Mikroplastik- mikro problem w

makro skali

Julia Banaszkiewicz
 Cząsteczki tworzyw sztucznych o
średnicy mniejszej niż 5 mm.
Mikroplastik powstaje w trakcie

Czym jest produkcji wielu produktów, między

innymi opakowań do żywności,
elektroniki, samochodów,
mikroplastik ? zabawek, kart kredytowych,
ubrań, brokatu, pasty do zębów czy
kremów z filtrem.
Powstaje on również na skutek
powolnej degeneracji tworzyw
sztucznych, na przykład butelek PET.
Pojęcie mikroplastik jest często
używane w kontekście zagrożeń, jakie
niesie on dla środowiska
naturalnego (w tym kontekście można
go zdefiniować jako odpad z tworzywa
sztucznego o średnicy mniejszej niż 5
mm, który został uwolniony do
środowiska lub znajduje się w
organizmach żywych).
 • Pierwotny -to już wyprodukowane,
przy produkcji chociażby
kosmetyków czy ubrań, cząsteczki w
małych rozmiarach.

Rodzaje • Wtórny- powstaje w wyniku

rozdrobnienia cząsteczek z
mikroplastiku większych produktów pochodzenia
sztucznego. Przykładem
mikroplastiku wtórnego są
fragmenty włókien syntetycznych
odrywające się od odzieży podczas
prania.
Nanoplastik
W ciągu ostatnich lat naukowcy zaczęli
coraz częściej używać
terminu nanoplastik przy opisywaniu
cząstek mniejszych niż kilka mikrometrów.
Jedną z przyczyn popularyzacji terminu jest
fakt, że nanoplastiki są zdecydowanie
trudniejsze do odizolowania z otoczenia niż
mikroplastiki. Zwraca się też uwagę na to,
że – dzięki jeszcze mniejszemu rozmiarowi
cząsteczki – istnieje ryzyko większej
penetracji tkanek organizmów niż w
przypadku mikroplastików. W 2022 po raz
pierwszy wykryto obecność nanoplastików
na obu biegunach Ziemi.
 Mikroplastik w żywności
Mikroplastik jest w pożywieniu niemal
wszechobecny. Spożywamy go nieświadomie
w wodzie, herbacie, napojach gazowanych, winie,
piwie, mięsie, rybach, owocach morza, nabiale,
miodzie, soli, cukrze, owocach i warzywach.
Mikroplastik przenika do pożywienia między innymi
przez podgrzewanie posiłków w plastikowych
opakowaniach w kuchence mikrofalowej.
Przeciętny konsument spożywa co najmniej 50 tys.
cząsteczek mikroplastiku rocznie. Mniej więcej tyle
samo pjyjmuje z wdychanym powietrzem.
• Jak plastik dostaje się do warzyw?
Mikroplastik dostaje się do roślin nawet w bardzo
wczesnej fazie ich wzrostu - jest pobierany przez
korzenie, które mają styczność ze skażoną glebą.
• To w takim razie jak plastik dostaje się do gleby?
Przede wszystkim pochodzi on z opon
samochodowych, które ścierają się na nawierzchni
drogi. Źródłem mikroplastiku może być także rolnicza
działalność na terenach wiejskich. Ponadto cząstki tego
typu są również zawieszone w powietrzu i wskutek
deszczu opadają.

Co tydzień nieświadomie zjadamy nawet ok. 5 g

mikroplastiku.
 Polietylen– znajduje się w peelingach, pastach do zębów,
odżywkach do włosów i żelach pod prysznic;
Mikroplastik w Polipropylen – jw.
kosmetykach Poliamid (nylon) – stosowany do produkcji podkładów do
twarzy, pomadek itp.;
• Środki ścierne: Mikroplastiki są często
używane jako środki ścierne w produktach
takich jak peelingi. Dzięki swojej
twardości i jednorodności, zapewniają
one skuteczne usuwanie martwych
komórek naskórka.
• Napełniacze i stabilizatory: W wielu
kosmetykach mikroplastiki służą jako
napełniacze, które poprawiają
konsystencję produktu, czyniąc go
bardziej jednolitym i stabilnym.
• Efekty wizualne: Niektóre kosmetyki,
takie jak błyszczyki czy lakiery do
paznokci, mogą zawierać mikroplastiki w
celu uzyskania pożądanych
efektów wizualnych, takich jak błysk czy
brokat.
 Mikroplastik może dostać się do żywności na różne sposoby.
Oto kilka głównych źródeł:​

