CEMENTY

NIEROZPUSZCZALNE
W WODZIE
 Przykłady
• Cementy cynkowo-polikarboksylowe
• Cementy cynkowo-fosforanowe
• Cementy glasjonomerowe
(szkłojnomerowe)
 CEMENTY
CYNKOWO -
POLIKARBOKSYLOWE
CEMENTY POLIKARBOKSYLOWE
SKŁAD
• PROSZEK
– tlenek cynku, tlenek magnezu
• PŁYN
– 40 % wodny roztwór kwasu poliakrylowego, kwas
itakonowy, kwas maleinowy

• lub
• PROSZEK
– tlenek cynku, tlenek magnezu pokryte kwasem
poliakrylowym w formie stałej (liofilizowany)
• PŁYN
– woda destylowana
CEMENTY POLIKARBOKSYLOWE
WIĄZANIE

• reakcja kwasowo - zasadowa pomiędzy

tlenkiem cynku a kwasem poliakrylowym

• powstaje nierozpuszczalna sól (poliakrylan

cynku) wypełniona nieprzereagowanymi
cząsteczkami tlenku cynku
CEMENTY POLIKARBOKSYLOWE
WŁAŚCIWOŚCI
ZALETY WADY
• pH kwaśne 3,5 , po 1 h • odporność na zgniatanie 80
neutralne
MPa
• adhezja do szkliwa i zębiny
• adhezja do metali
• słaba rozpuszczalność w wodzie
• biokompatybilne
• dobre izolatory
• pseudoplastyczne - lepkość
maleje pod wpływem ucisku
• czas pracy do 5 min
• czas wiązania do 12 min
CEMENTY POLIKARBOKSYLOWE
ZASTOSOWANIE

• Podkład pod wypełnienia kompozytowe i amalgamatowe

• Materiał lutujący do osadzania:

– koron
– mostów
– wkładów koronowo - korzeniowych
 Osadzanie korony

A. Materiał lutujący jest nanoszony do wnętrza korony.

B. Osadzenie korony na kikucie zęba. Nadmiar materiału
wypływa spod brzegu korony.

(Courtesy of GC America, Inc., Alsip, IL.)

CEMENTY POLIKARBOKSYLOWE
PRZYKŁADY

• Adhesor Carboxy ( SPOFA DENTAL )

• Selfast (SEPTODONT)
 CEMENTY
CYNKOWO-
FOSFORANOWE
CEMENTY CYNKOWO -
FOSFORANOWE
SKŁAD
• PROSZEK
– tlenek cynku
– 10 % tlenek magnezu
– tlenki glinu, krzemu, bizmutu, wapnia i baru

• PŁYN
– woda
– kwas fosforowy
– jony cynku i glinu
 Mieszanie cementu tlenkowo-cynkowo
fosforanowego
A. Odmierzanie proszku i płynu.
Proszek zostaje podzielony na
porcje.
B. Pierwsza porcja proszku jest
wprowadzone do cementu.
C. i D. Porcje proszku są dodawane do
cementu na dużej powierzchni płytki
E. Konsystencja cementu lutującego,
do osadzania koron, „ciągnie się” na
2,5 cm
F. Cement przygotowany do
konsystencji podkładu, uformowana
kulka.
CEMENTY CYNKOWO -
FOSFORANOWE
WIĄZANIE

• reakcja kwasowo-zasadowa pomiędzy

tlenkiem cynku a kwasem fosforowym
• powstaje nierozpuszczalna sól –
(ortofosforan cynku) wypełniona
nieprzereagowanymi cząsteczkami tlenku
cynku
CEMENTY CYNKOWO -
FOSFORANOWE
WŁAŚCIWOŚCI

• ZALETY • WADY
• odporność na zgniatanie • pH początkowo 1.3, po 1h
70 - 130 MPa 4.0, po 24h neutralne
• słabo rozpuszczalne w • skurcz liniowy podczas
wodzie wiązania 0,5%
• dobre izolatory • nie wykazują adhezji do
• czas pracy 3 - 6 min szkliwa i zębiny
• czas wiązania 5 - 14 min • porowate
• drażnią miazgę
CEMENTY CYNKOWO –
FOSFORANOWE
ZASTOSOWANIE

• Material lutujący do osadzania:

