2

บริบทและแนวโน้ม
กระบวนการบริหารและการจัดการ
 3 เกมส์ปริศนา “พา หมึกยัด
พยางค์ เพลินใจ” ไส้
 2 เกมส์ปริศนา “พา บ่าย
พยางค์ เพลินใจ” เบี่ยง
 บริบทและแนวโน้ม กระบวนการบริหารและการ
จัดการ

CONTEN
1.ความหมายของการบริหาร
T จัดการ

2.ความสำคัญและภาระหน้าที่ของการบริหาร
จัดการ

3.กระบวนการบริหารจัดการ (Management
Process)
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
ความหมายตามพจนานุกรม ฉบับ
ราชบัณฑิตยสถาน
บริหาร
ก. ดำเนินการ, จัดการ, เช่น
บริหารธุรกิจ (ป., ส. ปริหาร).
จัดการ
ก. สั่งงาน, ควบคุมงาน, ดำเนิน
(ราชบัณฑิตยสถาน.
งาน.
2554: ออนไลน์)
ออนไลน์
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
การบริหารจัดการ หมายถึง
กระบวนการของ การวางแผน การ
จัดองค์กร การมีส่วนร่วม และการ
ควบคุมกำลัง ความพยายามของ
สมาชิกของ องค์กรและการใช้
ทรัพยากรอื่นๆ เพื่อความสำเร็จ
ของเป้ าหมายที่องค์กรกำหนดไว้
- สมยศ นาวีกา
(ราชบัณฑิตยสถาน.
2554: ออนไลน์
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
การบริหารจัดการ คือ งาน
ของหัวหน้าหรือผู้นำที่จะต้องทำ
เพื่อให้กลุ่มต่างๆ ที่มีคนหมู่มาก
อยู่ร่วมกัน ทำงานเพื่อ
วัตถุประสงค์ที่ตั้งใจไว้จนสำเร็จ
ผลโดยได้ประสิทธิภาพ- ธงชัย สันติวง
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
การบริหารจัดการเป็ นทั้งศาสตร์และศิลป์
เป็ นศาสตร์ (Science) เพราะเป็ นการ
ใช้องค์ความรู้ที่เกิดจากการสืบค้นหาความ
รู้ใหม่ๆ ด้วยวิธีการเชิงวิทยาศาสตร์ มีการ
รวบรวมข้อมูล วิเคราะห์และประมวลผล
ข้อมูล มีการตั้งสมมุติฐานและทดสอบ
สมมุติฐาน
เป็ นศิลป์ (Art) เพราะบุคคลต้องใช้
ทักษะและความรู้ทางการบริหารที่ได้รับ
- วิโรจน์
การพัฒนามาเป็ นอย่างดี จากการฝึ กฝนสารรัต
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
การบริหารจัดการ คือ
กระบวนการของกิจกรรมที่ทำให้
STEPHEN P. เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ในองค์กรโดยไม่ได้ทำเอง
ROBBINS

-Robbins and Cou

-

MARY COULTER (ราชบัณฑิตยสถาน.

2554: ออนไลน์
ความหมายของคำว่า การ
บริหารจัดการ
การบริหารจัดการมีลักษณะพิเศษ 3
ประการ ได้แก่
1. การบริหารจัดการ เป็ นกระบวน
การหนึ่งหรือหลาย ๆ กระบวนการของ
กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกันอย่างต่อเนื่อง
2. การบริหารจัดการรวมถึงการบรรลุ
เป้ าหมายขององค์การ
3.การบริหารจัดการสามารถมุ่งสู่เป้ า
(ราชบัณฑิตยสถาน.
- Certo, Samu
หมายเหล่านั้นได้โดยการทำงานร่วมกัน
2554: ออนไลน์
และโดยการทำงานผ่านบุคลากรและ
 พีระมิดการบริหาร
จัดการ

ซึ่งจะส่งผลให้
เกิด

เพื่อให้เกิด
การบริหาร
จัดการ

ระบบงานและระบบคน
ที่เป็ นกิจกรรมการปฏิบัติ
งานของทุกองค์กร
 การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019
 คำถาม
ชวนคิด
ในสถานการณ์การแพร่ะ
บาดของเชื้อไวรัส COVID 19
กระบวนการบริหารและการ
จัดการในโรงเรียนของทุกท่าน
เป็ นอย่างไร
สรุปความหมายของคำ
ว่าการบริหารจัดการ
การบริหารจัดการ คือ การใช้ความรู้
ที่เป็ นศาสตร์และทักษะที่เป็ นศิลป์ ใน
การนำเอาทรัพยากรการบริหาร คือ
บุคลากร งบประมาณ วัสดุอุปกรณ์และ ค้นคว้าเพิ่มเติม

