PHÁP LUẬT DÂN SỰ VÀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH

CHƯƠNG 5:
PHÁP LUẬT DÂN SỰ &

HÔN NHÂN GIA ĐÌNH
03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS. Phạm Thị Mai

NỘI DUNG BÀI HỌC
5.1. Pháp luật dân sự

5.2. Pháp luật hôn nhân gia đình
03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

5.1. PHÁP LUẬT DÂN SỰ
5.1.1. Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự
Cá nhân
Pháp nhân
Chủ thể
Nhà nước
của
QHPL Hộ gia đình
dân sự
Tổ hợp tác
Tổ chức khác không có tư cách pháp nhân

Năng lực pháp
luật dân sự
Cá
nhân
Năng lực hành
vi dân sự
là khả năng của cá
nhân có quyền dân sự
và nghĩa vụ dân sự.
Năng lực Mọi cá nhân đều có

pháp luật năng lực pháp luật
dân sự dân sự như nhau
có từ khi người đó
sinh ra và chấm dứt
khi người đó chết.
Người thành niên (từ Có năng lực hành vi dân
đủ 18 tuổi trở lên) sự đầy đủ (trừ 1 số T/H)
Xác lập, thực hiện

Người dưới 6 tuổi GDDS thông qua người
Độ tuổi Người đại diện theo pháp luật
chưa thành
Xác lập, thực hiện GDDS phải
niên (người Người từ đủ 6 tuổi – được NĐDTPL đồng ý trừ GD
chưa đủ 18 dưới 15 tuổi phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng
tuổi) ngày phù hợp với lứa tuổi
tự mình xác lập, thực hiện GDDS,

từ đủ 15 tuổi đến trừ GDDS liên quan đến bất động
sản, động sản phải đăng ký và
Năng Bình chưa đủ 18 tuổi GDDS khác phải được người đại
diện theo pháp luật đồng ý.
lực Khả thường
hành năng
vi dân nhận bị bệnh tâm thần/ mắc GDDS của người mất
thức và Mất NLHVDS phải do người đại
sự NLHVDS
bệnh khác mà k thể nhận diện theo pháp luật xác lập,
điều thức, làm chủ được HV thực hiện.
khiển
hành vi
(phải có Người có
do tình trạng thể chất hoặc tinh
khó khăn Tòa án chỉ định người giám
quyết trong nhận
thần mà không đủ khả năng
nhận thức, làm chủ hành vi hộ, xác định quyền, nghĩa vụ
định thức, làm nhưng chưa đến mức mất của người giám hộ
của Tòa chủ HV NLHVDS
án)
Việc xác lập, thực hiện GDDS liên
quan đến tài sản phải có sự đồng ý
Hạn chế nghiện ma túy, nghiện các của người đại diện theo pháp luật,
chất kích thích khác dẫn đến trừ giao dịch nhằm phục vụ nhu
NLHVDS phá tán tài sản của gia đình cầu sinh hoạt hàng ngày hoặc luật
03/19/2024 GV: ThSliên
Phạm
quanThị Maiđịnh khác.
có quy
là quyền Quyền có họ, tên
dân sự gắn
liền với
mỗi cá Quyền thay đổi họ/ tên
nhân,
Quyền không thể
Quyền xác định, xác định lại dân tộc
chuyển
nhân giao cho
thân người Quyền được khai sinh, khai tử
của cá khác, trừ
trường hợp
nhân luật khác Quyền đối với quốc tịch
có liên
quan quy Quyền của cá nhân đối với hình ảnh
định khác.
Quyền của cá nhân đối với hình ảnh
Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín
Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác
Các quyền Quyền xác định lại giới tính/ chuyển đổi giới tính
nhân thân
cơ bản
Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình
Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình

03/19/2024 GV: ThS Phạm Thị Mai
Yêu cầu
thông báo biệt tích 06 tháng liền trở lên
tìm kiếm
người vắng
mặt tại nơi biệt tích 02 năm liền trở lên
cư trú
đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm
theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng
vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống
hay đã chết
Tuyên bố
mất tích
Cá Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của
Tòa án có hiệu lực pháp luật
nhân
Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến
tranh kết thúc
Tuyên bố là
đã chết Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ
ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt
(không có tin
tức xác thực
là còn sống) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác
thực là còn sống;
Được thành lập theo quy định của
BLDS, luật khác có liên quan
là tổ
Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại
chức có Điều 83 BLDS
Pháp đủ các
nhân điều
kiện Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp
sau: nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng
tài sản của mình
Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp

luật một cách độc lập.
doanh nghiệp
Pháp
nhân
thương các tổ chức kinh tế khác
mại
cơ quan nhà nước
đơn vị vũ trang nhân dân

