HUBUNGAN

ETNIK

Perlembagaan Persekutuan: Tiang Seri

Hubungan Etnik

Mahyuddin Khalid
Perlembagaan Persekutuan: Tiang Seri Hubungan Etnik

Definisi dan Konsep Perlembagaan

Kandunga
n
Sejarah Penggubalan Perlembagaan Persekutuan
Malayan Union
Persekutuan Tanah Melayu 1948
Kerjasama Antara Etnik dalam Menuju
Kemerdekaan
Suruhanjaya Reid
Jawatankuasa Kerja dan
Perisytiharan Perlembagaan
Unsur-unsur Tradisi dalam Perlembagaan
Persekutuan
Kesultanan atau Pemerintahan Beraja
Isu-isu Islam dan Orang Melayu dalam
Perlembagaan
Piagam Madinah dan Hubungan Etnik
Hasil Pembelajaran
• Menjelaskan sikap akomodatif yang
wujud dalam kalangan pelbagai etnik
semasa penggubalan Perlembagaan
Persekutuan.
• Membahaskan peranan dan
kepentingan unsur-unsur tradisi dan
permuafakatan sosial dalam konteks
hubungan etnik di Malaysia.
• Menganalisis rasional unsur-unsur
tradisi dalam Perlembagaan
Malaysia.
2
Konsep Perlembagaan

Dokumen yang mengandungi peruntukan yang mustahak bagi penubuhan dan kewujudan
sesebuah negara dan sistem politiknya.

Sebuah dokumen yang mengandungi peruntukan-peruntukan asas tertentu yang secara tersendiri
mencerminkan pertimbangan suasana muhibah,penerimanya yang murni dan kesefahaman antara
rakyatnya.

Dokumen yang tidak terpisah daripada sejarah, perkembangan dan tradisi sesuatu negara
khususnya di Malaysia yang terdiri daripada pelbagai etnik.

Dalam konteks Perlembagaan Islam, negara Islam pertama iaitu Madinah di bawah pimpinan
Rasulullah s.a.w telah membentuk Sahifah Madinah bagi melicinkan pentadbiran negara Madinah
yang terdiri daripada pelbagai kaum.

3
Konsep Perlembagaan

Sumber kepada undang-undang dalam negara berkenaan.

Undang-undang lain tidak boleh bertentangan dengan

undang-undang dan prinsip perlembagaan
• Jika bertentangan, undang-undang Perlembagaan tertinggi akan diterima
pakai sebagai undang-undang yang lebih utama.
Undang-undang perlembagaan dapat membatalkan mana-
mana undang-undang lain yang bertentangan

4
Definisi Perlembagaan

Satu set peraturan tentang hak, kuasa dan prosedur serta tanggung jawab
pihak yang mengawal dengan memandu hubungan di antara satu autoriti
dengan autoriti yang lain, dan juga antara autoriti dengan rakyat awam.

Satu dasar atau formula yang menyatakan

tugasan kuasa-kuasa awam di dalam
sesebuah negara dibahagikan dan digunakan

5
Jenis Perlembagaan
Perlembagaan Bertulis
• Perlembagaan yang di kumpul
dan disusun dalam satu kanun
atau dokumen.
• Sukar dipinda kecuali wujud
peruntukan dalam perlembagaan
yang membenarkannya.
• Contoh negara yang
mengamalkan: Malaysia
Perlembagaan Tidak
Bertulis
• Semua prinsip perlembagaan
yang tidak terkumpul dalam satu
dokumen seperti adat resam dan
tradisi, undang-undang yang
diluluskan oleh parlimen dan
keputusan-keputusan mahkamah
• Contoh negara yang
mengamalkan: United Kingdom
DAN New Zealand
6
Ciri-ciri Perlembagaan

Ciri sesebuah
negara

Sifat
Hak asasi Perlembagaan

Hak dan
Kuasa
tanggungjawab

Kewarganegaraan

7
Keperluan Perlembagaan

• Menjamin kestabilan politik dan sistem pemerintahan,

• Mewujudkan rangka sistem politik yang sistematik

• Mengatur sistem ekonomi dan pengagihan kekayaan negara dengan adil dan
saksama

• Memudahkan perpaduan nasional dan pembangunan Negara

• Melindungi kepentingan semua etnik di dalam negara

8
Peranan Perlembagaan
Peratura
n

• Mengatur
pemerintahan
sesebuah negara

Garis
Pandua
n
• Perlu dirujuk apabila
hendak menggubal
sesuatu peraturan
undang-undang Sumber

• Setiap perkara dalam

perlembagaan boleh
diperhalusi sebagai
sumber undang-undang

9
Perlembagaan Persekutuan Malaysia

 Merupakan perlembagaan bertulis.

 Perlembagaan yang unik – mengekalkan 4 unsur tradisi iaitu:
 Agama Islam
 Bahasa Melayu
 Kedudukan istimewa orang Melayu
 Pemerintahan beraja

 Badan perundangan, kehakiman dan eksekutif mendapat kuasa

daripada Perlembagaan.
 Terdapat 15 Bahagian, 183 Perkara dan 13 Jadual.

10
Perkara-perkara yang Diperuntukkan
dalam Perlembagaan Persekutuan

Kedudukan Bahasa
Legislatif Kuasa eksekutif
Islam kebangsaan

Kedudukan
istimewa
Kewarganegara Melayu dan
Kehakiman
an Bumiputera
Sabah dan
Sarawak

11
Pindaan Perlembagaan Persekutuan

Perkara 159 (4)

•Dengan sokongan 2/3 setiap dewan tanpa mendapatkan persetujuan daripada sesiapa
•Contoh: pemilihan dan persaraan ahli-ahli Dewan Negara

Perkara 161 (E)

•Dengan sokongan 2/3 setiap dewan dan dipersetujui oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah dan Sarawak
•Contoh: berkaitan kepentingan Sabah dan Sarawak (bidang kuasa kerajaan negeri dan kedudukan istimewa Bumiputera)

Perkara 159 (5)

•Dengan sokongan 2/3 setiap dewan dan perkenan Majlis Raja-raja
•Contoh: kedaulatan raja-raja, kedudukan istimewa orang Melayu, bumiputera Sabah dan Sarawak, bahasa kebangsaan dan agama persekutuan

12
Ketertinggian Perlembagaan Persekutuan

Perlembagaan adalah sumber undang-undang tertinggi sesebuah negara.

• Tidak ada institusi yang boleh mengatasi ketertinggian Perlembagaan Malaysia.

Ketiga-tiga badan kerajaan (Perundangan, Kehakiman, Eksekutif) & YDPA juga tertakluk kepada
Perlembagaan Malaysia.