การจัดการ มาใช้อย่างเป็ นกระบวนการมี

ระบบระเบียบแบบแผนเพื่อสามารถ
ดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมายอย่างมี
ประสิทธิภาพและประสิทธิผล
 ความสำคัญและภาระหน้าที่ของการบริหารจัดการ

ปัจจุบันเป็ นที่ยอมรับกันว่าผู้บริหารในทุกระดับมี
อิทธิพลต่อองค์การสมัยใหม่เหล่านี้ในทุกแง่มุม โดยที่
การบริหารจัดการของเหล่าผู้บริหารเป็ นปัจจัยกำหนด
c

ประสิทธิผลและประสิทธิภาพขององค์การโดยตรง จึง
เป็ นประเด็นสำคัญที่ผู้บริหารต้องทำความเข้าใจในภาระ
หน้าที่และความรับผิดชอบของงานด้านการบริหารจัดการ
ทั้งต่อตนเอง ต่อกลุ่ม ต่อสังคมและต่อประโยชน์ที่เกี่ยว
เนื่องกัน
 ทรัพยากรการบริหาร

ทรัพยากรในการบริหารควรมีปัจจัยอย่างน้อย 7
ประการ
1. คน (Man)
2. เงิน (Money) c

3. วัสดุสิ่งของ
(Material)
4. อำนาจ
5. เวลา (Time)
(Authority)
6. กำลังใจในการ
7. ความสะดวก
ทำงาน (Will) William T. Greenwood
 กระบวนการบริหารจัดการ (Management Process)

การบริหารจัดการเป็ นการกำหนดทิศทางของหน่วยงาน กลุ่มงาน

หรือการดำเนินงานในหน้าที่ต่างๆ ให้ใช้ทรัพยากรทั้งหลายที่มีอยู่ใน
องค์การอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
บทบาทสำคัญของผู้บริหารคือการนำพาองค์กรให้ไปถึงเป้าหมาย
c

และบรรลุผลสำเร็จเพื่อให้บรรลุถึงเป้าหมายขององค์การ ผู้บริหารมีหน้า
ที่รวบรวมและจัดการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ
และประสิทธิผลควบคู่กัน โดยใช้กระบวนการบริหารจัดการที่ดี
 กระบวนการบริหารจัดการ
(Management Process)

1. W.Edwards
Deming

2. Luther Gulick and Lyndall

Urwick

3. Henri Fayol
 วงจรบริหารงาน
คุณภาพ(PDCA)
เป็ นระบบบริหารงานตาม
วงจรควบคุม
- W.Edwards Deming -
คุณภาพของ เดมิ่ง
(Deming Cycle : PDCA)
ซึ่งเป็ นระบบการบริหารที่มี
PDCA
วงจรบริหารงาน
คุณภาพมี 4 ขั้นตอน
 วงจรบริหารงาน
คุณภาพ(PDCA) ประกอบ
- ขั้นตอนการวางแผน
ด้วย
- การปฏิบัติตามแผน
(Plan)
(Do)
- การตรวจสอบการปฏิบัติ
-ตามแผน
การปรับปรุงแก้ไข
(Check)
(Act)
ทฤษฎีกระบวนการบริหารจัดการของ
W.Edwards Deming
- วงจรการควบคุมคุณภาพ (PDCA Cycle) หรือ
วงจรเดมิ่ง (Deming Cycle) คือ แนวคิดการ
พัฒนาการทำงานเพื่อควบคุมคุณภาพงานให้มีการ
พัฒนาอย่างต่อเนื่อง
- แนวคิดวงจร PDCA เป็ นแนวคิดที่ง่ายไม่ซับซ้อน
สามารถนำไปใช้ได้ในเกือบจะทุกกิจกรรม จึงทำให้
เป็ นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก PDCA
เป็ นอักษรนำของภาษาอังกฤษ 4 คำคือ

ค้นคว้าเพิ่มเติม
โรงเรียนวัดเขาวัง (แสง ช่วงสุ
วนิช)

บูรณาการหลักการของ PDCA
ของ William Edwards Deming

BT (Best Practice)
วิธีปฏิบัติเพื่อนำองค์กรไปสู่
ความเป็ นเลิศ
CAR (Classroom
Action Research)
การวิจัยปฏิบัติการในชั้น
เรียน
บูรณาการหลักการของ PDCA ของ
William Edwards Deming เข้าไปเพื่อ
กระบวนการทำงานในทุกภาคส่วน มีการ
บริหารจัดการที่เน้นในเรื่องการสร้างองค์
ด
ความรู้ทั้งผู้เรียน ครู บุคลากรด้านต่างๆการ
ให้ความสำคัญกับเรื่องบุคคลเพราะ
ทรัพยากรมนุษย์ถือว่าเป็ นปัจจัยหลักที่สำคัญ
ขององค์กรเสริมสร้างรูปแบบการบริหารโดย
ใช้หลักคุณธรรม โปร่งใส สามารถตรวจ
สอบได้ และมีการวางแผนงานอย่างเป็ น
AAR (After
ระบบในรูปแบบองค์กรมีชีวิต ทุกฟันเฟื องใน
Action Review)
องค์กรลงมือปฏิบัติจริงผ่านความร่วมมือ
การทบทวนหลังปฏิบัติงาน ค้นคว้าเพิ่มเติม
ร่วมใจ
 ทฤษฏี กระบวนการ
บริหาร Luther Gulick
กูลิค และ เออร์วิกค์ Lyndall Urwick

