CROP PROTECTION: DISEASES

የሰብል ጥበቃ: በሽታዎች

 Objectives ዓላማዎች

i. Definition of terms የቃላት ፍቺ

ii. Crop diseases የሰብል በሽታዎች
iii. Signs and symptoms of various diseases የተለያዩ የበሽታ
ምልክቶች
iv. Identification of diseases በሽታዎችን መለየት
v. disease management methods የበሽታ አያያዝ ዘዴዎች
PLANT DISEASES የእፅዋት በሽታዎች

Plant diseases are divided into two broad categories:

የእፅዋት በሽታዎች በሁለት ትላልቅ ምድቦች ይከፈላሉ

I) Pathogenic diseases በሽታ አምጪ

 Which are caused by biotic factors. ህይወት ባላቸው ምክንያቶች ይከሰታሉ These are further divided into;. እነዚህም
የተከፋፈሉ ናቸው።

Those caused by microscopic organisms, either plant in nature (micro flora) or animal in nature (micro fauna). በጥቃቅን
ህዋሳት የሚከሰቱ፣ በተፈጥሮ ውስጥ ባሉ ተክሎች (ጥቃቅን ተክሎች) ወይም በተፈጥሮ ውስጥ በእንስሳት (ጥቃቅን እንስሳት)።

Those caused by macroscopic organisms, either plant in nature (macro flora) or animal in nature (macro fauna). በአይን
የሚታዩ ፍጥረታት የሚከሰቱ፣ በተፈጥሮ ውስጥ ባለው ተክል (በአይን የሚታዩ ተክል) ወይም በተፈጥሮ ውስጥ በእንስሳት (በአይን የሚታዩ
እንስሳት)።

II) Physiological disease የፊዚዮሎጂ በሽታ

 Caused by abiotic factors such as nutritional disorders and adverse climatic conditions. እንደ
የአመጋገብ ችግሮች እና መጥፎ የአየር ሁኔታ ሁኔታዎች ባሉ አቢዮቲክ ምክንያቶች የተነሳ
SIGNS AND SYMPTOMS OF IDENTIFYING CROP PLANT
DISEASES የሰብል ተክል በሽታዎችና ምልክቶችን መለየት

 Spots ነጠብጣብ በሽታ

 Rots አበስብስ
 Scabs እከክ
 Cankers ካንሰር
 Rusts ዋግ
 White/colored surfaces ነጭ / ባለቀለም ገጽታዎች
 Chlorotic veins ቢጫ የደረቀ ቨን
PLANT RESPONSES INCLUDE

Wilts አጠውልግ
Galls እባጭ
Curls ኩርባዎች
Mosaics ሞዛይኮች
Chlorosis ክሎሮሲስ;ቢጫ የደረቀ
Tumors ዕጢዎች
Bad smells መጥፎ ሽታ
Lodging የታቆረ
Spots ነጠብጣብ
Rots አበስብስ
Cankers ካንሰር
Wilts
አጠውልግ
 SOME COMMON DISEASES አንዳንድ የተለመዱ በሽታዎች
1.Powdery mildew አመዳይ
Caused by fungus quite distinctive as the infected plants display
a white powdery spots on leaves and stem በፈንገስ ምክንያት
የተበከሉት እፅዋት በቅጠሎች እና ግንድ ላይ ነጭ የዱቄት ነጠብጣቦችን
ስለሚያሳዩ በጣም ልዩ ነው።
It forms when the leaves are dry, lighting is low and
temperatures are moderate ቅጠሎቹ ሲደርቁ, መብራቱ ዝቅተኛ እና
የሙቀት መጠኑ መካከለኛ በሚሆንበት ጊዜ ይሠራል
 It affects the quality of fruits and vegetables. በአትክልትና
ፍራፍሬ ጥራት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል

