AFET BİLİNCİ

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 Afet’e hazır mıyız ?

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

5 / 50

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 Konut
kiralarken ve
satın alırken
nelere dikkat
etmeniz

gerekiyor
Afet?ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 1999 Kocaeli
depremindeki
yaralanmaların %
50'si, ölümlerin %
3'ü yapısal olmayan
elemanlardan
kaynaklanmıştır.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

 Acil durumlar olmadığı
Acil durum telefon numaralarını aradığınızda; sürece Acil Durum
Kim olduğunuzu ve hangi numaradan Telefon Numaralarını
aradığınızı Kesin yer ve adres bilgisini gereksiz yere
Olayın tanımını aramayın.
Olaydan etkilenenlerin durumunu ve sayısını

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Özellikle başkent ve büyükşehirler
dışında bir bölge dışı bağlantı kişisi
(iletişim kişisi) belirleyin.

Sizi merak edecek bütün aile ve Çok geçmiş

olsun :(
akrabalarınızın telefon numaralarını
Şimdi
bu kişiye verin. neredesiniz?

Aile ve akrabalarınıza da bu kişinin

telefon numarasını verin; afet Tamam
sonrası durumunuzu bölge dışı Haberleşelim
bağlantı kişisine kısa mesajla
bildirin.
Yaşadığınız şehirde destek ve yardım
alınabileceğiniz Şehir İçi Destek
Kişisi belirleyin. Bu kişi akraba veya
komşunuz olabilir.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Önemli evrakı su geçirmez bir
poşet içinde Afet ve Acil
Durum Çantası’na yerleştirin.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Meteorolojik uyarılar
sayesinde sel
nedeniyle
oluşabilecek can ve
mal kayıplarını
azaltmak
mümkündür.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 Belirtileri Nasıl Olur ?

Kapı ve pencerelerde sıkışmalar

Borularda sızıntı, kırılma ve
çatlaklar
Daha önce bölgede heyelan
meydana gelmesi
Arazi veya yollarda çatlak, yarık
veya açılmalar
Telefon direkleri, çitler ve ağaçlarda
yer değiştirme, eğime ve yatmalar
Bina temelleri altında çatlama,
yarılma veya ayrılmalar
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 01

02
06

05 03

04

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

Çığa yakalanmak kesin ise

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

1-1-2’yi arayın

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

 İkincil risklere dikkat edin!
Yangın
Gaz
kaçağı
Hasarlı elektrik kabloları
Devrilen enerji hatları
Düşen nesneler
Kirleticiler
Devrilen veya
hasar gören
bacalar

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

 Vaktiniz varsa tesisatları kapatın
Afet ve acil durum çantanızı yanınıza
alın Kapınızı kilitleyin
Asansörleri kullanmayın
Desteğe ihtiyacı olan kişilere yardım
edin
Aksi söylenmediği takdirde, önceden belirlenmiş
olan tahliye güzergahlarını kullanın
Sessiz olarak, seri bir şekilde güvenli alanlara
ilerleyin
Önceden belirlenmiş toplanma yerine gidin
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 42 / 50
Yerinde Sığınak
uygulaması, dışarıdaki
tehlikeli durumdan bina
içinde korunmayı
amaçlar

Yetkililerin uyarılarını takip Bölgesel tahliye kararı yetkililer tarafından

edin Kapı ve pencereleri verilir Yetkililerin talimatlarına uyun
kapatın Tehlike geçti anonsu Tavsiye edilen tahliye yollarını takip edin
yapılmadan
Afet alandan
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 43 / 50
çıkmayın
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
 TRİYAJ

 Triyaj kavramı aslında toplu kazalar,

afetler ve savaş gibi yaralının çok olduğu
durumlarda medikal tedavi ve kaynağın
en iyi ve uygun şekilde kullanılmasını
sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.
 Daha sonrasında genişletilerek acil bakım
veren kuruluşlarda ve acil servislerde
ambulans ile ya da ayaktan başvuran,
gelmesi planlanmamış hastaların
önceliklerini belirlemek amacıyla
kullanılmaya başlanmıştır.
 Triyaj