Pháp
nhân tổ chức chính trị, tổ chức CT - XH, tổ
Pháp chức chính trị xã hội - nghề nghiệp
nhân phi tổ chức xã hội, tổ chức XH - nghề
thương nghiệp,
mại
quỹ xã hội, quỹ từ thiện,
doanh nghiệp xã hội và các tổ chức phi

thương mại khác
 Hộ gia đình mà các thành viên có tài sản chung, cùng
đóng góp công sức để hoạt động kinh tế chung trong
sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp hoặc một số lĩnh vực sản
xuất, kinh doanh khác do pháp luật quy định là chủ thể
khi tham gia quan hệ dân sự thuộc cáC lĩnh vực này.
Tổ hợp tác được hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp

tác có chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị
trấn của từ ba cá nhân trở lên, cùng đóng góp tài sản,
công sức để thực hiện những công việc nhất định, cùng
hưởng lợi và cùng chịu trách nhiệm là chủ thể trong các
quan hệ dân sự.

5.1.2. Tài sản & quyền sở hữu tài sản
Vật
Tiền
Tài sản
Giấy tờ có giá
Quyền tài sản

Đất đai;
Nhà, công trình xây

dựng gắn liền với đất
đai;
Bất động sản
Tài sản khác gắn liền
với đất đai, nhà, công
Tài sản trình xây dựng;
Tài sản khác theo quy

định của pháp luật.
là những tài sản không

Động sản
phải là bất động sản.
quyền chiếm hữu
Quyền sở
hữu tài quyền sử dụng
sản
quyền định đoạt

Chiếm hữu là việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực
tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản.
Chiếm hữu bao gồm chiếm hữu của chủ sở hữu và chiếm hữu của
người không phải là chủ sở hữu.
Người chiếm hữu được suy đoán là ngay tình; người nào cho rằng
người chiếm hữu không ngay tình thì phải chứng minh.
là việc chiếm hữu mà người

chiếm hữu có căn cứ để tin rằng
ngay tình mình có quyền đối với tài sản
đang chiếm hữu.
Chiếm
hữu là việc chiếm hữu mà người
Không ngay chiếm hữu biết hoặc phải biết
tình rằng mình không có quyền đối
với tài sản đang chiếm hữu.
 Quyền chiếm hữu của chủ sở hữu: Chủ sở hữu được thực hiện
mọi hành vi theo ý chí của mình để nắm giữ, chi phối tài sản của
mình nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.
 Quyền sử dụng: Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng,
hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản. Quyền sử dụng có thể được
chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy định
của pháp luật.
 Quyền định đoạt: Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền
sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài
sản.

Đất đai;
tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản,

nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài
nguyên thiên nhiên khác
sở hữu
toàn dân
các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là
Hình tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do
Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống
thức sở nhất quản lý.
hữu tài
sản là sở hữu của 1 cá nhân hoặc 1 pháp nhân.
Sở hữu
riêng Tài sản hợp pháp thuộc sở hữu riêng
không bị hạn chế về số lượng, giá trị.
là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài

sản.
Sở hữu
chung gồm sở hữu chung theo phần và sở hữu
chung hợp nhất.
Căn cứ xác lập quyền sở hữu
Do lao động, do hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp pháp, do hoạt động
sáng tạo ra đối tượng quyền sở hữu trí tuệ.
Được chuyển quyền sở hữu theo thỏa thuận hoặc theo bản án,
quyết định của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác.
Thu hoa lợi, lợi tức.
Tạo thành tài sản mới do sáp nhập, trộn lẫn, chế biến.
Được thừa kế.

Căn cứ xác lập quyền sở hữu (tiếp)
Chiếm hữu trong các điều kiện do pháp luật quy định đối với tài sản vô
chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu; tài sản bị chôn, giấu, bị vùi
lấp, chìm đắm được tìm thấy; tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên;
gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước di chuyển tự nhiên.
Chiếm hữu, được lợi về tài sản theo quy định tại Điều 236 BLDS
Trường hợp khác do luật quy định.

Căn cứ chấm dứt quyền sở hữu
Chủ sở hữu chuyển quyền sở hữu của mình cho người khác.
Chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu của mình.
Tài sản đã được tiêu dùng hoặc bị tiêu hủy.
Tài sản bị xử lý để thực hiện nghĩa vụ của chủ sở hữu.
Tài sản bị trưng mua.
Tài sản bị tịch thu.
Tài sản đã được xác lập quyền sở hữu cho người khác theo quy định của
BLDS và các trường hợp khác do luật quy định.