• Contoh: kuasa perundangan dan kehakiman (mahkamah) dijalankan tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.

Berperanan sebagai panduan bagi pembentukan undang-undang sama ada di pihak kerajaan atau
rakyat

• Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai sesuatu perkara boleh diisytiharkan TIDAK SAH oleh mahkamah jika undang-undang itu bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan.
• Perkara 4(1): Perlembagaan Malaysia adalah undang-undang utama persekutuan dan apa-apa undang-undang yang diluluskan yang berlawanan dengan perlembagaan adalah terbatal setakat mana yang berlawanan.

13
Sejarah Perlembagaan Negeri-negeri Melayu

 Perundangan Islam adalah yang pertama diamalkan.

 Berdasarkan Prasasti/ Batu Bersurat Terengganu (22 Februari 1303 M)
 Peraturan tentang jenayah, urus niaga dan pentadbiran.
 Perlembagaan bertulis paling awal:
 Undang-undang Tubuh Negeri Johor (1895)
 Undang-undang bagi diri kerajaan Terengganu (1911)

* Undang-undang ini tidak sama dengan prinsip perlembagaan moden pada

masa ini disebabkan struktur masyarakat pada masa itu berbeza pada hari ini.

14
Sejarah Penggubalan Perlembagaan Persekutuan

•Sepanjang penjajahan, orang Melayu sentiasa bangkit menentang

Perjuangan kebangsaan •Selain perjuangan berdarah yang bermula sejak penjajahan Portugis di Melaka, Belanda, Inggeris & Jepun,
perjuangan juga digerakkan melalui semangat kebangsaan.

Pertubuhan •Menjelang abad ke 20, muncul pertubuhan-pertubuhan seperti Kesatuan Melayu Singapura,
Kesatuan Melayu Perak, Kesatuan Melayu Muda dll yang menjadi medium menentang penjajah.

Media Massa •Media massa seperti akhbar & majalah juga berperanan sebagai medium penyebaran
semangat perjuangan seperti Utusan Melayu, Majlis, Al-Imam, Saudara dan Warta Sarawak.

Tokoh •Muncul tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti Rahim Kajai, Ibrahim Yaakob,
Pak Sako dll menyedarkan orang Melayu supaya bangun menuntut kemerdekaan.

15
Penggubalan Perlembagaan Malaysia

Kesan Penjajahan
Malayan Union
Perjuangan
Kebangsaan Penentangan

Perjanjian CLC
Persekutuan Tanah Rundingan
Melayu 1948 Kaum

MMKP Pilihanraya
Sistem Ahli Perikatan

Suruhanjaya Rundingan
Reid London
16
Memorandum Merdeka
Malayan Union

Selepas Jepun menyerah kalah Parlimen British

Pentadbiran Ketenteraan meluluskan Malayan
British (BMA) mengambilalih Union pada 10 Oktober
pentadbiran Tanah Melayu 1945

Sir Harold Mac Michael

dilantik wakil British untuk
mendapatkan tandatangan
raja-raja Melayu

Malayan Union
ditentang hebat
oleh orang Melayu.
17
Tujuan Penubuhan Malayan Union

18
Ciri-ciri Malayan Union

Singapura dijadikan tanah

Gabenor dibantu
jajahanoleh
berasingan di
Kedaulatan Raja-
Majlis Mesyuarat
bawah seorang Gabenor
Persekutuan dan Majlis
Raja Melayu
British
Semua negeriUndangan
Melayu dihapuskan
Hak kerakyatan yang
kecuali Singapura disatukan
di bawah pemerintahan sama bagi semua
Gabenor British berasaskan Jus Soli

19
Penentangan Malayan Union

Secara individu
• Dato Onn & Raja-Raja
Melayu

20
 Sebab Penentangan Malayan Union
K
u
as
H
S
R
i
anaj-
kgaR
paj
u
kradM
ela
eraiy
kpisau
yhk
atand
nile
dn
ari
y
liM
al
byap
eralnk
bUa
erni
dond
asral
kdam
ania
nkeu
r
k
palseusa
riban
ngai
sitap
pnae
hn

Jjahtad
uab
snira
S
I
n
n
ogg
li.eris.n
e
g
eri.

C
a
r
a

S
i
r

H
a
r
o
l
d

M
c

M
i
c
h
a
e
l

m
e
n
d
a
p
a
t
k
a
n

t
a
n
d
a
t
a
n
g
a
n

r
a
j
a
-
r
a
j
a

M
e
l
a
y
u

y
a
n
g

m
e
n
g
g
u
n
a
k
a
n

c
a
r
a

p
a
k
s
a
a
n

d
a
n

u
g
u
t
a
n
.

21
Kerjasama Kearah Kemerdekaan

Julai 1946
•Jawatankuasa Kerja
•4 wakil raja-raja Melayu, 2 wakil UMNO dan 6 pegawai British
•Bertanggung jawab merangka perlembagaan baharu yang boleh diterima oleh orang Melayu

Disember 1947
•Jawatankuasa Perundingan
•Dianggotai orang Eropah, Cina dan India
•Bertujuan mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu

Februari 1948
•Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan
•Perjanjian yang mempunyai beberapa ciri penting ke arah pemerintahan sendiri
•Membawa kepada penubuhan Communities Liaison Committee (CLC)

22
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu
1948

23
Perkara Dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

MELAYU BUKAN MELAYU

ISLAM
• Islam ialah agama Persekutuan
RAJA-RAJA MELAYU
• Kedudukan dan kedaulatan Raja-Raja Melayu tidak
boleh dipersoalkan
HAK
KEWARGANEGARAAN
KEISTIMEWAAN MELAYU • Hak kerakyatan berdasarkan prinsip
• Hak istimewa Melayu bagi mengutuhkan dominasi
Melayu di Persekutuan Tanah Melayu
Jus Soli

BAHASA MELAYU
• Bahasa Melayu ialah bahasa kebangsaan

24
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu
1948

25
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

• 9 negeri termasuk Pulau Pinang dan Melaka.

