Rynek Pracy

CYPRIAN SZUMICKI
JAKUB PANFIL
Czym jest praca i co skłania
człowieka do wykonywania pracy?
Praca to świadome działanie człowieka podejmowane w celu wytworzenia określonych
dóbr, zaspokojenia swoich potrzeb materialnych i duchowych tj. wzbogacanie
kontaktów
z innymi ludźmi oraz kształtowanie własnej osobowości.
Bodźce które skłaniają człowieka do wykonywania pracy można
podzielić na 2 grupy:
- Wewnętrzne dzięki którym zaspokaja się potrzeby intelektualne, duchowe i
fizyczne. Pozwala na to sama możliwość wykonywania pracy lub uzyskane dochody.
- Zewnętrzne wiążą się z oczekiwaniem ze strony rodziny lub społeczeństwa
spełniania określonych ról społecznych przez prace
Motywy aktywności zawodowej
Aktywność zawodowa to uczestnictwo w życiu społecznym oraz procesie
pracy.
Do podjęcia pracy skłania :
-Chęć zapewnienia sobie i bliskim bezpieczeństwa
socjalnego i podnoszenia statusu materialnego
-Chęć pracy dla rozwoju ludzkości
- Potrzeba osiągnieć, samorealizacja, wszechstronny rozwój,
- Potrzeba władzy, potrzeba uznania i potrzeba prestiżu które dają
zajmowanie wysokiej pozycji w hierarchii społecznej
Podmioty rynku pracy
Podmioty występujące na rynku pracy
a) pracownik osoba zatrudniona która wykonuje pracę na rzecz
pracodawcy za odpowiednim wynagrodzeniem zgodnie z zawartą
umowę o pracy
b) pracodawca osoba, przedsiębiorstwo lub inna organizacja
zatrudniająca pracowników
c) samozatrudniony prowadzi działalność na własny rachunek tworzy dla
samej siebie miejsce pracy, nie zatrudnia pracowników najemnych
d) bezrobotny zgodnie z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu
bezrobociu jest to osoba pozostająca bez pracy poszukująca jej i
spełniająca warunki w tej ustawie
Popyt na pracę i podaż pracy
Popyt na pracę to zgłaszane przez pracodawców zapotrzebowanie na pracę,
czyli liczba osób, którą pracodawcy gotowi są zatrudnić oferując określone
wynagrodzenie. Im wyższa stawka płacy tym mniejsze zgłaszane
zapotrzebowanie na pracowników i odwrotnie.
Podaż pracy zasoby pracy, czy zasoby siły roboczej, z których składa się ogół
ludności zawodowo czynnej. Gdy wzrasta wynagrodzenie zwiększa się podaż
pracy czyli więcej osób jest chętnych do jej podjęcia a jeśli niższe
wynagrodzenie tym mniejsza podaż pracy.
Czynniki wpływające na wielkość
popytu na pracę
- Poziom płac ( wyższe stawki płac w gospodarce = niższy popyt
na pracę )
- Zmiany wydajności pracy (wzrost wydajności zmniejsza
zapotrzebowanie na prace)
- Koniunktura gospodarcza ( ożywienie gospodarcze zwiększa
zapotrzebowanie na pracę a w okresie recesji zmniejsza )
- Inne np. przemiany strukturalne w gospodarce, wielkość i
struktura siły roboczej oraz poziom mechanizacji
Czynniki wpływające na wielkość
podaży pracy
- Poziom płac (im wyższe proponowane wynagrodzenie tym więcej
chętnych osób do podjęcia pracy)
- Migracje zagraniczne (wyjazdy do pracy za granice zmniejszają podaż
pracy na rynku krajowym)
- Mobilność potencjalnych pracowników (im mniejsza skłonność do zmiany
miejsca zatrudnienia tym niższa podaż pracy)
- Inne np. preferencje i tradycje społeczne, poziom cen i towarów usług
oraz system kształcenia
Zasoby siły roboczej
Wielkość podaży pracy w gospodarce danego obszaru np. państwa
zależy od zasobów siły roboczej. Do siły roboczej zalicza się osoby
zatrudnione (pracujące) i bezrobotnych – osoby w wieku produkcyjnym
które chcą i mogą pracować ale nie znajdują zatrudnienia pomimo
aktywnego szukania pracy.
Współczynnik aktywności zawodowej

Poziom aktywności zawodowej

społeczeństwa Najczęściej mierzy
się za pomocą współczynnika
aktywności zawodowej. Wyraża on
stosunek liczby osób aktywnych
zawodowo do liczby osób w wieku
produkcyjnym.
Wskaźnik zatrudnienia
Wskaźnik zatrudnienia wyraża procentowy udział ludności pracującej w ogólnej liczbie
ludności danej kategorii np. wiekowej.
Nierównowaga na runku pracy

Podstawowym kryterium oceny rynku pracy jest relacja wielkości

podaży do wielkości popytu. Zazwyczaj istnieje przewaga
jednego z nich czyli nierównowaga na rynku pracy. Sytuacja w
której liczba poszukujących pracy jest wyższa niż liczba ofert,
określa się mianem bezrobocia którą mierzy się za pomocą stopy
bezrobocia.
Przyczyny nierównowagi na
rynku pracy
Różnice strukturalne: gdy panuje bezrobocie w danej grupie zawodowej ale firmy chcą
zatrudniać specjalistów w innych dziedzinach gospodarki.
Sytuacja gospodarcza: Jeśli w gospodarce występuje recesja i spada wielkość popytu
na to produkty firmy ograniczają produkcję i zwalniają pracowników.
Sezonowość ofert pracy: Wiąże się z okresami kiedy można prowadzić daną działalność
Zwolnienia grupowe: Są związane m.in. z likwidacją zakładów pracy
Różnice przestrzenne(regionalne): występują gdy w jednych regionach są niedobory
miejsc pracy a w innych -nadwyżki.
Metody pomiaru bezrobocia w Polsce
Bezrobocie rejestrowane: polega na zbieraniu danych z urzędów pracy na temat osób
które w danym momencie są zarejestrowane jako osoby bezrobotne.
Bezrobocie według BAEL: polega na regularnych badaniach ankietowych i jest określana
jako Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Za osoby bezrobotne uznaje się
osoby w przedziale wiekowym 15-74 lata które aktualnie nie pracują ale poszukują
pracy i są gotowe do jej podjęcia w ciągu 2 tygodni.
Koniec