GÖRME

ALANI
İLKAY SALMAN
19.02.24
NEDİR? NASIL ÇALIŞIR? NASIL
MUAYENE EDİLİR? NASIL
YORUMLANIR?
GELECEK SUNUMDA;

DİĞER GÖRME ALANI TESTLERİ (M/S GA- SWAP///FDP///HPRP///MAP)

GLOKOMDA GÖRME ALANI DEFEKTLERİ
GLOKOM DIŞI GÖRME ALANI DEFEKTLERİ
GÖRME ALANI?
BİR GÖZÜN BELLİ BİR NOKTAYA FİKSE OLDUĞU SIRADA ÇEVREDE
ALGILAYABİLDİĞİ ALANIN (GENİŞLİĞİ=DERECE) TÜMÜ
RETİNANIN TÜM PERİFERİYLE CEVAP VERDİĞİ
(DERİNLİĞİ=DUYARLILIK=Db) UZAYSAL ALAN

Perimetre?
Perimetri?
Traquair / santralden perifere eğim azalır
 50 50

65
90 90
65 65
SKOTOM?
GÖRME ALANI İÇİNDE GÖRÜNMEYEN NOKTALAR

KÖR NOKTA?
OD BAŞINDA GANGLİON HÜCRE OLMADIĞINDAN
SANTRALDEN 15* TEMPORALDE 10* LİK BİR ALAN

RÖLATİF = UYARAN ŞİDDETİ ARTTIKÇA KAYBOLUR

ABSOLÜ = MAX UYARANA RAĞMEN YANIT YOK
PERİMETRİ; KONTRAST DUYARLILIK
AYRIMI ESASINA DAYANIR?
DAHA KOYU VEYA AÇIK BİR ZEMİNDE IŞIK/ŞEKLİN ALGILANMASI VE
BU ALGILAMANIN RETİNAL DUYARLILIK HARİTASINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

GA DA FON AYDINLATMASI=ZEMİN
ZEMİN AYDINLATMASI KONTRAST OLUŞUMUNU SAĞLAR

AYDINLATMA DEĞERİ = LUMİNANCE = IŞIK YOĞUNLUĞU(cd) / ALAN(m2)=APOSTİLBS(abs)