Symptoms: first develop as a whitish talcum-like powdery

growth on lower leaf surface. Severely affected leaves dry turn
brown and become brittle, stunted plant growth
ምልክቶች፡-በመጀመሪያ በታችኛው ቅጠል ላይ እንደ ነጭ ታልኩም
የሚመስል ዱቄት ማደግ.
በጣም የተጎዱ ቅጠሎች ደርቀው ወደ ቡናማነት ይለወጣሉ እና ተሰባሪ ፣
የእፅዋት እድገት ይቋረጣሉ
Control ቁጥጥር
 It can be controlled by proper spacing, proper lighting,
overhead watering. በትክክለኛ ክፍተት, በትክክለኛ ብርሃን, ከመጠን
በላይ ውሃ በማጠጣት መቆጣጠር ይቻላል
Treatment includes spraying with sulfur fungicide, milk or
baking soda. ሕክምናው በሰልፈር ፈንገስ፣ ወተት ወይም ቤኪንግ ሶዳ
መርጨትን ያጠቃልላል።
2. Downy mildew የጀርባ ሻጋታ
This is a disease of the foliage caused by a fungus from the class oomycete.
ይህ ከክፍል ኦምይሰት በሚገኝ ፈንገስ ምክንያት የሚመጣ የቅጠሎቹ በሽታ ነው።
It spreads from plant to plant by airborne spores. በአየር ወለድ ብናኞች ከእፅዋት
ወደ ተክል ይተላለፋል።
 It is a disease of wet weather as infection is favored by prolonged leaf
wetness. ኢንፌክሽን ለረጅም ጊዜ ቅጠል እርጥበት ስለሚመረጥ እርጥብ የአየር ሁኔታ
በሽታ ነው

Symptoms include a light green to yellow areas on the upper surface of leaves
ምልክቶቹ በቅጠሎቹ የላይኛው ክፍል ላይ ከቀላል አረንጓዴ እስከ ቢጫ ቦታዎችን
ያካትታሉ
 Leaves finally turn brown at infected tissue ቅጠሎች በመጨረሻ በተበከለ ቲሹ
ወደ ቡናማ ይለወጣሉ
Control: ensure good drainage, remove and destroy infected crops, spray with
the recommended fungicide ይቆጣጠሩ፡ ጥሩ የውሃ ፍሳሽን ያረጋግጡ፣ የተበከሉ
ሰብሎችን ያስወግዱ እና ያወድሙ፣ በተመከረው ፈንገስ መድሀኒት ይረጩ
 Proper pruning and staking, water your plants in early morning hours to
allow for ample drying time. በትክክል መቁረጥ እና መቆንጠጥ በቂ የማድረቅ ጊዜ
እንዲኖርዎ በማለዳ ሰአታት ውስጥ ተክሎችዎን ያጠጡ
 Treatment include use of fungicides e.g chlorothalonil ሕክምናው የፈንገስ
መድኃኒቶችን ለምሳሌ ክሎሮታሎኒል መጠቀምን ያጠቃልላል
 3. Early blight አርሊ ብላይት
Causes stem cankers on seedlings and small irregular dark brown
spots on older leaves. ችግኞች ላይ ግንድ ካንሰሮችን እና በአሮጌ ቅጠሎች
ላይ መደበኛ ያልሆነ ጥቁር ቡናማ ነጠብጣቦችን ያስከትላል
Later the spots enlarge to concentric patterns that distinguish them
from late blight. በኋላ ላይ ከሊት ብላይት በሽታዎች የሚለዩት በጠብጣቦቹ
ይጨምራሉ

Effect: partial defoliation causing premature fruit drop and low-

quality yields ውጤት፡ ከፊል ቅጠል መርገፍና ፍሪው ያለጊዜው መውደቅ እና
ዝቅተኛ ጥራት ያለው ምርት እንዲፈጠር ያደርጋል
Control: spray with fungicides, crop rotation ቁጥጥር: በፀረ-ተባይ
መድሃኒቶች መርጨት, አፈራርቆ መዝራት
 4. LATE BLIGHT ሌትብላይት
Symptoms: brown streaks or patches may appear on stems, under damp
conditions white mycelium appears on leaves, stems and petioles and
brownish dry rot of the fruitምልክቶች: ቡናማ ቀለም በግንዱ ላይ ሊታዩ
ይችላሉ ፣ በእርጥበት ሁኔታ ነጭ ማይሲሊየም በቅጠሎች ፣ ግንዶች እና ቅጠሎች
ላይ እና ቡናማማ ደረቅ የፍራፍሬ መበስበስ ይታያል ።

