PHÂN TÍCH

ĐIỆN NÃO GIẤC NGỦ

 NỘI DUNG

1. Sóng điện não bình thường.

2,3. Đặc điểm điện não các giai đoạn của giấc ngủ & kĩ
thuật đánh dấu các giai đoạn giấc ngủ.
 01
SÓNG ĐIỆN NÃO
BÌNH THƯỜNG
SÓNG ĐIỆN NÃO BÌNH THƯỜNG
 SÓNG ALPHA
 Tần số: 8 – 12 Hz.
 Biên độ: 20 – 100 μV.
 Dạng “crescendo – decrescendo”.
 Ưu thế ở vùng não phía sau (PDR – posterior dominant rhythm): thùy
chẩm (O), đính, thái dương sau.
 Xuất hiện ở trạng thái tỉnh táo, rõ hơn khi nhắm mắt, nghỉ ngơi, thư
giãn, thiền.
 SÓNG BETA
 Tần số: >13Hz, thường 18 – 25Hz.
 Biên độ:5 - 20μV,
 Thường gặp ở chuyển đạo trán và trung tâm (có thể lan tỏa).
 Không đáp ứng với kích thích nhắm mở mắt.
 Tăng khi tập trung, hoạt động trí não, buồn ngủ, giấc ngủ N1, N2
(giảm ở giấc ngủ sóng chậm).
 SÓNG THETA
 Tần số: 4 – 7 Hz.
 Ưu thế ở vùng trung tâm/ trán trung tâm.
 Thường gặp ở trẻ em hoặc người lớn khi buồn ngủ, ngủ hoặc ở
trạng thái tập trung cao, thiền sâu.
 35% người lớn tuổi có sóng θ không triệu chứng ở vùng thái
dương một bên hoặc hai bên.
 SÓNG DELTA
 Tần số: < 4Hz.
 Biên độ cao > 75μV.
 Thường xuất hiện trong giấc ngủ.
 Sóng δ xuất hiện lúc thức và khu trú gợi ý tổn thương não cấu
trúc, lan tỏa gợi ý bệnh lý não chưa rõ bản chất.
 02 & 03
ĐẶC ĐIỂM ĐIỆN NÃO GIẤC NGỦ
& ĐÁNH DẤU GIAI ĐOẠN GIẤC NGỦ
 5 GIAI ĐOẠN THỨC TỈNH

 Thức giấc (W).

 NREM: EOG
• GN chậm nông: N1, N2.
• GN chậm sâu: N3, N4. EEG
EMG
(SWS: slow wave sleep)
 REM (giấc ngủ đảo nghịch).
CẤU TRÚC GIẤC NGỦ
N1 (5%)
N2 (50%)
N3,4 (20%)
REM (25%)

↓ N3– N4
↓ REM density
↑ REM
fragmentation
↑ WASO
 GIAI ĐOẠN THỨC GIẤC

EEG  Sóng α ưu thế vùng não phía sau khi nhắm mắt.
 Cử động chớp mắt (tần số 0.5 – 2Hz).
 Chuyển động mắt khi đọc: cử động mắt liên hợp
gồm pha chậm theo sau bởi pha nhanh đối bên khi
EOG đọc.
 Cử động mắt nhanh (REM): cử động mắt liên
hợp, không đều, đỉnh nhọn, khởi đầu bằng sóng
nhọn hướng xuống kéo dài < 500ms.
EMG  Trương lực cơ thay đổi.
 GIAI ĐOẠN
THỨC GIẤC

EEG: sóng dạng beta

EMG: hoạt động cơ
EOG: cử động chớp
mắt
Nhiễu +++
 GIAI ĐOẠN
THỨC GIẤC
(buồn ngủ)

EEG: sóng alpha

EMG: giảm hoạt động cơ
EOG: giảm cử động mắt
 GIAI ĐOẠN N1

 Sóng biên độ thấp, tần số hỗn hợp, ưu thế sóng θ (4-

EEG 7Hz)
 Sóng nhọn đỉnh (vertex point).
 Cử động nhãn cầu chậm, đều đặn, dạng hình sin.
EOG  Khởi đầu bằng sóng nhọn hướng xuống, thời gian
>500ms.
EMG  Trương lực cơ thay đổi/ giảm.
SÓNG NHỌN ĐỈNH (VERTEX POINT)