Negeri • Singapura kekal Tanah jajahan yang berasingan

• Pengenalan konsep Raja Berperlembagaan

Sultan • Sultan diberi semula kuasa memerintah tetapi dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (EXCO) dan
Majlis Undangan Negeri

• Syarat kewarganegaraan diketatkan iaitu:

• Seseorang pemohon mestilah:
Kewarganegaraan • Lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin 8 tahun dari 12 tahun sebelum permohonan ‘atau’
• Menetap dan bermastautin di Tanah Melayu tidak kurang 15 tahun dari 20 tahun sebelum permohonan.
• Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18 tahun dan mempunyai pengetahuan Bahasa Melayu yang baik

• Orang Melayu diberi hak keistimewaan sebagai kaum bumiputera dan

Bumiputera
mempunyai perwakilan terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri

26
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

• Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu akan diketuai Pesuruhjaya Tinggi British

Pentadbiran • Dibantu Majlis Perundangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

• Sistem ahli bertaraf menteri

Majlis Mesyuarat Kerja • Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan dianggotai 3 ahli ex-officio, 4 anggota
rasmi serta 5-7 ahli tidak rasmi yang dilantik Pesuruhjaya Tinggi

• Sistem Parlimen
• Majlis Perundangan Persekutuan dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi, mempunyai 3 ahli ex-officio,
Majlis Perundangan 9 orang Yang Dipertua Majlis-Majlis Mesyuarat Negeri, 2 wakil Majlis Tempatan Melaka dan Pulau
Pinang, 10 ahli rasmi serta 50 ahli tidak rasmi (kesemua dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi)

27
Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

Melalui Sistem Ahli yang diperkenalkan pada 1951

Anggota Sistem Ahli:

• Dato’ Onn Jaafar (Ahli
Dalam Negeri)
Tujuan: • Dato’ Mahmud Mat (Ahli
Melatih pemimpin British melantik Tanah, Perlombongan &
tempatan bagi beberapa orang pegawai Perhutanan)
Proses ke arah • E.E.C Thuraisingham (Ahli
mendapatkan tadbir memegang
berkerajaan sendiri Pelajaran)
pengalaman jawatan dan diberi taraf • Lee Tiang Keng (Ahli
memerintah secara seperti menteri Kesihatan)
demokrasi • J.D Mead
• Tunku Yaacob
• J.D Hodgkinson
• O.A Spencer

28
Ke Arah Pemerintahan Secara Demokrasi

1951
•Pilihanraya 1
•1 Disember 1951, Pilihan raya Bandaran Georgetown
•UMNO & MCA bekerjasama membentuk pakatan politik
•Menang kesemua sembilan kerusi yang dipertandingkan.

1952
•Pilihanraya 2
•Februari 1952, Pilihan raya Bandaran Kuala Lumpur
•12 kerusi dipertandingkan
•Pakatan UMNO-MCA menang 9 kerusi, selebihnya oleh IMP dan calon bebas.

1954 •Konvensi Nasional diadakan

•Perikatan UMNO dan MCA dibentuk

1955
•Pilihan Raya Majlis Perundangan Persekutuan (52 kerusi):
•8 parti bertanding
•MIC meyertai Perikatan dan Perikatan menang 51kerusi
•PAS menang 1 kerusi (di Kerian, Perak)

29
 Ke Arah Pemerintahan Secara Demokrasi
K
e
m
e
n
a
n
g
a
n

P
E
R
I
K
A
T
A
N

m
e
n
j
a
d
i

b
u
k
t
i

k
e
p
a
d
a

I
n
g
g
e
r
i
s

b
a
h
a
w
a

o
r
a
n
g

M
e
l
a
y
u

&

b
u
k
a
n

M
e
l
a
y
u

b
o
l
e
h

b
e
k
e
r
j
a
s
a
m
a
.

30
Rombongan Kemerdekaan
- Rundingan kemerdekaan ke London
- Diwakili oleh 5 wakil Perikatan, 5 wakil raja-raja Melayu
- Bertolak ke London pada 1 Januari 1956

31
Rombongan Kemerdekaan

Januari 1956 : Rombongan ke London

• 4 wakil Raja Melayu & 4 wakil Perikatan
• Diketuai Tunku Abdul Rahman.
• Rombongan bertujuan berunding dengan Pegawai British sebagai usaha menuntut kemerdekaan

Wakil Raja-raja Melayu Wakil Perikatan

• KETUA: Datuk Panglima Bukit Gantang (MB
Perak)
• En.Abdul Aziz Hj Abdul Majid (MB Selangor)
• Datuk Mohammad Seth Mohammad Said (MB
Johor)
• Datuk Nik Ahmad Kamil Hj Mahmood (bekas MB
Kelantan)
• SETIAUSAHA: En. Abdul Kadir Shamsuddin
• KETUA: Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj
(Ketua Menteri & Menteri Hal Ehwal Dalam
Negeri)
• Datuk Abdul Razak Hussain (Menteri Pelajaran)
• Kol. H.S.Lee (Menteri Pengangkutan)
• Dr. Ismail Datuk Abdul Rahman (Menteri Hasil
Bumi)
• SETIAUSAHA: T.H.Tan

32
Perjanjian London

Kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957

Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel

Menjalankan pemerintahan secara demokrasi

Perjanjian pertahanan dengan British bagi menjaga kepentingan British di Tanah Melayu (AMDA/ FPDA)

Badan bebas ditubuhkan bagi menggubal Perlembagaan Tanah Melayu iaitu Suruhanjaya Reid

Jawatan Setiausaha Kewangan & Pengarah Gerakan diganti dengan Menteri Kewangan & Menteri Pertahanan yang dipegang oleh rakyat tempatan.

33
Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah digubal oleh Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah
Melayu 1957 yang diketuai oleh Lord William Reid yang ditubuhkan 1956.
• Lord William Reid (Lord of Appeal in the Ordinary) - Britain
• Sir Ivor Jennings (Master of Trinity Hall) - Britain
• Sir William Mckell (bekas Gabenor Jeneral) - Australia
• B. Malik (Bekas Hakim Besar Mahkamah Tinggi Allahabad) - India
• Hakim Abdul Hamid (Hakim Mahkamah Tinggi Pakistan Barat)

Keahliannya dari pakar perlembagaan negara Komanwel:

• Membentuk negara persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat

• Mengekalkan hak dan kedudukan raja-raja Melayu sebagai pemerintah berpelembagaan.
• Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu serta hak sah kaum lain
• Mewujudkan sistem kewarganegaraan yang seragam
• Menubuh sebuh negara berasaskan prinsip demokrasi

Suruhanjaya ini ditugas merangka perlembagaan baharu untuk Persekutuan Tanah Melayu berpandukan syarat
berikut:

34
Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

2 objektif Suruhanjaya Reid dalam menyediakan perlembagaan:

• Mestilah ada peluang sepenuhnya bagi pertumbuhan sebuah negara yang bersatu padu, bebas dan demokratik.
• Mestilah ada kemudahan lengkap untuk membangunkan sumber negara dan mengekalkan serta meningkatkan taraf hidup rakyat.

