Płukanie filtrów

pośpiesznych w aspekcie
regulacji i wydajności
Filtry pośpieszne wody mogą być eksploatowane w systemach :

 Stałej prędkości filtracji,

 Stałej straty wysokości ciśnienia na złożu filtracyjnym

 Skokowo zmiennej prędkości filtracji

W grawitacyjnych filtrach otwartych stałą prędkością prędkość filtracji utrzymać można albo przez założenie przelewów na
doprowadzeniu wody surowej przed albo regulatorów natężenia przepływu na odprowadzaniu filtra tu pierwszy z tych sposobów
stosowany jest w małych stacjach filtrów musi być niezatopiona więc musi znajdować się powyżej najwyższego położenia
zwierciadła wody nad filtrami.
Usytuowanie przelewu powinno być takie aby wypełniający strumień wody nie zagrażał powierzchni złoża filtracyjnego co
sprowadza się do konieczności zainstalowania go nad korytem doprowadzającym wodę do koryt przelewowych. W przypadku gdy
osiadanie budynku spowoduje niewielkie przekrwienie tych krawędzi przelewowych można je uzbroić w lekkie przelewy pilaster,
mocowane śrubami w sposób umożliwiający wypoziomowanie
 Zaletą systemu regulacji obciążenia hydraulicznego filtrów za pomocą przelewów umieszczonych na
doprowadzaniu wody surowej do przestrzeni nad filtrowej, poza prostą rozwiązania, jest to, iż
pozwala on bezpośrednio określić, który z filtrów kwalifikuje się do kolejnego płukania na
podstawie obserwacji położenia zwierciadła wody nad złożami filtracyjny mi filtry o bardziej zakon
mat fanem złożył charakteryzują się wyższym poziomem swobodnego zwierciadła wody generalnie
wadą tego systemu regulacji są duże wahania zwierciadła wody i w związku z tym konieczność
budowy wysokich ścian nad filtrami, albo alternatywnie krótkie filtrocykle

 Przy instalowaniu przelewów prostokątnych należy zwrócić uwagę na ich dokładne

wypoziomowanie odległość krawędzi poziomej przelewu od dna koryta doprowadzającego wodę
do przelewów, jak i krawędzi pionowej bocznych koryta powinno przekraczać podwójną
maksymalną spodziewaną wysokość napełnienie wody nad poziomą krawędziom przelewu.
Podobne wymagania stawiane są prze lewą trapezowym.

 Jeżeli obliczeniowa wysokość napełnienia wodą prostokątnego przelewu przekroczy 30 cm, to

wówczas należy zaprojektować przelew trójkątny, albo zwiększyć długość przelewu prostokątnego z
kolei wysokość napełnienia nad krawędzią tego przelewu nie powinna przekraczać połowy dłuższej
krawędzi przelewowej, ale musi być większa od co najmniej 6 cm niższe napełnienia mogą
spowodować „przyklejenie się”
Skokowa zmienna prędkość i filtracji

Eksploatacja grawitacyjnych filtrów, otwartych ze skokowo zmienną wydajnością jest

realizowana dzięki współpracy oporów hydraulicznych przepływu warunkach ruchu
laminarnego liniowego w złożu filtracyjnym z oporami ruchu turbulentnego w kryzia oraz
przejściowego drenażu filtru