 Hastaları geliş sırasına göre

değil durumlarının aciliyetine
göre kabul etmektir.
Triyaj Sisteminin Faydaları

1. Ciddi tehlikede olan hastayı, zaman

kaybetmeden tanılama.
2. Acil girişimi sağlama.
3. Kritik olmayan hastanın bakımını
kolaylaştırma.
4. Ekip kavramına işlerlik kazandırma.
Triyaj personeli

 Klinik olarak bilgili ve kritik anda karar

verebilme yetisine sahip olmalı.
 Hızlı bir şekilde öykü almalı ve fizik
değerlendirme yapabilmeli.
 Baskı altında organize çalışma gösterebilmeli.
 İyi ilişkiler kurabilmeli ve güvenilir kayıtlar
tutabilmelidir.
Triyaj alanında çalışacak hemşire bunlara ek olarak ;

 En az 2 yıl kritik hasta bakımında çalışmış

olmalı.
 En az 6 ay acil ünitesinde çalışmış olmalı.
 Triyaj konusundaki eğitim programını
tamamlamış olmalı.
 TRİYAJ GÖRÜŞMELERİNİN HEDEFİ
TIBBİ TANI KOYMAK DEĞİL DOĞRU KLİNİK KARARI VERMEKTİR
 Triyaj Alanları

4 triyaj alanı tanımlanmıştır:

1. Sahada afet triyajı
2. Acil serviste afet triyajı
3. Sahada iletişime bağlı triyaj
4. Rutin acil servis triyajı
 En sık kullanılan afet triyajı
yaralanmanın şekline ve sağ
kalımına göre düzenlenmiş
olan dört renk kodlu kategoridir
 Afet Triyajı Kategorileri
Kategori Resim Renk Tanım Tedavi Örnek
(predicament)

P-1 Kırmızı 1.Yaşamsal Hemen Arrest,

tehlike (ilk 1 saat) Şok,
Hipoksi

P-2 Sarı 2. Acil Acil Femur

(1-2 saat) kırığı

P-3 Yeşil 3. Derece Bekletilir Ayak

Önemli (3 saat) burkulması
Yaya

P-4 Haç Siyah 4. Ölü ya

da ümitsiz
Yaralıların değerlendirilmesinde
basit bir akış şeması kullanılır

Afet Triyajı
Yeşil Acelesi yok
Yaralı
 Sarı 1-2 saat sonra Yürüyebiliyor mu?

 Kırmızı HEMEN

 Siyah Umut yok !

HAYIR EVET
Nefes alıyor mu? Kategori III – Yeşil

EVET HAYIR
Basit Havayoluna pozisyon
emirlere uyuyor mu? ver
ve solunumu
tekrar değerlendir.
Nefes alıyor mu?
HAYIR
EVET
Kategori I –
Kategori II – Sarı
Kırmızı EVET
HAYIR
Kategori I –
Kategori IV – Siyah
Kırmızı
Triaj görevlisi 4 soruya cevap arar:

1. Hasta ölmek üzere mi?

2. Hasta bekleyemeyecek durumda mı?
3. Hasta acil serviste kaç kaynağa ihtiyaç duyar?
4. Hastanın vital bulguları nedir?
Yapılması Gerekenler

