Eski Uygarlıkların

Kullandıkları Sayı Sistemi

Hazırlayan: Burak TEKİN
Eski Uygarlıkların
Kullandıkları Sayı
Sistemi
• Çok eskiden insanların saymaya
ihtiyacı yoktu. Çünkü
çevrelerinde aynı türden çok şey
olmazdı. Ama tarımla birlikte
köyler de kurulmaya başladıkça
insanlar da sayıya ihtiyaç
duydular. O zamanda saymak
için en yakınındaki şeyi
kullandılar: ellerindeki
parmakları.
• Çok eski zamanlardan beri
hesap yapmak için kullanılan
matematikteki rakamlar farklı
medeniyetler tarafından farklı
sembollerle ifade edilmişti.
 Bu Fotoğraf, Bilinmeyen Yazar, CC BY-SA altında lisanslanmıştır

SÜMERLER
SÜMERLERİN KULLANDIKLARI
SAYILAR
• Birçok ilkel uygarlık sayı saymak için duvarlara ve kemiklere çentik
atmak gibi basit yöntemler kullanıyordu. Sümerler ise günümüz ondalık
sistemine benzerliğiyle ön plana çıkan altmış tabanlı bir sayı sistemi
kullanıyordu. Tarihin bilinen en eski rakamları ise yine Sümerler’ e aitti.
Sümer rakamları 6 tanedir. Bunlar 1, 10, 60, 600, 3600 ve 36000’dir.
Sümerler 60 ve 60’ın katlarıyla işlerini görürlerdi. Sümerler 60 sayısını
seçmişlerdir çünkü 60 bir çok sayıya bölünebiliyordu.
MISIRLAR
MISIRLARIN KULLANDIKLARI
SAYILAR
• Eski Mısır’da da rakamlar için resimli semboller tercih ediliyordu.
Bu semboller çiçek, parmak, kurbağa gibi resimlerden ve çizgilerden
oluşuyordu: Örneğin 1 rakamı dik bir çizgi şeklinde, 10 sayısı yay,
100 sayısı spiral ip, 1000 sayısı ise çiçek resmiyle ifade ediliyordu. 9
rakamı için dokuz çizgiyi ya da 3000 sayısı için üç çiçek sembolünü
yan yana koymak gerekiyordu. Bu sayı sisteminin insan elindeki 10
parmaktan esinlenilerek oluşturulduğu düşünülüyor.
MAYALAR
MAYALARIN
KULLANDIKL
ARI SAYILAR
• Mayalar rakamları yazarken sembolleri
yan yana değil aşağıdan yukarı doğru
yerleştirirlerdi. Örneğin 18 sayısı için
aşağıdan yukarıya üç tane 5 sembolü ve
bunların üzerine üç tane 1 sembolü
eklerlerdi. 20’den büyük sayıları
yazarken Babilliler gibi sayıları
sembollerin birbirlerine olan
mesafeleriyle oluştururlardı. Sayının
değerini en alttaki sayıyı 1 ile, onun
üzerindeki sayıyı 20 ile çarparak
hesaplarlardı. Örneğin 31 sayısını
yazmak için 11 sayısını 1 ile, 1 sayısını
ise 20 ile çarpar ve elde edilen değerleri
toplayarak sayının gerçek değerini
bulurlardı.
ROMALIL
AR
ROMALILARIN KULLANDIKLARI
SAYILAR

• Roma rakamları ve sayma sistemi

Antik Romalılar tarafından
bulunmuştur. Ortaçağ’ın sonuna
kadar Avrupa da kullanılmıştır.
Roma rakamları yazarken aynı harf
en fazla 3 kez tekrar eder. Roma
rakamları V,X,I,L gibi harfler ile
gösterilmiştir.