Częstość płukanie filtrów

Jakość filtratu

 Z punktu widzenia zastosowań praktycznych istotne jest nie tylko to jak należy
eksploatować stację filtrów o skokowo zmiennej wydajności (VDRF), aby płukania
odbywały się jak najrzadziej, ale przede wszystkim to czy opłacalne i technologiczne
właściwe jest stosowanie tego rodzaju sposobu eksploatacji otóż jeśli chodzi o
porównanie ekonomiczne sposobów eksploatacji filtrów przez stałej i przy skokowo
zmiennej wydajności to teoretycznie iloraz q_1/ 〖 q 〗 _śr < 1,1 oporności hydrauliki
interwencyjnych sam koniec eksploatacji w systemie stałej wydajności są większe, a więc
przypuszczalnie ich filtro cykle dłuższe. Natomiast powyżej q_1/ 〖 q 〗 _śr > 1,2
przeciwnie, w systemie o skokowo zmiennej wydajności oporności złóż przepłukanie są
większe, a więc filtrocykle zapewne dłuższe, niż przy eksploatacji ze stałym obciążeniem
hydraulicznym.
Płukanie filtrów pośpiesznych w aspekcie regulacji
 W procesie płukania filtrów pospiesznych wody można uzyskiwać oszczędności wody i
redukować ryzyko utraty ziaren. Dla tej samej ekspansji złoża w czasie płukania w
warunkach zimowych wymagana jest bowiem znacznie mniejsza intensywność płukania
niż w warunkach letnich. Pozwala to na uzyskanie oszczędności wody płucznej oraz
zmniejszenie niebezpieczeństwa utraty ziaren w warunkach zimowych. Zaprezentowane
w artykule równania mogą być zastosowane do obliczania minimalnej prędkości
fluidyzacji oraz ekspansji złoża filtracyjnego w czasie płukania wodą.
Płukanie filtrów pośpiesznych w aspekcie wydajności
Wraz ze wzrostem temperatury współczynnik lepkości dynamicznej cieczy maleje, a gazów rośnie.
Zmiany gęstości wody w porównaniu ze zmianami jej lepkości są nieporównywalnie małe , gdyż o ile
współczynnik dynamicznej lepkości wody w zakresie temperatur od 0 do 25°C maleje o jedną trzecią, to
gęstość zmniejsza się o mniej niż jeden promil .
Nieduże zmiany mogą wywoływać istotne konsekwencje i anomalia dotycząca gęstości wody powoduje, że
w zimie przy dnie stawów gromadzi się woda o temperaturze ok. 4°C, co pozwala przetrwać florze i faunie.
Niemniej nie ulega wątpliwości, że o ile wpływ zmiany gęstości wody na parametry płukania granulowanych
złóż filtracyjnych jest pomijalny, o tyle wpływ zmian lepkości już absolutnie nie.
Siły lepkości mają tym większe znaczenie w kreowaniu oporów ruchu, im liczba Reynoldsa jest mniejsza, a
więc w czasie płukania złóż ogólnie im mniejszy jest wymiar ziaren i ciężar właściwy ich materiału, tym
większe znaczenie ma temperatura wody płucznej w ustaleniu intensywności płukania, które zapewnia
zadaną ekspansję złoża.
Podobnie jest z wielkością swobodnej prędkości sedymentacji ziaren oraz z minimalną prędkością
fluidyzacji.
W jednym i w drugim przypadku wyraźny wpływ ma ponadto kształt ziaren opisywany przez współczynnik
kulistości.
W artykule opisano możliwość zaoszczędzenia wody płucznej w zimie na płukanie złóż adsorpcyjnych
granulowanego węgla aktywnego jako materiału o wyjątkowo małej gęstości.
Poniżej omówione zostaną możliwości zmniejszenia intensywności płukania zimą złóż filtracyjnych
wykonanych z materiałów o znacznie większym ciężarze właściwym.
Kończenie płukania z prędkością poniżej minimalnej prędkości
fluidyzacji
Pierwszy z tych sposobów czasami jest stosowany w Polsce. Drugi nie przyjął się w praktyce
krajowej, gdyż wymaga zmian konstrukcyjnych. W boksach nad złożami filtrów umieszcza się
drzwiczki do otwarcia których używany jest bosak [20]. Drzwiczki zamykają i otwierają
odpływ wody z boksów filtracyjnych do wody popłucznej. Dodawanie koagulantu do wody
płucznej pod koniec płukania jest operacją o niepewnym rezultacie. Nie jest bowiem znana
mętność wody płucznej wypełniającej złoże po płukaniu. Tak więc można uzyskać dobry
rezultat, a równie dobrze przedawkować lub zastosować zbyt małą dawkę. Kończenie płukania
z intensywnością poniżej minimalnej prędkości fluidyzacji ziaren złoża filtracyjnego jest
ostatnio lansowane w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej [2, 3, 4]. Ideę tego procesu
ilustruje rys. 2.
Tak więc na początku filtrocyklu przyjęcie, że jakość filtratu nie
zależy od sposobu płukania jest niewłaściwe. Brak jest
wiarygodnego modelu teoretycznego opisującego koniec płukania
i równocześnie początek procesu filtracji pospiesznej wody.
Podniesienie intensywności płukania, tak aby ekspansja złoża
przekroczyła znacznie zazwyczaj przyjmowane 20÷30% nie
przynosi wyraźnego efektu w postaci zmniejszenia biofilmu
obrastającego ziarna złoża, gdyż dla fluidyzowanych ziaren
zachowany musi być bilans sił działających na nie. Tak więc siła
ciężkości, pomniejszona o siłę wyporu Archimedesa, równa się w
przybliżeniu sile hydrodynamicznej. Ta ostatnia nie jest dokładnie
pionowa i stąd wynikają powolne ruchy ziaren w czasie płukania
złoża filtracyjnego wodą. Niemniej zwiększenie intensywności
płukania nie zmienia warunku bilansu sił i większa intensywno ść
skutkuje zwiększoną ekspansją złoża, ale nie zwiększeniem siły
hydrodynamicznej oddziałującej na ziarna
Spuszczenie wody znad złoża filtracyjnego
Korytka wody płuczącej znajdujące się nad wkładem filtracyjnym zbierają wod ę z
płukania wstecznego i odprowadzają ją do systemu odpływowego. systemu
odpływowego. Właściwe umieszczenie tych koryt jest ważne, aby zapewnić, że
wkład filtracyjny nie zostanie przeniesiony do do koryt podczas płukania
wstecznego i nie zostanie usunięty z filtra. Korytka do płukania musz ą być
zainstalowane na na tej samej wysokości, aby równomiernie usuwały płukanie
wsteczne z filtra i aby na całym filtrze utrzymywała się równa wysoko ść. na
całym filtrze. Korytka do płukania wstecznego są wykonane z betonu, plastiku,
włókna szklanego lub innych materiałów odpornych na korozj ę.