 Kısa hikâye, özgeçmiş,

 Bu hastanın derhal içeri alınması,
tedavisinin ise en geç 10 dakika içinde
başlatılması gerekir.
61 UMKE NEDİR
(ULUSAL MEDİKAL KURTARMA EKİBİ)
Afetlerde Sağlık Organizasyonu Projesi kapsamında 2004 yılında
ULUSAL MEDİKAL KURTARMA EKİBİ (UMKE) kurulmuş
ve faaliyetlerine başlamıştır. Kurulan ve yaygınlaştırılarak devam
eden Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE)
afet bölgesinde görev yapabilecek özellikte,
yeterli tıbbi donanıma ve müdahale becerisine sahip sağlık
personelinden oluşmaktadır.
Amaç afete maruz kalmış kişilere doğru ve çabuk müdahale
etmek,ölü ve yaralı sayısını minimuma indirgemektir.
63
UMKE’nin kuruluşu;
 UMKE personeli timlere ayrılarak görev yapar. Bir UMKE timi, en
az biri hekim olmak üzere 5 sağlık personelinden oluşur. İllerin afet
risk durumuna göre UMKE timleri;
 dağda kurtarma timi,
 suda kurtarma timi,
 KBRN timi,
 hava kurtarma ve/veya nakil timi
olarak yapılandırılır ve bu yönde eğitim almaları sağlanır. Bu timlerin
hangi illerde kurulacağı bakanlıkça belirlenir.
64 UMKE’nin Görevleri;
 a) Afet veya olağandışı durumlarda aldıkları özel eğitim ve
donanımla, kazazedelere olay yerinde, en kısa sürede imkân
ve kabiliyetlerini kullanarak uygun yöntemlerle medikal
müdahale etmek ve kurtarmak,
 b) Kurtarılan kazazedeleri, en kısa sürede ileri acil tedavi
ünitelerine naklini sağlamak üzere ambulanslara, uygun nakil
araçlarına ve görevlilerine teslim etmek,
 c) Afetler ve olağan dışı durumlarda diğer sağlık ekiplerinin
sunduğu tıbbi yardımların yeterli olmadığı durumlarda ve
alanlarda, ekibin kendi donanım, personel ve eğitim imkanları
dâhilinde ihtiyaç duyulan sağlık hizmetlerine destek vermek,
65 UMKE’nin Görevleri;
 d) Olay yerinde sağlık hizmetlerinin yönetimini yapmak, triaj,
tıbbi müdahale, nakil hazırlıkları, haberleşme ve kayıt
yapmak,
 e) Afet birimi ve diğer yerler ile gerekli iletişimi ve bilgi
akışını sağlamak,
 f) Faaliyetleri kapsamında ilgili kurum, kuruluş ve kişilerle
işbirliği yapmak,
 g) Gerekli hâllerde, yurtdışında meydana gelen afet ve olağan
dışı durumlarda sağlık hizmetlerinde görev almak.
Temel Eğitim:

2
3
24
HASTANELER İÇİN YOTA
UYGULAMALARI
(YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN
AZALTILMASI)
Depremde meydana gelen ölüm ve özellikle yaralanmaların önemli bir
bölümü yapısal olmayan nedenlerle hastane, labaratuvar, okul, ofisler,
fabrikalar, sınayi tesisler, resmi ve özel kurumlar ile konutlar gibi insanların
toplu olarak yaşadığı mekanların içindeki eşyaların, makine ve cihazların
üzerimize devrilmesi ile veya çıkış yollarımızı kapatıp kaçışımızı
engellemesiyle meydana gelmektedir.
(B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'ne göre; 1999 İzmit
depreminde yaralanmaların %50'si ölümlerin %3'ü yapısal olmayan kolon, kiriş,
taşıyıcı duvar, çatı ve temel hasarlarının haricindeki sebeplerden kaynaklandığı
tespit edilmiştir. )

Deprem de yapısal olmayan elemanların devrilerek yaşamsal ve maddi

riskler yaratmasını önlemek için ; YOTA (Yapısal Olmayan
Tehlikelerin Azaltılması) sismik sabitleme ürünleri uygulamak
suretiyle can ve maddi kayıpların en aza indirilmesi sağlanır.
 NELER YAPILMALI
Can ve mal güvenliğimizi korumak için bulunduğumuz mekanlarda alacağımız en etkili
önlemlerin başında, devrilme riski olan Büyük beyaz eşyalar, TV ler başta olmak üzere
elektronik cihazlar , ısıtma-soğutma ekipmanları, oksijen ve yangın tüpleri, küçük ev aletleri,
mobilyalar, her türlü tıbbi ve labaratuvar cihazları, arşiv raf ve dolapları, mobilya ve raf
içlerinde tutulan ve duvara asılı olan ayna vb. eşyalar, diğer makine & ekipman ve cihazlar, cam
yüzeylerin deprem güvenliğine uygun YOTA Ürünleri ile bulunduğu yere, doğru bir şekilde
güvenli hale getirilmesidir.
Yapısal Olmayan Hareketli Elemanlar
Nelerdir ?
HASTANE

