Genel Kimya 2

İlkeler ve Modern Uygulamalar

Petrucci • Harwood • Herring

8. Baskı

Konu 19: Çözünürlük ve Kompleks-İyon

Dengeleri
Philip Dutton University of Windsor, Canada N9B 3P4 Prentice-Hall © 2002

 ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ δ π σ υ λ α β  γ ψ μ t τ ζ Ψ
Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo
 Noble Gases
The Periodic table

Main Group
Alkaline Earths
Halogens

Transition Metals

Main Group Lanthanides and Actinides

Konu 19: Çözünürlük ve Kompleks-İyon Dengeleri İÇİNDEKİLER 749

19-1 Çözünürlük Çarpımı Sabiti, Kçç 750

19-2 Çözünürlük ve Kçç Arasındaki İlişki 751

19-3 Çözünürlük Dengelerinde Ortak-İyon Etkisi 753

19-4 Kçç Kavramında Kısıtlamalar 755

19-5 Çökelme ve Tam Çökmenin Ölçütleri 757

19-6 Ayrımsal Çöktürme 759

19-7 Çözünürlük ve pH 761

19-8 Kompleks İyonları İçeren Dengeler 763

19-9 Nitel Katyon Analizi 768

Özel Konu Kabuklar,Dişler ve Fosiller 772

Konu 19 Sorular
 19-1 Çözünürlük Çarpımı Sabiti, Kçç 750
• Kçç = Çözünürlük Çarpımı Sabiti, katı ve az çözünen maddelerin
doymuş çözeltilerdeki iyonlar arasındaki dengeyi gösteren
sabittir.
CaSO4(k) ⇄ Ca2+(aq) + SO42-(aq) ➨ Kçç=[Ca2+][SO42-]=9,1x 10-6 (SŞ) ➨pKç=5,041
 19-2 Kçç , pKçç, s = Molar Çözünürlük, %ç , ppm-ç 751

AmBn(k) ⇄mAn+(aq)+ nBm-(aq) ➪ KççAmBn=[An+]m.[Bm-]n =(ms)m.(ns)n ➪ pKçç= - logKçç

Molar Çözünürlük = s = Az çözünen bileşiğin Doymuş sulu çözeltisindeki molaritesidir .
Yüzde ÇÖZÜNÜRLÜK = %ç (g BaSO4 /100 mL aq)
ppm-ÇÖZÜNÜRLÜK = ppm-ç ( mg BaSO4/L aq)
ÖRNEK:pKç=9,96 olan BaSO4 (233 g/mol)’ın s=?, %ç=?, ppm-ç=?
ÇÖZÜM : pKç=9,96 ➪Kçç BaSO4 =1,1x10-10=[Ba2+].[SO42-]=s2 ➪ s=√1,1x10-10 =1,05.10-5mol.BaSO4/L
➪ %ç=1,05.10-5mol.BaSO /L aq*233 g/mol*0,1=2,45.10 -4 = ➪ ppm-ç =2,45 mg/L aq
4

ÖRNEK 19-2:pKç=5,041 olan CaSO4’ın %ç=? ÇÖZÜM:pKç=5,041 ➨Kçç= 9,1x 10-6= [Ca2+][SO42-]= s2
s =√9,1x 10-6 =3.10-3mol/L ➪%ç= 3.10-3mol/L*136g/mol*0,1= 0,041g/100mL ➪ 0,41 g/L ➪ ppm-ç=410
ÖRNEK 19-2A-AgCNO (150)’ın ppm çözünürlüğü 70 dir pKçç=?
ÇÖZÜM s=70 g/L:(1000 g/Lx150 g/mol )=4,67.10-4 ➪ Kçç=s2=(4,67.10-4)2=2,18.10-7➪ pKçç=6,66

ÖRNEK 19-2B-Li3PO4 (116 g/mol)’ın çözünürlüğü 340 ppm.dir pKçç=?

