EMOSYON

• Tugon ng ating mga

katawan sa
sitwasyong ating
kinakaharap
• Ang pagkakaroon ng
emosyon ay nakakasiya at
sadyang malaki ang
epekto sa kung paano tayo
nakikitungo sa ating
kapwa.
• Sa pagkakataong nakadarama tayo ng pagkalungkot at
kawalan ng pag-asa ay kailangan natin ng katatagan ng
kalooban o fortitude upang magawa nating malagpasan
ang mga hirap at takot na ating maaring maramdaman
mula sa mga pagsubok na ating maaring harapin sa ating
buhay.
• Mahalaga din na matutunan natin ang birtud ng
kahinahunan (prudence) at maging mahinahon,
pagnilayan ang sitwasyon, at pag-isipan ng mabuti ang
pinakatamang gawin upang maiwasan na makagawa ng
maling pasya dahil sa kasalukuyang nararamdaman.
• Ayon kay Sto. Tomas de Aquino na ang matalinong paghuhusga
ay hindi lamang nagpapatungkol sa kung ano ang nararapat na
gawin ng isang tao sa pagharap sa mga pagsubok sa buhay,
kinakailangan na magkaroon tayo ng kakayahang gumawa ng
pasiya na napapanahon sa ating kasalukuyang sitwasyon.
 AYON KAY FELDMAN (2005, PH.346), SA
PAMAMAGITAN NG EMOSYON AY:
Diskripsyon Halimbawa
a. Nababatid ng tao ang nangyayari sa Ikaw ay binantaan ng iyong kamag-aral na
kanyang paligid at nabibigyan ito ng sasaktan kung hindi mo ibibigay ang iyong
katuturan ng kanyang isip. baon sa kanya. Dahil dito ikaw ay
mapipilitan nalang na ibigay ang iyong baon
sa kanya
b. Nakatutukoy ng higit na angkop na kilos Ikaw ay iiwas na sa mga taong maaring
kung sakaling maramdaman ulit ang makapanakit sa iyo o gumawa ng hindi
damdamin. mabuti dahil sa naramdaman mo mula sa
dating karanasan mo mula sa kanila.
c. Nagagamit ang pakikipagkomunikasyon at Pagsuntok sa pader pag, pag-iyak, o pagtawa
pakikipag-ugnayan sa kapwa nang malakas
 NAISASAGAWA ANG MGA
ANGKOP NA KILOS UPANG
MAPAMAHALAAN NG WASTO
EMOSYON. (ESP8PIIF-7.4)
• Napaka laki ng impluwensya ng ating emosyon
sa kung ano ang ating kasalukuyang ikikilos at
paraan ng pagpapasiya sa harap ng mga
sitwasyong may krisis, suliranin, o pagkalito.
ANG LITERASIYANG PANDAMDAMIN AYON KAY SEEBURGER,
(1997 PH.30), AY TUMUTUKOY SA DALAWANG BAGAY.

• Una ay ang kakayahang alamin at unawain ang mga

sariling emosyon
• Pangalawa ay kakayahang matukoy at maramdaman
ang damdaming nababagay o akma para lamang sa
sitwasyong kasalukuyang kinakaharap
• Malinaw sa mga pananaw ng mga siyantipikong kaya nina
Salovey, Gardner, at Goleman na sadyang napakahalaga
para pagpapaunlad ng sarili at ng pakikipagkapuwa sa tao
ang mapamahalaan ng wasto ang emosyon. Mataas ang
EQ o Emotional Quotient ng isang taong kayang
matagumpay na pamahalaan ang kanyang emosyon.
 ITO ANG LIMANG PARAAN PARA PAMAUNLAD
ANG EQ (GOLEMAN, D.,1998)

• 1. Pagkilala sa sariling emosyon. Mahalaga na may

kamalayan sa sariling damdamin dahil malaki ang
maitutulong nito upang maunawaan ang iyong
sarili. Nagagawa mong gumawa ng pasiya nang
hindi naaapektuhan ng pasiya ng ibang tao.
• 2. Pamamahala sa sariling emosyon. Ang taong
may ganitong kakayahan ay madaling
makabangon sa mga pagsubok sa buhay at
makamit ang sariling mithiin sa buhay.
• 3. Motibasyon. Ito ay kakayahan ng isang tao na
magpigil at magtimpi na gawin ang isang bagay na hindi
nararapat upang maisulong ang ikabubuti ng mas
nakararami. Sila ay may disiplina at hindi pabigla-bigla
ang pagpapasiya. Sila ay madalas na nagninilay sa
kanilag mga gagawing pasiya.
• 4. Pagkilala at pag-unawa sa damdamin ng iba.
Ang mga taong mayroo nito ay marunong bumasa
at bigyang kahulugan ang kilos ng iba. Kaya
nilang madama ng damdamin at pangangailangan
ng ibang tao
• 5. Pamamahala ng ugnayan. Ibig sabihin nito at napapamahalaan
nang tama ang emosyon sa pakikipagugnayan sa kapwa sa
pamamagitan ng pagkakaroon ng kaalaman sa pagpapanatili ng
magandang ugnayan. Mahalga na may tiwala sa sarili , malawak
at bukas ang isipan at kalooban. Pati narin ang paggalang at
pagtanggap sa mga pangyayari, at pagiging tapat sa sarili.
 NATUTUKOY ANG
KAHALAGAHAN NG
PAGIGING MAPANAGUTANG
LIDER AT TAGASUNOD
 PINUNO