1abs=0.318cd/m2
AYDINLATMA(abs)
• ROD: SKOTOPİK = PERİFERDE = 0.00001-0.003asb (uyum uzun sürer)
• KONİ:FOTOPİK = SANTRALDE = 3 – 10.000asb (uyum saniyeler sürer)
• Her iki fotoreseptörün birlikte çalıştığı ortam aydınlatması=mezopik
koşul=0.003-3asb aralığı
• HUMPREY SAP : 31.4abs (0.08-10000asb)
RETİNAL DUYARLILIK(dB)
IŞIK STIMULUSUNUN YOĞUNLUĞU İLE TERS ORANTILI
Örneğin :
0dB=10000asb
Veya
40dB=0.1asb
GA TEKNİKLERİ
KİNETİK PERİMETRİ
• STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ SABİT
• STİMULUS YOĞUNLUĞU SABİT
• STİMULUS KAYNAĞI HAREKETLİ
• HER 15* LİK MERİDYEN BOYUNCA
GÖRÜNEN ALANDA FARK EDİLME
SINIRI SAPTANIR
• GOLDMANN KÜRE PERİMETRİSİ
• MANUEL
• YAVAŞ
STATİK PERİMETRİ
• STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ SABİT
• STİMULUS YOĞUNLUĞU DEĞİŞKEN
• STİMULUS KAYNAĞI SABİT
• YERİ AYNI VE SABİT OLAN 0.47* LİK BEYAZ
IŞIKLI HEDEFİN 200ms(STİMULUS SÜRESİ)
GÖSTERİLİRKEN PARLAKLIK DERECESİ =
DUYARLILIK = YOĞUNLUK DEĞİŞTİRİLEREK
UYARANIN SAPTANMA SINIRI SAPTANIR
• OCTOPUS / HUMPREY SAP
• GLOKOM HASARINI ERKEN SAPTADIĞI İÇİN
ARTIK GELENEKSEL YÖNTEM OLDU
NEDEN 200MS?
• HEM GÖRME NETLİĞİNİ SAĞLAYACAK KADAR UZUN HEM DE REFLEX
GÖZ HAREKETİNİN OLUŞAMAYACAĞI KADAR KISA BİR SÜRE OLMALI
DİĞER KAVRAMLAR
• GÖRME EŞİĞİ: RETİNADA BİR NOKTANIN GÖRDÜĞÜ EN DÜŞÜK IŞIK
ŞİDDETİ(FOVEA=MAX=40dB / PERİFERE DOĞRU GİDİLDİKÇE HER BİR
DERECEDE 0.3 dB AZALIR.)
• EŞİK DEĞERİ=TRESHOLD: GA’DA BELLİ BİR NOKTADA VERİLEN
STIMULUSUN %50SİNDEN FAZLASININ ALGILANDIĞI IŞIK ŞİDDETİDİR.
TEST BAŞLANGICINDA SANTRALDE 4 NOKTADA EŞİK DEĞERLER
SAPTANARAK KOMŞU NOKTALARA REFERANS OLUŞTURULUR.
STRATEJİLER
• HIZLI STRATEJİ(GENELLİKLE KULLANILIR):
HER BİR KADRANDA 1 NOKTA ÖLÇÜLÜR. BU NOKTADA GÖRÜLDÜKÇE
IŞIK ŞİDDETİ AZALTILARAK GÖRÜLMEYEN IŞIK ŞİDDETİ HESAPLANIR.
GÖRÜLEBİLEN EN DÜŞÜK DEĞER YANİ GÖRME EŞİĞİ TESPİT EDİLİP
KOMŞU ALANLARDA BU ÖLÇÜME GÖRE TEST EDİLİR.
• FULL TRESHOLD(UZUN TEST):
SANTRAL 4 NOKTADA EŞİK DEĞER HESAPLANIR. BUNU MERDİVEN
YÖNTEMİ İLE YAPAR. TAHMİNİ GÖRME EŞİĞİNE GÖRE UYARAN VERİLİR.
UYARI GÖRÜLÜRSE 4DB DÜŞÜLÜR. GÖREMEDİĞİ NOKTADA 2DB
DÜŞÜLEREK TÜM KADRANLARDA TRESHOLDLAR BELİRLENİR.
SITA(swedish interactive treshold algorithm)
ALGORİTMASI (BAYESİYAN ANALİZİ)
• BİR GÖRME ALANINDA OLMASI BEKLENEN EN MUHTEMEL RETİNAL
DUYARLILIK DEĞERLERİNİ HESAPLAR. BUNU GENEL POPÜLASYONDA
SAPTANMIŞ EN SIK GÖRÜLME EĞRİLERİNİ KULLANARAK ORTALAMA
DUYARLILIK DEĞERLERİ HESAPLAYARAK YAPAR.
• SADECE YANLIŞ NEGATİF CEVAPLARI ANALİZ EDER. BU CEVAPLARLA
YANLIŞ POZİTİF DEĞERLERİ HESAPLAR. BUNUN AVANTAJI TEST
SÜRESİNİ KISALTMASIDIR. HASTANIN STİMULUSA CEVAP DÜĞMESİNE
BASMA SÜRESİNE BAKARAK STİMULUS SÜRESİNİ HESAPLAR. BU
SÜREYE GÖRE TEST SONUNDA UZAMIŞ CEVAPLAR İNCELENİP TEST
DUYARLILIĞI ARTTIRILIR.
EŞİK TESTİ TİPLERİ:
• 30-2
30* ALAN
6* ARALIKLARLA 76 NOKTA (30.1 4.2* ARALIK İLE) TARANIR.
• 24-2
NAZALDE 27* TEMPORALDE 21* (21+27/2=24) ALAN
6* ARALIKLARLA 56 NOKTA TARANIR. (SÜRE AZALIR / ÇEVRE ARTEFAKTI AZALIR)
• 10-2
10* ALAN
2* ARALIKLARLA 68 NOKTA TARANIR.
SANTAL ADACIĞIN KORUNDUĞU İLERİ GLOKOMDA KULLANILIR.
• MAKULA TESTİ
5* ALANDA
2* ARALIKLARLA FOVEAYI KAPSAYAN 16 NOKTA TARANIR.
İLERİ GLOKOMDA HASARIN FOVEAYA ULAŞTIĞINI GÖSTERMEDE VEYA İLAÇ TOXİCİTELERİNİN
BELİRLENMESİNDE.
TEST UZADIKÇA UYUM AZALIR
GÖRÜNTÜLEME KALİTESİ AZALIR.

• HUMPREY FULL TRESHOLD 30-2 14DK

• SİTA STANDART 30-2 8 DK
• SİTA STANDART 24-2 4 DK
• SİTA FASTER 24-2 3DK
SİTA FASTER?
• SITA STANDART 24-2 İLE MUAYENE EDİLEN NOKTALARA İLAVE OLARAK
SANTAL 10* ALANA 10 UYARI DAHA YOLLAYIP MERKEZİ GÖRME DAHA
DETAYLI İNCELENİR.