Control: spray with fungicides

ቁጥጥር: በፀረ-ተባይ መድሃኒቶች ይረጩ
 5. Botrytis (Gray Mold) ቦትሪቲስ (ግራጫ ሻጋታ
Grey mould is caused by the asexual fungus Botrytis cinereaግራጫ ሻጋታ የሚከሰተው በአሴክሹዋል ፈንገስ Botrytis cinerea
ነው።
fungus is also known as Botrytis cinerea, grey rot, grey mould, mould fungus, tomato plant disease , or botrytis
blight. ፈንገስ በተጨማሪም ቦትሪተስ ሲናሪያ, ግራጫ መበስበስ, ግራጫ ሻጋታ, ሻጋታ ፈንገስ, ቲማቲም ተክል በሽታ, ወይም ቦትሪተስ ብላይት
በመባል ይታወቃል

The fungus is mainly found in crops with a high humidity. ፈንገስ በዋነኝነት የሚገኘው ከፍተኛ እርጥበት ባላቸው ሰብሎች
ውስጥ ነው።

The fungus is not a strong pathogen and often starts on weakened or senescent tissue such as old flower petals.
ፈንገስ ጠንካራ በሽታ አምጪ አይደለም እና ብዙውን ጊዜ እንደ አሮጌ የአበባ ቅጠሎች ባሉ የተዳከመ ወይም ስሜት ቀስቃሽ ቲሹዎች ላይ ይጀምራል

It is a common and often-serious fungal disease of tomato plants (and other plants) in greenhouses and in field
situations. በግሪን ሀውስ እና በመስክ ሁኔታዎች ውስጥ የቲማቲም ተክሎች (እና ሌሎች ተክሎች) የተለመደ እና ብዙ ጊዜ ከባድ የሆነ የፈንገስ በሽታ
ነው
 Symptoms ምልክቶች
Grey
mould can occur on all above-ground parts of the tomato plant. በሁሉም የቲማቲም ተክል ክፍሎች ላይ ግራጫማ ሻጋታ
ሊከሰት ይችላል
usuallystarts at a point of damage or on any decaying tissue (fallen flower petals resting on leaves or pruning wounds
on stems) ብዙውን ጊዜ የሚጀምረው ጉዳት በሚደርስበት ቦታ ወይም በማንኛውም የመበስበስ ሕብረ ሕዋስ ላይ ነው (የወደቁ የአበባ ቅጠሎች
በቅጠሎች ላይ ያርፋሉ ወይም በግንዶች ላይ ቁስሎችን መቁረጥ)
In most cases the first symptoms of gray mold occur on the tomato stems
በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች ግራጫማ ሻጋታ የመጀመሪያ ምልክቶች በቲማቲም ግንድ ላይ ይከሰታሉ
The most characteristic symptom is a grey furry mould covering the infected area (the mould is a mass of spores of
the grey mould fungus) በጣም የባህሪው ምልክት የተበከለውን ቦታ የሚሸፍነው ግራጫማ ሻጋታ ነው (ሻጋታው የጅምላ ግራጫ ሻጋታ ፈንገስ
ነው)

Stem infections can girdle the

whole stem and cause wilting
of the plants above the infected
area. የግንድ ኢንፌክሽኖች
ሙሉውን ግንድ በመታጠቅ
ከተበከለው አካባቢ በላይ
የእጽዋቱን መጠውለግ ሊያስከትሉ
ይችላሉ።
 Leaf symptoms may
appear as a V-shaped
dead lesion at the tip of
the leaf. የቅጠል
ምልክቶች በቅጠሉ ጫፍ
ላይ የ V ቅርጽ ያለው
የሞተ ቁስል ሊመስሉ
ይችላሉ።

Fruit symptoms can appear as

masses of grey furry mould
covering parts of the fruit,
sepals and peduncles (stalk
holding the flower or fruit)
ምልክቶች፡ ፣ አበባውን ወይም
ፍራፍሬውን የሚይዝ ግንድ
የሚሸፍኑ እንደ ብዙ ግራጫ
ጸጉራማ ሻጋታ ሊታዩ ይችላሉ።
Spread ስርጭት
Spores carried by wind coming from host plants outside the greenhouse.
ከግሪን ሃውስ ውጭ ከሚገኙ ተሸካሚ ተክሎች በነፋስ የተሸከሙ ስፖሮች
Spores spread on air currents in the greenhouse ስፖሮች በግሪን ሃውስ ውስጥ
በአየር ላይ ይሰራጫሉ