• Rozpad plastikowych przedmiotów

• Zanieczyszczenie środowiska
• Zanieczyszczenie gleby:
• Mikroplastik w wodzie pitnej
• Produkcja i przechowywanie żywności: Podczas
produkcji, pakowania i przechowywania żywności plastik
może być obecny w różnych formach, a jego cząstki mogą
się uwalniać do produktów spożywczych.
• Spożywanie organizmów morskich: Ludzie, którzy
spożywają organizmy morskie, takie jak ryby czy
skorupiaki, mogą również spożywać mikroplastik zawarty
w tkankach tych organizmów.
Sposoby dostawania się
mikroplastiku do środowiska:
Granulaty tworzyw sztucznych wyciekają do środowiska
podczas ich produkcji, transportu oraz przetwarzania. Od
momentu wytworzenia, aż do przetopienia granulatu w
plastikowy produkt, przechodzą one „z rąk do rąk”: są
przewożone, przeładowywane i magazynowane. Na każdym z
tych etapów może dojść do zaniedbań, które skutkują
wyciekami.
 Mikroplastik w
wielkich wodach
• Granulaty są transportowane głównie drogą
morską. Mimo że stanowią poważne
zagrożenie dla środowiska, nie zostały
uznane za materiał niebezpieczny. Oznacza
to, że transportujący granulat nie
muszą spełniać żadnych dodatkowych
warunków przewozu. To właśnie z
tego powodu podczas katastrof morskich
tak łatwo przedostają się do mórz i oceanów.
Co więcej, właściciele statków nie mają
obowiązku natychmiastowego
powiadamiania o wycieku granulatu,
przez co mogą bez przeszkód
rozprzestrzeniać się w wodzie, siejąc coraz
większe spustoszenia w ekosystemie.
Wpływ na nasze zdrowie

• Znajdowany jest na ludzkiej skórze, włosach, w ślinie, w płucach, w próbkach kału, ale i we
krwi. Materiał ten nie tylko dostaje się do naszego układu pokarmowego, ale i może
przenikać barierę jelitową. Niepokojącą informacją jest również to, że mikroplastik
znaleziono w smółce (pierwszych odchodach) noworodków.
• Najwięcej mikroplastiku znajduje się w organizmach morskich. Zarówno woda morska,
jak i oceaniczna, jest znacząco zanieczyszczona. Duże ilości mikroplastiku zawierają owoce
morza, takie jak na przykład małże. Poza środowiskiem wodnym istnieje również znaczny
problem zanieczyszczenia gleby. Wpływ na to zjawisko ma niewłaściwe zarządzenie
odpadami, używanie nawozów czy folii rolniczych, co przyczynia się do
uwalniania mikroplastiku do gleby, gdzie jest absorbowany przez rośliny.
Wpływ na nasze zdrowie
• Potencjalne skutki toksyczne: mikroplastik może zawierać różne substancje chemiczne dodane podczas
produkcji plastiku, takie jak związki dodatków, czy też mogą one absorbować zanieczyszczenia
chemiczne z otoczenia. Te substancje mogą być toksyczne dla organizmu i wywoływać szereg efektów
zdrowotnych.
• Możliwość zakłócenia funkcji metabolicznych: Niektóre badania sugerują, że mikroplastik może
zakłócać funkcje metaboliczne i hormonalne organizmu, co może prowadzić do różnych problemów
zdrowotnych, w tym związanych z rozrodczością i układem odpornościowym.
• Pojawianie się w tkankach ludzkich: badania wykazały obecność mikroplastiku w różnych tkankach
ludzkich, takich jak płuca, wątroba i jelita. To sugeruje, że mikroplastik może przenikać do tkanek
organizmu i pozostawać w nich na dłuższy czas.
• Potencjalne efekty neurotoksyczne: istnieją badania sugerujące, że niektóre rodzaje mikroplastiku
mogą mieć negatywny wpływ na układ nerwowy, co może prowadzić do różnych zaburzeń
neurologicznych.
 Jakie działania mogą poprawić sytuację

• Edukacja dzieci oraz dorosłych w celu zwiększenia

świadomości ekologicznej odnośnie źródeł odpadów
tworzyw sztucznych
• Działalność naukowa w celu zgłębienia zagadnień
m.in. ilości, źródeł i toksyczności Mikroplastiku
• Działalność przedsiębiorstw w celu ograniczenia emisji
odpadów plastikowych
• Działalność ustawodawcza w celu ulepszenia metod
utylizacji odpadów plastikowych oraz zwiększenia
ilości ich recyklingu