GIÁ TRỊ TỔ CHỨC

Bài 3
Chuyển hóa Tầm nhìn, Sứ mệnh thành Giá trị tổ chức
Các Mô hình tổ chức dựa trên giá trị tổ chức – mô hình VHDN

VHDN 2023_NMQ 1
I- Mục tiêu chiến lược … và …
Giá trị tổ chức
Chuyển hóa Tầm nhìn – Sứ mệnh thành… Giá trị tổ chức

VHDN 2023_NMQ 2
1- Giá trị tổ chức …
i) Khái niệm …
• Nhiều tên gọi …
• … giá trị cốt lõi (core value), … giá trị tổ chức (organization value), … giá trị doanh
nghiệp (corporate value), … giá trị công ty (company value),
• Định nghĩa … Giá trị tổ chức là …
• … niềm tin, triết lý và nguyên tắc … thúc đẩy hoạt động kinh doanh của bạn;
• … có tác động đến hành vi / hành động của nhân viên … trong mối quan hệ với
những người hữu quan ...
• … ADN của tổ chức … giúp phân biệt với các tổ chức khác …;
• Vị trí …
• “[…] nằm ở trung tâm của văn hóa tổ chức “, (Posner 2010, tr.536).
• … sức mạnh lấy từ nhận thức … kết quả dựa vào năng lực hành động của từng cá
nhân …
• … những người lãnh đạo … đóng vai trò dẫn dắt …; … bầu không khí tổ chức … là môi
trường hậu thuẫn cho việc thực thi (Grojean et al. 2004).
VHDN 2023_NMQ 3
… Quan niệm về Giá trị … PHƯƠNG TÂY
…

Mô hình phân lớp của Schein Mô hình phân lớp giá trị của Thornbury (2003)

VHDN 2023_NMQ 4
… Quan niệm về GIÁ TRỊ … PHƯƠNG ĐÔNG …
• Đạo Nhân
• Nhân: Triết lý
• Nghĩa: Phương châm TÍN
NGHĨA
TÍN

• Lễ: Phương pháp NHÂN

• Trí: Phương tiện LỄ TRÍ

• Tín: Mục đích

• Thuyết Đức trị TÍN

• Tu Thân - Tề Gia - Trị Quốc - Bình Thiên hạ
• Ảnh hưởng quan trọng … HÀNH VI xã hội (đạo đức) … con người, … kinh
doanh HIỆN ĐẠI => Đạo đức kinh doanh, VHDN.
VHDN 2023_NMQ 5
ii) Vai trò, biểu hiện và mối liên hệ của Giá trị …
• Vai trò …
• … đóng góp vào việc tạo hình ảnh mong muốn … và thành công của tổ chức …
• … mang tính sống còn đối với tổ chức …
• … mang lại lợi ích thiết thực cho tổ chức …
• … là những mục tiêu cần được ưu tiên hàng đầu …
• … gắn trực tiếp với chiến lược của tổ chức …
• Biểu hiện …
• … trong năng lực chiến lược … <= … phản ánh mong muốn của ban Lãnh đạo
cao nhất … hệ quả của Quản lý tổ chức …
• … phản ánh các yếu tố thành công then chốt CSF của ngành … <= … tiêu
chuẩn đảm bảo sự thành công … cho một tổ chức trong một NGÀNH …
• … tạo lợi thế cạnh tranh … => … ưu thế vượt trội … khi so sánh với các DN
khác trong ngành …
• … mang lại sự thỏa mãn khách hàng cao … => … tạo dấu ấn về bản sắc riêng /
thương hiệu tổ chức …
VHDN 2023_NMQ 6
iii) Triển khai Chiến lược … xác định GTTC …
• 2 khía cạnh … tác nghiệp – thương hiệu
• Tác nghiệp … hiệu quả … => … kinh tế … lợi nhuận …
• Thương hiệu … hình ảnh … => … trung thành … bền vững …