-Her türlü tıbbi cihazın sabitlenmesi

-Her türlü yüksek mobilyanın sabitlenmesi
-Oksijen tüplerinin, hastane arabalarının, sedyelerin hastalara ve personele zarar vermeyecek,
kaçış yollarını kapatmayacak şekilde yerleştirilmesi ve sabitlenmesi
-Buzdolabı, fotokopi makinesi gibi ağır
ya da büyük hacimdeki teçhizatın
zemine ve duvara sabitlenmesi
-Raflardaki ağır cisimlerin daha alçak
yerlere konulması
-Doğalgazın sarsıntı esnasında
otomatik olarak Kesilmesinin
sağlanması
-Jeneratörlere sarsıntıya duyarlı olan,
depremden hemen sonra devreye
girmesini önleyen sistem
 Yapısal Olmayan Elemanların
Yaratabileceği Riskler Nelerdir ?

YAPISAL OLMAYAN ELEMANLAR DEPREMDE SARSINTI SEBEBİYLE ;

DÜŞEBİLİR !
KAYABİLİR !
DEVRİLEBİLİR !
DÖKÜLEBİLİR !
Yapısal Olmayan Elemanların Vereceği
Zararların Azaltılması
Doğru bir YOTA çalışması, aşağıdaki şekilde planlanmalıdır:
RİSK ANALİZİ YAPILMASI
Sarsıntı sebebiyle söz konusu yapısal elemanların;
Nasıl hareket edeceği, devrileceği, kayacağı, döküleceği ve tahliye
yollarını etkileyip etkilemeyeceği saptanmalıdır.
GEREKLİ ÖNLEMLERİN ALINMASI & İYİLEŞTİRMELER YAPILMASI
Risklerin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi için, risk
kaynaklarını bilmek ve potansiyel zararı doğru tahmin edip
zamanında önlem alınmalıdır.
YOTA İçin Gerekli Önlem ve İyileştirmeler

EŞYALARIN BULUNDUĞU YERLERİN DEĞİŞTİRİLMESİ

Birinci yol, aynı zamanda en kolay ve

maliyetsiz yol:
• Tahliye çıkışlarına, koridorlara devrilme
riski olan eşyaları koymamak,
• Arşiv gibi raflı mobilyaların üst raflarına
ağır eşyalar koymamak,
• Oturma gruplarını camın önüne
koymamak,
• Camların önüne kalın perde koymak.
YOTA İçin Gerekli Önlem ve İyileştirmeler

EŞYALARIN SABİTLENMESİ

Söz konusu risklerin azaltılması için en

etkili yol; Usulüne ve tekniğine uygun
doğru YOTA ürünleriyle eşyaların
sabitlenmesidir.
YOTA Ürünlerinin özelliği ihtiyaç
halinde sabitlenen eşya ve cihazlar
kullanıcı tarafından sabitlenmesi
yapılan yerden kolayca çıkarılıp, tekrar
takılabilir olmasıdır.
YOTA İçin Gerekli Önlem ve İyileştirmeler

EŞYALARIN SABİTLENMESİ
 SABİTLEMEDE DİKKAT EDİLECEK ÖNEMLİ KONULAR-
II. DUVAR TİPİ VE DUVARA BAĞLANTISI
 Sabitlenen objenin bağlandığı duvar tipine
dikkat edilmelidir. Uygun şekilde
sabitlenmelidir.
III. EŞYALARIN BOYUTU
 Sabitlenen eşyanın boyutları, ağırlığı dikkate
alınarak sabitleme
işlemi yapılmalıdır.
 Sabitlemeye geçmeden önce sabitlenecek
• Ağırlığı,
eşyanın;
• Yüksekliği,
• Derinliği,
• Genişliği bilinmelidir.
Bağlanacak objenin duvara paralel olarak bağlanmasına özen gösterilmelidir.
 DEPREMDE YAPISAL OLMAYAN
TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA)
YOTA İçin Gerekli Önlem ve İyileştirmeler
EŞYALARIN SABİTLENMESİ
SABİTLEMEDE DİKKAT EDİLECEK ÖNEMLİ KONULAR- EŞYALARIN TİPİ VE
KONUMU

