Antyk - Epoka

Homer – Iliada, Odyseja

Sofokles – Antygona
Mateusz Wasążnik 5hSP
Antyk

Informacje o epoce Przykładowi twórcy

• Ramy czasowe: • Homer
IX w. p. n. e. – V w. (476 rok)
• “Iliada”
• Antyk to epoka ładu, harmoni i proporcji.
• “Odyseja”
• Rodzaje utworów
• Epos
• Sofokles
• Pieśń • “Antygona”
• Liryka inwokacyjna
•
• Horacy
Mit
• Pieśni
Homer – Iliada

•Gatunek: Epos – Utwór epicki

przedstawiający losy legendarnych
bohaterów oraz związki między
bogami a ludźmi.
•Miejsce akcji: Troja oraz jej
okolice
•Czas akcji: ostatnie 49 dni wojny
trojańskiej (Streszczony jest cały
przebieg wojny)
 ●
Achilles – Jest Herosem, którego ciało
było odporne na rany poza piętą.
●
Parys – Książę trojański, uprowadził
Helenę (żonę króla Sparty)
Hektor – Książę trojański,
Bohaterowie
●

najdzielniejszy wojownik Trojan. Ginie

z ręki Achillesa.
●
Agamemnon – władca Myken I Argos,
wódz połączonych sił greckich
●
Bogowie Olimpijscy
Bogowie Olimpijscy w Iliadzie

Strona Greków Strona Trojan

• Hera • Apollo
• Atena • Afrodyta
• Hermes • Artemida
• Posejdon • Ares
• Hefajstos
Zeus - Stara się być bezstronny (na prośbę matki Achillesa (Tetydy) staje po
stronie Troi, lecz ostatecznie pozwala na zwycięstwo Greków, gdyż tak jest
sprawiedliwie)
Streszczenie treści utworu

Utwór przedstawia wątek wojny trojańskiej, zaczęła się ona porwaniem Heleny
przez trojańskiego księcia Parysa, tematem utworu jest gniew Achillesa. Podczas
bitwy pomiędzy grekami a trojanami ginie przyjaciel Achillesa, Patroklos. Achilles
kierowany chęcią zemsty pragnie pomścić przyjaciela, zabijając Hektora. Matka
Achillesa zleciła Hefajstosowi (bogu ognia) wykonanie nowej zbroi i tarczy dla
syna. Achilles zabija Hektora włócznią, a za namową innych bogów postanawia
oddać ciało wroga ojcu Hektora. Utwór kończy się pogrzebem Hektora. Dzieło
ukazuje takie wątki jak ideał wojownika oraz ingerencję bogów w losy ludzkie.
Charakterystyka Achillesa i Hektora

Achilles Hektor
• Zacięty • Odważny
• Spragniony zemsty • Chce umrzeć z honorem
• Lekceważy przeciwnika • Nie lekceważy przeciwnika
• Walczy z powodów osobistych • Walczy z przyczyn
(pomsta przyjaciela, Patroklos) patriotycznych
Homer – Odyseja

Gatunek: Epos (utwór epicki)

Miejsce akcji: Kraje historyczne I
mityczne, między innymi: Itaka,
Troja, wyspa Cyklopów, Olimp
Czas akcji: Ostatnie 40 dni 10-letniej
tułaczki Odyseusza do Itaki.
Motyw wędrowca (homo viator)

To motyw człowieka jako podróżnika, który przemieszcza się podczas

swojego życia.

W utworze ten topos ukazuje się w formie podróży Odyseusza, która

zaczęła się po skończonej wojnie trojańskiej I trwała 10 lat. Podróżował
on do swojego rodzinnego kraju, Itaki.
 Podróż jako czas poznawania samego siebie lub
szukanie czegoś. Podróż może zmieniać
człowieka, edukować go i pozwolić na
odnalezienie poszukiwanego miejsca/rzeczy.

