MONTESSORİ EĞİTİMİ I

Günlük Yaşam Beceri Materyalleri ve Çalışmaları

Doç. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI

 GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİ
Okul öncesi eğitiminde genellikle ‘öz
bakım alıştırmaları’ adı altında kullanılan
çalışma alanı, Montessori eğitiminde
‘pratik hayat uygulamaları’ alıştırmaları
ya da ‘Günlük Yaşam Becerileri’
alıştırmaları olarak adlandırılabilir.
 Materyaller çocuğun yaşadığı
toplumun kültürel özelliklerine uygun
eşyalardan olmalıdır. Bu nedenle
herhangi bir ülkede hazırlanacak
materyaller ancak o ülkenin kültürel
özelliklerini taşıyacaktır.
 Montessori Eğitimi’nde günlük
yaşam becerileri alıştırmaları,
sadece çocuğun kendi işini
başarması ve bağımsızlaşmasını
sağlayacak çalışmalar olarak
yorumlanır.
Tüm materyal gruplarında olduğu gibi Günlük Yaşam
Becerileri alıştırmalarında ellerle çalışmak çok
önemlidir.
Ellerini kullanarak alet yapma sadece insana özgü
bir özelliktir. Çünkü alet yapmak zeka gerektirir.
Aynı zamanda ellerin kullanılması sonucu zekanın
geliştiği kanıtlanmıştır.
İnsan zihni, çevresiyle özel ilişkilere girer. Maria
Montessori ‘İnsan çevresine elleriyle sahip olur’
der.
 Küçük çocuklar Günlük Yaşam Becerileri
alıştırmalarını, özellikle 2 yaşından itibaren
büyük bir istek ve hayranlıkla yaparlar.
Çocuklar bu alıştırmalarla hareketlerini
koordine ve kontrol etmeyi, sabırlı olmayı ve
odaklanarak çalışmayı öğrenirler.
Bu alıştırmalar duyu, konuşma, matematik ve
evrensel öğrenme alıştırmaları için bir ön
hazırlık görevi görür.
 Çocuğa sunulan her alıştırmanın doğrudan ve
dolaylı amaçları vardır. Burada esas olan;
hedeflenen amaca hemen ulaşmak değil, bir
alıştırmadaki bütün yan çalışmalarla da meşgul
olarak çocuğun bütünsel gelişimine destek
olmaktır.
Montessori eğitimi çocuğa uygun boyutlarda
hazırlanmış çevrede uygulanır. Bu çevre
hazırlanırken eşyaların sadece çocuğun
gücüne ve boyutlarına uygunluğu değil
çocuğun içinde yaşadığı kültürüne de uygun
olmasına özen gösterilir. Çünkü çocuk bu
yaşta çevresindeki dili, davranış biçimlerini
geliştirdiği gibi içine doğduğu kültürü de
özümser.
 Günlük Yaşam Becerileri alıştırmaları beş alanda
gruplandırılabilir:
1. Hareket Eşgüdümü ve Toplumsal Yaşama Uygun Etkinlikler

2. Öz Bakıma Yönelik Alıştırmalar

3.Yaşadığı Çevreye Karşı Olan Sorumluluk Duygusunu Geliştirme

Alıştırmaları

4.Davranış Biçimleri Alıştırmaları; selamlaşma, vedalaşma vs.

5. Çizgi Üzerinde Yürümek ve Sessizlik Alıştırmaları

 Günlük Yaşam Becerileri Alıştırmaları ile çocuk;
Deneyimleri yaşayarak kazanır.
Materyallerin özellikleri sonucu duygularını hassaslaştırır ve
öğrenir.
Materyallerle doğrudan ilişki aracılığı ile deneyimler kazanır.
Kazandığı deneyimlerle eşyanın ve insanın yasalarını keşfeder.
Nedensel ilişkiler hakkında deneyimler toplar.
Kendi sınırlarını ve yeterliliklerini geliştirmeyi öğrenir; böylece
yaratıcılığının ve kendi gücünün farkına varır.
Yaptığı işe odaklanmayı ve çalışmayı sonuna kadar devam ettirme
alışkanlığı geliştirir.
Deneme ve yanılma konusunda deneyimler toplar.
Bir çalışmanın farklı aşamalarındaki mantıksal sırayı kavrar.
Maria Montessori, Günlük Hayat Uygulamaları
Alıştırmalarının; ‘Meditasyon’ özelliği sonucu,
çocuğun uysal bir davranış biçimi geliştirdiğini
ve ‘iç huzura’ kavuştuğunu söyler.
Eğitimcinin dikkatli gözlem sonucu gelişimini
tamamlayan çocuk, işi seven, sorumluluk
duygusu taşıyan, güçlüklerden yılmayan,
sorunlarla başa çıkabilen, kendisi ve çevesiyle
barışık bir kişilik geliştirir.
HAREKET KOORDİNASYOU
VE TOPLU YAŞAM İÇİN ÖN
ALIŞTIRMALAR
SANDALYE TAŞIMA
MASA TAŞIMA
HALI TAŞIMA
KAPI AÇMAK-KAPAMAK
MENDİL KATLAMA
SAÇ ÖRGÜSÜ
KAŞIKLAMA (BİR KAPTAN DİĞERİNE)
KAŞIKLAMA (BÜYÜK KAPTAN KÜÇÜK KAPLARA)
DÖKME ÇALIŞMALARI (TAHILLARLA DÖKME)
DÖKME ÇALIŞMALARI (SIVILARLA DÖKME)
DÖKME ÇALIŞMALARI (HUNİ YARDIMIYLA DÖKME)
ÖZBAKIM BECERİLERİNE
YÖNELİK ETKİNLİKLER
GİYSİLERDE KULLANILAN AÇMA-KAPAMA ÇALIŞMALARI
EL YIKAMA
AYAKKABI BOYAMA
ÇAMAŞIR YIKAMA,KURUTMAK İÇİN ASMA VE
ÜTÜLEME
BULAŞIK YIKAMA,DURULAMA,KURULAMA
MASA YÜZEYİNİ SÜPÜRME
AYNADA KENDİSİNİ İNCELEME VE GEREKLİ
DÜZELTMELERİ YAPMA
DİŞ FIRÇALAMA,SAÇ TARAMA VE BÜTÜN
VÜCUT TEMİZLİĞİ
BURUN SİLME
YAŞADIĞI ÇEVREYE KARŞI
SORUMLULUK DUYGUSUNU
GELİŞTİRME
MASA YÜZEYİNİ SÜPÜRME
TOZ ALMAK (MASA YÜZEYİ)
MASA ÜZERİNİ YIKAMAK
METAL PARLATMAK
ÇİÇEK DÜZENLEME
DAVRANIŞ BİÇİMLERİ ALIŞTIRMALARI; SELAMLAŞMA,
VEDALAŞMA
SESSİZLİK ÇALIŞMASI
ÇİZGİ ÇALIŞMASI
KAYNAKLAR

Çakıroğlu Wilbrant, E. Okul Öncesi Eğitimde Montessori

Yaklaşımı, Kök Yayıncılık, 2012.