b

LUẬT HÀNH CHÍNH

Khoa Luật Hành chính – Nhà nước

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 PHẦN 1:
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ
LUẬT HÀNH CHÍNH VN

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Chương 1: Ngành luật hành chính Việt Nam

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Những nội dung chính:
I. Quản lý nhà nước VN và ngành
Luật HC

II. Đối tượng điều chỉnh của LHC

III. Phương pháp điều chỉnh

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 I. Quản lý nhà nước VN và ngành
Luật HC
1.1. Khái niệm quản lý nhà nước
Quản lý?

Quản lý xã hội?

Quản lý nhà nước?

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
THEO NGHĨA RỘNG
Là toàn bộ mọi hoạt động
của nhà nước nói chung,
mọi hoạt động mang tính
chất nhà nước, nhằm
thực hiện các nhiệm vụ,
chức năng của nhà nước.
THEO NGHĨA HẸP
Là hoạt động quản lý
nhà nước nhằm thực
hiện quyền hành pháp
mà bản chất của nó là
hoạt động chấp hành –
điều hành nhà nước.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
Theo nghĩa rộng
QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 a. Bản chất
của quản lý nhà nước:

Tính chấp hành – điều hành

nhà nước

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Chấp hành:
Là gì?
Là sự phục tùng, tuân thủ
Cái gì?
Chấp hành quyền lực nhà nước.
Thể hiện trong các văn bản QPPL do cơ quan quyền lực
nhà nước ban hành và văn bản của cơ quan nhà nước cấp
trên.
Như thế nào?
Chấp hành đúng nội dung và mục đích của Luật, của
văn bản cấp trên.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Điều hành:

Là hoạt động tổ chức, chỉ đạo trực tiếp

hoạt động của đối tượng quản lý nhằm làm
cho các văn bản pháp luật của cơ quan
quyền lực nhà nước và các văn bản của cấp
trên được thực hiện trên thực tế.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Mối quan hệ giữa
chấp hành và điều hành

Hoạt động chấp hành thường đồng

thời bao hàm hoạt động điều hành

Điều hành là để chấp hành

pháp luật tốt hơn

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 b. Đặc điểm chủ yếu của
quản lý nhà nước

Do bộ máy hành chính nhà nước

thực hiện chủ yếu
Tính chủ động, sáng tạo
Tính dưới luật
Tính liên tục
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Tính chủ động, sáng tạo

Tại sao quản lý

nhà nước có tính
chủ động, sáng
tạo cao?

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Trả lời:
Về bản chất, quản lý nhà nước là
hoạt động chấp hành – điều hành

Xuất phát từ yêu cầu của

khách thể quản lý

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Biểu hiện:
Chủ thể quản lý có thể đưa ra những
quy định riêng áp dụng cho các đối
tượng đặc thù
Chủ thể quản lý có thể lựa chọn một trong nhiều
giải pháp để áp dụng cho những trường hợp
cụ thể
Hoạt động lập quy của các cơ quan
hành chính nhà nước
có thẩm quyền
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Lưu ý:

Chủ động, sáng tạo

nhưng
phải trong khuôn khổ pháp luật

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Tính dưới luật:

Thể hiện ở chỗ:

Quản lý nhà nước chính là hoạt
động chấp hành pháp luật và điều
hành trên cơ sở Luật.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Tính dưới luật
Các quyết định được ban hành
trong hoạt động quản lý nhà nước phải
phù hợp với luật và văn bản của các
cơ quan nhà nước cấp trên, nếu mâu
thuẫn với chúng thì sẽ bị đình chỉ, sửa
đổi hoặc bãi bỏ.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Tính liên tục
Hoạt động quản lý nhà nước phải được
tiến hành thường xuyên, không bị gián đoạn.
 Tại sao?
 Khách thể quản lý, tức hoạt động của đối
tượng quản lý diễn ra không ngừng trong
thực tiễn khách quan.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 II. Đối tượng điều chỉnh của LHC
a. Khái niệm:
Là những quan hệ xã hội hình
thành trong lĩnh vực quản lý nhà nước.
Đó là những quan hệ chấp hành –
điều hành nhà nước.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Quan hệ nào sau
đây là đối tượng
điều chỉnh của
Luật hành chính?

