CLASSROOM

OBSERVATION
VANESSA P. MANIQUEZ
GURO

FEBRUARY 13,2024
 ABYAN
SAGOT:

BAYAN
 ULTA
SAGOT:

TULA
 NGUGTOB
SAGOT:

BUGTONG
 NAPISAILAP
SAGOT:

PALAISIPAN
 NGLOUG
SAGOT:

GULONG
4 PIC 2 WORDS
KAALAMANG BAYAN
Alam mo ba?

Ang pagkakaroon ng diwang makata ay likas sa ating mga

ninuno. Ayon kay Alejandro Abadilla, “ bawat kibot ng kanilang
bibig ay may ibig sabihin at katuturan.Ito ang Ipinalagay na
pangunahing dahian kung bakit nabuo ang iba pang mga
akdang patula tulad ng tulang panudyo, tugmang de- gulong,
palaisipan, bugtong at iba pang kaalamang bayan.”
Kaalamang-bayan
Ito ay umiiral na kwento, panitikan, paniniwala,
ritwal, gawi, at tradisyon ng mga mamamayan sa
isang pamayanan o kalinangang nagpasalin salin sa
iba’t ibang lahi at pook dahil sa toy bukam bibig ng
taumbayan. Ilang halimbawa nito ay tulang/ awiting
panudyo, tugmang de gulong, bugtong at palaisipan.
MGA KAALAMANG BAYAN
1.TULANG/ AWITING PANUDYO- ito ay isang uri ng akdang patulana, kadalasan, ang layunin ay manlibak, manukso, o mang uyam. Ito ay kalimitang may himig nagbibiro kaya ito
ay kilala rin sa tawag na Pagbibirong Patula.
Halimbawa:
a. Ako ay isang lalaking matapang,
Huni ng tuko ay kinatatakutan

b. Pedro Penduko, matakaw sa tuyo;

Nang ayaw maligo ,kinuskos ng gugo

c. Si Maria kong Dende

Nagtinda sa gabi
Nang hindi mabili Umpo sa tabi
2. TUGMANG DE GULONG-
ito ay mga paalala o babalang kalimitang
makikita sa mga pampublikong
sasakyan.Sa pamamagitan nito, malayang
naipaparating ang mensaheng may
kinalaman sa pagbibiyahe o paglalakbay ng
mga pasahero. Maaring ito ay nasa anyong
salawikain, kasabihan, o maikling tula.
Halimbawa:
a. Ang di magbayad mula sa kaniyang
pinanggalingan ay di makabababa sa
paroroonan
b. Aanhin pa ang gasoline kung dyip ko ay sir
ana.
c. Ang di magbayad walang problema. Sa
karma palang bayad kana.
d. Ms. Na sexy, kung gusto mo’y
libre sa driver ka tumabi.
e. Ang sitsit ay sa as, ang katok ay
sa pinto, sambiting ang
“para” sa tabi tayo hihinto
f. Huwag kang mag dekwarto, ang
dyip ko’y di mo kwarto.
3. BUGTONG- ito ay isang pahulaan sa
pamamagitan ng paglalarawan.
Binibigkas ito nang patula at kalimitang
maiksi lamang. Noon, karaniwan itong
nilalaro sa lamay upang mag bigay aliw
sa mga namatayan ngunit ng lumaon ay
ginagigiliwan narin laruin kapag may
mga handaan o pista
Halimbawa:
a.Gumagapang pa ang ina, Umuupo na ang anak. (Sagot:
Kalabasa)
b.Maliit pa si Totoy, marunong ng lumangoy. (Sagot: Isda)
c.Nagtago si Pilo, Nakalitaw ang ulo. (Sagot:Pako)
d.Isang butil na palay, Sakop ang buong bahay. ( Sagot: Ilaw)
e.Itim ng binili ko, nagging pula ng ginamit ko. ( Sagot: Uling)
f. Sa buhatan ay, ay silbi, sa igiban ay walang sinabi. ( Sagot:
Basket)
4.PALAISIPAN- ay nasa
anyong tuluyan. Layunin nito
ang pukawin at pasilahin ang
kaisipan ng mga taong
nagkakatipon tipon sa isang
lugar.
Halimbawa:
1.Sa isang kulungan ay may limang baboy si Mang
Juan. Lumundag ang isa. Ilan ang natira? (Sagot:
Lima pa rin kasi lumundag lang naman ang baboy at
hindi umalis.)
2. Ano ang Nakita mo sa gitna ng dagat? (Sagot:
Letrang G)
3. May anim na ibon ang nakadapo sa isang maliit na sanga
ng puno. Tatlo ang maya, dalawa nag pitpit, at ang isa ay
uwak. Binato ni Mart ang sanga. Tinamaan at nalaglag ang
uwak. Ilang maya ang naiwan sa sanga? (Sagot: Tatlo)
4. Si Ann ay isa sa limang magkakapatid. Ang mga pangalan
nila, umpisa sa panganay ay Nana, Nene, Nini, Nonu at?
Ano ang pangalan ng bunso sa magkapatid? ( Sagot: Ann)
5. Kung ang gumagapang sa aso ay pulgas sa
damo ay ahas, sa ulo ng ato ay kuto. Ano naman
ang gumagapang sa kabayo? ( Sagot: Plantsa)
6. Ka ano mo ang biyanan nga asawa ng
kapatid mo? ( Sagot: Mother)
7. Ano ang meron sa jeep, tricycle, at bus na
wala sa Eroplano? ( Sagot: Side Mirror)
8. Merong 5 na magkapatid na kuba, 4 na lalake at 1 na
babae, ang 4 na lalaking kuba ay nag asawa rin nga 4
na babaeng kuba at ang mga nagging anak nila ay
nagging kuba rin. Ang isang babaeng kuba naman ay
nag asawa ng hindi kuba, at ang anak nila ay hindi
kuba. Tanong: Bakit hindi nagging kuba ang anak nila?
(Sagot: Kasi hindi kuba ang apelyido ng napangasawa
niya.
 Panuto: Alamin ang mga kasagutan sa bawat kung ito ba ay
palaisipan o bugtong sa bawat bilang.