• PEKİ UYARI SAYISI ARTMASINA RAĞMEN SÜRE NASIL DAHA KISA?

YANLIŞ NEGATİFLİKLERE BAKILMAZ. YANİ DİĞER TESTLERDE FİXASYON
TAKİBİ İÇİN GEREKLİ KÖR NOKTA TESTİ YERİNE SADECE BAKIŞ
MONİTORÜ KULLANILIR.
 MUAYENE ÖNCESİ DİKKAT
EDİLECEKLER
• 10DK KARANLIKTA BEKLETİLECEK(KARANLIĞA UYUM UZUN SÜRER)
• KİMLİK BİLGİLERİ VE MUAYENE TARİHİ (PROGRESYON TAKİBİ)
• DOĞUM TARİHİ(20 YAŞTAN SONRA HER 10 SENE SONUNDA RETİNAL DUYARLILIK 0.6dB AZALIYOR)
• KIRMA KUSURU(YAKIN DÜZELTME /// >1D ASTİGMATİZMANIN PERİFERİK DARALMAYA SEBEP
OLMASI/// 2D DEN KÜÇÜK ASTİGMATI SFERİK DEĞERE EKLE)
• KURU GÖZ TEDAVİ ET//TEST SIRASINDA AÇIP KAPAMA KOMUTU VEREREK RAHATLAT.
• GÖZLÜK SANTRALİZE VE UYGUN MESAFEDE (24-2 SEÇMELİYİZ ÇÜNKÜ PERİFERİK ARTEFAKT AZALTIR)
• PUPİLLA ÇAPI(2.5MM VE ÜSTÜ ŞART!
• 3.50-4.00 mm GİBİ İDEAL OLMAZSA DUYARLILIK ETKİLENİR)
• PİTOZİS VARLIĞI(YANILTICI SKOTOM)
• MUAYENE SÜRESİ(DİSTRAKTİBİLİTE ARTTIKÇA SENS/SPES AZALIR HER GÖZ İÇİN 15DK MAX)
• TESTE BAŞLAMADAN ÖNCE STANDARDİZASYON İÇİN (EĞER TEKRARLANIYORSA DAHA ÖNEM
KAZANIR) STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ/KARAKTERİ DEĞİŞTİRİLMEMELİDİR. (İLERİ GLOKOMDA GK ÇOK
DÜŞTÜĞÜ İÇİN MECBURİ STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ III DEN V YE YÜKSELTİLİR)
BİR STANDART OTOMATİZE
PERİMETRE ÇIKTISINDA NELER
BULUNUR?
• HASTA VERİLERİ (İSİM / GÖZ / YAŞ / TARİH / PUPİL ÇAPI )
• PARAMETRELER=TEST ŞARTLARI ( STRATEJİ / EŞİK TESTİ TİPİ /
STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ / ZEMİN AYDINLATMASI )
• GÜVENİLİRLİK KRİTERLERİ(SONUÇLARIN YANLIŞ YORUMLANMASINI
ENGELLER)
• EŞİK TESTİ FORMATLARI (GRİ SKALA / NUMERİK FORMAT/ FİKSASYON
KONTROLÜ / BAKIŞ TAKİP GRAFİĞİ/FLUKTUASYONLAR)
BİR STANDART OTOMATİZE
PERİMETRE ÇIKTISINDA NELER
BULUNUR?
• HASTA VERİLERİ (İSİM / GÖZ / YAŞ / TARİH / PUPİL ÇAPI )
• PARAMETRELER=TEST ŞARTLARI ( STRATEJİ / EŞİK TESTİ TİPİ /
STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ / ZEMİN AYDINLATMASI )
• GÜVENİLİRLİK KRİTERLERİ(SONUÇLARIN YANLIŞ YORUMLANMASINI
ENGELLER)
• EŞİK TESTİ FORMATLARI (GRİ SKALA / NUMERİK FORMAT/ FİKSASYON
KONTROLÜ / BAKIŞ TAKİP GRAFİĞİ/FLUKTUASYONLAR)
BİR STANDART OTOMATİZE
PERİMETRE ÇIKTISINDA NELER
BULUNUR?
• HASTA VERİLERİ (İSİM / GÖZ / YAŞ / TARİH / PUPİL ÇAPI )
• PARAMETRELER=TEST ŞARTLARI ( STRATEJİ / EŞİK TESTİ TİPİ /
STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ / ZEMİN AYDINLATMASI )
• GÜVENİLİRLİK KRİTERLERİ(SONUÇLARIN YANLIŞ YORUMLANMASINI
ENGELLER)
• EŞİK TESTİ FORMATLARI (GRİ SKALA / NUMERİK FORMAT/ FİKSASYON
KONTROLÜ / BAKIŞ TAKİP GRAFİĞİ/FLUKTUASYONLAR)
GÜVENİLİRLİK KRİTERLERİ:
• FİXASYON KAYBI %20’DEN AZ OLMALI (%30DAN KÜÇÜKSE GÜVENME)
KÖR NOKTA FİXASYONUN 5-7* TEMPORALİNDEDİR. PERİYODİK STİMULUS YOLLANARAK
KONTROL EDİLİR. AYRICA 5*DEN BÜYÜK GÖZ HAREKETLERİNE DE DUYARLIDIR.
BAKIŞ TAKİP GRAFİĞİ(GAZE MONİTORİNG): YUKARI ÇİZGİLER GÖZ HAREKETİNİ AŞAĞI
YÖNLÜ ÇİZGİLER KIRPMAYI BELİRTİR.
• KÖR NOKTA SAPTANMIŞ MI? (YOKSA GÜVENME)
• YANLIŞ POZİTİF : TEST GÖRMEDEN İŞARETLEMİŞ HİPERAKTİF HASTA/ %20’DEN AZ
OLMALI(%33TEN KÜÇÜKSE GÜVENME)
• YANLIŞ NEGATİF: BİLİNEN IŞIK DUYARLILIĞI TEST EDİLİRKEN(EŞİK ÜSTÜ STİMÜLÜSE
RAĞMEN YANIT VERMEDİ YORGUN İLGİSİZ İLERİ GLOKOM/ %20’DEN AZ OLMALI
(%33DEN KÜÇÜKSE GÜVENME)(SİTA FAST DE YOK!!!)
(YONCA YAPRAĞI=SANTRALDE İYİ YANIT AMA PERİFERE GİDİKDİKÇE SIKILMIŞ)
BİR STANDART OTOMATİZE
PERİMETRE ÇIKTISINDA NELER
BULUNUR?
• HASTA VERİLERİ (İSİM / GÖZ / YAŞ / TARİH / PUPİL ÇAPI )
• PARAMETRELER=TEST ŞARTLARI ( STRATEJİ / EŞİK TESTİ TİPİ /
STİMULUS BÜYÜKLÜĞÜ / ZEMİN AYDINLATMASI )
• GÜVENİLİRLİK KRİTERLERİ(SONUÇLARIN YANLIŞ YORUMLANMASINI
ENGELLER)
• EŞİK TESTİ FORMATLARI (GRİ SKALA / NUMERİK FORMAT/ FİKSASYON
KONTROLÜ / BAKIŞ TAKİP GRAFİĞİ/FLUKTUASYONLAR)
GRİ SKALA:5dB farklar için farklı gri tonlar(siyah=absolü /
gri=rölatif)
NUMERİK FORMAT:Tüm noktalarda elde edilen eşik
değerlerin direkt işlenmesi(DESİBEL DEĞER)
STATPAC 2
• HUMPREY SAP ANALİZ PROGRAMIDIR.
• ÖNCEKİ TESTLERDE OLMAYAN LEZYONLARI SAPTAYIP YAŞA GÖRE STANDART
HARİTALARA KIYASLAYARAK ARTEFAKT OLUP OLMADIĞINI BELİRLER.
• YAPILAN TESTLERİ BİRİKTİRİP PROGRESYON ARAR.
• MODLAR:
1)SİNGLE FİELD ANALYS
2)TOTAL DEVİASYON HARİTASI
3)PATERN DEVİASYON HARİTASI
4)İHTİMAL (PROBABİLİTY) HARİTALARI
• NUMERİK TOTAL DEVİASYON HARİTASI: ÖLÇÜLEN EŞİK DEĞERLER
İLE YAŞA GÖRE DÜZELTİLMİŞ NORMALLER ARASINDAKİ FARKIN
Db CİNSİNDE HARİTASI (ORTAMLA İLGİLİ HATALI SAPMALAR)
• OLASILIK TOTAL DEVİASYON HARİTASI:ÜSTTEKİNİN GRİ SKALA
ŞEKLİ
• NUMERİK PATERN DEVİASYON HARİTASI:KATARAKT / KÜÇÜK
PUPİL GİBİ MEVCUT DEĞİŞİKLİKLERİN GA ÜZERİNDEKİ
DEPRESYON ETKİSİNİ DÜZELTEREK VERİR(DİFFÜZ DEĞİŞİMLERİ
TOTAL DEVİASYONDAN ÇIKARIP LOKALİZE DEFEKTLERİ AÇIĞA
ÇIKARIR./ ORTAMA BAĞLI CEVAPLAR ÇIKARILDIKTAN SONRA
ELDE EDİLEN ÖZGÜN ALAN)
• OLASILIK PATERN DEVİASYON HARİTASI: ÜSTTEKİNİN GRİ SKALA
ŞEKLİ
GLOBAL İNDEXLER:
• ORTALAMA SAPMA(MD):NORMAL BİLİNEN ALAN İLE HASTANIN
KARŞILAŞTIRILAN ALANI ARASINDAKİ DEPRESYON-ELEVASYONUNU
GÖSTERİR. NORMAL DIŞINDAYDA P DEĞERİNİ VERİR.
• PATERN STANDART SAPMA(PSD):GÖRME TEPESİNİN ÖLÇÜMÜDÜR.
DÜŞÜK PSD(-):DÜZGÜN TEPE /// YÜKSEK PSD(+):DÜZENSİZ TEPE
STANDARTA GÖRE HASTANIN FARKIDIR. LOKAL DEFEKTLER=GA
UNİFORMİTESİNİ GÖSTERİR.
MD PSD YORUM