ÇÖZÜM s=340mg/L/(1000 g/Lx116g/mol )=2,93.10-3➪ Kçç=27s4=27(2,93.10-3)4=1,99.10-9➪ pKçç=8,7

ÖRNEK 19-3A -Fe(OH)3 (107 g/mol)’ın pKçç=37,4 dür, ppm çözünürlüğü nedir?
ÇÖZÜM pKçç=37,4 ➪ Kçç=27s4= 4.10-38 ➪Suda s=1,96.10-10mol/Lx107g/mol x (1000 g/L )=2,1.10-5 ppm
 19-2 Kçç , pKçç, s = Molar Çözünürlük, %ç , ppm-ç 751
• ÖRNEK : pKçç = 11,62 olan Ag2CrO4 (332 g/n) ‘ın s=? %ç=? ppm-ç=?
• ÇÖZÜM : Ag2CrO4 ⇄ 2Ag+ + CrO4= ➪ Kçç Ag2CrO4 = [Ag+]2[CrO4=] = (2s)2.s =
4s3 ➪ Kçç = 10-11,62 = 2,4.10-12 ➪ s= ∛Kçç:4 = ∛2,4.10-12 : 4 = 8,43.10-5 M ➪
%ç = 8,43.10-5 mol/L*332 g/mol * 0,1= 0,0028 g/100mL ➪ = 0,028 g/L ➪ ppm-ç=28 mg/L

• ÖRNEK : pKçç = 32,89 olan Al(OH)3( 78 g/n)’in s=? %ç=? ppm-ç=?

• ÇÖZÜM : Al(OH)3 ⇄ Al3+ + 3OH- ➪ Kçç Al(OH)3 = [Al3+][OH-] = (3s)3.s = 27s4
➪ Kçç = 10-32,89 = 1,3.10-33 ➪ s= ∜Kçç:27 = ∜1,3.10-33 : 27 = 2,63.10-9M ➪
%ç = 2,63.10-9mol/L*78 g/mol * 0,1= 2,1.10-8 g/100mL ➪ 2,1.10-7 g/L ➪ ppm-ç= 2,1.10-4 mg/L

• ÖRNEK : pKçç = 97 olan Bi2S3( 514 g/n)’in s=? %ç=?

• ÇÖZÜM : Bi2S3 ⇄ 2 Bi3+ + 3S= ➪ Kçç Bi2S3 = [Bi3+]2.[S=]3 = (2s)2.
(3s)3 = 108s5 ➪ Kçç = 10- 97 ➪ s= (Kçç:108)1/5 = 1,56.10-20M ➪
%ç =1,56.10-20mol/L*514 g/mol * 0,1= 8,02.10-19 g/100mL
 19-3 Çözünürlük Dengelerinde
Ortak-İyon Etkisi 753
PbI2(k) ⇄ Pb2+(aq) + 2I-(aq) Dengesinde ortama I-(aq) eklenirse Le Chatelier’e
göre denge geri ⇦ döner çözünürlük azalır.Buna Ortak İyon etkisi denir.
ÖRNEK 19-4- PbI2(k) ’ın pKçç=8,15’dir. Suda ve 0,1 M KI(aq)’daki Molar çözünürlüğü nedir?
ÇÖZÜM Kçç=4s3=7,1.10-9 ➪ Suda s=1,21.10-3M ➪ 0,1 M KI(aq) de s’.(0,1+2s’)2=7,1.10-9
➪ s’≈7,1.10-7 M
ÖRNEK 19-4A- PbI2(k) ’ın Kçç=7,1.10-9dir. Suda ve 0,1 M Pb2+(aq)’daki x=Molar
çözünürlüğü nedir?
ÇÖZÜM Kçç=4x3=7,1.10-9 ➪ Suda s=1,21.10-3M ➪ 0,1 M Pb2+(aq) de (0,1+s’).
(2s’)2=7,1.10-9 ➪ s’≈1,3.10-4 M

ÖRNEK 19-3A/4B-Fe(OH)3’ın Kçç=4.10-38 pH=8,2 olan aq’de s=molar

çözünürlük=? ÇÖZÜM pOH=14-8,2=5,8 Kçç=s.(1,58.10-6)3=4.10-38 ➪ s =1.10-20
M bulunur.
 19-4 Kçç Kavramında Kısıtlamalar 755
• Kçç genellikle az çözünen bileşikler için kullanılır.
Çok çözünenler bileşikler için iyon etkinlikleri (aktivite) önemlidir.

• a = aktif konsantrasyon (Etkinlik = etkin derişim),

ölçülen derişimlerden daha küçük olur.