Woda (ze źródła lub, częściej, z procesów wstępnego oczyszczania) jest

nakładana na w górnej części filtra; następnie spływa w dół. Kiedy filtracja
rozpoczyna się po płukaniu wstecznym, strata głowy jest niewielka. strata
głowy. W filtrach z zaworem kontrolnym zainstalowanym na rurze odpływowej
filtra, przepływ filtra jest ograniczony w tym czasie. Zawór kontrolny pełni
również ważną funkcję zapobiegania skokom filtracji, które mogłyby zakłócić
pracę mediów i wymusić przepływ kłaczków przez filtr.
Dodawanie koagulanta pod koniec do wody płucznej
 W uzdatnianiu wody koagulacja i flokulacja polegają na dodawaniu związków, które
sprzyjają zbijaniu się drobnych kłaczków w większe kłaczki, dzięki czemu można je łatwiej
oddzielić od wody. Koagulacja jest procesem chemicznym, który obejmuje neutralizację
ładunku, natomiast flokulacja jest procesem fizycznym i nie obejmuje neutralizacji
ładunku. Proces koagulacji-flokulacji może być stosowany jako etap wstępny lub pośredni
pomiędzy innymi procesami oczyszczania wody lub ścieków, takimi jak filtracja i
sedymentacja. Sole żelaza i aluminium są najczęściej stosowanymi koagulantami, ale sole
innych metali, takich jak tytan i cyrkon, również okazały się bardzo skuteczne.
 Autorzy:
 Paweł Maciejczyk
 Łukasz Michalik