• Các yếu tố môi trường vĩ mô …

• … những ảnh hưởng từ môi trường vĩ mô đến tổ chức…
• …=> … Phân tích môi trường kinh doanh … = … CƠ HỘI … NGUỒN LỰC …
• Các yếu tố ngành …
• … các đặc điểm trong ngành… cần để duy trì khả năng cạnh tranh trong thị trường…
• … => … Phân tích môi trường ngành … = … ÁP LỰC … ĐỊNH HƯỚNG …
• Các yếu tố nội bộ…
• … năng lực tổ chức / quản lý … = … năng lực sử dụng nguồn lực … => … thích ứng thách thức từ môi
trường hoạt động …
• … => … Phân tích năng lực tổ chức … = … ĐẶC ĐIỂM … SỨC MẠNH TIỀM ẨN …
• Các yếu tố CSF…
• … … năng lực cạnh tranh của tổ chức … và năng lực tiếp cận thị trường … thỏa mãn nhu cầu ... => …
cạnh tranh vượt trội … + … hài lòng khách hàng …
• … => … NHÂN TỐ THÀNH CÔNG THEN CHỐT (CSF) …
VHDN 2023_NMQ 7
 NGÀNH (so sánh) NGÀNH (chuẩn)
Thực tế Yếu tố thành công

… Mối
Nhiều
quan hệ 3

QUAN TÂM ĐẾN ĐỐI THỦ CẠNH TRANH

Chiến LỢI THẾ CẠNH TRANH
NHÂN TỐ THÀNH CÔNG
THEN CHỐT (CSF)
lược - Giá
trị (
tổ chức – 1

2
3
Các Nhân
tố Thành
NĂNG LỰC CHIẾN LƯỢC BẢN SẮC / THƯƠNG HIỆU
công Then
chốt Ít
2

(CSF)
DOANH NGHIỆP Ít Nhiều THỊ TRƯỜNG
Quản lý QUAN TÂM ĐỐI VỚI NGƯỜI TIÊU DÙNG Thực tế
VHDN 2023_NMQ 8
2- Định hướng Chiến lược …
i) Tầm nhìn …
• Định nghĩa … Tầm nhìn …
• … tuyên bố … mô tả các mục đích cao nhất … cho tương lai, … hy vọng sẽ đạt
được … khi thực hiện thành công … mục tiêu của tổ chức.
• … mô tả … vị trí tương lai mong muốn;
• Tầm nhìn … tốt …
• Mạnh mẽ … có tính hiện thực …
• Có điểm đích … các giá trị tổ chức cơ bản cần đạt được …
• Tự xác định … phấn đấu vì sự tối đa …
• Cụ thể … có một đích đến cụ thể … một hình ảnh về tương lai mong muốn …
• Đa diện … toàn diện … mọi ĐTHQ …
• Chứa đựng cảm xúc … tạo động lực … cho người thực hiện;
VHDN 2023_NMQ 9
… và Sứ mệnh …
• Định nghĩa … Sứ mệnh
• … tuyên bố … mô tả các mục tiêu … và những cam kết chính thức … của tổ
chức, … những gì họ làm và tại sao họ làm điều đó.
• … xác định … công việc kinh doanh của công ty, … các mục tiêu … và cách tiếp
cận.
• Sứ mệnh … tốt …
• Phản ánh … hiện trạng …
• Kết hợp … các giá trị cốt lõi của công ty …
• Khả thi … dễ hiểu và súc tích …
• Ý nghĩa … rộng hơn khi nêu rõ các mục tiêu …
• Từ ngữ … gây tác động … đối với … tất cả NNHQ …
VHDN 2023_NMQ 10
Các câu hỏi về các Mục tiêu Chiến lược …
• … Về Tầm nhìn …
• Hình ảnh cá nhân/tổ chức/doanh nghiệp mong muốn xây dựng cho bản thân là gì?
• Tổ chức/cá nhân mong muốn và phấn đấu để đạt được điều gì? Trở thành ai? hay
được thừa nhận về điều gì?
• … Về Sứ mệnh …
• Đối tượng hướng tới để phục vụ là những ai?
• Nhu cầu nào của họ cần thỏa mãn? hay Lĩnh vực/ngành định tham gia là gì?
• Cách thức tiếp cận các đối tượng mục tiêu là như thế nào? hay Phương thức triển
khai các hoạt động của tổ chức/doanh nghiệp là gì?
• Tổ chức/doanh nghiệp có thể mang lại những giá trị, lợi ích vượt trội gì so với các tổ
chức/doanh nghiệp khác, cho các đối tượng hữu quan? hay Lợi thế so sánh của cách
làm hay phương thức hoạt động của tổ chức/doanh nghiệp là gì? … => … BẢN SẮC
VHDN 2023_NMQ 11
ii) Xác định … Tầm nhìn và Sứ mệnh …
• Nguồn gốc …
• … được xác định qua … phân tích môi trường hoạt động (bên ngoài, bên trong) … để dự báo … sự vận động
của các nhân tố / tác nhân ảnh hưởng …
• … bản chất … = … phản ứng / hành động của các đối tượng tham gia thị trường (ĐTHQ) …
• Phương pháp xác định … phân tích chiến lược …
• Phân tích môi VĨ MÔ … = … động thái/xu thế … PHẢN ỨNG … của những đối tượng / tác nhân ảnh hưởng
gián tiếp … BÊN NGOÀI … khác ngành / lĩnh vực … = … PESTEL (PEST) …
• Phân tích môi trường NGÀNH … = … động thái/xu thế … PHẢN ỨNG … của những đối tượng / tác nhân ảnh
hưởng trực tiếp … BÊN NGOÀI … cùng ngành / lĩnh vực … = … 5 FORCES …
• Phân tích môi trường NỘI BỘ …= … động thái/xu thế … HÀNH VI … của những đối tượng / tác nhân ảnh
hưởng trực tiếp … BÊN TRONG tổ chức … = … VALUE CHAIN …
• Bản chất … từ góc độ VHDN …
• … phân tích hành vi … của các ĐTHQ có thể ảnh hưởng … đến việc thực hiện một ý đồ / đề án / mục tiêu …;
• … con người … tác nhân chính …;
• … năng lực (nhận thức, hành động) … tính cách … là nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt …;
• Ý nghĩa trong việc triển khai VHDN …
• … hiểu rõ … và làm bộc lộ … các tác nhân … bên trong các ĐTHQ …;
• … => Phân tích những người hữu quan (Stakeholder Analysis)
VHDN 2023_NMQ 12
… triển khai ... mục tiêu CL … thành
GTTC …
… theo đuổi … cái gì …
• … từ các câu hỏi chiến lược … để tạo bản sắc riêng?