Controlling botrytis የቦትሪተስ ቁጥጥር

Proper nutrition- Gray mold is known to be favored by low calcium levels in the plant.
Calcium to phosphorus levels of less than 2:1 may make the tomato plant more susceptible.
ትክክለኛ አመጋገብ -
ግራጫ ሻጋታ በእጽዋት ውስጥ ባለው ዝቅተኛ የካልሲየም መጠን እንደሚወድ ይታወቃል. ከ 2: 1
በታች ያለው የካልሲየም እና ፎስፎረስ መጠን የቲማቲም ተክሉን የበለጠ ተጋላጭ ያደርገዋል
Ventilation and air circulation- Keep greenhouses well ventilated- Gray mold is favored by
temperatures from 18° to 25°C and requires only high humidity (not leaf wetness) to become
established. So, vent the greenhouse in the evening to replace the humid air with relatively dry
air from outside. የአየር ማናፈሻ እና የአየር ዝውውሮች - የግሪን ሃውስ ቤቶችን በደንብ አየር ዝውውሮች እንዲኖር
ያድርጓቸው - ግራጫ ሻጋታ ከ 18 ° እስከ 25 ° ሴ ባለው የሙቀት መጠን ይወዳል እና ለመመስረት ከፍተኛ እርጥበት ብቻ
(ቅጠል እርጥብ ሳይሆን) ይፈልጋል። ስለዚህ, እርጥበት አዘል አየርን ከውጭው በአንጻራዊ ደረቅ አየር ለመተካት ምሽት ላይ
ከግሪን ሃውስ አየር ያውጡ.
 Plant hygiene and management of infection- gray mold fungus can thrive on organic matter
and crop debris.
የእፅዋት ንፅህና እና የኢንፌክሽን አያያዝ - ግራጫ ሻጋታ ፈንገስ በኦርጋኒክ ቁስ እና በሰብል ቅሪቶች ላይ ሊበቅል ይችላል
Regularly remove tomato prunings from the greenhouse and surrounding area. በየጊዜው ቲማቲምን
በመግረዝ ከግሪን ሃውስ እና በአካባቢው ያስወግዱ Cut out stem infections and remove dead and
senescent plant parts before you begin pruning operations. የመግረዝ ስራዎችን ከመጀመርዎ በፊት የግንድ
ኢንፌክሽኖችን እና የሞቱ እና የቆዩ የእፅዋት ክፍሎችን ያስወግዱ Remove all plant debris from the previous
and current crop – this material carries grey mould spores that can infect the next crop.
ሁሉንም የእጽዋት ቅሪቶች ከቀዳሚው እና ከአሁኑ ሰብል ያስወግዱ - ይህ ቁሳቁስ ቀጣዩን ሰብል ሊበክል የሚችል ግራጫማ ሻጋታ
ስፖሮችን ይይዛል Cut out stem infections before the whole stem is damaged to save the plant from
dying.
ተክሉን ከመሞት ለማዳን ሙሉው ግንድ ከመበላሸቱ በፊት ግንድ ኢንፌክሽኖችን ይቁረጡ።
 Chemical control- Several fungicides are available to help manage gray mold of tomatoes in
greenhouses. Alternate the use of the different groups of chemicals. When applying chemicals,
aim to coat both sides of the leaves and all other parts of the plant. ኬሚካላዊ ቁጥጥር- በግሪን ሃውስ
ውስጥ የቲማቲም ግራጫ ሻጋታን ለመቆጣጠር የሚያግዙ በርካታ ፈንገስ ኬሚካሎች አሉ። የተለያዩ የኬሚካል ቡድኖችን
መጠቀም ተለዋጭ. ኬሚካሎችን በሚጠቀሙበት ጊዜ ሁለቱንም የቅጠሎቹን ጎኖች እና ሌሎች የእጽዋቱን ክፍሎች በሙሉ
ለማልበስ ዓላማ ያድርጉ
 NB: Gray mold can also cause a variety of other diseases to take hold, from damping
off disease to various blights affecting stems, buds, fruits, and flowers.
ማሳሰቢያ፡- ግራጫ
ሻጋታ በሽታን ከማስተላለፍ ጀምሮ እስከ ግንድ፣ ቡቃያ፣ ፍራፍሬ እና አበባ ላይ እስከተለያዩ
በሽታዎች ድረስ እንዲያዙ ሊያደርግ ይችላል።
 6. BLOSSOM END ROT ፍሬ ጫፍ አበስብስ
A water-soaked spot at the blossom end of fruits is the classic
symptom of blossom-end rot. በፍራፍሬዎች መጨረሻ ላይ በውሃ የተሞላ
ቦታ የፍሬ-መጨረሻ የመበስበስ ምልክት ነው

