1.

Baryasyon ng Wika – Ang iba’t ibang manipestasyon o

ang pagkakaiba-iba ng wika.
KALAHIAN (Variation) Hal. Ang Filipino at ang ibang
wika sa Pilipinas.
2. Barayti – Set ng mga lingguwistik aytem na may
kaparehong distribusyon. Maliit na grupo ng pormal o
makabuluhang katangian na nauugnay sa partikular na uring
katangiang sosyo-sitwasyunal.
DAGHAN (Variety) Hal. Wikang ginagamit ng mga
estudyante, manggagawa, mga tamabay sa kanto, mga tindera at
anumang grupo.
 3. Ang wika ay mas malaki kaysa sa
diyalekto. Ang wika bilang isang baryasyon, ay may
maraming aytem lingguwistik kaysa sa diyalekto.
 Ang pinakamalaking boundary ng diyalekto
ay ang heograpiya (Rehiyunal na Diyalekto). Sa
loob ng mga rehiyunal na diyalekto ay mayroon pa
ring diyalektong natutukoy.
 Rehiyunal na Diyalekto - Tumutukoy sa punto o
paraan ng pagbigkas. Maaaring malumanay, mabilis at
matigas. Iba’t ibang katawagan sa mga salita sa isang
rehiyon.
Hal. Langka (Nangka), Sagwan (Gaod), Alam
(Batid), Damit (Baro), Mesa (Hapag)
- Paraan kung paano sasabihin ang pahayag.
Hal. Natulog ka na ba? Tumulog ka na ba? Muadto
kodiha. Muanha kodiha. Taga adlaw. Kada adlaw.
Tinatawag na “Social Class” o grupong kinabibilangan ng
tao.
 4. Ang REGISTER ay baryasyon batay sa
gamit samantalang ang DIYALEKTO ay baryasyon
batay sa taong gumagamit.
Ang REGISTER ay tinatawag ding “estilo sa
pagsasalita”. Maaaring gumamit ng iba’t ibang
Register ang tao sa pagsasalita man o sa pagsusulat
upang maipahayag ang sarili.
 5. DIYALEKTO – makikita kung sino at ano
ang isang tao, batay sa kung ano ang ginagawa ng
isang tao.
Hal. Ibang register ang ginagamit ng isang
ina kapag kausap ang kanyang asawa, ibang
register naman ang kaniyang gagamitin kapag
kausap ang mga anak at iba pa rin naman kapag sa
mga kaibigan.
 Sitwasyon: Isang gurong taga Maynila ang
inatasang magturo sa probinsiya. Napagtanto niyang
iba ang gamit ng wika ng kanyang mga estudyante.
Itatama ba niya o ituturing niyang tama ang lahat na
kanyang naririnig mula sa mga estudyante?
Ipaliwanag sa kanila na ang ginagamit nila ay isang
uri o may iba pang uri ngunit hindi mali ang mga ito.
BARYANT ang tawag dito.
Hal. Trisekel-Trisekol, Kaha-Kalaha, Kayo-
Kalayo, atbp.
 6. HOMOGENOUS – Paniniwalang
ipinapahayag na may iisang katangian ang wika
tulad ng “language universal.” Ibig sabihin, lahat
ng wika ay may bahagi ng pananalita gaya ng
pangalan at pandiwa. Karaniwang isa lamang ang
layunin at ang gumagamit. Isa lamang ang gamit ng
wika.
 7. HETEROGENOUS – Paniniwalang iba-iba
ang gamit, layunin at gumagamit ng wika. Iba-iba
ang wika dahil sa lokasyon, heograpiya,
pandarayuhan, sosyo-ekonomiko, politikal, at
edukasyunal na katangian ng isang partikular na
lugar o komunidad na gumagamit ng naturang
wika.
 1. Magkaroon ng realisasyon na hindi talaga batay sa iisang
wika ang wikang Filipino.

2. Malaman ng mga mag-aaral na ang wikang Filipino ng

isang Maranao ay kapantay ng Filipino ng taga Manila o kaya’y ng
mga taga Cebu. Walangt ama o maling bigkas at gamit ng salita.

3. Ang pagyaman at pagpapalaganap ng Wikang Filipino ay

tungkulin ng lahat at hindi iisang grupo lamang.

4. Ang pag-aaral sa barayti ay hindi maghahati bagkus ay

mag-iisa sa mga Pilipino.
Panoorin at unawain ang video sa link na
ito:
https://www.youtube.com/watch?v=fjcCzY8NiDE