• … những yếu tố …
• … thể hiện mong muốn … => … làm căn cứ cho việc xác định mục tiêu phấn đấu …
• … là niềm tin … => … có thể trở thành động lực … hình thành ý thức tự giác / tự nguyện …;
• … khá ổn định, bền vững … => … để kiên trì theo đuổi …;
• … có ảnh hưởng / biểu hiện qua hành vi … => … khuôn mẫu hành vi tổ chức …;
• … tạo dấu ấn điển hình … về phong cách riêng cho tổ chức.
• … thách thức … = … kiểm soát hình ảnh?
• Hình ảnh được tạo ra bằng cái gì / như thế nào / bằng cách nào?
• Hình ảnh được tạo ra sẽ như thế nào?
• Có giống với những gì mong muốn / hình dung hay không?
VHDN 2023_NMQ 13
3- Xác định Giá trị tổ chức
i) Tiếp cận … Nhân tố thành công then chốt CSF
• CSF … Yếu tố Thành công Then chốt (Critical Succes Factor)
• … các yếu tố … quyết định sự thành công … trên thị trường …
• … giá trị thực tế của khách hàng … ;
• … có ảnh hưởng rất lớn … đến khả năng cạnh tranh của tổ chức … => … được
các tổ chức … sử dụng … và ưu tiên … trong hoạt động SX-KD … để tạo thành
công …;
• … => … mục tiêu phấn đấu … xây dựng và củng cố.
• Ví dụ minh họa…
• Bán hàng … = … quan hệ khách hàng … quan hệ trong ngành …
• Thiết kế … = … đáng tin cậy … hiệu quả về chi phí … kiểm soát rủi ro …
• Sản xuất … = … chất lượng … chi phí thấp … lao động có kỹ năng …
• Dịch vụ … = … hài lòng của khách hàng … chất lượng … phản hồi của khách
hàng … chiến lược tiếp thị …
VHDN 2023_NMQ 14
… phương pháp phân tích CSF…
• Phân tích môi trường hoạt động … = … phân tích chiến lược …
• … xác định … các đặc điểm quan trọng ... trong môi trường hoạt động … có thể ảnh hưởng
đến quyết định của một tổ chức / doanh nghiệp …
• … chỉ ra … cơ hội tiềm năng … rủi ro tiềm ẩn … có thể / cần được khai thác hoặc né tránh …
để triển khai một hoạt động KD …;
• … chỉ ra … điểm mạnh tiềm năng … điểm yếu tiềm ẩn … của nguồn lực tổ chức … có thể khai
thác và khắc phục … để khai thác hữu hiệu …
• Phân tích giá trị điển hình … = … phân tích hữu quan (NNHQ) …
• … tập trung vào các đối tượng hữu quan (NNHQ) …
• … mối quan tâm … các giá trị được coi trọng … => … cơ hội thành công …
• … khách hàng … => … thỏa mãn … = … ấn tượng …
• … đối thủ … => … vượt trội … = … ưu thế cạnh tranh …
• Phân tích yếu tố thành công … = … phân tích CSF …
• … phân tích năng lực quản trị của tổ chức … = … các giá trị / năng lực đặc thù (tiềm năng) …
• … thỏa mãn khách hàng … + … lợi thế so sánh … = … khả năng thành công cao … => … CSF

