Khoa Y – Trường ĐH QT Hồng Bàng

Bộ môn Điều dưỡng – Kỹ năng tiền lâm sàng

KỸ NĂNG KHÁM PHỔI

LUNG EXAMINATION SKILLS
Dành cho sinh viên y khoa năm thứ 2
Tháng 3-5/2022
GV: ThS.BS. Lương Thị Thuận
BSCKI. Nguyễn Xuân Khanh
 MỤC TIÊU
1. Xác định được các mốc lâm sàng quan trọng
định khu lồng ngực

2. Thực hiện được 4 kỹ năng khám phổi

3. Trình bày được kết quả thăm khám

 NỘI DUNG

CÁC MỐC ĐỊNH KHU LỒNG NGỰC

4 KỸ NĂNG KHÁM PHỔI

CÁC MỐC ĐỊNH KHU LỒNG NGỰC

CÁC MỐC

CÁC ĐƯỜNG
TƯỞNG TƯỢNG
ĐƯỜNG TƯỞNG TƯỢNG
TRƯỚC BÊN SAU
Đường giữa X. ức
Đường giữa
Đường giữa X. bả vai
X. đòn
Đường
nách trước
Đường
nách trước
Đường
nách giữa
Đường Đường giữa
nách sau các gai sống
PHÂN KHU LỒNG NGỰC TRƯỚC
TRƯỚC BÊN SAU
PHÂN KHU LỒNG NGỰC SAU
Hình chiếu các tạng sâu
trong lồng ngực
KHÁM TOÀN
THÂN

Da và niêm
mạc
Các móng
và ngón tay,
chân
Vẻ mặt
 NHÌN = INSPECTION

Blue lips
Nét mặt lo lắng
Worried face

Clubbing fingers
Bulging Jugular vein

Breathing patterns:
Normal, Abnormal
 NHÌN LỒNG NGỰC

khung
xương

phần mềm
Lồng ngực hình ức gà

nhịp thở
Lồng ngực hình phễu
Cheyne-Stokes breathing
 SỜ = PALPATION
hình thái động tác rung
lồng ngực hô hấp thanh
 GÕ = PERCUSSION
trực tiếp âm đặc biệt
gián tiếp cường độ,
âm độ,
âm sắc
 NGHE = AUSCULTATION
Tính chất
PP: trực tiếp,
gián tiếp

thì hô hấp

bình thường

bất thường:
rên, thổi, cọ…

bệnh lý
thay đổi
khi ho và nói
 NGHE HÔ HẤP BỆNH LÝ

về cường độ về âm độ

đổi về tiếng ho
và tiếng nói

về nhịp thở
về âm sắc
 THAY ĐỔI VỀ NHỊP THỞ
Nhanh: hồi hộp, hoạt động mạnh, viêm phổi, lao
kê, tràn dịch màng phổi nhiều
• Chậm, không đều: hôn mê do urê huyết cao,
ĐTĐ.
- Kussaul: chậm: hít vào, nghỉ, thở ra, nghỉ rồi tiếp
tục như trên.
- Cheyne – Stokes: tăng dần biên độ, nhịp đều rồi
thở giảm dần cường độ, sau đó nghỉ ít hoặc
nhiều. Rồi lại tiếp tục như trên.
- Thay đổi tỷ lệ hít vào-thở ra: hen, GPN
- không liên tục: thần kinh, xúc cảm, viêm dính
màng phổi ….
 THAY ĐỔI ÂM ĐỘ, ÂM SẮC

- Âm độ thấp: thở trầm thô ráp.

- Âm độ cao: viêm phổi, nhưng nhu mô chưa đủ
đông đặc để gây ra tiếng thổi. Cường độ thở cao,
âm độ cao, rì rào phế nang mạnh.
- Tiếng thở thô ráp: viêm phế quản hoặc viêm
phổi, lao…
- Tiếng bất thường do thay đổi bộ máy hô hấp:
tiếng ran, tiếng cọ, tiếng thổi…
 THAY ĐỔI TIẾNG NÓI KHI NGHE
- Tiếng vang phế quản: hội chứng đông đặc, khu
trú ở vùng đông đặc.
- Tiếng ngực: nghe đếm rõ như tiếng nói xuất
phát từ ngực người bệnh; hội chứng hang
- Tiếng ngực thầm: tiếng đếm thầm nghe rõ
như xuất phát từ ngực người bệnh. hội chứng
hang, viêm phổi trong TKMP, đông đặc kèm
TDMP
- Tiếng vò: tiếng nói vang lanh lảnh như tiếng kim
khí, tiếng nói trong vò. TKMP, hang rất to, nông.
 BẢNG KIỂM LƯỢNG GIÁ
KỸ NĂNG KHÁM PHỔI
Tổng điểm tối đa của bảng kiểm: 40
Quy định:
Không làm = 0 điểm
Làm sai, làm không đầy đủ = 1 điểm
Làm được nhưng chưa thành thạo = 2 điểm
Làm tốt, thành thạo = 3 điểm
Quy đổi sang thang điểm 10:
0-4 điểm = 1 9-12 điểm = 3 17-20 điểm = 5 25-28 điểm = 7 33-36 điểm = 9
5-8 điểm = 2 13-16 điểm = 4 21-24 điểm = 6 29-32 điểm = 8 37-40 điểm = 10
TT Các bước thực hiện Thang điểm
0 1 2 3
1 Chào, hỏi tên NB, giới thiệu tên BS, giải thích mục đích khám và đề nghị NB đồng ý hợp tác
2 Hướng dẫn NB tư thế khám
3 Bộc lộ vùng ngực
4 Chỉ các mốc giải phẫu quan trong của lồng ngực
NHÌN:
5 Đánh giá tổng trạng, tri giác người bệnh
6 Nhịp thở, kiểu thở, đếm nhịp thở trong thời gian 1 phút
7 Co kéo cơ hô hấp phụ
8 Hình dạng lồng ngực: cân đối, biến dạng....
SỜ:
9 Sờ tìm hạch cổ, vùng phản ứng đau
10 xương sườn, Khoang gian sườn
11 Hướng dẫn NB cách đếm khi sờ rung thanh, sờ trọn chu kỳ đếm
12 Rung thanh: kỹ thuật và trình tự, từng bên và so sánh 2 bên
GÕ:
13 Kỹ thuật gõ: sử dụng cổ tay, ngón 3 (P) làm búa, ngón 3 (T) làm nền
14 Trình tự đúng, từng bên và so sánh 2 bên. Gõ đối xứng hình zíc zắc từ đỉnh tới đáy phổi
NGHE:
15 Kỹ thuật trình tự đúng, từng bên và so sánh 2 bên. Nghe đối xứng hình zíc zắc từ đỉnh tới
đáy phổi
16 Hướng dẫn NB cách thở khi nghe, nghe trọn chu kỳ hô hấp
17 Tiếng thở thanh khí quản
18 Rì rào phế nang
19 Chào và cám ơn NB
20 Trình bày kết quả sau khi khám và kết luận
THỰC HÀNH THEO TỔ
NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