1.Isang pinggan, abot bayan. _____________

2.Nang sumipot sa maliwanag, kulubot na ang balat. ________
3.Munting hayop na pangahas, aaligid sa ningas. ___________
4.Ako’y bumili ng tatlong prutas, ang pangalan ng tatlong
prrutas ay nagsisimula sa letrang O. Anong prutas ang binili
ko? ________
5. Ano ang nasa gitna ng dagat? _________
Tanong: “Paano ba makatutulong sa
iyo at sa kapwa mo Kabataan ang
pag-aaral ng tula at iba pang mga
akdang patula tulad ng tulang
panudyo, tugmang de gulong,
bugtong at palaisipan?”
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

_______1. Ang hindi magbayad

Mula sa kanyang pinanggalingan
Ay di makababa sa paroroonan
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

_______2. May dumi sa ulo.

Ikakasal sa Linggo,
Inalis, inalis,
Ikakasal sa Lunes.
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

_______3. Anong meron sa aso, na meron sa pusa,

Na wala sa ibon, ngunit meron sa manok.
Na dalawa sa buwaya at kabayo
Na tatlo sa palaka?
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______4 . Nang maglihi’y namatay,

Nang manganak ay
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______4 . Nang maglihi’y namatay,

Nang manganak ay
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______5.Sa pagtaas ng gasolina

Kaming mga dyarber
ay naghahabol
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______6. Bata, batuta

Nagsuot sa lungga
Hinabol ng
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______7. Ano ang mas mabigat isag

kilong pako o isang kilong bulak?
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______8. Aanhin pa ang gasolina

kung ang jeep ko ay sira na. .
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______9.Napakadumi, pero gusto mo

nga marami. .
Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting panudyo,
at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may katumbas na
puntos.

Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo

C. Palaisipan D. Bugtong

______10. Umupo si itim, sinulot ni

pula, Lumabas si puti, bubuga- buga.
Pangkatang
Gawain
Panuto: Sa loob ng limang minuto, isusulat nila sa “manila paper”
ang mga katangian ng bawat Kaalamang bayang nakatalaga sa
kanila, bawat katangian na maisusulat ay may katumbas na puntos
PAGKAKATHA NG SARILING AWITING PANUDYO.
Panuto: Kakatha ka ng sariling awiting panunudyo
tungkol sa kahit anong paksa na nasi mo.

RUBRIK SA PAGKATHA NG SARILING AWITING PANUNUDYO

2 3 4 5
1.Orihinal, maayos, malinis at angkop sa pagkakatha
2. May himig na nagbibiro, nag- uuyam o nangungutya at
nasa anyong patula
KABUOAN
MARAMING SALAMAT
SA PAKIKINIG!

LOVE, MA’AM VAN