VHDN 2023_NMQ 15
Các Vĩ mô Phân tích
Chiến lược
phương (các nguồn lực)

pháp
phân tích
Ngành Thị
CSF
(cạnh tranh) Hà
il
trường Phân tích NNHQ

i
òn

rộ
Khách hàng

tt
gk
Phân tích

ượ
há
ch

ếv
NNHQ hà

th
ng
Đối thủ Ưu

Doanh nghiệp
(quản lý)
Phân tích CSF
Phân tích Tổ chức
Năng lực thực hiện
VHDN 2023_NMQ 16
ii) Các bước xác định và triển khai … 5 bước…
• B1: Phân tích chiến lược … kết hợp … phân tích hữu quan …
• … triển khai các phương pháp phân tích môi trường vĩ mô … ngành … nội bộ …
• … tiếp cận phân tích hữu quan … = … Thị trường … Cạnh tranh … Quản lý …
• B2: Thiết lập danh mục các nhân tố có tầm quan trọng…
• … các nhân tố có thể sử dụng để cạnh tranh … => … tạo lợi thế vượt trội …
• … các nhân tố có thể sử dụng để thỏa mãn khách hàng … => … tạo thương hiệu …
• B3: Xác định các nhân tố thành công then chốt CSF …
• … thỏa mãn đồng thời … tạo ưu thế vượt trội … hài lòng khách hàng …
• … đánh giá tầm quan trọng của các nhân tố… và… xếp thứ tự ưu tiên…
• B4: Chuyển hóa vào các kế hoạch triển khai trong thực tế…
• … chuyển hóa vào hệ thống công việc … đưa vào hệ thống các mục tiêu, nhiệm vụ cá nhân (NLĐ) …
• … xây dựng các nguyên tắc thực hiện … và truyền thông đến người thực hiện ...
• B5: Giám sát quá trình thực thi trong thực tế…
• … lập kế hoạch triển khai phù hợp cho từng mục tiêu/nhiệm vụ/ công việc …
• … các
VHDN 2023_NMQ công cụ hỗ trợ (các biểu trưng, BEP, Quản lý bằng VHDN…)… 17
 Đánh giá
Phân tích Chuyên gia
tài liệu
Phân tích
Minh họa: định tính

Xác định danh

Trình tự các mục các nhân tố
CSF tiềm năng
bước của quá
trình Nghiên Mô hình phân
tích định lượng
cứu về CSF của
một tổ chức Khảo sát
thị trường
Phân tích các CSF

Đánh giá các nhân tổ CSF

Phân tích mức độ và năng lực chiến lược
thỏa mãn khách hàng
VHDN 2023_NMQ 18
II- Chuyển hóa Giá trị tổ chức
vào Hệ thống công việc
Chuyển hóa vào Công việc Tác nghiệp
Chuyển hóa vào Công việc Quản lý

VHDN 2023_NMQ 19
… công việc chuyển hóa …
• Công việc Tác nghiệp …
• … các công việc chuyên môn, nghiệp vụ … gắn trực tiếp với hoạt động sản
xuất / kinh doanh … => … sản phẩm vật chất / hàng hóa …
• … thiết kế / gia công / chế tạo / sửa chữa / vận hành / bán hàng …
• … do người lao động / kỹ sư … thực hiện …
• Công việc Quản lý …
• … các công việc quản lý … gắn với việc hỗ trợ, hậu thuẫn cho các hoạt động
tác nghiệp … => … phương án / đề án / kế hoạch …
• … hoạch định / tổ chức / định biên / lãnh đạo / đánh giá / khích lệ / gắn kết …
• … do người quản lý / lãnh đạo … thực hiện …

