Dwa najważniejsze języki

Śródziemia – Westron
i Quneya
Informacje o językach Śródziemia.
Są to sztuczne języki ze
stworzonej przez J.R.R.
Tolkiena mitologii Śródziemia
używane przez jego
mieszkańców.
Jest ich aż 15, ale ja skupie się
tylko na dwóch, które są
najważniejsze: Westron i
Quenya.
Westron-Wspólna Mowa
Westron , zwany też aduni (jego własna nazwa)lub
soval fare ("Wspólna Mowa" w westronie)
Język którym faktycznie mówią postacie w „Hobbicie”
i „Władcy Pierścieni”, zwał się aduni, którą to
nazwę Tolkien oddał w angielskim jako westron.
Tolkien wyjaśnia: „’Mowa’ krajów Zachodu
przedstawiona w tych historiach jako angielski
była westronem, albo ‘Wspólną Mową’ zachodnich
krain Śródziemia w Trzeciej Erze” .
W ciągu tej ery stał się on rodzimym językiem prawie
wszystkich ludów mówiących (oprócz elfów) które
mieszkały na tych obszarach, a czasem używały go
nawet orkowie czy gobliny, choć w spodlonej
formie. Z tego powodu np. Bilbo i krasnoludy
mogli je zrozumieć.
Westron- Kilka słów
Oto kilka słów w westronie, które udało mi się znaleźć:
balc – straszny
bana – pół
bara- – szybko
batta – ktoś, kto mówi
barabatta – szybkomówiący
branda – granica, marzec
castar – moneta
tharan - cztery
galab – gra
gull – dolina
ran - szynka
kali – wesoły, radosny
kuduk – hobbit
laban – worek, nora
luthur – w dół, kłaczek, puch
narag – krasnolud
nas - ludzie
nîn - woda
rama – chłop, mieszkaniec chaty
raza – obcy
neg - koniec
zara – stary
zilib (zilbi) – masło, pochlebstwo
zîr – mądry
Quenya – najbardziej dopracowany język Śródziemia

Quenya, także Starodawna Mowa, język eldariński, elfia

łacina – sztuczny język opracowany przez J.R.R. Tolkiena,
którym posługuje się większość elfów Śródziemia.
Jak sam podkreślał, świat znany z „Hobbita” i „Władcy
Pierścieni” został powołany do życia, by uzasadnić ewolucję
języka quenejskiego i go „ożywić”.
Tolkien rozpoczął prace nad tworzeniem quenyi najpóźniej w
roku 1915 , a pewna jej stabilizacja nastąpiła po
opublikowaniu Władcy Pierścieni w latach 1954–1955. W
pracy nad tym językiem Tolkien inspirował się
głównie językiem fińskim, a także łaciną i greką.
Jest to najbardziej rozwinięty język, jaki wymyślił Tolkien.
Quenya – trochę fonetyki (o wymowie głosek)

Niektóre głoski wymawiamy w Quenyi inaczej niż po polsku

( ich wymowa zazwyczaj pochodzi z angielskiego, np. „w”
wymawiamy jak „ł”, a „y” – jak „j” )
 (a/á) - wymawiaj je zwyczajnie, ale „á” jest około dwa razy dłuższe.
 (e/ é) - wymawiaj je zwyczajnie, ale „é” jest około dwa razy dłuższe.
 (ë) - wymawiaj je tak jak zwykłe „e”.
 (i/í) - wymawiaj je zwyczajnie, ale „í” jest około dwa razy dłuższe.
 jeżeli występują dwie takie same spółgłoski pod rząd, to wymawia
się je jako jedną, ale dłuższą.
Przykład:

Naciśnij ten przycisk, żeby posłuchać wymowy

á, é, í, ó oraz ú.
Quenya – Kilka słów codziennego użytku
Oto kilka słów, które używamy codziennie, w Quenyi :

Aiya!( formalnie)/Alar!/Alatúlie!(Dzień dobry!)/Mántielvo (nieformalnie) – Cześć!(Powitanie)

Suilánte - Cześć(Pozdrowienia)
Nanyë nyérinqua – Przepraszam cię
Á apsene ni – Przebacz mi
Namárië –Trzymaj się!/Cześć!(Pożegnanie)
Mani naa essa en lle? – Jak się nazywasz?
Nánye ... – Nazywam się …
Vandë omentaina – Miło mi cię poznać!
Nai aurelya nauva mára! – Miłego dnia!
Ná /Náto (To jest to)/Náce (Może tak być)/Né (Tak to było)– Tak
Lá/Ú/Úi – Nie
Hanyan – Rozumiem
Umin hanyan – Nie Rozumiem
Hanta/Hantanyel (Dziękuję ci) – Dziękuję
Hecal! – Idź sobie stąd!
Á pusta! – Stop!
Alassëa Hristomerendë! – Wesołych świąt Bożego Narodzenia!
Alassëa Vinyarië! – Szczęśliwego Nowego Roku!
Alassëa nosta! – Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!
Aþal?(formalnie)Aþat?(nieformalnie) – Czy możesz?
Mecin – Proszę
Ece nin? – Proszę, czy mogę?
Má? – Kiedy?
Mallo? – Gdzie?/Skąd?
Mana? – Kto? Co?
Manan? - Po co/kogo?
Manen? - Jak?/Z/Przy użyciu czego?
Manna? - Gdzie? Dokąd?
Masse? – Gdzie? W czym?
Dziękuję za uwagę!
Autor: Teodor Żoch
Źródła:
https://eldamo.org
http://www.lodz.tpsa.pl/iso/Tolkien/Arda/westron.ht
ml
https://www.elfdict.com
https://realelvish.net
https://pl.wikipedia.org/wiki
http://tolklang.quettar.org/pronguide.html