KİNESTETİK DUYU

2017/18
 MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ
• Beyin : Sinir sisteminin en karmaşık bölümüdür. Ortalama bir
erişkin insanda 1300-1400 gramdır. Ortalama 100 milyar beyin
hücresi ( nöron)ve trilyonlarca ‘’glia’’ denilen destek hücresi
vardır.
• Serebellum (Beyincik) : Küçük beyin kelimesinden gelmektedir.
Beyin sapının hemen arkasındadır. Serebellumun fonksiyonu
prorioreseptörlerden gelen geri bildirimlere göre : hareket –
denge ve postürün sağlanmasını sağlar.
• Medülla spinalis( omirilik ): Yaklaşık olarak kadınlarda 43cm
erkelerde 45 cm uzunluğunda ve 35-40 gram ağırlığındadır.
• Afferent : Getirici
• Efferent : Götürücü
• Reseptör : Uyaran
• Effectör : Uygun Yanıt :
 İskelet kasında 3 tür sinir bulunur.

1- Motor Sinirler : Merkezi sinir sisteminden gelen

efferent sinirler reflex ya da istemli emri kasa
iletirler.
2-Duyusal Sinirler: Bunlar afferent sinirlerdir.
Postur , mekanın algılanması, pozisyon tespiti,
cisimlerin şekli, direnci ve ağırlığının algılanmasına
yardımcı olurlar.
3-Sempatik Sinirler: Bu sinirler kasları değil
damarları sinirlendirirler (Akyüz ve diğerleri,
2012).
 EKLEM RESEPTÖRLERİ ( UYARANLARI )

Eklem reseptörleri tendonlarda, ligamentlerde,

periostta (kemikte), kasta ve eklem kapsülünde
bulunur.

Eklem açısı, eklemin ivmelenmesi ve basınç

sonucu meydana gelen değişikliklerle ilgili
bilgileri Merkezi Sinir Sistemine (MSS)
gönderirler (Sönmez, 2002).
 RESEPTÖRLER VE TÜRLERİ
• Mekanoreseptör: mekaniksel enerjideki
değişikliklere duyarlı olan reseptörlerdir.
Dokunma ve basınç reseptörleri, serbest sinir
uçları, eklemlerdeki pozisyonları algılayan
reseptörler, ses reseptörleri, denge reseptörleri,
gerilme reseptörleri bunlardandır.
• Kemoreseptör: kimyasal maddelere duyarlı olan
reseptörlerdir. Tat cisimcikleri ve koku
reseptörleri gibi.
 RESEPTÖRLER VE TÜRLERİ
• Termoreseptör: ısı enerjisindeki değişikliklere
duyarlı olan reseptörlerdir. Sıcak ve soğuk için
ayrı reseptörler bulunur.
• Fotoreseptör: ışık değişikliklerine duyarlı olan
reseptörlerdir.
• Nosireseptörler: zarar verici ağrı, acı, aşırı soğuk
ve sıcak gibi duyuları algılarlar.
 DUYUSAL BİLGİ KAYNAKLARI
• Exeroceptive (Dıştan Gelen Bilgi):
• Dıştan gelen bilgi kaynaklarının başında görme,
işitme ve koku alma duyusu gelmektedir.
• Görme duyusu nesnelerin hareketleri ile bilgi
vermektedir: yaklaşan top, fırlatılan bir taş vb.
• Görme ayrıca hareketlerimizin uzamsal ve zamana
ait yönlerini fark etmemizi de sağlar: bir çitin
üzerinden atlamak, raketle topa vurmak vb.
 DUYUSAL BİLGİ KAYNAKLARI
• Proprioceptive (Beden Duyumu/Kinestetik Bilgi):
• Motor kontrol için içten gelen bilgiyi sağlar.
Eklemlerin pozisyonu, kasların ürettiği güç ve
bedenin yönelimi ile ilgili bilgi sağlar. Bu duyu
kinestesis ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
• Kinestesis hakkında bilgi sağlayan duyusal
reseptörler: vestibüler aparatus, kas iğcikleri,
golgi tendon organı, cutaneous (deriye ait alıcılar)
 VESTİBÜLER APPARATUS
• Başın hareketlerini
algılama ve yer
çekimine ilişkin
yönelimlere
duyarlıdır. Bedenin
duruşu, dengenin
sağlanması ve
korunumu açısından
oldukça önemlidir.
 KAS İĞCİĞİ
• Fibriller veya tendonlara
yapışık haldedirler.
• Fibrillerin uzunluk ve
gergin değerlerine karşı
duyarlı bir organdır.
• Kasılma oranı ve
eklemlerin değişen
pozisyonları hakkında bilgi
verir ve özel reflekslerin
ortaya çıkmasına yardımcı
olur.
• Kas iğciklerinin fonksiyonunu “gerilme
reflexi” üzerinde açıklarsak; Patella
reflexinde olduğu gibi patella tendonuna
vurduğumuzda kas liflerinin ve kas
iğciğinin boyu uzar. Böylece iğciğin orta
kısmı (reseptör bölgesi) gerilir. Reseptör
uyarılarak, kalkan sinyaller M. spinalisin
arka köklerine gelir.
 GOLGİ TENDON ORGANI
• Kas ve tendonun
bağlandığı yere yakın
yer alırlar.
• Kasın çeşitli
bölümlerindeki güç
düzeyine işaret eder.
• Kasların gerginliği
hakkında önemli bilgi
sağlar.
• Golgi tendon organının 2 önemi vardır;
• -- Kas lifini yırtılmaktan korur.
• -- İskelet kasında bulunan kas liflerinin derecelerini eşitler.
Yani zayıf ve kuvvetli kasılan lifler arasında eşitlik sağlar.
Kuvvetli kasılanları inhibe ederek diğerlerinin seviyesine
getirir ve kasa binen yükü eşit olarak dağıtarak
homojeniteyi sağlar.
 KAS İĞCİĞİ VE GOLGİ TENDON
ORGANI
• Kas iğciği ve golgi tendon organı birlikte çalışır.
Kas iğciği yumuşak bir hareket sağlamak için
gerekli olan doğru kas gerilimi derecesini ayarlar.
• Golgi tendon organı ise, aşırı yük olduğunda ve
kasla ilgili yapılara potansiyel olarak zararlı
olabileceği durumlarda kas gevşemesi oluşturarak
hareketlerin yumuşak, koordineli ve zararsız
olmasını sağlar.
 İNHİBİSYON
Otogenic İnhibisyon: kitap
• Kas esnetildiği zaman merkezi sinir sistemine engelleyici
yada harekete geçirici olarak bilgi verir.
• Afferent (duyusal) sinirler vasıtasıyla kası, kasılmaya veya
gevşemeye sevk eder.
Resiprokal İnhibisyon (kendi kendini engelleme):
• Agonist kas motor sinirleri, duyu sinirlerini harekete geçirecek
bir ileti aldıklarında, antagonist kas motor sinirleri de bu uyarı
vasıtasıyla afferent sinirlerinin harekete geçmesi engeller.
 CUTANEOUS (DERİYE AİT ALICILAR)
• Deride bulunan bu
reseptörler dokunma
duyusu ile ilgili bilgi
sağlamaktadırlar.
• Bu reseptörler basınç,
sıcaklık ve dokunmada
uzmanlaşmış
algılayıcıları içerir.
•
•Hipo sensetive
•Hiper sensetivi
TEŞEKKÜRLER