• Tuz Etkisi (veya Yabancı-Farklı İyon Etkisi)

Çözeltinin toplam iyon derişimi arttıkça, iyonlar arası çekim
önemlidir.
Az çözünen bir bileşiğin çözünürlüğü, fazla yabancı-iyon
içeren çözücülerde artar.
 Ag2CrO4 ‘ün Çözünürlüğü Üzerine Ortak-İyon
Etkisi ve Tuz-Etkisinin Karışlatırılması 756

Grafikte görüldüğü gibi Ag2CrO4(k)’ın çözünürlüğü K2Cr04(aq) çözeltisi etkisinde ≈35 kat azalırken,KNO3(aq) gibi tamamen

yabancı bir bileşiğin etkisinde %25 kadar artmaktadır.

 Çözünenin İyonlara Tam Ayrışamaması ve
İyon Çiftleri oluşması
• Çözeltideki tüm iyonların ayrıştığı, oluşan iyonların birbirinden bağımsız
hareketi geçerli değildir. Bu iyonlarda yüklerine ve aralarındaki elektrostatik
çekimin gücüne göre İYON ÇİFTLERİ oluşturabilirler. Buda çözeltideki
iyon derişimini azaltır fakat Kçç eşitliğinin sağlanması için ise çözünürlüğün
arttığı gözlenir. Yani, Çözünen iyonların bir kısmı çözelti de İYON ÇİFTİ
• olan molekül haline geçer. Karşılıklı elektrostatik çekim arttıkça
• artan iyon çifti oluşumu nedeniyle çözünürlüğün arttığı gözlenir.

çözünürlükten hesaplanırsa Kçç (CaSO4) = 2,3x10-4 bulunur.

Çizelge 19.1’de: Kçç (CaSO4) = 9,1x10-6 dır ve bu değer iyon çifti
oluşumu göz önüne alınmadan bulunmuştur. Arada 25 kat fark
vardır. oluşan iyon çiftleri çözünürlüğü 10-100 kat kadar
artırabilmektedir.
• Etkinliklerde iyon çifti oluşumu göz önüne alınır ve kullanılır.
• Çözeltide farklı dengeler de olabilir. Örneğin Ksu Dengeyi
etkiliyorlarsa onun da hesaba katılması gerekir.
 19-5 Çökelme ve Tam Çökmenin Şartları 757
+ - + - -17
AgI(s) ⇄ Ag (aq) + I (aq) Kçç = [Ag ][Cl ] = 8.5 x 10 SORU AgNO3(aq) ve KI(aq)

+ -
karıştırılarak 0.010 M Ag ve 0.015 M I içeren bir karışım oluşturulmuştur. Bu oluşan karışım çözelti doymamış, doymuş, veya aşırı

doymuş mudur ? sorusunun cevabı için Qçç=İYON ÇARPIMI bulunur.

+ - -4
Qçç=İYON ÇARPIMI = [Ag ][Cl ] = (0.010)(0.015) = 1.5 x 10 > Kçç dir.

Qçç > Kçç ise çökelme var sistemde doymuş çözelti ve katı madde 2 fazlı karışımdır

Qçç = Kçç ise çözelti tam doymuş çözelti olup ve denge halidir ve 1 fazlıdır.

Qçç < Kçç ise çökelme yoktur. Sistem doymamış çözeltidir ve tek fazlıdır.
Örnek 19-5
Az Çözünen Bir Bileşiğin Çökme Şartı

Üç damla 0,20 M KI, 100.0 mL 0.010 M Pb(NO3)2’ye ekleniyor.

Kurşun iyodür çökeleği oluşur mu? (1 damla = 0.05 mL)

2+ - -9
PbI2(s) ⇄ Pb (aq) + 2 I (aq) Kçç= 7,1x10

I- iyonun miktarını hesaplayalım: -

0.05 mL 1L 0.20 mol KI 1 mol I
-5 -
nI- = 3 damla = 3x10 mol/0,1L I
1 damla 1000 mL 1L 1 mol KI
-5 -
- 3x10 mol I -4 -
I- yeni derişimini [I ] = = 3x10 M I
0.1000 L

2+ -2 -4 2 -10 -9
Çökme Şartı Q = [Pb ][I ] = (0,010)(3x10 ) = 9x10 < Kçç = 7.1 x 10

olduğu için henüz çökme yoktur.