 First appear as small, light brown spots at the blossom end of

immature fruit. መጀመሪያ ላይ እንደ ትንሽ፣ ቀላል ቡናማ ቦታዎች ያልበሰለ ፍሬ
በሚያብብበት ወቅት ይታያሉ

 The spots can enlarge rapidly to dark sunken leathery lesions. ነጥቦቹ
በፍጥነት ወደ ጥቁር የሰመጠ የቆዳ ቁስሎች ሊጨምሩ ይችላሉ።

 This is a relatively common garden problem and is not a disease, but

rather a physiological disorder caused by a calcium imbalance within
the plant. ይህ በአንጻራዊነት የተለመደ የአትክልት ችግር እና በሽታ አይደለም,
ነገር ግን በእጽዋት ውስጥ ባለው የካልሲየም አለመመጣጠን ምክንያት የሚከሰት
የፊዚዮሎጂ ችግር ነው

 It can occur in pepper, squash, cucumber, and melon fruits as well as

tomatoes. በበርበሬ፣ ስኳሽ፣ ኪያር እና ሐብሐብ ፍራፍሬዎች እንዲሁም
ቲማቲም ላይ ሊከሰት ይችላል።

 Control: feeding your crops with sufficient calcium ቁጥጥር፡

ሰብሎችዎን በበቂ ካልሲየም መመገብ
 7. BACTERIAL WILT የባክቴሪያ አጠውልግ
 Tomato Bacterial Wilt- It is caused by the pathogen
bacterium Ralstonia solanacearum and is quite common in
the moist sandy soils of the humid coastal south.
ቲማቲም ባክቴሪያል ዊልት - በሽታ አምጪ ተህዋሲያን በባክቴሪያ
የሚከሰት እና በደቡባዊው የባህር ዳርቻ እርጥበታማ አሸዋማ አፈር
ውስጥ በጣም የተለመደ ነው
 This bacterium lives in the soil and will work its way
quickly through the roots and up the stem of the plants.
ይህ ባክቴሪያ በአፈር ውስጥ ይኖራል ከዛም በፍጥነት ከሥሩ እና
ከተክሎች ግንድ ላይ ይሰራጫል
 Symptoms:- wilting Can be controlled using antibiotics
and rouging
ምልክቶች: - አጠውልግ በፀረ-ተባይ እና ፀረ-ባክቴሪያ መድኃኒቶችን
በመጠቀም መቆጣጠር ይቻላል
You can diagnose bacterial wilt by cutting the stem at the base
of the plant.
በእጽዋቱ ሥር ያለውን ግንድ በመቁረጥ የባክቴሪያ በሽታን መመርመር
ይችላሉ

