlara kazınmış birçok yazıt
bulunmaktadır. Bu yüzden bu kule
“kitabeli kule” olarak anılmaktadır.
kulenin 40. İla 45. Basamaklarında
bulunan duvarda Bizans dönemine ait
kuş figürleri vardır. Kulenin içindeki
ahşap ara katlar ve kuleyi örten
mahruti külah günümüze
ulaşamamıştır. Yabancı mahkûmlar
bu kulede tutulmaktaydı.
Top kulesi
• Dairesel formlu Osmanlı kulesidir.
Kulenin katlar arasındaki bağlantısı
diğer kulelerden farklı olarak
içinde bulunan rampa ile
sağlanmaktadır. Bazı
araştırmacılar, rampanın topların
üst katlara çıkması için yapıldığını
ve teras katındaki dendaların
arasında bulunan büyük mazgal
boşlukların topların yerleştirilmesi
için kullanıldığını ifade etmektedir.
 Yıkık kule
• Bu bizans burcunun 1766 yaşanan şiddetli
depremde yıkıldığı bazı kaynaklardan
öğrenilmektedir. Yerine bir daha yapılmayan
bu burç “ küçük kule ” adıylada tanınmaktadır.
Kulenin bugün temel seviyesinde bulunan
kalıntıları izlenebilmektedir
Fatih mescidi ve çeşme
• İstanbul’un en eski camilerinden biri
olan bu mescit, fatih sultan
mehmedin emriyle fetihten hemen
sonra hisar ile birlikte yapılarak
Ayasofya vakfına bağlanmıştır. 1873
yılında ve sonrasında fişek
imalathanesi, daha sonra eşya deposu
olarak kullanılmış ve 1905 e kadar
ayakta kalabilmiş mescit, 20. Yüzyılın
başlarında yıkılmıştır. Günümüze
sadece minaresinin bir bölümü ile
yanında bulunan çeşme kalabilmiştir.
Tarihî su kuyusu
• Yedikule hisarının su ihtiyacı, çapı 6
m olan ve içeriden üç yöne ayrılan
bu tarihi su kuyusundan
karşılanmaktaydı. Eski dönemlerde
üzerindeki çıkrıktan atların yardımı
ile su çekildiği, 19. Yüzyılın
sonlarında ise kuyunun üzerine bir
tulumba sistemi yerleştirildiği
bilinmektedir. Kuyu bugün hâlâ
işlevini kaybetmemiş olup
kullanılabilmektedir.
Güney ve kuzey mermer kuleler
• Osmanlı döneminde müslüman
tutuklular mermer kulelerde
tutulmaktaydı. Kulelerin içinde yer alan
çok sayıda duvara nakşedilen semboller
ile bazı duvarlardaki yeni ait çapa
motiflerinin burada tutulan tutuklular
tarafından duvarlara kazındığı
düşünülmektedir. Bu kulelere ilk kez
fetihten sonra Çandarlı Halil paşa ve
oğullarının hapsedildiği kabul
edilmektedir. Hisarın en tanınan
tutuklusu sultan II. Osman olduğu ve
isyancılar tarafından şehir edildiği
bilinmektedir.
Güney ve kuzey mermer kuleler
• Her iki kulede kare planlı olup dış yüzeyleri
mermer kaplıdır. Güney kuleye iç avludan bir
kapı ile girilmekte olup kulenin ana mekânınj
oluşturan iç galeri boşluğunun ortasında birçok
olaya sahne olmuş ve kanlı kuyu adıyla bilinen
bir kuyu bulunmaktadır. Kuyunun çevresinde
ahşap döşemelerde oluşturulmuş katlar yer
almaktadır. Kulenin çatısına ve “ Genç Osman
odası ” olarak bilinen odaya kulenin içinde
bulunan merdiven ile ulaşılmaktadır. Kuzey
kuleye de iç avludan bir kapı ile girilmektedir.
Kulenin ana mekânını oluşturan iç galeri
boşluğunda kirişler ve dikmelerden oluşan
ahşap konstrüksiyon bulunmaktadır. kulenin
zemini Toprak olup ahşap dikmelerin
oluşturduğu Taş kaideler görülmektedir.