Dạng sóng nhọn, thời gian < 0.5s, biên độ cao nhất
ở chuyển đạo trung tâm.
 GIAI ĐOẠN N1

EEG: hoạt động nền theta

EOG: giảm cử động mắt
EMG: giảm hoạt động cơ
 GIAI ĐOẠN N2

 Sóng biên độ thấp, tần số hỗn hợp, ưu thế sóng θ (4-

7Hz)
EEG
 Phức hợp K (K complex).
 Thoi giấc ngủ (sleep spindle).
EOG  Hầu như không có cử động nhãn cầu.
EMG  Trương lực cơ giảm.
 PHỨC HỢP K (K COMPLEX)

Sóng hai pha: sóng nhọn âm (đỉnh hướng lên) sau đó dương (hướng xuống), biên độ 100 –
400 mV, thời gian >0,5s, thường gặp ở vùng trán & trung tâm.
 THOI GIẤC NGỦ (SLEEP SPINDLE)

Chuỗi sóng dạng hình sin, tần số 11-16Hz, thời gian >0,5s, biên độ lớn nhất ở vùng
trán & trung tâm.
 GIAI ĐOẠN N2

EEG: hoạt động nền hỗn

hợp theta, delta (<20%)
Phức hợp K
Thoi giấc ngủ
EMG: giảm hoạt động cơ
EOG: giảm cử động mắt
 BẮT ĐẦU GIAI ĐOẠN N2

Ít nhất 1 trong 2 (hiện diện ½ đầu giai đoạn hoặc ½ cuối
giai đoạn trước đó):
• 1 phức hợp K (không kèm theo thức giấc).
• 1 chuỗi thoi giấc ngủ.
 TIẾP TỤC GIAI ĐOẠN N2

Đánh dấu N2 ở giai đoạn có hoạt động EEG tần số hỗn

hợp, biên độ thấp (không có phức hợp K hoặc thoi ngủ)
nếu giai đoạn đi trước có:
• Phức hợp K không kèm theo thức giấc.
• Thoi giấc ngủ.
 KẾT THÚC GIAI ĐOẠN N2

Giai đoạn chuyển tiếp sang W/ N3/ R.

EEG thức giấc  chuyển sang N1/ W nếu không thỏa tiêu
chuẩn N2.
Cử động cơ thể theo sau bởi chuyển động mắt chậm và EEG
tần số hỗn hợp, biên độ thấp, không có phức hợp K đi kèm
không thức giấc hoặc thoi giấc ngủ.
• Đánh dấu giai đoạn theo sau cử động cơ thể là N1 nếu có
chuyển động mắt chậm.
• Nếu không có chuyển động mắt chậm  N2.
KẾT THÚC GIAI ĐOẠN N2
N2 VÀ CỬ ĐỘNG CƠ THỂ
 GIẤC NGỦ SÓNG CHẬM (N3, N4)

EEG  Sóng chậm tần số 0,5 – 2Hz và biên độ > 75 μV, thường
gặp ở chuyển đạo trán.
 Phân biệt N3 & N4:
• 20-50% delta  N3
• >50% delta  N4
EOG  Không điển hình, nhiễu bởi sóng điện não.
EMG  Trương lực cơ giảm so với N2.
GIAI ĐOẠN N3
GIAI ĐOẠN N4

EEG: sóng chậm,

delta (>50%), biên độ
> 75μV ở chuyển đạo
trán.
EMG: giảm hoạt
động cơ
 GIAI ĐOẠN REM
EEG  Sóng biên độ thấp, tần số hỗn hợp, ưu thế sóng θ (4 –
7Hz)
 Sóng hình răng cưa: chuỗi sóng tần số 2 – 6Hz, viền
nhọn hoặc tam giác, tần số cao ở các chuyển đạo trung
tâm
EOG  Chuyển động mắt nhanh(REM): cử động nhãn cầu
liên hợp, không đều, khởi đầu sóng nhọn dương hướng
xuống kéo dài <500ms.
EMG  Hoạt động cơ tối thiểu trên EMG.
 Hoạt động cơ chu kỳ: từng đợt hoạt động EMG ngắn và
không đều kéo dài <0,25s.
CỬ ĐỘNG MẮT NHANH
 SÓNG HÌNH RĂNG CƯA

