Dziady cz.

II
 Do jakiego rodzaju
literackiego i gatunku
zaliczamy Dziady cz. II,
Adama Mickiewicza?
Dziady cz. II, zaliczamy do
dramatu, a dokładniej do
dramatu romantycznego.
Gdzie i kiedy toczy się akcja
utworu?
Czas i miejsce akcji

•Czas: noc – około północy, wigilia Zaduszek – początek listopada

•Miejsce : kaplica przy cmentarzu
Jakie motywy pojawiały się w
Dziadach?
Obrzęd dziadów –
na czym polega?
• Dziady to nazwa obrzędu,
który jeszcze w XIX wieku
obchodzony był na Litwie.
Był to obrzęd ludowy.
Dziadami nazywano
ogólnie zmarłych i im była
poświęcona ta uroczystość.
Odbywała się w dzień
Zaduszek i polegała
na wywoływaniu dusz
zmarłych przodków.
Plan wydarzeń
1.Spotkanie wiejskiej
gromady w kaplicy pod 2.Rozpoczęcie obrzędu 3.Wezwanie pokutujących 4.Przywołanie duchów
przewodnictwem Dziadów. duchów na Dziady. lekkich – Józio i Rózia.
Guślarza.

7.Brak miłosierdzia
9.Nie wolno gardzić
5.Cierpienie wzbogaca najcięższą winą
6.Widmo Złego Pana – uczuciami – pokuta
człowieka – dwa ziarnka człowieka.
duch ciężki. dziewczyny niepotrafiącej
gorczycy. 8.Duch pasterki Zosi –
odwzajemnić miłości.
duch pośredni.

12.Pasterka w żałobie i
10.Kończenie rytuałów 11.Pojawienie się niewyjaśnione relacje
związanych z obrzędem niewywoływanego między nią a Widmem.
Dziadów. Widma.
Józio i Rózia – czyli duchy
lekkie
• Zapalając garść kądzieli, Guślarz
przywołuje pierwszą grupę duchów –
duchy lekkie, czyli te, które na ziemi,
niczym ta spalona przed chwilą garstka
kądzieli, „zabłysły” i zaraz „spłonęły”.
Grupę tę reprezentują duchy dwójki
dzieci – Józia i Rózi, które pojawiają się
pod sklepieniem kaplicy w postaci
aniołków. Dzieci te za życia nie zaznały
w ogóle smutku i goryczy i z tego
powodu teraz są nieszczęśliwe. Doznanie
czegoś przykrego jest bowiem w życiu
niezbędne, dzieci przypominają o tym
zgromadzonym, wygłaszając następującą
przestrogę:
Bo słuchajcie i zważcie u siebie,
Że według Bożego rozkazu:
Kto nie doznał goryczy ni razu,
Ten nie dozna słodyczy w niebie.
Widmo złego Pana – czyli
duch ciężki
• O północy Guślarz zapala kocioł wódki i
wzywa najcięższe duchy. Wówczas to
pojawia się duch największego
grzesznika – Widmo Złego Pana.
Widmo nie wchodzi do kaplicy, nie
pozwalają mu na to ptaki – sowy, kruki,
orlice. Najpierw słychać jedynie głos, aż
oknie ukazuje się przerażająca zjawa.
Przerażające Widmo to zmarły przed
trzema laty dziedzic wsi. Błąka się teraz
po ziemi, cierpiąc męczarnie głodu i
pragnienia oraz „szarpanie żarłocznego
ptastwa”. Prosi więc Guślarza o wodę i
dwa ziarna pszenicy.
• Odzywa się Kruk. Opowiada zebranym jak
kiedyś, za życia ukradł z sadu pana kilka
jabłek. Uczynił to tylko dlatego, że od trzech
dni nic nie jadł. Został jednak złapany na
gorącym uczynku przez pańskiego
ogrodnika. Puszczono za nim psy. W ramach
kary mężczyźnie wyznaczona została
chłosta, na którą patrzyli pozostali
mieszkańcy wsi.
• Zaraz po Kruku odzywa się Sowa. Ta z
kolei za życia była kobietą, która z
dzieckiem na ręku w Wigilię przyszła do
Złego Pana, by prosić go o pomoc. Jej mąż
zmarł, starszą córkę zabrano do pracy we
dworze, a ona została w domu z małym
dzieckiem i chorą starszą matką. Pan jednak
był wtedy pijany, nakazał wyrzucenie
kobiety z dworu. Nie chciał, aby
przeszkadzała w zabawie jego gościom.
Ponieważ była sroga zima, a kobieta nie
mogła znaleźć schronienia, zamarzła na
drodze razem z dzieckiem, które tuliła w
Dziedzic zdaje sobie sprawę, że
nie ma dla niego ratunku, że nikt
nie jest w stanie ma pomóc:

Nie dla mnie, nie dla mnie Dziady!

Tak, muszę dręczyć się wiek wiekiem,

Sprawiedliwe zrządzenia Boże!
Bo kto nie był ni razu człowiekiem,
Temu człowiek nic nie pomoże.
Pasterka Zosia – czyli duch
pośredni
Wezwanie duchów pośrednich
poprzedza zapalenie przez Guślarza
wianka ze święconego ziela. Duchy
pośrednie to duchy tych, którzy co
prawda żyli wśród ludzi, lecz nie
dla świata. I wówczas to pojawia się
postać pięknej dziewczyny Zosi w
białej szacie i „kraśnym” wianku na
głowie. Dziewczyna uśmiecha się,
jednak w jej oczach widać łzy.
Zosia to pasterka, niegdyś
najpiękniejsza dziewczyna we wsi,
która zmarła, mając zaledwie
dziewiętnaście lat. Piękna
dziewczyna miała wielu
adoratorów, drwiła z nich jednak i
nie chciała nawet słyszeć o wyjściu
za mąż.
Jej karą za obojętność na uczucia
innych ludzi jest samotność i nuda.
Zosia zawieszona jest między
niebem i ziemią, nie może ani wzbić
Gdy Guślarz pyta ją, czego
potrzebuje, ona chce tylko
tego, aby młodzieńcy
podbiegli do niej, chwycili ją
za ręce i przyciągnęli do
ziemi. Chce poczuć ziemię
pod stopami, ponieważ:
według Bożego rozkazu:
Kto nie dotknął ziemi ni
razu,
Ten nie może być w niebie.