VHDN 2023_NMQ 20
1- Chuyển hóa giá trị vào Công việc Tác nghiệp
i) Hệ thống công việc …
• Mô hình tổ chức …
• … một hệ thống các hoạt động … được thực hiện … để đạt được các mục tiêu
của tổ chức.
• … bao gồm: các nhiệm vụ cá nhân, … mục tiêu, … quyền hạn ... trách nhiệm,
… nguồn lực, … mối quan hệ với các công việc khác …
• … cách thức thực hiện … đảm bảo hài hòa … của hệ thống công việc cá nhân
…
• … đảm bảo sự lưu chuyển thông tin giữa các cấp trong tổ chức (trên xuống,
dưới lên) … để ra quyết định …
https://www.investopedia.com/terms/o/organizational-structure.asp
• Chuyển hóa Giá trị tổ chức vào Mô hình tổ chức …
• … đưa các Giá trị tổ chức … vào hệ thống công việc … mục tiêu … phân
nhiệm … quy định … triết lý hoạt động … nguyên tắc điều hành …
VHDN 2023_NMQ 21
… Phương thức khác nhau … nội dung khác
nhau …
Kinh doanh truyền thống
• Trọng tâm Q/Lý … =
• … Sản phẩm … Dịch vụ; … Chi phí
… Doanh số; … Năng suất … Chất
lượng … <= … các khía cạnh vật
chất … tài chính …
• Mục tiêu … =
• … Lợi nhuận; … thị phần; … lợi thế
cạnh tranh …
• Nội dung công việc … =
• … chủ yếu KRI … xoay quanh các
trọng tâm … và mục tiêu kinh tế …
VHDN 2023_NMQ
Kinh doanh có trách nhiệm RB
• Trọng tâm Q/Lý … =
• … Con người … Hài lòng; … Thỏa
mãn … Giá trị; … Mối quan tâm …
Đáp ứng … <= … các khía cạnh tinh
thần … giá trị …
• Mục tiêu … =
• … Thỏa mãn cao; … hài hòa; … lợi
ích cho tất cả các bên …
• Nội dung công việc … =
• … chủ yếu KPI … xoay các mục tiêu
phát triển bền vững …
22
2- Chuyển hoá giá trị vào Công việc Quản lý
i) Nguyên tắc chung …
• Thiết lập hệ thống công việc
• Nhiệm vụ … = … phân tách đề án/dự án/chương trình … hay mục tiêu cuối cùng … thành … các hoạt động / bước
công việc nhỏ hơn … hay các mục tiêu trung gian … liên kết nhau … => … thực hiện bởi nhiều người … phối hợp …
• Công cụ hỗ trợ … = … các công cụ lập kế hoạch … Bảng Tiến độ Triển khai …
• Xác định nội dung, phạm vi trách nhiệm, quyền hạn; nhu cầu nguồn lực …
• Nhiệm vụ … = … mô tả rõ … công việc cần hoàn thành … trách nhiệm và quyền hạn … gắn với công việc … mối liên
hệ với các công việc khác / bộ phận chức năng …
• Công cụ hỗ trợ … = … Khung Lô-gíc … bản mô tả công việc …
• Xác định mục tiêu, yêu cầu
• Nhiệm vụ … = … nêu rõ … kết quả cần đạt …; … các chỉ số đo lường (KPI, KRI) … phương pháp đánh giá …
• Công cụ hỗ trợ … = … phương thức hoạt động … => … công cụ đo lường … KRI, KPI …
• Xác lập biện pháp triển khai, thực hiện
• Nhiệm vụ … = … chỉ dẫn / mô tả … cách thức thực hiện, triển khai thực tế …
• Công cụ hỗ trợ … = … phương thức hoạt động … => … Quy chế vận hành … Quy tắc ứng xử (COC) …
VHDN 2023_NMQ 23
ii) Quá trình chuyển hóa … trình tự các bước…
• B1: XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ CỐT LÕI…
• … lựa chọn MỘT VÀI giá trị tổ chức … quan trọng nhất … cần kiên trì
theo đuổi
• … MỘT GIÁ TRỊ … => … đơn giản …; … nguy cơ cứng nhắc … sai lầm …
• … HƠN HAI … => … phức hợp …; … phân tán … khó thống nhất …
• B2: XÁC ĐỊNH CÁC CHỈ BÁO, TIÊU CHÍ XÁC MINH
• … (các) giá trị … được cụ thế hóa … thành các biểu trưng / tiêu chí …
có thể nhận diện (đo lường) …
• … có thể sử dụng để xây dựng phương án thực hiện … trong thực tế …
• … đây là những căn cứ … để xây dựng các quy định về … cơ chế,
nguyên tắc (triết lý) … khi hành động …
VHDN 2023_NMQ 24
… trình tự các bước … (tiếp theo)
• B3: XÁC LẬP MÔ HÌNH TỔ CHỨC ĐẶC THÙ …
• … thể hiện giá trị … theo cách khác nhau … => … tạo ra … ấn tượng …
nhất định, khác nhau … = … hình ảnh …
• … => … kiểm soát hình ảnh … = … xác định các yếu tố … tạo điểm nhấn
(tính đặc thù) … cho mô hình tổ chức … mang đậm sắc thái riêng …
• B4: CHUYỂN HÓA THÀNH MÔ HÌNH VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
• … (các) yếu tố đặc thù … trở thành mục tiêu/tiêu chí … để xây dựng các
biện pháp quản lý … phù hợp đặc điểm … nguồn nhân lực
• … thiết lập … hệ thống quản lý, điều hành phù hợp … để hỗ trợ NLĐ
thực thi
• … xây dựng … nguyên tắc (triết lý) hành động, cơ chế … để NLĐ thực thi
VHDN 2023_NMQ 25
3- Một số mô hình tổ chức tiêu biểu …
• Lựa chọn Giá trị cốt lõi … định hướng khác nhau …
• Định hướng: (i) thị trường; (ii) quản lý
• Đối tượng: (i) con người; (ii) kết quả công việc
• Trọng tâm: (i) nỗ lực/đối đầu thử thách; (ii) kết quả công việc; (iii) con người; (iv) làm
việc nhóm/gắn kết; (v) hoàn hảo/chi tiết; (vi) nhiệt tình/tâm huyết; (vii) ổn định;
• Một số ví dụ cụ thể … số lượng khác nhau …
• Các mô hình của Handy
• Các mô hình của Sethia & Klinow
• Các mô hình của Daft
• Các mô hình của Deal & Kenedy
• Các mô hình của Quinn & McGrath
VHDN 2023_NMQ 26
i) Các mô hình … MỘT giá trị của Handy
• Tính chất
• MỘT giá trị
• Đặc điểm
• … thường đơn giản
• … mối liên hệ một chiều
• … thiên hướng … cực đoan / tuyệt đối hóa
• … nguy cơ mâu thuẫn / xung đột … không có cơ chế (tự)
giải quyết được vấn đề về sự khác biệt
• … hiệu lực … phụ thuộc … cảm tính / sự tự nguyện
VHDN 2023_NMQ 27
 