Chuỗi sóng tần số 2 – 6Hz, viền nhọn hoặc tam giác, tần số cao ở các chuyển đạo
trung tâm.
GIAI ĐOẠN REM

EEG: hoạt động nền hỗn

hợp, biên độ thấp, sóng
dạng răng cưa.
EOG: cử động mắt nhanh
EMG: giảm trương lực cơ,
thỉnh thoảng hoạt động
dạng chu kỳ.
 BẮT ĐẦU GIAI ĐOẠN R

Cả 3 đặc điểm sau:

• EEG tần số hỗn hợp, biên độ thấp.
• EMG cằm: giảm/ mất hoạt động cơ.
• Cử động mắt nhanh (REM).
 TIẾP TỤC GIAI ĐOẠN R

Tiếp tục đánh dấu R, ngay cả khi không có cử động mắt

nhanh (REM) nếu:
• EEG tần số hỗn hợp, biên độ thấp.
• EMG hoạt động cơ cằm giảm/ mất.
• Không có phức hợp K hoặc thoi giấc ngủ.
 KẾT THÚC GIAI ĐOẠN R
Giai đoạn chuyển tiếp sang W/ N3.
EMG hoạt động cơ cằm tăng.
EEG thức giấc theo sau bởi sóng biên độ thấp, tần số hỗn hợp và
cử động mắt chậm (đánh dấu N1).
Cử động cơ thể theo sau bởi chuyển động mắt chậm và EEG
tần số hỗn hợp, biên độ thấp, không có phức hợp K hoặc thoi
giấc ngủ.
Ít nhất 1 phức hợp K hoặc thoi giấc ngủ ở ½ đầu của giai đoạn,
không có REM, ngay cả khi EMG hoạt động cơ giảm (đánh dấu
N2).
KẾT THÚC GIAI ĐOẠN R
KẾT THÚC GIAI ĐOẠN R
GIAI ĐOẠN R & CỬ ĐỘNG CƠ THỂ
KẾT THÚC GIAI ĐOẠN R
 CỬ ĐỘNG CƠ THỂ (MBM)

 Cử động cơ thể: khi có nhiễu do hoạt động cơ hoặc cử động

cơ thể của BN > ½ giai đoạn.
• Nếu hiện diện sóng α (dù <15s)  giai đoạn W.
• Nếu giai đoạn W xuất hiện trước hoặc theo sau cử động cơ
thể  tiếp tục đánh dấu W.
• Nếu không có sóng α, đánh dấu giai đoạn có cử động cơ
thể tương tự như giai đoạn theo sau.
 VI THỨC GIẤC

 Đánh dấu vi thức giấc ở giai đoạn N1,2,3 hoặc REM:

• Thay đổi đột ngột tần số EEG: sóng alpha, thêta và/hoặc > sóng
tần số 16 Hz (không có thoi giấc ngủ).
• Thời gian 3 -15s ( >15s: giai đoạn thức giấc).
• Ít nhất 10s giấc ngủ ổn định trước đó.
 Giai đoạn REM: tăng trương lực EMG cằm ít nhất 1s.
 Sự thay đổi xuất hiện đồng thời ở chuyển đạo trung tâm và chẩm.
VI THỨC GIẤC (màu xanh)
QUY TẮC ĐÁNH DẤU GIAI ĐOẠN GIẤC NGỦ
 Dựa vào EEG, EOG, EMG.
 Đánh dấu từng giai đoạn 30s.
 Nếu có ≥ 2 giai đoạn cùng hiện diện trong 1 giai đoạn  đánh dấu
dựa vào đặc điểm hiện diện trong phần lớn thời gian (>15s).
 N1  N2  N3, N4  N2  R.
 Lưu ý thức giấc và vi thức giấc.
N2  N1 nếu có thức giấc/ vi thức giấc ở N2
 Chuyển N2  N3 : khi ≥ 20% (6s) sóng chậm biên độ ≥ 75uV
(chuyển đạo AASM).
 W

N1

ĐẶC ĐIỂM EEG N2

CÁC GIAI ĐOẠN
THỨC TỈNH

N3/ N4

REM
Thank
you for
listening
!