Usaha yang dilaksanakan oleh Suruhanjaya Reid dalam merangka perlembagaan:

• Melawat negeri-negeri Melayu dan negeri-negeri selat

• Bertemu dengan raja, menteri-menteri besar, penasihat-penasihat British, pesuruhjaya-pesuruhjaya residen, pegawai-pegawai negeri dan negeri selat
• Membuat pertemuan terbuka
• Mengadakan mesyuarat tidak rasmi

35
Laporan Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

36
Isi Kandungan Laporan Suruhanjaya Reid

37
Laporan Suruhanjaya Reid:
Kontrak Sosial & Perlembagaan Persekutuan

KONTRAK Diperbaharui
SOSIAL antara apabila Orang Melayu Bukan Melayu
kaum Melayu Perlembagaan Singapura, • Diperuntukkan • Diberikan hak
dan bukan Malaya ini Sabah & dalam kewarganegaraan
Melayu yang Sarawak
bersetuju atas
diisytiharkan perlembagaan yang longgar
bergabung
beberapa perkara pada 31 Ogos mengenai agama berasaskan prinsip
membentuk
yang sangat 1957 Islam, Bahasa Jus Soli
Malaysia pada
penting kepada Melayu, kedudukan • Pengecualian
16 September
kestabilan negara 1963 istimewa orang tentang perlunya
Melayu serta mengetahui bahasa
kedudukan Raja- Melayu bagi bukan
raja Melayu Melayu

38
Unsur Tradisi & Perlembagaaan

Konteks Politik dan

Tradisi Peranan unsur-unsur tradisi
perlembagaan

Menstabilkan sistem politik negara

Pemindahan dan • Laporan yang dibuat oleh Suruhanjaya Reid
Sistem yang wujud menekankan betapa pentingnya perlembagaan
kesinambungan daripada mengambil kira faktor-faktor sejarah, tradisi,

satu generasi kepada sebelum kedatangan ekonomi dan sosial yang wujud sebelum tahun
1957.

generasi yang lain. zaman moden iaitu, • unsur-unsur tradisi dilindungi di bawah Akta
Hasutan 1948 dan dianggap isu-isu sensitif

sebuah sistem yang yang dilarang dijadikan isu perbincangan awam.

keabsahannya Merupakan satu prasyarat dan permuafakatan

Tradisi mencerminkan
bergantung pada yang diterima oleh etnik Melayu dan bukan
Melayu.
sejarah, budaya dan • Hak istimewa orang Melayu, Islam sebagai
agama dan nilai-nilai agama persekutuan dan bahasa Melayu
fahaman sesuatu bangsa
asal lainnya. diterima sebagai bahasa kebangsaan
merupakan prasyarat terhadap penerimaan hak
dan masyarakat. kewarganegaraan oleh etnik bukan Melayu.

39
Unsur-unsur Tradisi

Kesultanan atau
pemerintahan
Agama
beraja Unsur-unsur Tradisi Islam
dalam Perlembagaan
Persekutuan

Kedudukan
Istimewa orang
Bahasa
Melayu Melayu

40
Unsur Tradisi: Agama Islam

Perkara 3

• Agama Islam adalah agama persekutuan

Implikasi
• Menubuhkan, menyelenggara, membantu penubuhan institusi Islam
• Melaksanakan ajaran Islam
• Mengeluarkan perbelanjaan yang diperlukan utk tujuan itu.

Turut terkandung dalam Perkara 8, 11, 12, 121, 150 dan

kedudukan Yang di-Pertuan Agung dalam hal Ehwal agama Islam.

Walaupun Islam mempunyai keistimewaan dalam perlembagaan,

namun agama-agama lain tetap diberi perlindungan.

41
Rasional Unsur Tradisi: Agama Islam

P
eIsla
W
nm
al
g
telaug
hp
uu
dn
iterna
m
na
Islase
bm
ua
ng
adai
ad
agal
na
h
m
ga
-n
aue
ggn
eri-a
dn
m
ae
gan
eripg
M
ers
elak
yIsla
um
t
sejau
ktela
a
hzan
m
ad
ntea
ip
kK
esitiraf
uk
dlta
ein
abn
ne
e
bgM
elaaseri-
yn
nu
eb
M
g
elareri
kg
aa
M
seela
hm
yi
a
un
gd
gija
sealm
bh
iel
kn
ue
za
m
dm
al
pn
m
e
pn
ep
jan
erlhja
hm
a
abn
na
IgI
nan
gn
g
eris..g
eris.

S
e
s
u
a
i

d
e
n
g
a
n

t
a
k
r
i
f

M
e
l
a
y
u
;

P
e
r
k
a
r
a

1
6
0

m
e
n
d
e
f
i
n
i
s
i
k
a
n

M
e
l
a
y
u

s
e
b
a
g
a
i

s
e
o
r
a
n
g

y
a
n
g

b
e
r
a
g
a
m
a

I
s
l
a
m
,

l
a
z
i
m
n
y
a

b
e
r
t
u
t
u
r

d
a
l
a
m

b
a
h
a
s
a

M
e
l
a
y
u

d
a
n

m
e
n
g
a
m
a
l
k
a
n

a
d
a
t

i
s
t
i
a
d
a
t

M
e
l
a
y
u
.

42
Peruntukan berkaitan Agama Islam
 Perkara 160 dalam Perlembagaan
 Definisi Melayu: seorang yang beragama Islam, bercakap bahasa Melayu, menurut adat istiadat
Melayu.
 Melayu dan Islam saling berkait dan tidak dapat di pisah
 Pelantikan Yang di-Pertuan Agong
 Dalam kalangan raja di negeri-negeri Melayu
 Perlembagaan negeri: Raja mestilah berbangsa Melayu, beragama Islam dan berketurunan raja.
 Angkat sumpah oleh Yang di-Pertuan Agong
 Didahului dengan Wallahi, Wabillahi dan Watallahi = lafaz sumpah yang dikehendaki dalam
Islam.
 Lafaz sumpah = janji baginda untuk memelihara kesucian dan kemuliaan Islam.
 Perkara 3 dalam Perlembagaan
 Yang di-Pertuan Agong ialah ketua agama Islam di negeri-negeri Melaka, Pulau Pinang,
Sabah, Sarawak dan Wilayah Persekutuan yang tidak mempunyai raja.

43
Peruntukan berkaitan Agama Islam

 Rajadan Sultan ialah ketua agama Islam di negeri masing-

masing.
 Tidak terikat dengan nasihat Majlis Mesyuarat Negeri semasa
menjalankan tugas sebagai ketua agama Islam.
 Perkara 53 dalam Perlembagaan
 Tanggungjawab Yang di-Pertuan Agong untuk menjaga hak
istimewa orang Melayu serta menjaga dan melindungi Islam.
 Walaupun dalam darurat, kedudukan Islam tidak boleh dipinda.
 Sah bagi kerajaan pusat atau negeri memperuntukkan sejumlah wang

bagi pembangunan Islam.

