System Bezpieczeństwa Narodowego

Rzeczypospolitej Polskiej
 Założenia polityki
bezpieczeństwa
narodowego Polski
• Obecnie polska jest suwerennym państwem, prowadzącym politykę
wewnętrzną jak I zagraniczną zgodnie ze swoją racją stanu. Uczestniczy w
działaniach Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) i unii Europejskiej (EU).
• W dzisiejszych czasach niebezpieczeństwo czeka na nas z każdej strony I nie
są to tylko konflikty zbrojne ale też klęski żywiołowe takie jak np. Powodzie
tornada huragany trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów większość z tych klęsk
żywiołowych jest bardzo rzadka w Polsce. Kolejnym zagrożeniem dla człowieka
jest on sam a dokładniej nasze działania np. Uwolnienie toksycznych środków
przemysłowych, używanych w zakładach do produkcji dóbr różnego rodzaju.
Poważnym zagrożeniem są także ataki terrorystyczne, ponieważ trudno im
zapobiec I nie wiadomo kiedy ani gdzie wystąpią.
Zadania i struktura Systemu
Bezpieczeństwa Narodowego
Polski
Polska buduje swój system bezpieczeństwa stosownie do zagrożeń,
położenia geostrategicznego, przyjętych zobowiązań sojuszniczych
oraz potencjału gospodarczego, demograficznego I intelektualnego.
System bezpieczeństwa narodowego musi być przygotowany do
działania w stanie:
• Pokoju
• Kryzysu,
• Konfliktu zbrojnego
Podsystem Kierowania Bezpieczeństwem
Narodowym
•Kierowanie bezpieczeństwem narodowym jest jedną z
najważniejszych funkcji państwa. Ma ona na celu
zapewnienie bytu i rozwoju w zmiennych
uwarunkowaniach środowiska bezpieczeństwa kraju.
Jedne z ważniejszych roli kierowania bezpieczeństwem
narodowym przypada parlamentowi, prezydentowi i
Radzie Ministrów (rządowi). Ważnym elementem
kierowania bezpieczeństwem narodowym jest
zarządzanie kryzysowe.
Elementy składające się na
kierowanie Bezpieczeństwem Narodowym
• Kierowanie obroną państwa (przypada to
Prezydentowi RP wraz z Radą Ministrów)
• Sprawowanie ogólnego kierownictwa w zakresie
obronności (przypada Radzie Ministrów)
• Zarządzanie kryzysowe (przypada Radzie
Ministrów, wojewodom, starostom, wójtom,
burmistrzom oraz prezydentom miast)
Najważniejsze urzędy w kierowaniu
Bezpieczeństwem Narodowym
• Prezydent RP - stoi on na straży suwerenności i
bezpieczeństwa państwa, a także nienaruszalności i
niepodzielności jego terytorium. Jest zwierzchnikiem sił
zbrojnych. Wykonuje swoje zadania za pomocą Biura
Bezpieczeństwa Narodowego.
• Rada Ministrów - prowadzi ona politykę zewnętrzną i
zagraniczną RP. W ramach zapewnienia bezpieczeństwa
zewnętrzengo jak i wewnętrznego przygotowuje administrację
państwową i gospodarkę narodową do działania w okresie
kryzysu i wojny.
• Minister obrony narodowej -
opracowuje on ogólne założenia
polityki obronnej, zarządza
resortem obrony narodowej, w tym
głównie siłami zbrojnymi.
• Minister spraw wewnętrznych i
administracji - kieruje on
podległymi mu elementami
ochronnymi systemu
bezpieczeństwa narodowego.
• Wojewodowie - nadzorują oni
działania związane z obronnością
państwa na ich terenie. Wykonują
oni zadania związane z ochroną
ludności.
Podsystem
Wykonawczy