Văn hóa
tổ chức  

theo Văn hoá quyền lực

Văn hoá công việc
Handy (mạng nhện) (lưới mắt cáo)

  
  
  
Văn hoá vai trò Văn hoá cá nhân
(Đền thờ thần Hy lạp) (cụm, đám)
VHDN 2023_NMQ 28
 Văn ho
’ (po w e r culture ) á‘ vai trò’
ền lực (ro
Văn hoá ‘quy nhất … á
• Nguyê
nt
• Cơ ch ắc tổ chức …
le cultu
re)
n g tâ m quyền lực du
y
c ả m và m ối quan hệ c • Sức m
ế … hà t
nh chín ính lô-gích và
• … Một tr u , sự đồn g h. hợp lý;
… d ự a v à o sự tin cậy mua sắ
ạnh …
chuyên
hệ
• Mối quan m
• Chỉ đạ , tài chính…)
môn ho
á theo c
hính; hức năn
nhân.
k h ôn g th ủ tục hành c ạ i d iện … được • Phối h
o … nh
ất quán g (sản x
rấ t ít , … qu a đ ợp và k uất, ma
• Quy tắc … n lực … rketing,
ự c tiế p … từ vị trí quyề lý cao c
ấp.
iểm soá
t … thố
…. tr
• Kiểm soát i cao. hơn hình • Môi trư ng nhất
… một
ỷ quyề n tố ờ ng c o i trọ ng kết quả • Kết qu
ờng tổ c
hức … nhóm n
u n và thư hững nh
ườ n g th ô ráp, trực diệ thưởng
ả … thự
c hiện c
quy tắc
, thủ tục à quản
• … th phạt. ông việ , mô tả
cô
c của m
thức. h và linh ho
ạt í • Quyền ỗi cá nh ng việc chính t
ứ n g n h a n ủ a người ở vị tr hạn … â n … thư hứ
• … khả năn
g p h ả n
vào năn g lực c • … hiệ
u quả v
thực thi
nghĩa v ớ c đo … c .
p hụ th u ộ c rất nhiều n. ề chi ph ụ. để
ợng … ở quy mô lớ í và sự
• … chất lư
30 VHDN 20