Tình huống 1

Tình huống 1

Tình huống 1

TÌNH HUỐNG 2

TÌNH HUỐNG 2

TÌNH HUỐNG 2

TÌNH HUỐNG 3

TÌNH HUỐNG 3

TÌNH HUỐNG 3

TÌNH HUỐNG 4

TÌNH HUỐNG 4

TÌNH HUỐNG 4

TÌNH HUỐNG 5

TÌNH HUỐNG 5

TÌNH HUỐNG 5

TÌNH HUỐNG 6

TÌNH HUỐNG 6

TÌNH HUỐNG 1
Đáp án: khoản 1 Điều 569 BLDS 2015

TÌNH HUỐNG 6

TÌNH HUỐNG 6

TÌNH HUỐNG 6

TÌNH HUỐNG 7

TÌNH HUỐNG 7

TÌNH HUỐNG 7

5.1.3. Thừa kế trong pháp luật dân sự
5.1.3.1. Một số quy định chung về thừa kế
Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của

mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo
pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Quyền
thừa kế
Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản
theo di chúc.

Tài sản riêng của người chết
Di sản
phần tài sản của người chết trong tài sản chung với
người khác.

phải là người còn sống vào thời
điểm mở thừa kế hoặc
Là cá
nhân
sinh ra và còn sống sau thời điểm
mở thừa kế nhưng đã thành thai
trước khi người để lại di sản chết.
Người
thừa kế
Không
phải là cá phải tồn tại vào thời điểm mở thừa
nhân kế

Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản,
trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh
việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối
với người khác.
Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành

Từ chối
văn bản và gửi đến người quản lý di sản,
nhận di những người thừa kế khác, người được giao
sản nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện

trước thời điểm phân chia di sản.

Những người không có quyền nhận di sản
Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về
hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm
nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm
hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong
việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu
di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người
để lại di sản.
Những người kể trên vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết
hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

TÌNH HUỐNG

TÌNH HUỐNG

TÌNH HUỐNG

Yêu cầu Bất động sản 30 năm
chia di
sản
Động sản 10 năm
Thời
hiệu
thừa Yêu cầu xác
nhận/ bác bỏ 10 năm
kế quyền thừa kế
Yêu cầu người

thừa kế thực
hiện nghĩa vụ 3 năm
về tài sản

Thừa kế theo di chúc
Thừa
kế
Thừa kế theo pháp luật

Thừa kế theo di chúc
Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di

sản của người thừa kế.
Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
Quyền của
Dành một phần tài sản trong khối di sản để di
người lập tặng, thờ cúng.
di chúc
Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di

sản, người phân chia di sản.
Di chúc không có người làm chứng
bằng văn
bản có người làm chứng
Hình Có chứng thực

thức
của di có công chứng.
chúc
Di chúc miệng

Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe
dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì
có thể lập di chúc miệng.
Di chúc
miệng
Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà

người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng
suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi
lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
Di chúc
hợp
pháp
Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm

của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di
chúc không trái quy định của luật.

Cha, mẹ
Người Người Con chưa thành niên

thừa kế được
không hưởng
phụ Con đã thành niên nhưng không có
thuộc khả năng lao động
nội
dung di
chúc
2/3 suất của một người thừa kế theo
Mức
pháp luật nếu di sản được chia theo
hưởng
pháp luật
Không có di chúc;
Di chúc không hợp pháp;
Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc

Đối với chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ
toàn bộ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc
không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
di sản
Những người được chỉ định làm người thừa kế

theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản
hoặc từ chối nhận di sản.
Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc

Đối không có hiệu lực pháp luật;
với
phần
di sản Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế
theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di
sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng
thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ
quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc,
nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Hàng thứ vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ
nhất nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
Người
ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh
thừa Hàng thứ ruột, chị ruột, em ruột của người chết;
hai cháu ruột của người chết mà người chết là
kế theo ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
pháp
luật cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột,
chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của
Hàng thứ người chết; cháu ruột của người chết mà
ba người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột,
cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết
mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Trường hợp con của người để lại di sản chết
trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại
di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha
hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống;
Thừa kế
thế vị
nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời

điểm với người để lại di sản thì chắt được
hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt
được hưởng nếu còn sống.
5. 2. PHÁP LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
Luật Hôn nhân và gia đình là một ngành luật độc lập trong hệ
thống PLVN, là tổng hợp các quy phạm pháp luật do nhà
nước ban hành hoặc thể chế hoá nhằm điều chỉnh các quan hệ về
hôn nhân và gia đình (quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản).
Đối tượng điều chỉnh: là những quan hệ xã hội trong lĩnh vực
hôn nhân và gia đình, cụ thể là quan hệ nhân thân và tài sản giữa
vợ và chồng, giữa cha mẹ và con và giữa những người thân thích
ruột thịt khác.
Phương pháp điều chỉnh: mềm dẻo, biện pháp cưỡng chế như
hủy hôn nhân trái pháp luật, hạn chế quyền của cha mẹ đối
với con chưa thành niên,…
GV: ThS Phạm Thị Mai
5.2.1. Điều kiện kết hôn

5.2.1. Điều kiện kết hôn
Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn
Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới
tính.

Các hành vi kết hôn bị cấm
Kết hôn giả tạo;
Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ
chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn
hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng
máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa
cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con
nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con
riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
Yêu sách của cải trong kết hôn.

Đăng kí kết hôn
Trước 03/01/1987: không bắt buộc
Từ 03/01/1987 – nay: bắt buộc.
Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm
quyền thực hiện theo quy định của Luật HN – GĐ và pháp luật
về hộ tịch.
Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định thì không có giá
trị pháp lý.
Vợ chồng đã ly hôn muốn xác lập lại quan hệ vợ chồng thì phải đăng
ký kết hôn.
Tài sản chung
Theo
luật định
5.2.2. Tài sản riêng
Chế độ
tài sản
thỏa thuận phải được lập trước khi
của vợ kết hôn, bằng hình thức văn bản
chồng có công chứng hoặc chứng thực.
Theo
thỏa
thuận
03/19/2024
được xác lập kể từGV:ngày đăng ký
ThS Phạm Thị Mai
Mã môn học: 302053
tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động
sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng
và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân
tài sản mà VC được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung
Tài sản
tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
chung
Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất,
được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa
vụ chung của vợ chồng.
Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà

vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì
tài sản đó được coi là tài sản chung.
Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản
chung do vợ chồng thỏa thuận.
Chiếm
hữu, sử Việc định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa
dụng, thuận bằng văn bản của vợ chồng trong những
định đoạt trường hợp sau đây:
tài sản
chung Bất động sản;
Động sản mà theo quy định của pháp

luật phải đăng ký quyền sở hữu;
Tài sản đang là nguồn tạo ra thu nhập

chủ yếu của gia đình.
Nghĩa vụ tài sản chung của vợ chồng
Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập,
nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng
cùng phải chịu trách nhiệm;
Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu
của gia đình;
Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;
Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển
khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;
Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ
luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;
Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.

tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn;
tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời
kỳ hôn nhân;
Tài sản được chia trong thời kì hôn nhân khi vợ chồng có
Tài sản thỏa thuận hoặc theo bản án, quyết định của Tòa án
riêng
tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản
khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của
vợ, chồng.
Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng
là tài sản riêng của vợ, chồng.
Vợ, chồng có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài
sản riêng của mình; nhập hoặc không nhập tài sản riêng
vào tài sản chung.
Trong trường hợp vợ hoặc chồng không thể tự mình

quản lý tài sản riêng và cũng không ủy quyền cho người
khác quản lý thì bên kia có quyền quản lý tài sản đó.
Việc quản lý tài sản phải bảo đảm lợi ích của người có tài
Chiếm sản.
hữu, sử
dụng, định Nghĩa vụ riêng về tài sản của mỗi người được thanh toán
đoạt tài từ tài sản riêng của người đó.
sản riêng
Trong trường hợp vợ, chồng có tài sản riêng mà hoa lợi,
lợi tức từ tài sản riêng đó là nguồn sống duy nhất của gia
đình thì việc định đoạt tài sản này phải có sự đồng ý của
chồng, vợ.
Nghĩa vụ riêng về tài sản của vợ chồng
Nghĩa vụ của mỗi bên vợ, chồng có trước khi kết hôn;
Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản riêng
Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do một bên xác lập, thực hiện không vì
nhu cầu của gia đình;
Nghĩa vụ phát sinh từ hành vi vi phạm pháp luật của vợ, chồng.

