Rozróżnienie wypowiedzi oceniających

od opisowych na podstawie
występujących w nich orzeczników

Moore: rozróżnił: własności etyczne oraz własności

empiryczne ('żółty')
Orzeczniki opisowe (przykład: 'żółty') mówią coś
o przedmiocie, (składają się na przedmiot) opisują
go jakoś a orzeczniki oceniające (przykład:
'dobry'='wartościowany dodatnio'; 'zły') tego nie
czynią (nie wchodzą w skład przedmiotu).
 SEMANTYKA MORALNOŚCI
analiza zdań oceniających
Subiektywistyczne (i obiektywistyczne)
interpretacje ocen

1) oceny nie są w ogóle zdaniami

Użyty w nich tryb oznajmujący jest zwodniczy. To
wypowiedzi wykrzyknikowe, wyrażające jakieś
uczucia, pragnienia.
Ich jedyna funkcja – ekspresyjna
O ich prawdziwości nie można mówić, bo to nie
zdania.
 2) oceny są zdaniami, zdaniami
psychologicznymi

Z pozoru dotyczą przedmiotów, kt.gramt.dotyczą.

To zdania psychologiczne o własnych,
aktualnych doznaniach (subiektywizm aktualny i
prywatny).
 Subiektywizm prywatny
Subiektywizm prywatny, aktualny: zdania
psychologiczne o własnych, aktualnych
doznaniach
Subiektywizm prywatny, potencjalny: mówi nie o
własnych, aktualnych doznaniach, ale mowa o
dyspozycji do pewnych doznań; [„Egoizm jest zły”
= X stwierdza, że ma dyspozycję do przeżywania
pewnych doznań, ilekroć zetknie się z egoistą.
==============
Oceny - zdania psychologiczne sprawdzalne przy
pomocy introspekcji
 Subiektywizm publiczny
Przedmiot P jest dobry, znaczy – ludzie należący
do 'takiej a takiej grupy' reagują na P 'takim a
takimi' doznaniami
czy też obdarzeni są dyspozycją do reagowania
na P tego rodzaju doznaniami

Klasa ludzi może być wyznaczona rozmaicie a

doznania mogą być uczuciowej, nieuczuciowej i
mieszanej natury
================
zd. psychologiczne orzekające o doznaniach czy
dyspozycjach jakiej grupy, sprawdzalne np.
3) oceny wypowiedziami formułowanymi pod
wpływem uczuć
ocena wyrazem uczuć?
ocena wyrazem przekonań?
Uczucia przekonaniowe – uczucia uwarunkowane
przez przeżycie pewnego przekonania;
Czy?
Przekonania uczuciowe – przekonania, których
nie można powziąć bez uprzedniego przeżycia
pewnego uczucia;
Subiektywność ocen ukazana przez podanie
warunków w jakich powstają;
Sokrates i problem Eutyfrona
●
Problem Eutyfrona :
●
„takie a takie”, bo oceniane, że 'takie'
●
czy
●
oceniane, że „takie a takie”, bo 'takie' jest
●
X oceniany jako piękny i dlatego jest piękny czy
po prostu jest piękny?

●
Z piękny,
●
czy
●
Y kocha Z i dlatego jest piękny?
 4) oceny wypowiedziami o charakterze
hybrydowym

Orzekając coś o przedmiocie P jednocześnie

wyrażają jakieś doznania tego, kto się
wypowiada, przeżywane w odniesieniu do
przedmiotu P, o którym wypowiedź orzeka.
Ocena - równoważnik koniunkcji logicznej =
(1) przedmiot P jest 'taki a taki' +
(2)przeżywam w stosunku do tego przedmiotu
'takie a takie' doznania [!]
 obiektywizm

Najczęściej stanowisko głoszące niezależność

własności oznaczanych przez słowa d/z od
jakichkolwiek ludzkich doznań -
„dobro jest obiektywne”;
1) niezależność oceniania od doznań
2) niezależność wartości logicznej oceny od
doznań oceniającego
Obiektywizm platonizujący – oceny zd.
apriorycznymi, podobnymi do zdań
matematycznych;