– koron, mostów i wkładów koronowo-
korzeniowych
• Podkład pod materiały kompozytowe i
amalgamaty
CEMENTY CYNKOWO -
FOSFORANOWE
PRZYKŁADY

• Agatos (CHEMA – ELEKTROMET)

• Harvard (HARVARD DENTAL)

 CEMENTY
GLASJONOMEROWE
(SZKLOJONOMEROWE)
CEMENTY GLASJONOMEROWE
SKŁAD
• PROSZEK • PŁYN
szkło fluoro-wapniowo– – 55 % woda
glinokrzemianowe – 40% poli(kwas
akrylowy)
CaF2 35%
– 5% kwas maleinowy,
SiO2 31%
itakonowy, tartarowy
Al2O3 20%
AlPO4 10%
NaF2 4%
AlF3 3%
• Wszystkie składniki szkła są:
– topione w temperaturze 1000 – 1300 oC,
– następnie oziębiane,
– proszkowane,
– i poddawane działaniu silnych kwasów tak, aby
stały się reaktywne.
MOŻLIWY INNY SKŁAD CEMENTÓW
GLASJONOMEROWYCH
PROSZEK PŁYN

– szkło wapniowo-glino- – woda (lub

krzemianowe wodny roztwór kwasu
zawierające fluor tartarowego)

– sproszkowany poli
(kwas akrylowy)
CEMENTY GLASJONOMEROWE
WIĄZANIE

• Reakcja zobojętniania typu kwas – zasada

pomiędzy szkłem a poli(kwasem akrylowym)

• w wyniku której tworzą się nierozpuszczalne sole

(poliakrylany wapnia i glinu) otoczone
nieprzereagowanym proszkiem szklanym.
CEMENTY GLASJONOMEROWE
STRUKTURA
– nieprzereagowane cząstki
szkła

– hydrożel krzemianowy
otaczający cząstki rdzeni
szklanych

– matrycę zbudowaną z
poliakrylanów wapnia i
glinu

– wodę związaną luźno i

silnie
WŁAŚCIWOŚCI CEMENTÓW
GLASJONOMEROWYCH
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZALETY

– Adhezja do szkliwa, zębiny i metali – najbardziej

szczelne ze wszystkich materiałów
– Uwalnianie fluorku do otaczających tkanek– efekt
przeciwpróchnicowy i likwidacja nadwrażliwości
szkliwa i zębiny
pochłanianie fluorku z roztworów o wyższym stężeniu
– Bardzo dobra biokompatybilność
– Dobra odporność na zgniatanie do 220 Mpa
– Neutralizacja kwasów – właściwości buforujace
– Dobre izolatory termiczne
– Estetyczne – z czasem stają się bardziej transparentne,
po 6 miesiącach upodabniają się do tkanek zęba
– Mała rozszerzalność cieplna – porównywalna ze
szkliwem i zębiną
CEMENTY GLASJONOMEROWE
WADY

– słaba polerowalność

– kruchość

– w ciągu pierwszych 24h wrażliwe na:

• Nadmiar wody – poliakrylany glinu rozpuszczają się – osłabienie
właściwości mechanicznych cementu
• Wysuszenie - woda luźno związana paruje, powierzchnia cementu staje się
kredowobiała

– odporność na zgniatanie niewystarczająca w przypadku ubytków

narażonych na występowanie dużych sił zgryzowych
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE

• Podkład - metoda kanapkowa zamknięta i otwarta

• Wypełnienia stałe
• Wypełnienia czasowe
• Laki - wypełniacze bruzd i szczelin
• Materiał lutujący
• Uszczelniacze endodontyczne
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE
PODKŁAD – metoda kanapkowa zamknięta
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE
PODKŁAD – metoda kanapkowa otwarta
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE
WYPEŁNIENIA STAŁE

- ubytki przyszyjkowe niepróchnicowego

pochodzenia (nadżerki i starcia)

- wypełnienia tunelowe

- próchnica zębów mlecznych

- próchnica zębów stałych (ubytki III, V a także I i II

klasy)
 Ubytki niepróchnicowe
• Nadżerki – erozje

• Starcia
Technika tunelowa
Próchnica zębów mlecznych
 Próchnica zębów stałych

• Ubytki klasy III

• Ubytki klasy V

• Także ubytki klasy I i II

CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE
WYPEŁNIENIA CZASOWE

– w leczeniu próchnicy głębokiej

– w leczeniu endodontycznym (kanałowym)

CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE
WYPEŁNIACZE BRUZD I SZCZELIN (LAKI)
CEMENTY GLASJONOMEROWE
ZASTOSOWANIE

MATERIAŁY LUTUJĄCE
– osadzanie koron

– osadzanie mostów

– osadzanie wkładów koronowo – korzeniowych

 Inny rodzaj cementów
glasjonomerowych
CEMENTY CERMETOWE

• zawierają szkło zdejonizowane stopione z

proszkiem srebrowym
• charakteryzują się zwiększoną wytrzymałością
mechaniczną
• zastosowanie
– do odbudowy kikutów zębów pod korony
– do wypełnień zębów bocznych i mlecznych
CEMENTY GLASJONOMEROWE
PRZYKŁADY
Wypełnienia
• Mieszane ręcznie • Kapsułkowane
• Ketac Fill (3M - ESPE) • Equia Fill (GC)
• Ketac Molar (3M - ESPE) • Equia Forte (GC)
• Chemflex (DE TREY)
• Fuji Triage (GC)
• Kavitan (SPOFA
DENTAL) • Ketac Molar Aplicap
• Multifil (Kulzer) (3M-ESPE)
• Fuji XI (GC) • Riva (SDI)
CEMENTY GLASJONOMEROWE
PRZYKŁADY

• Podkłady
– Ketac Cem (3M-ESPE)

• Cementy lutujące
– Ketac Bond (3M-ESPE)
 POSTĘPOWANIE Z CEMENTAMI
GLASJONOMEROWYMI

1. Opracowanie ubytku
a. Ubytek próchnicowy - usunięcie próchnicy i nie
podpartego szkliwa. Nie jest wymagane wykonanie
podcięć retencyjnych ani ukośnego ścięcia szkliwa

b. Ubytek niepróchnicowy - oczyszczenie powierzchni

ubytku pastą bez fluoru przy pomocy szczotki mocowanej na
końcówce wolnoobrotowej
2. Po opracowaniu ubytku zawsze
– kondycjonowanie – umieszczenie wacika nasączonego
kondycjonerem w ubytku przez 10 s

– wypłukanie kondycjonera wodą przez 10 s

– osuszenie (ale nie przesuszenie), najlepiej przy użyciu 3
suchych wacików
 KONDYCJONER

• EDTA
– lub
• 10 - 20% kwas poliakrylowy lub
polimaleinowy
– lub
• 5% kwas cytrynowy
 KONDYCJONOWANIE

- usuwa warstwę mazistą

- denaturuje kolagen
- odsłania kanaliki zębinowe
- odwapnia zębinę na głębokość 1-5 m
pogłębia miejsca do wytworzenia
mikrozaczepów
- zwiększa energię powierzchni zębiny
 Zębina

Pokryta warstwą mazistą Warstwa mazista

usunięta
3. W przypadku próchnicy głębokiej można
pokryć dno ubytku:
– cementem twardniejącym na bazie wodorotlenku
wapnia
– lub tlenkiem cynku z eugenolem ZOE
4. Zmieszanie dokładnie odmierzonych porcji
proszku i płynu wg wskazań producenta
– ręcznie przez 30 s

• lub
– mechanicznie 10 s (w przypadku cementów
kapsułkowanych)
5. Wypełnienie ubytku
• Jedną porcją materiału
• Dociśnięcie (kondensacja) materiału po upływie 1
minuty
6. Usunięcie nadmiaru materiału

• Przy pomocy
– ostrych narzędzi ręcznych
(ekskawator, narzędzia do
usuwania kamienia)
– lub wierteł na wiertarkę
wolnoobrotową bez chłodzenia
wodą (Uwaga! Najnowocześniejsze
cementy glasjonomerowe można
opracowywać 5 min po związaniu
przy użyciu wiertarki turbinowej z
chłodzeniem wodą)
7. Pokrycie wypełnienia lakierem
– varnish
• lub
– płynną żywicą światłoutwardzalną (LC varnish)

– wazeliną

• w celu odizolowania materiału od dostępu śliny przez 24 h

7. Polecenie pacjentowi aby
– nie płukał jamy ustnej
– nie pił
– i nie jadł przez 2 h
8. Ostateczne opracowanie wypełnienia i
wypolerowanie pastą i gumką może nastąpić po
upływie minimum 24 h, materiał należy ponownie
pokryć lakierem