ó p h á t tr iể n 23_NMQ
ổn định
c … k h trong ho
quyền lự ạt động
MQ
VHDN 2023_N

Văn hoá ‘công việc’ (t

on culture )
30

ask culture ) á nhâ n’ (pe rs

• Quyền lực … ph Văn ho á ‘c lợi ích
ân tán … dựa vào … để đạt được ột tập thể
• Cấu trúc … giốn
năng lực chuyên m
ôn nh óm … tự tổ chức … thành m nghề cắt tóc, tư vấn luật…);
• Một i làm
g lưới mắt cáo (latti tư, những ngườ g,
• Trọng tâm … ho
ce) hay ma-trận cao nhất (bác sỹ tiệ n ho ạt độ ng chung (văn phòn
ng
àn thành công việc ác một số phươ
được giao • … cùng khai th hành chính, quảng cáo…)
• Tổ chức … tập hợ thiết bị, công việc ình,
p con người và ng ho àn toàn về công việc của m
thành … một công uồn lực thích hợp n tự quyết định
việc lớn, một dự án … hoàn • Mỗi người … vẫ tác riêng …
. th ức, cơ chế hợp
• Coi trọng … tính • ... qu y tắ c, cách
chủ động, linh hoạt cá nhân
năng lực , thích ứng tốt và ủ và tự qu yết rất cao của mỗi trong
… đề cao • … tính tự ch
… kh ôn g hiệu quả về quản lý và
• … phù hợp môi yếu, lỏng lẻo ,
trường cạnh tranh • ... hợp tác rất uồn lực.
công việc hay dự mạnh, … chu kỳ sả việc khai thác ng
án ngắn, … đòi hỏ n phẩm,
i sáng tạo. c vận dụng…
VHDN 2023_NMQ
• ... rất ít tổ chứ 30

VHDN 2023_NMQ 30 VHDN 2023_NMQ 29

ii) Các mô hình … HAI giá trị
• Tính chất
• HAI giá trị
• Đặc điểm
• … thường phức tạp hơn
• … mối liên hệ đa chiều
• … linh hoạt / mềm dẻo hơn
• … nguy cơ mâu thuẫn / xung đột … do chứa đựng sự khác
biệt
• … hiệu lực … phụ thuộc … nguyên tắc chung / sự hợp tác
VHDN 2023_NMQ 30
… Các loại văn hóa tổ chức theo Sethia &
Klinow