44
Peruntukan berkaitan Agama Islam

 Peruntukan Islam terjamin – jika hendak dipinda memerlukan

sokongan majoriti lebih 2/3 Parlimen dan perkenan Yang di-
Pertuan Agong.
 Perkara 11 (4) - Undang-undang negeri boleh menyekat apa-apa

penyebaran dalam kalangan orang Islam mengenai agama selain

agama Islam.
 Perkara 121(1)(a) - Bidang kuasa Mahkamah Syariah terpisah

daripada Mahkamah Sivil – menunjukkan pengiktirafan kepada

Mahkamah Syariah.

45
Unsur Tradisi: Bahasa Melayu

Perkara 152

• Bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu (yang mengikut implikasi

yang diperlukan mestilah digunakan untuk maksud-maksud rasmi)

Implikasi

• Tiada sesiapa pun dilarang atau ditahan daripada menggunakan (selain dari maksud rasmi) atau
mengajar atau belajar apa-apa bahasa lain.
• Kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran bahasa lain dalam persekutuan.

46
Rasional Peruntukan Unsur Tradisi Bahasa Melayu

B
a
h
as
M
ela
y
u

tela
h

m
e
n
ja
d
i
li
n
g
u
a
fra
n
ca
d
i
N
u
sa
n
tar
seja
k

b
era
b
a
d

la
m
a
n
y
a

B
a
h
a
s
a

M
e
l
a
y
u

t
e
l
a
h

d
i
g
u
n
a
k
a
n

s
e
c
a
r
a

m
e
l
u
a
s

s
e
b
e
l
u
m

P
e
r
a
n
g

D
u
n
i
a

b
a
g
i

t
u
j
u
a
n

r
a
s
m
i
.

47
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

 Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi

 Sebagai bahasa rasmi bagi tujuan kerajaan baik kerajaan persekutuan
mahupun kerajaan negeri dan termasuk apa-apa tujuan untuk sesuatu
kuasa awam, hendaklah menggunakan bahasa Melayu
 Kecuali atas beberapa perkara yang dibenarkan oleh undang-undang

seperti termaktub dalam Seksyen 4, Akta Bahasa Kebangsaan.

 Penterjemahan Perlembagaan
 Perkara 160(b) jelaskan bahawa jika perlembagaan diterjemahkan ke
dalam bahasa kebangsaan dan jika terdapat percanggahan teks
terjemahan dengan teks dalam bahasa Inggeris, teks kebangsaan itu
hendaklah mengatasi teks bahasa Inggeris.

48
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

 Kepentingan bahasa Melayu sejak sebelum Perang Dunia Kedua:

 Penggunaan Bahasa Melayu dalam urusan rasmi: surat-menyurat,
mesyuarat, perundangan dan kehakiman di Negeri-negeri Melayu Tidak
Bersekutu, Jabatan Polis dan sebagainya.
 Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi di negeri Johor apabila negeri itu

menerima Penasihat Inggeris pada tahun 1914.

 Pegawai Eropah perlu mempelajari Bahasa Melayu, mengambil ujian

Bahasa Melayu dan perlulah lulus sebelum ditempatkan dalam

pentadbiran.

49
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

 Tujuan utama penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa

kebangsaan:
 Menyatupadukan etnik melalui penggunaan satu bahasa yang sama iaitu
Bahasa Melayu
 Semasa perlembagaan digubal, para pemimpin terdahulu telah

memutuskan bahawa sebuah negeri yang merdeka tidak dapat terus

menggunakan Bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi jika hendak
menyatupadukan penduduk pelbagai etnik.

50
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

 Perkara 150 (6A)

 Berhubung dengan bahasa Melayu: walaupun dalam keadaan darurat
tetap dilindungi oleh perlembagaan.
 Perkara 10(4)
 Bahasa Melayu adalah antara perkara sensitif yang dilarang daripada
dibahaskan di tempat terbuka atas tujuan keselamatan dan ketenteraman
awam.
 Kedudukan ini tidak dapat dipinda oleh Parlimen jika tidak mendapat
sokongan 2/3 dewan dan perkenan Majlis Raja-raja melalui Perkara 159.
 Bahasa rasmi
 Bahasa rasmi adalah Bahasa Melayu kecuali dalam beberapa perkara tertentu
 Contoh: hubungan diplomatik dan latihan yang dijalankan oleh pakar-pakar asing.

51
Unsur Tradisi: Kedudukan Istimewa Melayu dan
Bumiputera

 Perkara 153
 Tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah Sarawak
 Implikasi
 YDPA dikehendaki melaksanakan dasar bagi melindungi keistimewaan orang
Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak
 Dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa, pendidikan, perniagaan
dan kemudahan khas lain yang diberikan
 Tanggungjawab ini perlu dilaksanakan berhati-hati untuk memastikan tiada
sesiapa merasakan kehilangan hak yang dinikmati mereka selama ini akibat
dari pelaksanaan dasar tersebut.
 Walaubagaimanapun, perkara ini juga melindungi kaum-kaum lain iaitu adalah
menjadi tanggungjawab YDPA untuk melindungi hak-hak mereka yang sah
melalui peruntukan lain

52
Rasional Peruntukan Unsur Tradisi Kedudukan Istimewa
Melayu dan Bumiputera

Ke Perk Pe Per
hid
Ek
rak mata on ndi nia
yat n
om dik ga
Awa
an m i an an
• OrangMelayu terima prinsip Jus Soli dan bukan Melayu • Semasa zaman penjajah dan di awal kemerdekaan, terlalu • Orang
Melayu hanya jadi pemerhati kepada kepesatan • Majoriti
orang Melayu adalah miskin terutama di luar • OrangMelayu masih kurang menceburi perniagaan dan
perlu menerima hakikat hak keistimewaan orang Melayu sedikit orang Melayu yang bekerja dengan kerajaan ekonomi di Tanah Melayu/Malaysia bandar, sukar mendapat peluang pendidikan perlu dibantu dan dibimbing

53
Takrifan Melayu menurut Perlembagaan Persekutuan

Lahir:
Bercakap* DiBahasa
* Sebelum merdeka
Persekutuan / Singapura
Melayu
* Ibu @ bapa lahir di Persekutuan /
Singapura / pada hari merdeka
Beragama Islam Menurut adat Melayu

Melayu

54
Peruntukan lain berkaitan Keistimewaan Melayu

 Perkara 89: berkenaan tanah rizab Melayu

 Tanah Rizab Melayu akan kekal selepas merdeka.
 Mana-mana tanah yang bukan rizab Melayu boleh diisytiharkan sebagai tanah rizab
Melayu mengikut undang-undang.
 Kerajaan negeri boleh mengambil tanah untuk menempatkan orang Melayu dan bukan
Melayu.
 Jika tanah itu dimiliki oleh orang bukan Melayu, maka tanah itu tidak boleh diisytiharkan
sebagai tanah rizab Melayu
 Perkara 90: pengecualian undang-undang yang ada berkaitan tanah adat di
Negeri Sembilan dan Melaka serta undang-undang yang ada di Terengganu
mengenai tanah pegangan orang Melayu.
 Perkara 8 (5)(f): kemasukan untuk perkhidmatan Rejimen Askar Melayu Diraja

hanya diperuntukkan kepada orang Melayu.