Motyw podróży I jego funkcja w innych tekstach

Motyw podróży kultury
• Mały Książę – Poszukiwanie sensu życia
• Władca Pierścieni – Walka ze złem,
uratowanie świata
• Latarnik – Poszukiwanie spokoju I celu życia
• Incepcja – Podróż jako manipulacja
Treść utworu

Odyseja przedstawia ostatnie dni 10-letniej

podróży Odyseusza do Itaki z zakończonej
wojny trojańskiej. Podczas jego podróży,
doświadcza on pełno ciekawych I
niesamowitych przygód. We fragmencie,
który ukazany był w podręczniku, Odyseusz
trafia na wyspę Cyklopów, gdzie podstępem
wymyka się Polifemowi, pozbawiając go
oka. Na skutek czego błąka się po morzach I
oceanach, gdyż został przeklęty przez
Posejdona za kradzież oka.
Cechy Cyklopa I Odyseusza

Cyklop Odyseusz
• Niewierny Bogom • Pewny siebie
• Agresywny • Sprytny, Inteligenty
• Niemądry • Podstępny
• Okrutny (pożerał swoich gości) • Ciekawy świata
• Pyszny I dumny • Dumny, zadufany
• Mściwy
 Sofokles
Antygona
Gatunek: Tragedia grecka
Czas I miejsce akcji: podlega
zasadzie trzech jedności, czyli akcja
dzieje się jednego dnia, dotyczy
jednego wątku oraz odbywa się w
jednym miejscu.
Akcja dzieje się przed pałacem
królewskim w Tebach.
Wybór tragiczny
Bohater musi podjąć wybór
pomiędzy dwoma
równorzędnymi racjami, każdy
wybór niesie za sobą tragiczne
skutki.
Konflikt tragiczny
Konflikt dwóch postaw, który
zawsze kończy się tragicznie.
Każda z postaw jest sobie
równorzędna.

Wybór I konflikt tragiczny

Konflikt Tragiczny w Antygonie

Konflikt tragiczny ukazuje się jako:

• Prawo boskie I prawo ludzkie – Antygona uznaje wyższość praw
boskich, a Kreon stoi za prawami ludzkimi. Kreon uważa, że brat
Antygony nie zasługuje na pochówek, gdyż jest uznany za zdrajcę.
• Serce I rozum – Antygona słucha się głosu serca, a Kreon głosu
rozumu, logiki I sprawiedliwości.
Fatum

Fatum – To przeznaczenie bohatera, którego nie może zmienić,

zazwyczaj jest ustanowione przez siły nadprzyrodzone lub Bogów,
którzy w przypadku Antygony postanowili, że kolejne pokolenia
dynastii Kreona oraz jego bliscy będą cierpieć za jego zbrodnie
(zamurowanie Antygony).
 • Antygona – córka Edypa I Jokasty,
zbuntowana, broni swoich wartości, jest
odważna.
• Kreon – władca Teb, wuj Antygony.
Racjonalista, kieruje się rozumem, myśli o

Bohaterowie interesie państwa.

• Ismena – siostra Antygony, jest przeciwna
Antygony pomysłowi o złamaniu prawa I pochowaniu
brata.
• Hajmon – syn Kreona I Eurydyki, ukochany
Antygony.
• Eurydyka – żona Kreona, nie popiera jego
poglądów I decyzji.
Treść utworu (długa)

Główna bohaterka, Antygona jest synem Edypa, który poślubił nieświadomie

własną matkę. Gdy Edyp dowiedział się, jaka jest prawda jego związku, oddał
władzę swoim synom, którzy w sporze oboje zginęli. Tron przejął wuj synów,
Kreon, który uznał jednego z synów za zdrajcę i zakazał jego pochowania.
Antygona, łamiąc zakaz władcy, pochowała brata za co została ukarana
poprzez zamurowanie jej żywcem. Niewidomy wróżbita informuje Kreona, że
jak nie cofnie kary Antygony, to na jego rodzinie spocznie Fatum. Antygona
powiesiła się i nie udało się jej uratowanie, po jej samobójstwie w jej ślady
idzie Hajmon, który był mężem Antygony. Matka Hajmona na wieść o śmierci
syna również odbiera sobie życie. Kreon żałuje, że nie mógł zmienić decyzji.
Treść utworu (krótka)

Konflikt Antygony z wujem Kreonem. Antygona kieruje się sercem i

nakazami bogów, a Kreon rozumiem i sprawiedliwością ludzką. W
sporze nie ma miejsca na kompromis, każdy wybór niesie za sobą
nieszczęście. Kreon przez swoje decyzje sprowadza na bliskich Fatum.