• Sila ang mga tao na handang

tumayo at humarap sa lahat
upang magsimula ng
kaayusan, pagbabago at
maghanap ng tamang layunin
na tatahakin ng lahat
 TAGASUNOD
• Sila ang mga
nagsasakatuparan ng layunin
sa pamamagitan ng wasto at
tapat na pagsasakilos ng
kanilang gampanin sa isang
samahan, grupo o
organisasyon.
• Ang mga pinuno ay mga taong binigyan ng karapatan at
responsibilidad na gampanan ang pamumuno, magbigay
direksyon o pangunahan ang buong grupo, isipin ang wastong
layunin na isasabuhay ng lahat at gumawa ng tamang pasya o
desisyon pagkatapos ng masusi at maingat na pag-aaral o pag-
aanalisa ng iba’t ibang sitwasyon na kinakaharap o kakaharapin
ng buong grupo
• Nagpapanatili ng pagkakaisa at pagiging buo ng kaniyang
pinamumunuan.
• Nagsasa-ayos at pagbibigay ng direksyon sa mga
pinamumunuan ay may pagkakataon na kailangan ng ilang
miyembro ng magbibigay sa kanila ng lakas ng loob at
inspirasyon upang maisakatuparan nila ang kanilang mga
layunin.
• Nagsisilbing modelo ng pagiging matatag at
Mabuti
• Mahalaga na handa siyang tanggapin ang mga
responsibilidad na ipinagkaloob sa kanya ng
bukal sa puso.
• Ang mga tagasunod ay ang iba pang mga kasapi ng isang
samahan, grupo o organisasyon.
• Sila ay binigyan ang karapatan at responsibilidad na
suportahan, sundin at isakatuparan ang mga akmang
layunin na inilahad ng pinuno na tatahakin ng buong
samahan.
• Sila ang nagsisilbing kamay at paa upang
maisagawa ang mga mithiin na inilahad ng
pinuno para sa kapakanan, ikabubuti o ika-uunlad
ng buong samahan.
• Ang mga
mahuhusay na
pinuno ay nagmula
sa pagiging
tagasunod
NASUSURI ANG KATANGIAN NG
MAPANAGUTANG LIDER AT
TAGASUNOD NA NAKASAMA,
NAOBSERBAHAN O NAPANOOD.
(ESP8PIIG-8.2)
 PAMUMUNONG INSPIRASYUNAL, TRANSPORMASYONAL,
AT ADAPTIBO AYON KAY DR. EDUARDO MORATO (2007))
PAMUMUNONG INSPIRASYUNAL PAMUMUNONG PAMUMUNONG ADAPTIBO
TRANSPORMASYUNAL
Nagbibigay direksyon at inspirasyon. Nais na pagbabago ang pinakatuon.
Ang pamumuno ay ibinabatay sa
sitwasyon.
Nakikita ang kahahantungan ng Ginagamit ang mga karanasan ng May mataas na antas ng pagkilala sa
pangarap ng kasamahan. nakalipas, kasalukuyan, at hinaharap sarili (selfawareness).
upang makamit ang mithiin.
Nakikinig sa mga miyembro. Kaya niyang gawing kalakasan ang May mataas na antas ng pagkilala sa
mga kahinaan. sarili (selfawareness).
Namumuno sa kabutihang panlahat. Nakakahanap ng magagandang May mataas na emotional quotient
oportunidad para sa tagumpay ng (EQ).
pinamumunuan.
Modelo at halimbawa ng mabuting Tinutukoy ang pinakamahalaga at May mataas na emotional quotient
pagpapahalaga pinakaunang dapat gawin sa paglutas (EQ).
ng suliranin.
Mahusay makipag-ugnayan sa kapwa
Umaalalay bilang mentor.
 APAT NA KATANGIAN ANG ADAPTIBONG
LIDER
• 1. Kakayahang pamahalaan ang sarili (self-mastery o
self-adaptation).
• 2. Kakayahang makibagay sa sitwasyon.
• 3. Kakayahang makibagay sa personalidad.
• 4. Kakayahang makibagay sa mga tao.
 ILANG MAHAHALAGANG KATANGIANG NG
TAGASUNOD

• 1. Nakikiisa at aktibo sa pagtupad ng layunin ng

pangkat.
• 2. Matalino sa pagpili ng pinuno.
• 3. May tiwala sa pinuno.
• 4. Halimbawa ng tamang pag - uugali
• 5. Ulirang tagasunod
• 6. Tapat na naglilingkod
• 7. Ang kabutihang panlahat ay isinasaalangalang.
• 8. Mabuting impluwensya ng pakikiisa at pagsunod sa
pamumuno ng lider
URI AT ANTAS NG PAGIGING TAGASUNOD

• 1. Uliran – Mataas ang antas ng kritikal na paraan ng pag-

iisip at aktibo makilahok.
• 2. Hiwalay – Mataas ang antas ng kritikal na paraan ng pag-
iisip ngunit hindi aktibo makilahok.
• 3. Umaayon – Mababa ang antas ng kritikal na paraan ng
pag-iisip ngunit aktibo makilahok.
• 4. Pragmatiko (Praktikal) – May katamtamang antas
na kritikal na paraan ng pag-iisip at mayroon ding
katamtamang antas sa pakikilahok.
• 5. Pasib (Hindi Aktibo)- Mababa ang antas ng kritikal
na paraan ng pag-iisip at hindi aktibo makilahok.