 Kemasukan ke rejimen tentera yang lain dibuka kepada semua etnik dan tiada sekatan

55
Unsur Tradisi: Prinsip Raja Berperlembagaan

Latar Belakang

• Identiti Melayu dikenali berdasarkan 3 teras iaitu agama, bahasa dan Raja
• Ketiga-tiga teras tersebut di adaptasi dari semasa ke semasa walaupun setelah kedatangan Islam
• Masyarakat Melayu masih mengekalkan sistem beraja hasil usaha pemimpin UMNO yang tidak memisahkan institusi beraja dengan rakyat sewaktu berjuang ke arah
kemerdekaan

Implikasi

• Sifat beraja masih penting di dalam sistem sosial di Malaysia

• Prinsip Raja Berperlembagaan mengekalkan raja sebagai pemerintah tertinggi.
• Yang Dipertuan Agong bertindak berdasarkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan dan nasihat Perdana Menteri.

56
Isu berkaitan Etnik dalam Perlembagaan Persekutuan

• Islam adalah agama Persekutuan

Perkara 3 • Mempunyai fasal imbangan berkaitan dengan kebebasan beragama (Perkara 11)

• Kesamarataan & hak sama rata

Perkara 8 • Pengecualian peruntukan ini dalam soal agama, kedudukan istimewa orang Melayu dan seumpamanya.

• Batasan hak kebebasan bersuara daripada menyentuh kedudukan Raja-raja, Islam, orang Melayu, kewarganegaraan &
Perkara 10(4) seumpamanya.

• Kebebasan beragama; kebebasan mengamalkan ajaran agama lain dalam mana-mana bahagian Persekutuan serta beberapa
Perkara 11 peruntukan pencegahan yang berkaitan.

• Peruntukan mengenai kewarganegaraan yang boleh diperoleh melalui beberapa cara serta peruntukan berkaitan perlucutan
Perkara 14 kewarganegaraan.

• Kuasa Majlis Raja-raja menghalang parlimen membuat undang-undang yang menyentuh kedudukan Raja-raja Melayu,
Perkara 38 orang Melayu, Islam & bahasa Melayu.

57
Isu berkaitan Etnik dalam Perlembagaan Persekutuan

• Peruntukan berkaitan Tanah Rezab Melayu

Perkara 89 • Melindungi tanah rezab orang Melayu daripada diambil alih atau dijual kepada bukan Melayu

• Kedudukan Mahkamah Syariah.

Perkara 121(1)(a) • Mahkamah bidang kuasa sivil tidak boleh mempunyai bidang kuasa dalam bidang kuasa Mahkamah Syariah

• Kedudukan agama Islam, adat istiadat Melayu dan bumiputera Sabah Sarawak, kewarganegaraan;
Perkara 150(6)(a) • Meskipun dalam keadaan darurat.

• Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan

Perkara 152 • Tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka.

• Kedudukan istimewa orang-orang Melayu

Perkara 153 • Tanpa menafikan kedudukan yang sah bagi kaum lain.

58
Isu-isu Islam Dan Orang Melayu
Dalam Perlembagaan

Perjanjian 20
Persoalan Perkara Bagi
Permasalahan
Diskriminasi Perkara 153 Sabah dan
Kebebasan Kesamarataan
Perlindungan Perlembagaan Perjanjian 18
Beragama
Persekutuan Perkara bagi
Sarawak

59
Permasalahan Kebebasan Beragama

 Terkandung dalam Perkara 11, Perkara 3 (1), Perkara 10, Perkara

8 dan Perkara 12.
 Perkara 11 (4):
 Parlimen dan Dewan Undangan Negeri berkuasa meluluskan undang-
udang kawalan agama Islam dalam kalangan orang Islam.
 orang bukan Islam tidak boleh menyebarkan agama mereka dalam

kalangan orang Islam, namun orang Islam dibenarkan berbuat

demikian.
 hal ini seperti berlaku ketidakadilan = namun, peruntukan ini
dimasukkan bagi memelihara kestabilan masyarakat.

60
Permasalahan Kebebasan Beragama
 Agama lain boleh diamalkan secara aman dan tidak mengganggu ketenteraman
awam.
 Kebebasan beragama tertakluk kepada undang-undang awam seperti:
 Akta Keselamatan dalam Negeri 1960
 Akta Pertubuhan 1966
 Akta Polis 1967
 Kebebasan beragama juga tidak membawa maksud bahawa rumah-rumah ibadat
bebas didirikan di mana-mana sahaja yang disukai disebabkan perkara tersebut
akan membawa kepada kekacauan.
 Perlembagaan memberi perlindungan terhadap:
 Seseorang itu daripada dipaksa membayar sebarang cukai sekiranya cukai itu digunakan
untuk agama lain daripada agama anutannya.
 Kumpulan agama yang berhak menubuhkan dan menguruskan yayasan untuk tujuan
keagamaan di mana mereka mempunyai hak untuk memegang harta.

61
Kesamarataan

 Semua orang adalah sama di sisi undang-undang dan berhak

mendapat perlindungan yang sama.
 Sebarang bentuk diskriminasi tidak dibenarkan:
 Diskriminasi yang memihak kepada orang atasan
 Diskriminasi disebabkan agama, ras, keturunan, tempat lahir (dalam

undang-undang, pekerjaan, pentadbiran, perniagaan)

62
Diskriminasi Perlindungan
 Diskriminasi Perlindungan
 Konsep diskriminasi perlindungan adalah sesuatu yang biasa bagi negara yang mempunyai
pelbagai etnik – peruntukan ini diiktiraf.
 Undang-undang memberi perlindungan dan keistimewaan kepada golongan atau etnik dalam
sesebuah negara, namun tidak menafikan peluang kepada etnik lain.
 Diskriminasi perlindungan bagi membantu sesuatu etnik dalam aspek perkhidmatan
awam, ekonomi dan pendidikan.
 Etnik yang ketinggalan dapat dibantu dan ditingkatkan taraf hidup mereka.
 Perkara 153: perlindungan kepada etnik Melayu dan bumiputera di Sabah dan Sarawak.
 kedaulatan Raja-raja Melayu tidak pernah dipertikaikan sebagaimana yang dibuktikan dalam
perjanjian antara raja-raja Melayu dengan British sebelum wujudnya Persekutuan Tanah Melayu
1948.
 Perjanjian ini menunjukkan agar orang Melayu perlu dibantu.
 Menteri Kewangan: orang Melayu perlu dibantu disebabkan ketinggalan dalam ekonomi
(mesyuarat Dewan Perundangan Kedua Persekutuan Tanah Melayu 1956)