 19-6 Çözünürlük ve pH 761
ÖRNEK 19-6 - Deniz suyundan Mg eldesi için deniz suyu sönmüş kireç ile doyurulur.Deniz
2+
suyunda [Mg ]≈0,06 dir. Deniz suyu sönmüş kireç ile doyurulunca pH≈11,3 olmaktadır. Bu
2+ -
durumda Mg çökmesi tam mıdır? pH=11,3 ➪ pOH=2,7 ➪ [OH ]
-2,7 -3
=10 =2.10
2+ - -11
Mg(OH)2 (k) ⇄ Mg (aq) + 2 OH (aq) Kçç=1,8x10
2+ -2
CEVAP) Q= İYON ÇARPIMI=[Mg ][OH ] =

-3 2 -7
Q=(0,06).(2,10 ) =2,4.10 > Kçç Çökme var.

2+ -3 2
Q=Kçç olduğunda çökme durur. Bu anda ➪ Kçç=[Mg ] (2,10 ) =
-11 2+ -6 -6
1,8 10 ortamda çökmeden kalan➪[Mg ] =4,5.10 M olup %= 100 (4,5.10 /0,06) =% 0,0075 <
x x

%0,1 bu halde çökmenin tam olduğu kabul edilir.

 Çözünürlük ve pH Örnek sorular
ÖRNEK 19-6A Deniz suyunda [Ca2+]≈0,01 dir. pH≈12,6 olan
ortamda Ca2+ çökmesi tam mıdır? pH=12,6 ➪
pOH=1,4 ➪ [OH -] =10-1,4 = 0,04 Kçç = 5,5x10-6
ÇÖZÜM) Kçç=[Ca2+][OH-]= [Ca2+].(0,04)2 =5,5.10-6 ➪
[Ca2+]=3,4.10-3 % çöken 34 olup çökme tam değildir.
ÖRNEK 19-8- 0,01M MgCl2 ve 0,1M NH3 içeren çözeltide
çökme olur mu? KNH3=1,8.10-5
➪ Q= İYON ÇARPIMI=[Mg 2+
][OH-]= (0,01).(1,3.10-3)2=1,7.10-8>1,8.10-
11
=Kçç ÇÖKME OLUR.

ÖRNEK 19-9- 0,01M MgCl2 ve 0,1M NH3 içeren çözeltide

çökme olmaması için [NH4+]=? Çz. Kçç=[Mg2+][OH-]2= (0,01).
[OH-]2=1,8.10-11➪[OH-]=4,2.10-5 ➪ KNH3=1,8.10-5=[NH4+].4,2.10-5:0,1

➪ [NH4+]=/>0,043 M olduğu zaman Mg2+ çökmesi önlenmiş olur.

 19-6 Ayrımsal Çöktürme 759
Bir çözeltide iki veya daha çok iyonun aynı
çöktürücü iyonla çökelek verebildiği
durumlarda kullanılan bir tekniktir.
Çözeltilerde gözle görülebilen farklılıklar
elde etmek gereklidir.
ÖRNEK 19-7 0,01 M CrO4= ve 0,01 M Br- içeren çözeltiye AgNO3(aq) damla damla
katıldığında önce ne çöker 2. Madde ne zaman çökmeye başlar. 2. Madde çökmeye
başladığında 1. maddenin çökmeyen %=? Bu tam bir çöktürme midir?
Kçç Ag CrO =1,1.10-12 Kçç AgBr=
2 4 5.10-13
ÇÖZÜM : Ag2CrO4 çökmesi için [Ag+]2.(0,01) =1,1.10-12 ➪ [Ag+]=1.10-5
AgBr çökmesi için [Ag+].(0,01) =5.10-13 ➪ [Ag+]=5.10-11
çökmesi için daha az reaktif gereken önce çöker
1.çöken AgBr olup 2. Ag2CrO4 çökmesi başladığında Kçç AgBr=5.10-13=(1.10-5). [Br-]
➪ [Br-] =5.10-8 bu miktar çözeltide kalan çökmeyen madde derişimidir. Ohalde
1. maddenin çökmeyen %= 100*(5.10-8/0,01) = 5.10-4 < % 0,1 olup bu çökmenin
tam olduğunu gösterir.
 19-6 Ayrımsal Çöktürme 759
• ÖRNEK : 0,1 M Zn2+ ve 0,1 M Fe2+ karışımı çözeltiden H2S gazı
geçirilirse a) Önce hangi madde çöker ? b) 2.çöken madde ne
zaman çöker? c) Çökme tam mıdır? pKççFeS=19, pKççZnS=23,4
• ÇÖZÜM)FeS çökmesi için KççFeS=10-19= (0,1)[S=] ➪[S=]=10-18
• ZnS çökmesi için KççZnS=10-23,4=3,98.10-24= (0,1)[S=]
➪[S=]=3,98.10-23
a) Daha az reaktif gerektiren ZnS önce çöker.
b) 2. madde FeS çökmesi için [S=]=10-18 olması gerektiğinden
KççZnS=3,98.10-24=[Zn2+].(10-18) ➪[Zn2+]=3,98.10-6 kaldığında
FeS çökmesi başlar.
c)Çökmeyen Zn2+ % =100* 3,98.10-6 / 0,1 = 3,98.10-3 < % 0,1 olup
çökme tamdır.
veya Çöken Zn2+ % =100*0,1-3,98.10-6 / 0,1 = 99,996 olup
çökme tamdır.
 AYRIMSAL ÇÖKTÜRME
SORU: 0,2M KCl ve 0,2 M K2CrO4 eşit hacımda
karıştırıp karışıma AgNO3(aq) damla damla ilave edilirse
önce ne çöker? 2. Madde ne zaman çöker? Çökme tam mıdır?
pKççAgCl=10 , pKççAg2CrO4=11,62
CEVAP: Önce AgCl çöker. Ag2CrO4 çökmesi [Ag+]= 4,9.10-6 M
veya [Cl-]=2,04.10-5 M olunca başlar.Çökme tamdır.
SORU: 0,1M BaCl2 ve 0,1 M SrCl2 karışıma NaSO4(aq)
damla damla ilave edilirse önce ne çöker? 2. Madde ne zaman
çöker? Çökme tam mıdır? pKççBaSO4=10 , pKççSrSO4=6,6
CEVAP: Önce BaSO4 çöker. SrSO4 çökmesi [Ba2+]= 3,9.10-5
olunca başlar.Çökme tamdır.
 19-8 Kompleks İyonlar İçeren Dengeler