Look for discolored tissue. Suspend the stem in a glass of

water. ቀለሙየተለየ ቲሹ ይፈልጉ። ግንዱን በአንድ ብርጭቆ ውሃ
ውስጥ ያንጠልጥሉ If it is infected, a white, slimy substance will
ooze into the water within just a few minutes. ከተበከለ፣ ነጭ፣
 8. BUCKEYE ROT ባክዬ አበስብስ
 Is a fungal disease caused by Phytophthora
parasitica በ ፓይቶፕተራ በሚባል የሚመጣ የፈንገስ
በሽታ ነው።
 Symptoms appear on the fruit as a grayish green
to greenish brown, water-soaked spot near the
blossom end, or where the fruit comes in contact
with the soil. በፍሬው ላይ ምልክቶች የሚታዩት
ከግራጫ አረንጓዴ እስከ አረንጓዴ ቡኒ፣ በአበባው
መጨረሻ አካባቢ በውሃ የተሞላ ቦታ ወይም ፍሬው
ከአፈር ጋር በሚገናኝበት ቦታ ነው።
 The infected area enlarges rapidly in warm
weather until half or more of the fruit is affected.
የተበከለው ቦታ በግማሽ ወይም ከዚያ በላይ ፍሬው
እስኪነካ ድረስ በሞቃት የአየር ሁኔታ በፍጥነት ያድጋል
 When the rot develops slowly, the decayed area
shows definite, pale brown, somewhat concentric
rings.
 አበስብስበዝግታ ሲያድግ፣ የበሰበሰው ቦታ የተወሰነ፣
ፈዛዛ ቡናማ፣ በመጠኑም ቢሆን የሚያማምሩ
ቀለበቶችን ያሳያል።
 The discoloration may extend to the fruit center.
ቀለሙ ወደ ፍሬው ማእከል ሊደርስ ይችላል
 In staked or caged tomatoes, only the fruit
clusters nearest the ground are affected. በተደገፉ
ወይም በተከለሉ ቲማቲሞች ላይ፣ ከመሬት አጠገብ
ያሉ የፍራፍሬ ስብስቦች ብቻ ይጎዳሉ።
 9. Cat facing ካት ፌሲንግ
 Simply put, It is the abnormal development
of plant tissue affecting the ovary or female
sex organ (pistilate), which results in the
flower, followed by the fruit development
to become malformed. በቀላል አነጋገር
በእንቁላል ወይም በሴቴ (ፒስቲሌት) ላይ ተጽእኖ
የሚያሳድር የእፅዋት ቲሹ ያልተለመደ እድገት
ነው, ይህም በአበባው ውስጥ ይከሰታል, ከዚያም
የፍራፍሬው እድገት የተበላሸ ይሆናል.

 Caused by Thrips, excess Nitrogen, overt

pruning, use of hormonal herbicides, low
temperatures (16degrees Celsius) and
physical damage to the blossom. በትሪፕስ
ምክንያት የሚከሰት፣ ከመጠን ያለፈ ናይትሮጅን፣
ግልጽ የሆነ መግረዝ፣ ሆርሞናዊ ፀረ አረም
መጠቀም፣ ዝቅተኛ የሙቀት መጠን (16 ዲግሪ
ሴንቲ ግሬድ) እና በአበባው ላይ አካላዊ ጉዳት።
10. Leaf Spots የቅጠል ነጠብጣብ በሽታ

 Round blemishes found on the leaves of many species of plants

በበርካታ የእጽዋት ዝርያዎች ቅጠሎች ላይ የሚገኙት ክብ እክሎች
 mostly caused by parasitic fungi or bacteria. በአብዛኛው በጥገኛ
ፈንገሶች ወይም በባክቴሪያዎች የሚከሰቱ ናቸው

 Recommended fungicides can be used to control the spots.

 ቦታዎችን ለመቆጣጠር የሚመከሩ ፀረ-ፈንገስ መድሃኒቶች መጠቀም ይቻላል

 Home made remedies include backing soda and mineral oil sprayed
on the spots በቤት ውስጥ የሚዘጋጁ መድሃኒቶች በቦታዎች ላይ
የሚረጨውን የሶዳ እና የማዕድን ዘይት ያካትታሉ
Septoria Leaf Spotየሴፕቶሪያ ቅጠል
ቦታ
Small dark brown spots with tan
centers containing very tiny black
speck-sized structures visible upon
close scrutiny are characteristic of
the disease Septoria leaf spot.
በቅርበት ሲመረመሩ በጣም ጥቃቅን የሆኑ
ጥቁር ነጠብጣቦችን ያካተቱ ትናንሽ ጥቁር
ቡናማ ቦታዎች የቆዳ ማዕከሎች የያዙት
የበሽታው የሴፕቶሪያ ቅጠል ቦታ ነው።
The black structures are where the
fungal pathogen, Septoria
lycopersici, produces spores. የጥቁር
አወቃቀሮች የፈንገስ በሽታ አምጪ
ተህዋሲያን ሴፕቶሪያ ሊኮፐርሲሲ
ስፖሮሲስን ያመነጫሉ
 Ascochyta leaf spot አስኮቻይታ ቅጠል ነጠብጣብ በሽታ
Caused by fungus Boeremia exigua; previously known as Ascochyta
phaseolorum among other names በፈንገስ ምክንያት የሚከሰት ሲሆን አስኮቻይታ ፋሲኦላረም
በመባል ይታወቃል
On the leaves, round, grey to brown spots, 6-12 mm wide, sometimes larger,
with concentric rings በቅጠሎቹ ላይ ፣ ክብ ፣ ከግራጫ እስከ ቡናማ ነጠብጣቦች ፣ ከ6-12 ሚ.ሜ
ስፋት ፣ አንዳንድ ጊዜ ትልቅ ፣ የተጠጋጉ ቀለበቶች።
The spots have a brown margin ቦታዎቹ ቡናማ ህዳግ አላቸው።
Sometimes,
the centers of the spots dry and fall out አንዳንድ ጊዜ የነጠብጣቦቹ
ማዕከሎች ይደርቅና እና ይወድቃሉ
Spread of the fungus occurs in wet weather which helps the discharge of spores.
የፈንገስ ስርጭት የሚከሰተው በእርጥብ የአየር ሁኔታ ውስጥ ሲሆን ይህም የስፖሮሲስን ፈሳሽ ለማስወገድ
ይረዳል።
Detection:- Look for spots on the leaves with concentric rings, brown, drying
out with black fruiting bodies later ማወቂያ፡- በቅጠሎቹ ላይ የተጠጋጉ ቀለበቶች፣ ቡናማ፣
በኋላ ላይ በጥቁር ፍሬያማ አካላት የሚደርቁ ቦታዎችን ይፈልጉ
11. FUSARIUM WILT ፉሳሪየም ዊልት