• Özellikle ağır dolap, kütüphaneler, buzdolabı, büyük ayaklı lambaderler,

duvara uygun şekilde sabitlenmelidir.
• Burada esas eşyanın sabitlendiği duvar ile ayni şekilde duvarın bir
parçası
gibi beraberce hareket etmesidir.
• Duvara sabitlenme imkanı olmayan eşyalar TV gibi bulunduğu sehpaya
bağlanmalı ve sehpa da duvara bağlanarak zincirleme bir güvenlik
sağlanmalıdır.
• Sanayi tesisleri, hastane ve benzeri yerlerde bulunan cihaz ve objeler
duvara
bağlanamayacak konumda ise zemine de bağlanmalıdır.
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
&Örnek
Uygulamalar
ZEMİNDE DURAN
CİHAZLARIN SABİTLENMESİ

TIBBİ EKİPMAN YOTA

UYGULAMASI
Yere Sabitleme
Elemanı

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
&Örnek
Uygulamalar
ZEMİNDE DURAN
CİHAZLARIN SABİTLENMESİ

TIBBİ EKİPMAN YOTA

UYGULAMASI
Yere Sabitleme
Elemanı

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
&Örnek
Uygulamalar
MOBİLYA SABİTLEME &
DİĞER ÖRNEKLER

DEPOLAMA RAFLARI
YOTA
UYGULAMASI
Tutucu Lastiği

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
&Örnek
Uygulamalar
MOBİLYA SABİTLEME &
DİĞER ÖRNEKLER

OKSİJEN TÜPÜ YOTA

UYGULAMASI
Oksijen Tüpü Sabitleme
Kayışı

ETÜV SABİTLEME YOTA

UYGULAMASI
Ağır Elektronik Eşya
TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ
Sabitleme
MAYIS 2019 Kayışı Siyah
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
&Örnek
Uygulamalar
MOBİLYA SABİTLEME &
DİĞER ÖRNEKLER

YANGIN TÜPÜ
YOTA UYGULAMASI
Yangın Tüpü
Sabitleme Kayışı
SEDYE BAĞLAMA
YOTA UYGULAMASI
Cart-To Wall Strap Duvara
Monte Edilen
TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ
Bağlama
MAYIS 2019
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
& Örnek
Uygulamalar

BEYAZ EŞYA

Buzdolabı

Ağır Elektronik Eşya

Sabitleme Kayışı

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ ParkZon Deprem Güvenlik Sistemleri

MAYIS 2019
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
& Örnek
Uygulamalar

ELEKTRONİK

Televizyon

Elektronik Eşya
Sabitleme Kayışı Siyah

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019 ParkZon Deprem Güvenlik Sistemleri
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
& Örnek
Uygulamalar

ISITMA-SOĞUTMA

Salon Tipi Klima

Elektronik Eşya Sabitleme
Kayışı

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019 ParkZon Deprem Güvenlik Sistemleri
Depreme karşı
alınacak YOTA
Önlemleri
& Örnek
Uygulamalar

KÜÇÜK EV ALETLERİ

SU SEBİLİ

Su Sebili
Sabitleme Kayışı

TASD SM YÖNETİM STRATEJİSİ

MAYIS 2019 ParkZon Deprem Güvenlik Sistemleri
K
B
R
N
 KBRN Tehlikesi

 İnsanlara ve diğer canlılara zarar

verebilen veya yaşam koşullarını
olumsuz kılabilen nükleer, biyolojik
veya kimyasal ajanların güvenli
muhafaza yerlerinden çevreye
kontrolsüz yayılması KBRN tehdidi
oluşturmaktadır.