+ -
AgCl(s) + 2 NH3(aq) → [Ag(NH3)2] (aq) + Cl (aq)
Koordinasyon Bileşikleri. Kompleks iyonları içeren maddeler.

Kompleks iyonlar.Çok atomlu anyon ve katyonlar:Merkezi metal iyonu. Ligand

+ +
Ag (aq) + 2 NH3(aq) → [Ag(NH3)2] (aq)

+
[Ag(NH3)2]
7
Kol = + 2 = 1.6 x 10
[Ag ] [NH3]
Table 19.2 Formation Constants for Some
Complex Ions
 ÖRNEK 19-11
Kompleks İyonları Oluşturan Bir Çözeltiden Çökelek Oluşması.

0.10 mol AgNO3, 1.00 L 1.00 M NH3 içinde çözünüyor. Bu çözeltiye 0.010 mol NaCl eklenirse, AgCl(s) çöker mi?
+ +
Kol değerinin çok büyük olduğunu varsayarsak: Ag (aq) + 2 NH3(aq) → [Ag(NH3)2] (aq)

İlk Derişim 0.10 M 1.00 M 0M

Değişme -0.10 M -0.20 M +0.10 M

Denge Hali. (≈0) M 0.80 M 0.10 M

+
[Ag ] çok küçüktür ama sıfır değildir, Kol değeri [Ag+]’yi hesaplamada kullanılır:

İlk Durum 0M 0.80 M 0.10 M

Değişmeler +x M +2x M -x M

Denge Hali xM 0.80 + 2x M 0.10 - x M

+
[Ag(NH3)2] 0.10-x 0.10 7
Kol = = 2 ≈+ -9 = 1.6 10
+ 2
x(0.80 + 2x)
x = [Ag ] = 9.8 102 M
[Ag ] [NH3] x(0.80)

-10
Kçç = 1.8 x 10 Qçç < Kçç

AgCl çökelmeyecektir.
 Noble Gases
The Periodic table

Main Group
Alkaline Earths
Halogens

Transition Metals

Main Group Lanthanides and Actinides

 NİTEL=KALİTATİF
Katyon Analizi

Karışımda bulunan katyonların türlerinin

belirlenmesinde kullanılan analizdir. Katyonlar

çökmelerine göre başlıca 5 gruba ayrılır

• -
1.grup : Cl grubu,

• 2.grup : H2S grubu,

• 3.grup : (NH4)2S grubu,

• =
4.grup : CO3 grubu,

• 5. grup : Çözünen grup.