Việc nhập tài sản riêng của vợ, chồng vào tài sản
chung được thực hiện theo thỏa thuận của vợ
chồng.
Tài sản được nhập vào tài sản chung mà theo

Nhập tài quy định của pháp luật, giao dịch liên quan đến
sản riêng tài sản đó phải tuân theo hình thức nhất định thì
vào tài thỏa thuận phải bảo đảm hình thức đó.
sản
chung Nghĩa vụ liên quan đến tài sản riêng đã nhập vào
tài sản chung được thực hiện bằng tài sản chung,
trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác
hoặc pháp luật có quy định khác.
5.2.3.Ly hôn

5.2.3.Ly hôn
Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải
quyết ly hôn.
Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải
quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần
Quyền hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được
yêu cầu hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình
do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến
ly hôn tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ

đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn
hai bên thật sự tự nguyện ly hôn .
Thuận đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom,
tình ly nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở
hôn bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì
Tòa án công nhận thuận tình ly hôn
nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận

nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của
vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.
việc vợ, chồng có hành vi
Khi vợ/ chồng yêu bạo lực gia đình hoặc vi
cầu ly hôn mà hòa phạm nghiêm trọng quyền,
nghĩa vụ của vợ, chồng
giải tại Tòa án
không thành thì
Tòa án giải quyết
cho ly hôn nếu làm cho hôn nhân lâm vào
Ly hôn có căn cứ
tình trạng trầm trọng, đời
sống chung không thể kéo
theo dài, mục đích của hôn
nhân không đạt được.
yêu cầu
của một Trường hợp vợ/ việc chồng, vợ có hành vi
chồng của người bạo lực gia đình
bên bị Tòa án tuyên bố
mất tích yêu cầu
ly hôn thì Tòa án làm ảnh hưởng nghiêm
giải quyết cho ly trọng đến tính mạng, sức
hôn nếu có căn cứ khỏe, tinh thần của người
kia.
Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định
ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Thời
điểm
chấm dứt
Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
hôn
nhân
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã
chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo
ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.

Theo thỏa thuận
Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng
Nguyên Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo
tắc giải lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung.
Lao động của vợ, chồng trong gia đình được
quyết tài
Tòa án coi như lao động có thu nhập;
sản của phân Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong
vợ chia sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các
chồng dựa bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu
nhập;
khi ly trên
các yếu Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ
hôn của vợ chồng.
tố
Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không
chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần
tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì
Nguyên phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
tắc giải
Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ
quyết tài trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định
của Luật HN-GĐ. Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa
sản của
tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia
vợ chồng tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp
vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
khi ly
hôn
Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con
đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả
năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom,
chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con
đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có
khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình
Việc trông
nom, chăm Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa
vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường
sóc, nuôi
hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con
dưỡng, cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi
giáo dục mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét
con sau nguyện vọng của con.
khi ly hôn
Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi,
trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp
trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha
mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn
trọng quyền của con được sống chung với người
Nghĩa trực tiếp nuôi.
vụ,
quyền
của cha,
mẹ
không Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp
trực tiếp dưỡng cho con.
nuôi
con sau
khi ly
hôn Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có
quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được
cản trở.
Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người
vợ có thai trong TKHN là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời

Xác điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người
định vợ có thai trong TKHN.
cha,
mẹ, Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha
con mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì

phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.

Tình huống

Tình huống

Tình huống

PHÁP LUẬT DÂN SỰ VÀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PHÁP LUẬT DÂN SỰ VÀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 5:

PHÁP LUẬT DÂN SỰ &

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS. Phạm Thị Mai

5.1. Pháp luật dân sự

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Tổ chức khác không có tư cách pháp nhân

Năng lực Mọi cá nhân đều có

Xác lập, thực hiện

tự mình xác lập, thực hiện GDDS,

Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín

Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình

Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp

đơn vị vũ trang nhân dân

doanh nghiệp xã hội và các tổ chức phi

Tổ hợp tác được hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Quyền tài sản

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Nhà, công trình xây

Tài sản khác theo quy

là những tài sản không

quyền định đoạt

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

là việc chiếm hữu mà người

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản,

là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài

Thu hoa lợi, lợi tức.

Được thừa kế.

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Trường hợp khác do luật quy định.

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu của mình.

Tài sản đã được tiêu dùng hoặc bị tiêu hủy.

Tài sản bị xử lý để thực hiện nghĩa vụ của chủ sở hữu.

Tài sản bị trưng mua.

Tài sản bị tịch thu.

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Đáp án: khoản 1 Điều 569 BLDS 2015

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

03/19/2024 Mã môn học: 302053 GV: ThS Phạm Thị Mai

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của