89
 KBRN-e Mataryelleri Nelerdir?
 Kimyasal Ajan
 Savaş veya endüstriyel kullanım amacıyla insanlar tarafından üretilen maddeler

 Biyolojik Ajan
 Canlı organizma ve toksinler (zehirler)

 Radyolojik Mataryel
 Dogal olarak bulunan veya insanlar tarafından üretilen

 Nükleer
 Explosives (Kirli bomba)
 KBRN’in Önemi

Üretimi ucuz ve ulaşılması kolay maddeler

 Etkileri uzun süre devam edebilir
 Kitlesel ölümlere sebep olabilir
 Çok sayıda insanı sakatlayabilir ya da etkisiz hale
getirebilir
 Hayati altyapıları aksatabilir ya da tahrip edebilir – su
kaynakları, ulaşım, gıda v.b.
 Ağır psikolojik hasar verebilir
 Ekonomik istikrarsızlığa yol açabilir
 Halkın yetkililere güvenini sarsabilir

91
 KBRN Olaylarında
İlk Aşamada Müdahale Zorlukları

 Bilinmeyen madde türü

 Bilinmeyen etki yöntemi
 Bilinmeyen madde miktarı
 Bilinmeyen kirlenme bölgesi
 Bilinmeyen süre
 Madde hakkında detaylı bilgi olmaksızın, hızla tedavi
edilmesi gereken çok sayıda mağdur
 KBRN Olaylarında
Dış Koşulların Etkileri

Hava Durumu Etkenleri

 Sıcaklık
 Rüzgar yönü ve hızı
 Nem
 Yağış
 Gündüz / Gece
 KBRN Olasılığından Şüphelenmek

Olayın bir kimyasal silaha bağlı olabileceğini düşündüren bulgular

• Beklenmedik sayıda ölü ve yaralı insanin veya canlının olması.
• Çok sayıda insanda ciltte vezikül, böcek ısırığı benzeri lezyonlar
ve döküntülerin görülmesi, bulantı, kusma, aşırı sekresyon artışı,
disoryantasyon ve nefes almada zorluktan başlayıp, konvülsiyonlar,
kas seğirmelerine kadar giden ciddi sağlık problemlerinin ortaya
çıkması,
• Rüzgarın yönünde ilerledikçe yaralılarda fark edilebilen çeşitli
benzer bulguların ortaya çıkması,
 KBRN Olasılığından Şüphelenmek

 Alışılagelmişin dışında, yüzeylerde sıvı damlacıklarının

görülmesi
 Olay yerinde terkedilmiş spreyleme cihazlarının bulunması,
 Olay yerinde tanımlanamayan farklı bir kokunun hissedilmesi,
 Ortama sıvı, buhar veya gaz dağılmasına sebep olabilecek
patlamanın oluşması,
 Bir paket veya bomba cihazını parçalayan patlamanın
oluşması,
 Belirgin bir travma oluşmadan kitlesel zayiatın ortaya çıkması
 KBRN Olasılığından Şüphelenmek

Olayın bir biyolojik saldırıya bağlı olabileceğini düşündürebilecek

bulgular
• Benzer hastalık ve belirtiler gösteren çok sayıda hastanın
bulunması,
• Çok büyük sayıda, o bölgede görülmesinin beklendiğinden fazla
morbidite ve mortalitenin görülmesi,
• Alışılagelmişin dışında bir ajana bağlı olarak ortaya çıkmış tek bir
vakanın bulunması,
• Coğrafik ve mevsimsel koşullarla uyumlu olmayan salgın
hastalıkların ortaya çıkması,
• Değişik kaynaklardan izole edilmiş ajanlarda benzer genetik
özelliklerinin saptanması
 KBRN Olasılığından Şüphelenmek

 İnsidansinda açıklanamayan bir artış görülen endemik

hastalığın bulunması,
 Hastalanmış insanların eş zamanlı olarak hastalıklarının
ortaya çıkması,
 İnsanlardaki hastalığa eşlik edecek veya öncülük edecek
şekilde hayvanlar arasında da ölümlerin ve hastalıkların
görülmesi,
 (*) Sağlık personeli, biyolojik ajana maruziyetin hemen ortaya
çıkmayabileceğini, bunun ajana bağlı olarak saatler, günler
veya haftalar sonra oluşabileceğini göz önüne almalıdır.
 KBRN Olasılığından Şüphelenmek