NORMAL NORMAL NORMAL

ANORMAL NORMAL JENERALİZE DUYARLILIK

KAYBI
NORMAL ANORMAL LOKALİZE DUYARLILIK
KAYBI
ANORMAL ANORMAL LOKALİZE KOMPONENTİ
BASKIN OLAN JENERALİZE
DUYARLILIK KAYBI
• GLOKOM YARIALAN TESTİ(HEMİFİELD TESTİ):SİNİR LİFİ DEMETLERİ
TEMPORALDE HORİZONTAL RAPHEYİ AŞMAZ. BUNU KULLANARAK ÜST
VE ALT YARIDAKİ DUYARLILIK KAYBINI KIYASLAR.

WİTHİN NORMAL LİMİTS: FARK YOK %99.5

BORDERLİNE:NORMAL POPÜLASYONDAKİ FARKIN %97SİNDEN FAZLA
OUTSİDE NORMAL LİMİTS:
GENERALİZE REDUCTİON İN SENSİTİVİTY:
ABNORMALLY HİGH SENSİTİVİTY %99.5 DEN FAZLA
VFI(VİSUEL FİELD İNDEX):
• YAŞA GÖRE DÜZELTİLMİŞ GA KAYIP ORANININ %SEL GÖSTERİMİ
• %100 OLMASI BEKLENİR.
• VFI %30 ALTINDAYSA (VEYA MD -22dB İSE) ‘SAKATLIK’ BELİRTİR.
YORUMLARKEN NELERE DİKKAT
ETMELİ?
• SOL ELDE SOL GÖZ /// SAĞ ELDE SAĞ GÖZ
• HER BİR GÖZ İÇİN NORMAL LİMİTLER İÇİNDE OLUP OLMADIĞINI BELİRLE (İKİSİ DE NORMALSE
ANALİZ BİTER)
• TEK BİR GÖZDE NORMAL DEĞERLER DIŞI İSE SEBEP KİAZMA ÖNCESİ!
• İKİ GÖZDE DE NORMAL DEĞERLER DIŞI İSE KİAZMA VE ÖTESİNDE!(VEYA BİLATERAL
OPTİKTE/RETİNADA/OPTİK SİNİRDE PROBLEMLİ)
• HASARIN KONUMU(JENERALİZE HASAR VARSA NEREDE BASKIN İZLENİYOR)? (I S N T)
BİTEMPORAL=KİAZMA
BİNAZAL=RETİNA-OPTİK NERVE
UNİNAZAL=POSTKİAZMA
• HASARIN ŞEKLİ(VE DAHA SPESİFİK KONUMU/DESENİ/ANATOMİK BELİRTECİ VAR MI)?
DRP VE DİĞER RETİNAL DEJ.= MULTİFOKAL
MAKULAR=SANTRAL
ARTERTEL OKLÜZYON=ARKUAT
RET. PİG.= ORTA PERİFERDE KISMİ/TAM HALKA
• HASARIN DERECESİ VE İLERLEYİŞİ(ANİ-KADEMELİ)?