UD03: Ordenagailuaren

osagaiak
Hedapen-txartelak
Hedapen-txartelak
 Espantsio-zirrikituetan sartzen dira.
 Ordenagailuari funtzionalitate berriak gehitu edo
daudenak hobetzeko.
 PCI, PCI Express edo AGP (zaharkituak) motakoak
izan ohi dira, eta fisikoki dagokien slot-ean doaz.
 Ordenagailuan ezarri ondoren, SE konfiguratu
behar da, kontrolagailu edo driver-en bidez eta
fabrikatzailearen softwarea instalatuz.
 Plug-and-play txartelak ere badaude, sistema
eragileen laguntzarekin automatikoki
konfiguratzen direnak.
Hedapen-txartelak
Ohikoenak:
 Txartel grafikoa.
 Sare-txartela: LAN edo Wi-Fi.
 Multimedia-txartela: soinua, bideo-kaptura,

telebista-kaptura...
 Beste batzuk: modem-txartelak, USB

portuetakoak, seriekoak edo paraleloak,

disko kontrolagailuak, egokigailuak…
Txartel grafikoak
 Testuak, irudiak eta bideoak monitorean
erakusteko.
 Gaur egungo oinarrizko plaka askok osatzen
dute funtzio hori.
 Baina garrantzitsuak dira bideo jokoetarako
eta bideo edo filmen erreprodukziorako
diseinatutako ordenagailuetarako.
 Gaur egungo txartel grafiko gehienak PCI
Express x16 zirrikiturako diseinatuta daude.
 PCI eta AGP txartelak desagertzear daude.
 Konektore desberdinak: VGA, DVI, HDMI…
Txartel grafikoak
Sare-txartelak
 Hainbat txartel mota daude, sarean erabiltzen den kable
edo arkitektura motaren arabera (koaxial fina, koaxial
lodia, beira-zuntza…).
 Gaur egun gehien erabiltzen dena Ethernet motakoa da,
RJ45 konektore batekin eta WiFi sareekin.
 WiFi-ak irrati uhinak erabiltzen ditu kableen ordez.
 Instalazio askoz azkarrago eta merkeago baten abantaila
du, baina ez dira hain seguruak eta transmisio abiadura
txikiagoa dute.
 Abiadura aldatu egiten da, teknologiaren eta sarearen
estandarren arabera:
◦ Ethernet: 10 Mb/s.
◦ Fast Ethernet: 100 Mb/s.
◦ Gigabit Ethernet: 1.000 Mb/s.
Sare-txartelak
Multimedia txartelak
 Ordenagailu askok ez dute horrelakoen beharrik,
funtzio hori ezarrita baitago beren oinarrizko
plaketan.
 Gero eta gutxiago erabiltzen diren txartel batzuk
telebista sintonizagailuak dira.

Soinu-txartela:
 Soinua erreproduzitzeko,
grabatzeko eta
digitalizatzeko.
Multimedia txartelak
Bideoa kapturatzeko txartela:
 Bideo analogikoa formatu digitalera bihurtzeko eta

kodetzeko.
 Software espezializatuaren bidez bideoak editatu

eta efektuak, soinuak, atzeko musika, azpitituluak

eta abar gehitu ditzakete.
Multimedia txartelak
Telebistako txartel sintonizatzaileak:
 Hainbat telebista-kanal sintonizatzeko aukera

ematen dute ordenagailuaren pantailan, kanpoko

antena edo antena eramangarri batetik datorren
seinalearen bidez.
Beste batzuk
Portuak anplifikatzeko txartela:
 Portu espezifiko gehiago behar direnean.

 Ohikoenak USB portuetako txartelak izaten dira.

Beste batzuk
Txartel egokitzaileak:
 Periferiko edo gailu bat konektatzeko busik,

socketik, konektorerik eta abarrik ez dagoenean.

Beste batzuk
Disko-kontroleko txartelak:
 Oinarrizko plakak ahalbidetzen dizkigun disko-

unitate gehiago instalatu nahi baditugu.