Caused by the fungus Fusarium, it leads to necrosis,

chlorosis, wilting and eventually dumping off በፉሳሪየም
ፈንገስ ምክንያት ወደ ቢጫማ ፣ መድረቅ ፣ መጠውለግ እና
በመጨረሻም ወደ መጣል ያመራል ።
Can be controlled by rouging, planting clean seeds,
biocontrol using Trichoderma and by use of fungicides
በሮጊንግ ፣ ንጹህ ዘሮችን በመትከል ፣ ባዮ መቆጣጠሪያን ትሪኮደርማ
በመጠቀም እና ፀረ-ፈንገስ መድኃኒቶችን በመጠቀም መቆጣጠር
ይቻላል
FUSARIUM WILT ፉዛሪየም ዊልት
12. SUNSCALDING በፀሀይ የተቃጠለ
Caused by sudden exposure of the fruit to
intense direct sunlight ፍራፍሬው በድንገት
ለከፍተኛ የፀሐይ ብርሃን መጋለጥ ምክንያት
ነው።
SUNSCALDING በፀሀይ የተቃጠለ
13. DAMPING OFF ደ

ዳምፒንግ ኦፍ

 Caused by the soil fungus pythium. በአፈር ፈንገስ ፒቲየም ምክንያት የሚከሰት

 Damping off typically occurs when old seed is planted in cold, wet soil and is further increased by poor soil
drainage. ዳምፒንግ ኦፍ የሚከሰተው አሮጌው ዘር በቀዝቃዛና እርጥብ አፈር ውስጥ ሲዘራ እና ደካማ የአፈር ፍሳሽ ሲጨምር
ነው

Prevention Tips የመከላከያ ምክሮች

 Use a sterile potting mix, rather than soil from your garden. ... ከአትክልቱ ውስጥ ካለው አፈር ይልቅ የጸዳ የሸክላ
ድብልቅ ይጠቀሙ። .

 Start with clean pots. ... በንጹህ ማሰሮዎች ይጀምሩ. ...

 Plant your seeds at the proper depth so they don't have to work so hard to germinate. ለመብቀል ጠንክረህ እንዳይሰሩ
ዘሮችህን በተገቢው ጥልቀት ይትከሉ

 Don't crowd your seedlings. ችግኞችህን አታብዛ።

14. ROOT ROT ሥር መበስበስ

 Lettuce production on hydroponic systems is prone to infection caused by waterborne pathogens.

በሃይድሮፖኒክ ስርዓቶች ላይ ሰላጣ ማምረት በውሃ ወለድ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን ለበሽታ የተጋለጠ ነው።
Pythium aphanidermatum and Pythium dissotocum are commonly reported as the causal agents of
Pythium root rot in hydroponic lettuce. ሁለቱም በተለምዶ በሃይድሮፖኒክ ሰላጣ ውስጥ የስር መበስበስ
መንስኤዎች እንደሆኑ ይነገራል።
THANKS FOR YOUR ATTENTION
ስለ ጥሞናዎ እናመሰግናለን