ได้รวบรวมแนวคิดทางด้านการบริการต่าง ๆ
เอาไว้ในหนังสือชื่อ
“ Paper on the Science of Administration ”
โดยเสนอแนวคิด
กระบวนการบริหาร ซึ่งเป็ นที่รู้จักกันดี ชื่อว่า “
P0SDCoRB ” ภาระที่สำคัญ
ค้นคว้าเพิ่มเติม
 Bedgeting Planing
ครูเป็ นผู้ที่คอยประสานงาน ครูกำหนดเนื้อหารายวิชาว่าจะ
เรื่องงบประมาณภายในชั้น สอนเรื่องอะไรบ้าง
เรียนกับสถานศึกษา

Reporting Organization
หัวหน้าห้องช่วยรายงาน หาหัวหน้าห้องหรือตัวแทน
ปัญหาของนักเรียนในชั้นเรียน ของนักเรียน
ให้ครูได้

Staffing
เพื่อเป็ นผู้ช่วยครู
Coordinating
ระหว่างครูกับนักเรียน ติดตาม
เรื่องงานและเรื่องกิจกรรมอื่นๆ
ที่ครูอาจจะมีการสั่งไปให้
Directing
ให้คอยควบคุมดูแลนักเรียนคน
อื่นๆ ช่วยเช็คชื่อ ประสานงาน
“ หากวันหนึ่งคุณต้องอยู่ใน
สภาวะ
ที่ต้องใช้คนเป็ นจำนวนมาก
ๆ ในการทำงาน
หัวใจของการบริหารจัดการ
เพื่อให้งานสำเร็จตามเป้ า
หมายนั้น
Henri Fa
 POCC
แนวคิดของC
หลักการจัดการองค์กรสู่ความสำเร็จตาม

Henri Fayol
 POCC
แนวคิดของC
หลักการจัดการองค์กรสู่ความสำเร็จตาม

ทฤษฎี POCCC นั้นมาจากหน้าที่ 5

ประการ
ที่ อองริ ฟาโยล (Henri Fayol) กำหนดขึ้น
สำหรับการบริหารจัดการองค์กรในแต่ละ
หน้าที่นั้นต่างก็มีความสำคัญในตัวเอง เพื่อ
ให้การทำงานสมบูรณ์และประสบความ
สำเร็จอีกด้วย โดยรายละเอียดของหน้าที่ทั้ง
5 ประการ นั้นมีดังนี้
 POCC
แนวคิดของC
หลักการจัดการองค์กรสู่ความสำเร็จตาม
P – Planning ; การ
วางแผน
O – Organizing ; การจัด
องค์กร
C – Commanding ; การ
– Coordination ; การ
บังคับบัญชาสั่งการ
C
C – Controlling ; การ
ประสานงาน
ควบคุม
ตัวอย่างการนำหลัก
POCCC
สรุปหลักการจัดการองค์กรสู่ความสำเร็จ
ทฤษฎี
POCCC
ตามแนวคิดของ(POCCC)
Henri Fayol
- ทฤษฎี POCCC ของ อองริ ฟาโยล (Henri Fayol)
เป็ นแนวคิดการบริหารจัดการเชิงปฎิบัติการที่คิดค้นขึ้นเพื่อ
รองรับการทำงานกับคนหมู่มาก แต่ก็สามารถปรับเปลี่ยนให้
เหมาะสมกับขนาดองค์กร หัวใจของหลักการบริหารจัดการนี้
ยังคงมีประโยชน์และใช้ได้ดีสำหรับในยุคปัจจุบันด้วย ซึ่ง
หลายองค์กรก็ได้นำเอา POCCC ไปประยุกต์ใช้เป็ นหลักการ
ในการบริหารองค์กรของตนได้อย่างประสบความสำเร็จที
เดียว
ค้นคว้าเพิ่มเติม
สรุปความหมายของคำว่า
กระบวนการบริหารจัดการ
กระบวนการบริหารจัดการ คือ
กระบวนการในการตั้งเป้าหมาย วางแผน
จัดระเบียบ และควบคุมกิจกรรมต่างๆใน
องค์กร ไม่ว่าจะเป็ นการดูแลองค์กร
โครงการ หรือแม้แต่กระบวนการต่างๆ
โดยเป้าหมายของกระบวนการบริหาร
จัดการก็คือการทำให้องค์กรสามารถ