Tworzą go siły i środki do

realizacji zadań w dziedzinie
bezpieczeństwa, pozostające w
dyspozycji organów kierowania.
Wyróżniamy podsystemy
operacyjne oraz podsystemy
wsparcia.
Podsystem operacyjny
• Podsystem operacyjny są to dwa podsystemy: obronny i ochronny.
• Podsystem obronny państwa służy do zapobiegania zagrożeń militarno-
politycznych. Potencjał obronny tego podsystemu obejmuje siły zbrojne, służby specjalne oraz rozw
ój dyplomacji.
• Służba zagraniczna, czyli dyplomacja dba
o bezpieczeństwo, demokrację i rozwój Rzeczypospolitej na arenie światowej.
• Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej (SZRP) ją na celu ochronę militarną Polski i kontrolowani
e nienaruszalności jej granic.
• Służba Wywiadu Wojskowego (SWW) jest
to służba specjalna, której zadaniem jest obrona państwa przed zagrożeniami zewnętrznymi,
dba także o bezpieczeństwo jednostek bojowych nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.
• Inną służbą specjalną jest Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) działa ona na terytorium Po
lski i chroni ją wewnętrznie. Jej działania obejmują przeciwdziałanie szpiegostwu i korupcji, która
mogłaby osłabić polskie jednostki bojowe. Dba także o cyberbezpieczeństwo SZRP.
Podsystem ochronny Click icon to add picture
•Podsystemy ochronne państwa i ludności są przeznaczone o
zwalczania zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych
niemilitarnych. Potencjał ochronny stanowią służby i instytucje,
których zadaniem jest obrona bezpieczeństwa cywilnego.
•Wymiar sprawiedliwości zapewnia bezpieczeństwo
społeczności i obywatela. Dzięki jego działaniom możliwe jest
stabilne funkcjonowanie państwa. Z wymiarem sprawiedliwości
współdziałają organy ochrony prawnej, prokuratura i Służba
Więzienna.
•Prokuratura prawnie nadzoruje obywateli oraz zajmuje się
ściganiem przestępstw.
•Służba więzienna zajmuje się przestępcami. Dzięki służbie
więziennej przestępcy są izolowani od społeczeństwa i nie mają
na nie negatywnego wpływu. Przy pomocy wymiaru
sprawiedliwości pomaga w chwytaniu sprawców. Jej zadaniem
jest także resocjalizacja skazanych.
•Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) ma za
zadanie przedwcześnie rozpoznawać zagrożenia i je
neutralizować. Działa na rzecz suwerenności, niepodległości i
nienaruszalności terytorium.
Podsystem Wsparcia
• Podsystem wsparcia to podmioty społeczne i gospodarcze
przeznaczone do przeciwdziałania zewnętrznym i wewnętrznym
zagrożeniom o charakterze społecznym i gospodarczym, a także do
zasilania operacyjnego podsystemu bezpieczeństwa narodowego w
czasie pokoju, kryzysu i wojny.
• Podsystem wsparcia dzieli się na podsystemy
• Społeczne
• Gospodarcze
Podsystemy Społeczne

• Podsystemy społeczne tworzą:

• System ochrony dziedzictwa narodowego
• Instytucje edukacji dla bezpieczeństwa
• Ministerstwo Edukacji Narodowej
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• Służby (Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż
Graniczna)
• Instytucje naukowo-badawcze i badawczo-rozwojowe
(Narodowe Centrum Nauki oraz Narodowe Centrum Badań i
Rozwoju
• Przeciwdziałania zagrożeniom demograficznym
• Służba zdrowia
• Media
Podsystem Gospodarczy

• Podsystem gospodarczy tworzą:

• System Transportowo-komunikacyjny
• Instytucje bezpieczeństwa finansowego
• Podmioty bezpieczeństwa energetycznego
• Instytucje bezpieczeństwa infrastruktury
krytycznej
• Rezerwy strategiczne
• Instytucje bezpieczeństwa żywnościowego
i ochrony środowiska naturalnego
• Jednostki naukowe
Społeczny potencjał
bezpieczeństwa
Na społeczny potencjał bezpieczeństwa ma wpływ:
• Tożsamość narodowa
• Dziedzictwo kulturowe
O rozwoju potencjału bezpieczeństwa decydują:
• Edukacja
• Badania naukowe z zakresu bezpieczeństwa
• Służba zdrowia
• Media
Tożsamość narodowa
• Tożsamość narodowa to kultywowanie przez naród wartości
oraz historii państwa, którego są obywatelami.
• Wyznacznikiem tożsamości narodowej jest dziedzictwo
narodowe oraz przekonanie o konieczności jego
upamiętnienia.
 •Gospodarczy potencjał bezpieczeństwa stanowi
Gospodarczy potencjał podstawę do określenia potęgi, skuteczności i pozycji
międzynarodowej państwa, dlatego należy go chronić.

bezpieczeństwa Nadrzędnym celem działań gospodarczych

podsystemów wsparcia w sferze bezpieczeństwa
narodowego jest ochrona podmiotów i materialnych
zasobów gospodarczego potencjału bezpieczeństwa
narodowego przed zagrożeniami w czasie pokoju,
kryzysu i wojny.
Bezpieczeństwo transportowe
•Bezpieczeństwo transportowe zapewnia wysoki poziom usług
transportowych, przez rozbudowę i modernizacje dróg kołowych i
kolejowych.
Czynniki
warunkujące
bezpieczeństwo
finansowe
Czynniki warunkujące bezpieczeństwo finansowe
podzielić można na: wewnętrzne (związane ze
strukturą i funkcjonowaniem danego państwa) oraz
zewnętrzne (związane ze środowiskiem
międzynarodowym).
Do czynników wewnętrznych zalicza się:
• bezpieczeństwo instytucji finansowych (banków,
kas oszczędnościowych, zakładów ubezpieczeń,
funduszy inwestycyjnych, funduszy emerytalnych,
domów maklerskich)
• bezpieczeństwo transakcji finansowych (zależne
od np. wiarygodności i rzetelności stron transakcji)
• bezpieczeństwo segmentów rynku finansowego
(rynku pieniężnego, rynku kapitałowego, rynku
walutowego)
• bezpieczeństwo podmiotów i klientów rynku
finansowego (Skarbu Państwa, instytucji
samorządowych, instytucji ubezpieczeniowych,
funduszy emerytalnych, funduszy inwestycyjnych,
przedsiębiorstw, osób fizycznych, podmiotów
zagranicznych)

Natomiast wśród czynników zewnętrznych można

wymienić:
• politykę rządów innych państw
• działania banków centralnych
• międzynarodowe instytucje nadzoru finansowego
• systemy gwarantowania depozytów
Bezpieczeństwo
finansowe
•Bezpieczeństwo finansowe jest związane ze
stabilnością sektora finansowego, wielkością
długu publicznego oraz wielkością i strukturą
rezerw dewizowych.
Instytucje bezpieczeństwa
finansowego
•W Polsce do najważniejszych instytucji
bezpieczeństwa finansowego należą:
• Rada Ministrów
• Ministerstwo Finansów
• Komisja Nadzoru Finansowego
• Narodowy Bank Polski
• Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Bezpieczeństwo energetyczne
•Bezpieczeństwo energetyczne obejmuje zasady i warunki zaopatrzenia,
użytkowania paliw i energii (w tym ciepła) oraz działalności
przedsiębiorstw energetycznych. W skład tej działalności wchodzi
również różnicowanie dostaw surowców energetycznych z kilku źródeł
w celu niezakłóconego funkcjonowania państwa.
•
W Polsce wydobywa się różne surowce energetyczne:
• Węgiel kamienny
• Węgiel brunatny
• Gaz ziemny
• Ropę naftową
 •Do najważniejszych instytucji wpływających na
Instytucje bezpieczeństwo energetyczne Rzeczypospolitej
Polskiej, zalicza się:

bezpieczeństwa • Radę Ministrów

• Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE)
energetycznego • Ministra gospodarki
• Wojewodów
• Samorządy wojewódzkie i gminne
Instytucje bezpieczeństwa
strukturalnego
•Instytucje bezpieczeństwa infrastrukturalnego to
obiekty, urządzenia i środki transportu ważne dla
obronności, interesu gospodarczego państwa,
bezpieczeństwa publicznego oraz innych ważnych
interesów państwa, które mają być obowiązkowo
chronione przez specjalistyczne uzbrojone formacje
ochronne (SUFO) lub zabezpieczenie techniczne.
Potencjał geograficzny, środowisko
naturalne i rolnictwo
•Polska jest jednym z najuboższych w Europie państw pod względem zasobów
wodnych; należy do krajów o dużym zanieczyszczeniu środowiska (atmosfery,
wód, gleby i lasów). Potencjał tkwiący w rolnictwie zapewnia stabilną sytuację w
zakresie samowystarczalności żywnościowej. Polska jest krajem z nadwyżką w
produkcji żywności. Bezpieczeństwo żywnościowe według wielu jest jednym z
najważniejszych, głównie ze względu na fakt, iż bez żywności człowiek nie jest w
stanie normalnie egzystować.
•Można wyróżnić 3 warunki bezpieczeństwa żywnościowego:
• fizyczną dostępność żywności
• ekonomiczną dostępność żywności (żywność w niezbędnej ilości osiągalna
jest dla każdego, nawet najbiedniejszego gospodarstwa domowego)
• dostęp do żywności wolnej od zanieczyszczeń oraz zapewniającej
wystarczający dla organizmu poziom energii i proporcje składników
odżywczych.
Rezerwy strategiczne
•Rezerwy strategiczne utrzymuje Agencja Rezerw Materiałowych
(ARM). Gromadzi rezerwy ropy naftowej, paliw, żywności, artykułów
medycznych i technicznych na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa
państwa, porządku i zdrowia publicznego oraz wystąpienia klęski
żywiołowej, a także sytuacji kryzysowej.
 •Obecnie istnieje potrzeba i możliwość włączenia
Stowarzyszenia działających na terenie Polski pozarządowych
organizacji, szkolących głównie młodzież, w system

proobronne bezpieczeństwa narodowego. Działalność organizacji

proobronnych ma duże znaczenie społeczne i
wychowawcze dla młodego człowieka. Uczestnictwo w
działalności organizacji ułatwia pozyskanie pracy,
wpływa na rozwój i kształtowanie osobowości.
Polski Czerwony Krzyż
(PCK)
•Polski Czerwony Krzyż to organizacja zrzeszona w
ogólnoświatowym ruchu humanitarnym. Misją PCK jest
zapobieganie ludzkim cierpieniom i łagodzenie ich skutków oraz
ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji na
tle rasy, płci, narodowości, przekonań religijnych lub
politycznych. Polski Czerwony Krzyż kieruje się siedmioma
zasadami:
• Bezstronności
• Humanitaryzmu
• Niezależności
• Neutralności
• Dobrowolności
• Powszechności
• Jedności
Liga Obrony Kraju
(LOK)
•LOK jest patriotycznym stowarzyszeniem
skupiającym w swoich szeregach obywateli,
którzy dążą do umacniania obronności Polski
oraz są gotowi do jej obrony. Kultywuje też
tradycje narodowe i oręża polskiego.
Współpracuje z organami administracji rządowej
i samorządu terytorialnego, a w szczególności z
resortami Obrony Narodowej, Edukacji
Narodowej oraz Sportu, jednostkami
wojskowymi i kuratoriami oświaty, a także
organizacjami społecznymi działającymi na rzecz
wychowania patriotycznego i przygotowania
obronnego społeczeństwa.
Związek
Strzelecki
“Strzelec”
Głównymi celami tej organizacji są:
• działanie na rzecz niepodległości
Rzeczypospolitej Polskiej -wychowanie w
duchu patriotycznym i państwowotwórczym
według wskazań założyciela Józefa
Piłsudskiego, ujętych w Prawie i Przyrzeczeniu
Strzeleckim
• przygotowanie młodzieży do służby
wojskowej i obrony cywilnej, wychowanie
członków związku zgodnie z hasłami: Bóg,
Honor, Ojczyzna, Równość, Wolność,
Niepodległość
• podnoszenie poziomu sprawności fizycznej
• uczenie współpracy w zespole
Dziękujemy za uwagę!