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

1. Bộ trưởng Bộ Y tế trả lời chất vấn của đại biểu Quốc
hội.
2. Chủ tịch UBND quận X ra quyết định thu hồi đất của
hộ gia đình bà Lê Thu M.
3. Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy Bình Dương làm việc tại Sở
Tư pháp tỉnh.
4. Bà Lê Thu M khởi kiện quyết định thu hồi đất của Chủ
tịch UBND quận X.
5. Hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo K 10 năm tù.
6. Ông Lê Q và bà Nguyễn Thị S ký kết hợp đồng mua
bán nhà ở.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Đặc trưng của quan hệ
chấp hành - điều hành nhà nước:

Tính không bình đẳng

giữa các bên tham gia quan hệ

ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

03/03/2024
 Câu hỏi:

Đối tượng điều chỉnh của Luật

Hành chính luôn là những quan hệ
xã hội mang tính bất bình đẳng?

03/03/2024
ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Vẫn có những quan hệ mang
tính bình đẳng:

Nhưng không phải là chủ yếu;

Sự bình đẳng chỉ có tính tương đối.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

•

b. Các nhóm quan hệ xã hội thuộc đối tượng

điều chỉnh của Luật hành chính Việt Nam

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 4 nhóm:
Nhóm 1:
Những quan hệ chấp hành và
điều hành phát sinh trong hoạt
động của các cơ quan hành chính
nhà nước.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Nhóm 1

Quan hệ CH-ĐH phát sinh Quan hệ CH-ĐH phát sinh

trong quá trình CQHCNN trong quá trình CQHCNN
thực hiện thực hiện
chức năng, nhiệm vụ, hoạt động quản lý
quyền hạn nội bộ.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Nhóm 2:
Những quan hệ chấp hành và điều
hành phát sinh trong hoạt động hành
chính nội bộ phục vụ cho các cơ quan
nhà nước khác và các tổ chức phục vụ
hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ
chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 Nhóm 3
• Những quan hệ phát sinh trong quá trình cơ
quan kiểm toán nhà nước, Hội đồng nhân dân
các cấp, TAND các cấp và VKSND các cấp
thực hiện hoạt động quản lý nhà nước

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Nhóm 4:
Những quan hệ phát sinh trong
quá trình các tổ chức, cá nhân được
nhà nước trao quyền thực hiện các
hoạt động có tính chất quản lý nhà
nước.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Câu hỏi:

Trong 4 nhóm quan hệ chấp

hành – điều hành nhà nước nói
trên, nhóm nào quan trọng nhất?

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 III. Phương pháp điều chỉnh
Khái niệm:
Là những cách thức mà nhà
nước sử dụng quy phạm pháp luật
hành chính để tác động vào quan
hệ quản lý.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 1
• Phương pháp quyền uy –
phục tùng (MỆNH LỆNH)

2 • Phương pháp thỏa thuận

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 a. Phương pháp
quyền uy – phục tùng
(phương pháp mệnh lệnh)

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Là phương pháp điều chỉnh chủ yếu của
Luật Hành chính.
Tại sao?
Vì quan hệ xã hội mà Luật hành
chính điều chỉnh là quan hệ chấp hành –
điều hành với đặc trưng là sự bất bình
đẳng về ý chí giữa các bên tham gia quan
hệ.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 1. Một bên có quyền ra mệnh lệnh (chủ yếu bằng
các QĐHC); bên kia có nghĩa vụ phải thi hành.

2. Một bên có quyền yêu cầu, kiến nghị; bên kia có

quyền xem xét.

3. Hai bên có quyền theo quy định pháp luật, một

bên quyết định vấn đề gì thuộc quyền của bên còn
lại thì phải được sự đồng ý.
03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 b. Phương pháp thỏa thuận

Được sử dụng để điều chỉnh những

quan hệ phát sinh trong hoạt động
chấp hành – điều hành có yếu tố
bình đẳng.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Sự thỏa thuận trong Luật hành chính
chỉ có tính tương đối.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 KẾT LUẬN:
Là một ngành luật trong hệ thống pháp
luật Việt Nam, bao gồm tổng thể các
quy phạm pháp luật điều chỉnh các
quan hệ quản lý nhà nước mà phương
pháp điều chỉnh chủ yếu là phương
pháp quyền uy – phục tùng.

03/03/2024 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Quan hệ giữa ngành Luật hành chính và các ngành
luật khác
Luật
hiến Đối
pháp tượng
Luật điều
Luật
dân chỉnh
đất đai
sự
Luật
hành
chính Phương
Luật Luật pháp
hình lao điều
sự động chỉnh
Luật
tài
03/03/2024
chính ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM