DETYRE

LENDA: HYRJE NE
PSIKOLOGJI
STRESI DHE MENAXHIMI I
STRESI
GERSI NURCELLARI
 CFARE ESHTE
STRESI ?
Stresi është një reagim fizik, mendor dhe emocional ndaj situatave, që
shkaktojnë frikë, pasiguri, rrezik, eksitim, stimulim, konfuzion ose ndryshim. Është
përgjigjja e trupit ndaj një stimuli, është një gjendje mbrojtjeje dhe vetërregullimi.
Pavarësisht nëse stimuli është i këndshëm ose i pakëndshëm, stresi i kërkon trupit
të “përgjigjet” në formën e rregullimit apo përshtatjes. Në sasi normale është një
forcë lëvizëse për njerëzit, për mbijetesë dhe krijim, por kushtet e jetesës,
mendimet negative dhe keqkuptimet njerëzore, shpesh e bëjnë të padurueshme
barrën e stresit.

Fjala stres vjen nga folja latine “stringere”, që do të thotë të shtrydhesh, të

shtrëngohesh; fjalë që konceptualisht është mjaft e larmishme. Përshkruan
reagimin e trupit ndaj stimujve të ndryshëm dhe në të njëjtën kohë, përshkruan
edhe vetë stimujt (zhurma, trauma, etj.), si edhe faktorët psikologjikë (konfuzion,
etj.) dhe gjithashtu, përgjigjet fiziologjike. Së fundmi, shpreh tension mendor dhe
 KATEGORITE :
Stresi ndahet në kategoritë e mëposhtme, bazuar në intensitetin që ka: 7
• I shëndetshëm ose normal, nën ndikimin e të cilit individët mobilizojnë forcat e tyre,
për të zgjidhur problemet. Ky stres kontribuon pozitivisht në zhvillimin e personalitetit
dhe është një forcë nxitëse për individin.
• I rritur, gjatë të cilit shpenzohen rezerva të mëdha force, për të zgjidhur problemin.
Në këtë rast individi zakonisht, shkon drejt dëmtimeve fizike ose mendore, me pasoja
afatgjata ose të përhershme.
• Ekstrem, që përfaqëson kufirin e potencialit njerëzor. Këto janë situatat, ku individët e
humbasin aftësinë e tyre për të zgjidhur problemet dhe tërhiqen ose heqin dorë.
Stresi, në varësi të zonave që prek, mund të jetë:
• Ndjesor, për shkak të kërkesave të mjedisit nga organet
shqisore periferike dhe strukturave përkatëse të sistemit
nervor qendror (SNQ).
• Mendor, shkaktuar nga përpunimi i informacionit që
ngarkon funksionet mendore. Në mënyrë më specifike,
vëmendjen, kujtesën, të kuptuarin, të menduarin dhe
vendim-marrjen.
• Emocional, shkaktuara nga situata që shoqërohen me
sjellje impulsive.
 MENAXHIMI I
STRESIT :
Menaxhimi i stresit mund të duket sikur është e pamundur të bëhet, por do t’ju tregojmë
se ka hapa që mund të ndërmerrni për të lehtësuar presionin dhe për të rimarrë kontrollin.
Këshillat për menaxhimin e stresit janë si më poshtë:
•Identifikoni burimet e stresit në jetën tuaj
•Një teknikë për menaxhimin e stresit
•Lëvizni
•Lidhu me të tjerët
•Bëni kohë për argëtim dhe relaksim
•Menaxhoni kohën tuaj më mirë
Menaxhimi i stresit fillon me identifikimin e burimeve që e sjellin në jetën tuaj. Kjo nuk
•Ruani ekuilibrin me një mënyrë jetese të shëndetshme
është aq
•Mësoni tëe drejtpërdrejtë sa tingëllon. Ndërsa është e lehtë të identifikosh stresuesit kryesorë siç
lehtësoni stresin në moment
janë:
Ndryshimi i punës;
Divorci;
Ndarjet;
Provimet dhe projektet e rëndësishme;
Situata financiare/familjare etj.
NDRYSHONI SITUATEN/REAGIMIN TUAJ
Nëse nuk mund të shmangni një situatë stresuese, përpiquni ta ndryshoni atë. Shpesh, kjo
përfshin ndryshimin e mënyrës së komunikimit dhe funksionimit në jetën tuaj të përditshme.
Shprehni ndjenjat tuaja në vend që t’i shtypni ato.
Kur i kërkoni dikujt të ndryshojë sjelljen e tij, jini të gatshëm të bëni të njëjtën gjë.
Krijoni një orar të ekuilibruar midis punës dhe jetës familjare, aktiviteteve shoqërore dhe
kujdesit ndaj vetes, përgjegjësive të përditshme…

LEVIZNI
Kur jeni të stresuar, gjëja e fundit që ndoshta ndieni sikur bëni është të ngriheni dhe të ushtroni.
Por aktiviteti fizik është një lehtësues i stresit – dhe nuk keni pse të jeni sportist ose të kaloni orë
të tëra në një palestër për të përjetuar përfitimet.

LIDHU ME TE TJERET
Kalo kohë cilësore me një qenie tjetër njerëzore që të bën të ndihesh i sigurt dhe i kuptuar.
Marrdhëniet e mira janë qetësues natyral i stresit (ndihmon në largimin e depresionit dhe
ankthit). Prandaj, bëje një përpjekje që të lidhesh rregullisht – dhe personalisht – me familjen
dhe miqtë.
MENAXHIMI I MIRE I KOHES
Menaxhimi i dobët i kohës mund të shkaktojë shumë shenja stresi. Kur jeni duke
përjetuar stres, është e vështirë të qëndroni të qetë dhe të përqendruar.
Plus, do të tundohesh të shmangësh ose të shkurtosh të gjitha gjërat e shëndetshme që
duhet të bësh për të mbajtur nën kontroll stresin, si socializimi dhe gjumin e
mjaftueshëm.

USHQEHUNI SHENDETSHEM
Trupat e ushqyer mirë janë më mirë të përgatitur për të përballuar stresin, prandaj kini
kujdes se çfarë hani. Filloni ditën e shëndetshme dhe të plotë me mëngjes dhe mbajeni
energjinë dhe mendjen tuaj të pastër me vakte të ekuilibruara, ushqyese gjatë gjithë
ditës.

MESONI TE LEHTESONI STRESIN NE

MOMENT
Kur shqetësoheni nga udhëtimi juaj për në punë, kur jeni i bllokuar në një takim stresues
në punë, ose nga një debat me partneren/in tuaj, ju duhet një mënyrë e mirë menaxhimi i
stresit tuaj në moment. Aty hyn lehtësimi i shpejtë i stresit.