Stanisław Żółkiewski

„Jam tutaj i woda Prutu ze mnie nie ciecze”

Kim był Stanisław Żółkiewski?
Współpracownik kanclerza Jana Zamoyskiego, ukształtowany
wojskowo w czasach Batorego. Hetman Żółkiewski zasłynął
przede wszystkim kampanią 1610 roku i zwycięstwem, które
odniósł 4 lipca tego roku w bitwie pod Kłuszynem. Bitwę
rozstrzygnęły skuteczne szarże husarii, które doprowadziły do
wycofania się Moskali i otoczenia Szwedów i cudzoziemskich
najemników, z którymi wynegocjowano odejście z pola bitwy.
Polacy wkroczyli na Kreml a Żółkiewski osadził królewicza
Władysława na tronie moskiewskim. Ostatecznie Polacy musieli
wycofać się z Moskwy, triumf kłuszyński zapisał się jednak w
historii oręża polskiego. Żółkiewski, już jako hetman wielki,
kolejne lata spędził walcząc z najazdami tatarskimi na Ukrainie.
Zginął podczas odwrotu po bitwie pod Cecorą 7 października 1620
roku.
Rodzina
Urodzony 1547 r. w Turynce pod Lwowem.
Pochodził ze średniozamożnej rodziny, której
znaczenie wzrosło dzięki zabiegom jego
ojca Stanisława i wsparciu spokrewnionego z
Żółkiewskimi Jana Zamoyskiego. Matką
była Zofia Lipska z Goraja.
Zwycięzca w wielu kampaniach
przeciwko Rosji, Szwecji, Imperium
Osmańskiemu i Tatarom, pisarz i
pamiętnikarz.
 Największe zwycięstwo –
Bitwa pod Kłuszynem w 1610 r.
Hetman Żółkiewski stanął na czele polskiego
korpusu interwencyjnego, wysłanego na pomoc
tzw. dymitriadzie, w której wojska magnatów
polskich uwikłały się w rosyjską wojnę domową.
Necessitas in loco, spes in virtute, salus in
victoria
Konieczność (obrony) w (tym) położeniu,
nadzieja w męstwie, ocalenie w zwycięstwie
–łacińska sentencja, którą wypowiadał hetman Stanisław
Żółkiewski, aby zachęcić do walki, objeżdżając chorągwie przed
bitwą.
 Siły Polskie: 5608 husarii
400–700 innej kawalerii
200 piechoty
2 działka polowe
 Siły rosyjskie: 3,5–8 tys. najemników
20–30 tys. Rosjan
11 dział
Niektóre polskie chorągwie szarżowały po 8 –
10 razy, żeby stworzyć wrażenie, że atakuje
bardzo liczna husaria
Po bitwie pod Kłuszynem Stanisław Żółkiewski pojmał
cara rosyjskiego do niewoli.
Car złożył polskiemu królowi HOŁD RUSKI 1611 r.
Wyprawa na Mołdawię 1620 r.
Przyczyną wybuchu wojny był spór
dotyczący Hospodarstwa Mołdawskiego
oraz wciąż trwające najazdy i ataki
tureckie na ziemię należące do Polski.
Niestety wyprawa zakończyła się klęską
pod Cecorą
Po bitwie głównie dowodzący zebrali się, aby
przedyskutować dalsze losy.
Zaproponowano, aby wydać przeciwnikom drugą
bitwę. Byli jednak przeciwnicy tego
rozwiązania. Zabierając ze sobą część wojska,
uciekając przez rzekę Prut większość z
uciekinierów utonęła.
Podobno księciu Koreckiemu udało się powrócić
i po spotkaniu z hetmanem zarzucił hetmanowi
chęć ucieczki, na co usłyszał słynną odpowiedź:
‘’Jam tutaj i woda Prutu ze mnie nie ciecze’’.
Śmierć
Zginął w czasie bitwy pod Cecorą w nocy z 6
na 7 października 1620 podczas odwrotu
wojsk polskich. Jego głowę osadzoną na
pice odesłano sułtanowi, który na ponad
dwa lata umieścił ją nad wejściem do
swego pałacu.
Do niewoli dostał się też syn hetmana Jan,
wraz z bezgłowym ciałem ojca wykupiony
po dwóch latach przez matkę Reginę z
Herburtów.
Bitwa pod Cecorą i śmierć hetmana
 Słowa wyryte na nagrobku hetmana
Żółkiewskiego:
"Exoriare aliquis nostris ex ossibus
ultor"
tzn. "Niech z kości naszych powstanie
mściciel"
 Prawnukiem Żółkiewskiego jest
zwycięzca spod Wiednia – Jan III
Sobieski
Źródła;
 https://histmag.org/Najwieksi-staropolscy-wodzowie-Batory-Zolkie
wski-Sobieski.-
Dlaczego-oni-14923
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_%
C5%BB%C3%B3%C5%82kiewski
 https://dyktanda.pl/bitwa-pod-cecora