22
 ALEV RENKLENMESİ

a) Hidrojen lambası b) Helyum Lambası c-d-e Alkali metal Tuzlarının Bunzen beki alevinin renklenmesi c) Lityum / Stronsyum (Karmen

Kırmızısı) d) Sodyum (parlak sarı) e)Potasyum (Menekşe) [Bakır (Mavi-

Yeşil), Baryum (Fıstık Yeşili), Kalsiyum (Kiremit Kırmızısı)]

1.grup - Klorür Grubu Ayrılması
Numuneye % 20 HCl(aq) çözeltisi ilavesinde 1.grup katyonları PbCl2, AgCl, ve Hg2Cl2 beyaz çökelek

oluşturur.Ayrılan çökelek sıcak suyla muamele edilirse bir miktar PbCl2 çözünerek çözeltiye
2+ - 2-
geçer. Çözünen Pb (aq) I (aq) veya, CrO4 (aq) eklenerek sarı kristalize çökme olup olmadığı

test edilir.
2+ 2- 2+ -
Pb (aq) + CrO4 (aq) → PbCrO4(k) Pb (aq) + I (aq) → PbI2(k)

Geri kalan çökelek, amonyak ile test edilir.

+ -
AgCl(k) + 2 NH3(aq) → [Ag(NH3)2] (aq) + Cl (aq) çözeltiye geçer

+ -
Hg2Cl2(k) + 2 NH3 → Hg(s) + HgNH2Cl(s) + NH4 (aq) + Cl (aq)

üstte kalan çökelek sıvı Hg ayrılması dolayısıyla siyahlaşır.

+
Alt geçen [Ag(NH3)2] (aq) ne HNO3 damlatılırsa AgCl beyaz çökeleği yeniden oluşacaktır.

[Ag(NH3)2]Cl (aq) + HNO3  AgCl(k) + NH4NO3(aq)

 PbS Çözünürlük Denge Eşitliği
2+ - -
PbS(s) + H2O(l)  Pb (aq) + HS (aq) + OH (aq)

-28
Ksp = 3 x 10

+ - -7
H3O (aq) + HS (aq)  H2S(aq) + H2O(aq) 1/Ka1 = 1.0/1.0 x 10

+ - -14
H3O (aq) + OH (aq)  H2O(l) + H2O(l) 1/Kw = 1.0/1.0 x 10

2+
PbS(s) + 2 H3O(l)  Pb (aq) + H2S(aq) + 2 H2O(l)

-28
Kçç 3x10 -7
Kçça = = -7 -14 = 3 x10
Ka1 x Ksu 1.0x10 x 1.0x10
 Metal Sülfürlerin Çözünmesi

• Metal sülfürleri çözmek için bazı yöntemler

bulunur.
– Bir Asitle reaksiyona sokmak.
• FeS güçlü asidik çözeltilerde çözünürler ancak PbS
ve HgS gibileri Kçç değerli düşük olduğundan
çözünmezler.
– Bir Yükseltgen ile tepkimeye sokmak.
3 CuS(aq) + 8 H+(aq) + 2 NO3-(aq) →
3 Cu2+(aq) + 3 S(s) + 2 NO(g) + 4 H2O(l)
 Bakır(II) Üzerine Bir Test

2+ 2+
[Cu(H2O)4] (aq) + 4 NH3(aq) → [Cu(NH3)4] (aq) + 4 H2O(l)
 Özel Konu: Deniz Kabukları, Dişler ve Fosiller

Kalsit
2+ -
Ca (aq) + 2 HCO3 (aq) →

CaCO3(s) + H2O(l) + CO2(g)

Hidroksiapatit Florapatit

Ca5(PO4)3OH(s) Ca5(PO4)3F(s)

+ 2+ 2-
Ca5(PO4)3OH(s) + 4 H3O (aq) → 5 Ca (s) + 5 H2O(l) + 3 HPO4 (aq)
Öncelikle konu içinde verilmiş olan 1 adedi çözülmüş 2 adedi
çözülecek örnek sorular üzerinde titizlikle durulması tavsiye
edilir. Sınav soruları genellikle onlardan seçilecektir.
• Konunun daha iyi anlaşılması açısından konunun sonunda yer
alan aşağıdaki sorulara da bakılırsa iyi olur.

• 9-12-14-17-19-31-35-39-41-
45-49-51-57-61-65-69 -71-
73-75- 83-105-106