63
Diskriminasi Perlindungan

 Tujuan diskriminasi perlindungan:

 Membetulkan semula ketidakseimbangan politik yang mempunyai
rakyat bersifat pelbagai dan baru sahaja mencapai kemerdekaan.
 Keutamaan kemasukan ke perkhidmatan awam diberikan kepada orang Melayu.
 Tujuan: supaya dapat menguasai keadaan politik negara disebabkan pegawai

kerajaan memainkan peranan dalam melaksanakan polisi negara.

 Diberikan kepada golongan minoriti agar kepentingan mereka
dipertahankan.
 Perlembagaannya memberi jaminan kepada hak golongan minoriti (bahasa,
kebudayaan dan kepercayaan)

64
Diskriminasi Perlindungan
 Perlembagaan memberi keutamaan kepada kumpulan yang telah merasai dan
mengecap keistimewaan sebelum itu.
 Tujuan: supaya tidak berlaku sebarang perubahan radikal apabila Perlembagaan
diperkenalkan.
 Sekiranya sesuatu keistimewaan itu ditarik semula akan menimbulkan kemarahan.
 Keistimewaan orang Melayu: sejak zaman British (melalui perjanjian antara raja-raja Melayu
dengan British)
 Memberi kuasa kepada kerajaan memperbaiki taraf kehidupan masyarakat yang
mundur.
 Tanpa diskriminasi perlindungan ini, masyarakat yang mundur tidak dapat bersaing dan maju.
 Hasil daripada kompromi antara etnik semasa perlembagaan itu digubal.
 Perlembagaan Persekutuan: pemberian kewarganegaraan kepada kaum Cina dan India
kemudiannya digantikan dengan pemberian beberapa keistimewaan kepada bumiputera
(kontrak sosial)

65
Persoalan Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan

 Difokuskan kepada pendidikan dan ekonomi.

 Perkara 153 telah membantu orang Melayu keluar daripada

kemiskinan dan meningkatkan pencapaian mereka dalam

ekonomi dan pendidikan.
 Namun, dalam bidang teknikal dan profesional, orang Melayu

masih ketinggalan.
 Perkara 153 wajar diteruskan untuk mengatasi
ketidakseimbangan antara IPTA dan IPTS serta pelajar di luar
negara melalui sistem kuota dan biasiswa.

66
Persoalan Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan

 Walaupun Perkara 153 dilaksanakan dalam ekonomi dan

pendidikan, namun dalam masa yang sama, pelbagai kemudahan
dan keistimewaan diberikan kepada etnik bukan Melayu.
 Contoh:
 Selepas merdeka, kerajaan tidak menghapuskan sekolah rendah jenis
kebangsaan Cina dan Tamil.
 Maktab Rendah Sains MARA dan Matrikulasi yang dikhaskan kepada

etnik Melayu telah dibuka kepada bukan Melayu bagi merapatkan lagi
hubungan etnik dan perpaduan – kuota 10 peratus kepada bukan Melayu.
 Kemasukan ke IPTA – sistem kuota ditukar ke sistem meritokrasi iaitu

pemilihan pelajar berdasarkan merit kredit tanpa mengira etnik.

67
Perjanjian 20 Perkara Bagi Sabah dan
Perjanjian 18 Perkara Bagi Sarawak

 Perjanjian
Malaysia yang dibuat antara pemimpin Tanah Melayu,
Sabah dan Sarawak dikenali sebagai Perjanjian 20 Perkara Bagi
Sabah dan Perjanjian 18 Perkara Bagi Sarawak.
 Imigresen
 Bahasa
 Kewangan
 Hak istimewa bumiputera Sabah dan Sarawak
 Melaluipembentukan Malaysia pada tahun 1963, penduduk di
Sabah dan Sarawak telah diberikan status yang sama
sebagaimana etnik Melayu di mana mereka dimasukkan ke
dalam Perkara 153.
68
Perjanjian Malaysia 1963
Melalui pembentukan Malaysia pada tahun 1963, penduduk di Sabah dan Sarawak
telah diberikan status yang sama sebagaimana etnik Melayu di mana mereka
dimasukkan ke dalam Perkara 153.

Persetujuan yang dicapai di antara para pemimpin Malaya, Sabah, Sarawak dan
Singapura semasa sama-sama bersetuju untuk menubuhkan Persekutuan Malaysia.

Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara

Melayu dan bukan Melayu.
Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan Singapura
yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia
1963

Tidak semua perkara yang dituntut diterima dan dimaktubkan

dalam Perlembagaan.
20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan oleh
Sabah sebagai syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia.

69
Dokumen Penubuhan Malaysia

70
Tuntutan Perjanjian Malaysia 1963

Agama •Tidak memperakukan suatu agama sebagai agama rasmi negeri

Bahasa •Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi memohon supaya bahasa Inggeris boleh terus digunakan tanpa had masa

Perlembagaan •Perlembagaan seharusnya digubal dengan melibatkan negeri-negeri ini

Ketua Persekutuan •Ketua (Yang Dipertua) Sabah tidak layak dipilih sebagai Ketua Persekutuan

Nama Persekutuan •Malaysia dan bukan Melayu Raya

Imigresen •Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal keluar masuk ke Sabah harus dikawal oleh Sabah sendiri

Hak Menarik Diri •Hak untuk memisah dan menarik diri seharusnya tidak ada

Borneonisasi •Proses melantik orang tempatan dalam perkhidmatan awam negeri Sabah seharusnya diwujudkan

Pegawai British •Seharusnya diusahakan agar pegawai British sedia ada meneruskan perkhidmatan sehingga orang tempatan ambil alih

Kewarganegaraan •Berpandukan cadangan Suruhanjaya Cobbold

71
Tuntutan Perjanjian Malaysia 1963

Cukai Dan Kewangan •Sabah seharusnya mempunyai kuasa ke atas kewangan, tabung pembangunan dan cukai sendiri

Kedudukan Khas Bangsa Asli/Bumiputera Sabah •Pada prinsipnya bangsa asli Sabah menerima keistimewaan yang sama seperti kaum Melayu di Semenanjung dengan formula tersendiri