 Nükleer silahların kullanıldığına dair ipuçlarını elde etmek nükleer

patlama oluşmadıkça oldukça zordur. Radyasyon görünmeyen bir
tehlikedir. Radyasyonun başlangıçta kullanılmış olduğuna dair
fark edilebilecek özelliği bulunmamaktadır.
 Radyasyon yayan materyaller ve kaynaklar identifiye edilmedikçe
nükleer bir olayın oluştuğunu tahmin etmek güçtür. Bu açıdan olaya
ilk müdahale edecek ekibin, koruyucu ekipmanları ile beraber
değişik radyasyon tiplerini algılayabilen radyasyon detektörlerini
kullanmaları gerekmektedir.
 BÖLGEMİZDEKİ KBRN FAALİYETLERİ

KİMYASAL SİLAHLAR

BİYOLOJİK SİLAHLAR

ISRAEL
NÜKLEER SİLAHLAR

www.fas.org
 Türkiye’de KBRN
Olaylarına Müdahale Zorlukları
Çok sayıda kurum ve kuruluşun
katılması
– Haber verme karmaşası
– Ortak harekat planının olmaması
– İşbirliğinde sıkıntılar
 Ortak olay yeri yönetiminin
oluşturulmasında zorluklar – komutan ?
 Olay öncesi yetersiz hazırlık
– Eğitim, Tatbikatlar, Standardizasyon
– Eksik malzeme
KBRN Tehlikelerde kullanılan KKD’ler

 Gaz maskesi,

 Koruyucu eldiven,

 Koruyucu bot ve kılıfı,

 Koruyucu elbisedir.
 KBRN-e Yelpazesi
Toksik Kimyasal Savaş Biyolojik Radyolojik
Endüstriyel Ajanları Ajanları Maddeler
Kimyasallar
(TICs)
Bakteiler Alfa
Sinir Ajanları
HCN Partikülleri
Yakıcı Ajanlar Virüsler
Fosgen Beta
Klor Akciğer İrritanları Mantarlar Partikülleri
Amonyak Sistemik Toksikler Toksinler Nötronlar
Gama ve X
Işınları
 Ypres, Belgium Nisan, 1915

I. Dünya Savaşı
Kimyasal silahların
askeri amaçlı ilk geniş
çaplı kullanımı
 Bhopal Gaz Felaketi

 1984 The Union Carbide pestisit fabrikası, Bhopal, 40 ton Methyl Isocyanate
(MIC) gazı salınmış, 3.300 kişi anında hayatını kaybetmiş,
 Dünyanın en kötü endüstriyel felaketi
 Bophal
 Yarım milyondan fazla insan etkilenmiş ve yaklaşık 20.000 kişi hayatını kaybetmiş.

 Uzun dönemde konjenitel malformastonlar ve kanser oranlarında artış.

 Tokyo Metro Sarin Gazı Saldırısı

 Mart 1995
 Aum Shinrikyo Tarikatı
 12 ölüm (7 Sağlık Personeli)
 5.500 kişi etkilendi
 RADYOLOJİK ve NÜKLEER
KİTLE İMHA SİLAHLARI TARİHİ

“Duck and Cover”

“ Eğil ve Siper al ”
 Nükleer Savaş Tarihi

Hiroshima, 1945
 Hiroshima, 6 Ağustos 1945: U-235; 13 kiloton yield;
75,000+ anında ölüm
 Nagasaki, 9 Ağustos 1945: U-239; 20 kilton yield; 40,000+
anında ölüm
 Çernobil Felaketi

 26 Nisan 1986
Çernobil Nükleer
Santral Kazası.
15-30 bin kişi öldü.
Mart 2011: Fukushima Nükleer Santrali
TEŞEKKÜRLER
…