Kerajaan Negeri
•Ketua Menteri seharusnya dipilih oleh ahli-ahli tidak rasmi Majlis Perundangan
•Sabah perlu mempunyai sistem Kementerian yang bersesuaian

Jangka Masa Peralihan •Seharusnya diserahkan kepada kerajaan Sabah dalam tempoh 7 tahun tanpa pengaruh kerajaan persekutuan

Pelajaran •Sistem pelajaran sedia ada diteruskan dan diletakkan di bawah kawalan kerajaan negeri

Perlindungan Kepada Perlembagaan •Tidak ada sebarang pindaan boleh dibuat ke atas pelindungan khas ke atas Sabah tanpa keizinan kerajaan Sabah. Ia hak multak rakyat Sabah

Perwakilan Dalam Parlimen Persekutuan •Bukan sekadar bergantung pada jumlah penduduk, tetapi juga pada keluasan dan keupayaan

Nama Ketua Negeri •Yang di-Pertua Negeri Sabah

Nama Negeri •Sabah

Tanah, Hutan, Kerajaan Tempatan Dll •Peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan sedia ada tidak harus melibatkan Sabah

72
Piagam Madinah

PIAGAM MADINAH
• Perlembagaan bertulis pertama di dunia
• Sebagai panduan untuk membentuk sebuah negara Islam yang
berdaulat.
• PM bukan sahaja membentuk persaudaraan antara Ansar dan
Muhajirin tetapi juga perpaduan antara orang Islam dengan orang
bukan Islam terutamanya orang Yahudi.

Mengandungi 47 fasal yang merangkumi 2 bahagian:

• Bahagian Pertama
• 23 fasal menyentuh hubungan & tanggungjawab orang Islam
sesama Islam (Muhajirin & Ansar)
• Bahagian Kedua
• 24 fasal membabitkan kaum Yahudi dan tanggungjawab
mereka terhadap negara Islam Madinah

73
Kepentingan Piagam Madinah

Rasulullah SAW memperkenalkan PM bagi menyelesaikan persoalan semasa ketika itu lebih-lebih
untuk mentadbir negara yang mempunyai rakyat pelbagai etnik, agama, kepercayaan dan budaya

• Digubal setelah terbentuk negara Islam Madinah

• Model perpaduan masyarakat majmuk
• Pengisytiharan hak asasi manusia
• Menjelaskan persoalan negara Islam, perundangan, siasah, hak asasi, kebebasan, ekonomi dan yang berkaitan kehidupan masyarakat majmuk
• Merupakan kerangka pembentukan negara Islam pertama pada tahun 622M yang di dokong oleh warganegara Madinah yang terdiri golongan Quraisy(Muhajirin) dan golongan Yathrib(Ansar, Khazraj dan Yahudi) serta
golongan yang mengikut dan berjuang bersama-sama mereka

Kepentingan Piagam Madinah:

74
Kandungan Piagam Madinah

Pembentukan
Ummah
(Fasal 1)
Melindungi Hak Asasi
Negara Manusia (Fasal 2-
(Fasal 39-41) 10)

Kandungan
Pemimpin Negara
Piagam Madinah Persatuan Segenap
Warganegara
(Fasal42-44)
(Fasal 16-23)

Tugas Golongan
Warganegara Minoriti
(Fasal 36-38) (Fasal 24-35)

75
Intipati Piagam Madinah dalam Konteks Hubungan Etnik

Pentadbiran
•Al-Quran dan hadis merupakan sumber utama undang-undang negara
•Syura sekiranya berlaku sesuatu permasalahan

Kepimpinan •Nabi Muhammad s.a.w. adalah pemimpin masyarakat dan ketua negara

Masyarakat
•Masyarakat berbilang agama dan keturunan dianggap sebuah masyarakat yang mempunyai kewajipan dan tanggungjawab yang
sama terhadap negara Islam Madinah.
•Setiap anggota sahifah mestilah menjalinkan hubungan yang erat tanpa mengira agama dan keturunan.

Kebebasan Asasi
•Kaum Yahudi diberikan kebebasan mengamalkan ibadat mengikut agama mereka selama mereka mematuhi undang-undang Islam
dan peraturan yang diterima umum.
•Orang Islam dan bukan Islam dapat hidup secara aman damai dan bebas menjalankan aktiviti masing-masing.

Fungsi Sahifah •Fungsi sahifah ialah menegakkan keadilan dan membanteras kezaliman

Keselamatan
•Memberi jaminan keselamatan terhadap orang bukan Islam yang menganggotai dan
mematuhi peraturan sahifah.

76
Implikasi Pelaksanaan Piagam Madinah
Madinah sebagai sebuah negara
Islam dengan meletakkan al-
Quran sebagai sumber
perundangan

Menjamin keadilan Mengintegrasikan

masyarakat Madinah yang
sosial yang holistik dan
terdiri daripada pelbagai
komprehensif
etnik

Mewujudkan keamanan
Menjana pertumbuhan
dan suasana politik yang
ekonomi Madinah
stabil

77
Elemen Persamaan Piagam Madinah Dan Perlembagaan
Malaysia

Hak mendapat
Kebebasan Perlindungan Ketaatan Kepada
• Beragama • Perlindungan dari Pemimpin Jaminan Hak Asasi
• Bekerja dan pencerobohan luar • Rujukan kepada Kemanusiaan
mencari • Perlindungan dari al-Quran dan • Ketika lemah,
keuntungan kezaliman Hadith dewasa dan
• Menjawat dalaman sekiranya ketiadaan harta
• Perlindungan
jawatan dalam berlaku
terhadap darah
Kerajaan perbalahan
dan jasad

78
Kesimpulan
 Perlembagaan Persekutuan telah digubal dengan mengambil kira
kepentingan setiap etnik di Malaysia. Walaupun perkara yang termaktub
dalam perlembagaan seolah-olah memberi kelebihan kepada sesuatu
etnik, namun terdapat perimbangan bagi setiap perkara tersebut.
 Permuafakatan sosial yang dipersetujui sewaktu menggubal perlembagaan

adalah persetujuan yang telah diterima oleh semua etnik pada ketika itu.
 Pengingkaran kepada permuafakatan sosial akan menimbulkan perasaan

tidak puas hati dalam kalangan etnik.

 Perkara ini seperti mana yang pernah dinyatakan oleh Mesyuarat Majlis

Raja-Raja ke-215, iaitu Islam dan orang Melayu merupakan asas utama
pembentukan negara Malaysia.

79
Terima Kasih
Perlembagaan Persekutuan: Tiang Seri
Hubungan Etnik

Mahyuddin Khalid 80