NhiÒu
Chu ®¸o hiÖp lùc

Møc ®é quan
t©m ®Õn con ng­
ưêi
Thê ¬ Thö Th¸ch
Ýt

Ýt Møc ®é quan t©m ®Õn NhiÒu

kÕt qu¶ lao ®éng
VHDN 2023_NMQ 31
VĂN HÓA ‘THỜ Ơ’
Khi IBM c«ng bè chÝnh s¸ ch c¶i c¸ ch chuyÓn chÕ ®é ®ãng hưu trÝsang chÕ ®é
thanh to¸ n b»ng tiÒn, cã nghÜa lµ c¾t gi¶m ®Õn 50% møc tiÒn ®ãng b¶o hiÓm cho
ngưêi cã th©m niª n, nhiÒu nh©n viª n ®· tá th¸ i ®é ph¶n ®èi gay g¾t vµ mưêi nghÞsÜ
®· göi mét bøc thư yª u cÇu Së ThuÕLiª n bang khÈn cÊp ®iÒu tra c«ng ty. HËu qu¶ lµ
c¸ c quan chøc IBM ®· ph¶i tho¶ thuËn cho phÐp 35 000 nh©n viª n cã quyÒn lùa chän
hưëng theo mét trong hai chÕ®é. Tuy nhiª n, ®iÒu ®ã còng sÏ dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹ i
®¸ ng kÓcho 15 000 ngưêi lao ®éng.
T¹ p chÝWall Street Journal ®· b¸ o c¸ o r»ng cã 325 c«ng ty ¸ p dông chÕ ®é mí i,
nhưng cho phÐp trª n 75% ngưêi lao ®éng cã th©m niª n ®ưî c hưëng chÕ®é hưu trÝ
trưí c ®©y. Nh÷ng nghi thøc tinh thần ®¬n gi¶n từng có, như tÆng ®ång hå, nhÉn kû
niÖm hay thiÕp chóc mõng sinh nhËt sÏ bị b· i bá vµ thay b»ng tiÒn thưëng. HËu qu¶
lµ nh÷ng ngêi c«ng t¸ c l©u n¨ m bÞcoi lµ nh÷ng ngưêi l¹ c hËu, kÐm n¨ ng lùc, bÊt kÓ
nh÷ng ®ãng gãp trưí c ®©y cña hä. Th¸ i ®é ®ã thÓhiÖn sù thê ¬ cña c«ng ty.
VĂN HÓA ‘THỬ THÁCH’
United Parcel Service lu«n nhÊn m¹ nh ®Õn nh÷ng th¸ ch thøc. Hä biÕt rÊt chÝnh x¸ c ph¶i
cÇn bao nhiª u nh©n viª n ®ÓchuyÓn ®ưî c 10 triÖu gãi bưu phÈm trong mét ngµy. § Ó®Êu
tranh ví i thái ®é thê ¬, thiÕu thiÖn ý cña nhiÒu ngưêi qu¶n lý, UPS ®· ®ưa ra mét
chư¬ng tr×nh phôc vô céng ®ång cho c¸ n bé chñ chèt.
Trong kho¶ng thêi gian 4 tuÇn, nh÷ng ngưêi qu¶n lý ph¶i tham gia c¸ c c¸ c ho¹ t ®éng
phi-vô lî i, c«ng Ých như x©y dùng c«ng tr×nh c«ng céng, ch¨ m sãc trÎ vÞthµnh niª n, ñng
hé lư¬ng thùc phÈm cho ngưêi nghÌ o ®ãi, gióp ®ì ngưêi tµn tËt, gióp ®ì ngưêi v« gia cư
t¹ i Trung t©m Orange Grove.
Sau khi chư¬ng tr×nh kÕt thóc, nhiÒu ngưêi qu¶n lý nhËn thÊy r»ng hä ®· hiÓu vµ th«ng
c¶m h¬n ví i nh÷ng c«ng viÖc vµ khã kh¨ n mµ nh©n viª n ph¶i ®ư¬ng ®Çu sau giê lµm
viÖc vµ trong viÖc gia ®×nh. UPS ®· bá ra trª n 500 000 ®«la mçi n¨ m ®Óthùc hiÖn chư-
¬ng tr×nh nµy. § Õn nay ®· cã trª n 1 200 c¸ n bé chñ chèt cña c«ng ty tham gia chư¬ng
tr×nh nµy.
VHDN 2023_NMQ
VĂN HÓA ‘CHU ĐÁO’
Southwest Airlines lµ mét c«ng ty ®· næi tiÕng tõ nhiÒu n¨ m vÒsù quan t©m dµnh cho
nh©n viª n. CEO Herb Kelleher lµ mét ngưêi næi danh vÒsù khÐo lÐo, kh«n ngoan vµ
kiª n tr×trong viÖc x©y dùng v¨ n ho¸ tæ chøc cho SWA. HÇu hÕt nh©n viª n ®Òu “yª u
mÕn c«ng ty” v×hä tin r»ng c«ng ty quan t©m vµ chu ®¸ o ®èi ví i hä. Nh©n viª n rÊt
trung thµnh vµ g¾n bã ví i c«ng ty.
Giai tho¹ i thuêng ®uî c nh¾c ®Õn lµ Kelleher ®· tõng mÆc quÇn ¸ o b¶o hé lao ®éng ®Ó
gióp nh©n viª n vËn chuyÓn hµnh lý cña kh¸ ch vµ söa ch÷a m¸ y bay.
SWA lu«n tin tưëng r»ng “nÕu nh©n viª n ®ưî c quan t©m chu ®¸ o, hµnh kh¸ ch còng
sÏ ®ưî c quan t©m chu ®¸ o, vµ ®èi thñ sÏ bÞtôt hËu”.
Theo t¹ p chÝAir Travel Consumer Report cña Bé Giao th«ng VËn t¶i (Mü), trong
kho¶ng thêi gian kh¶o s¸ t lµ 9 n¨ m, SWA lµ c«ng ty nhËn ®î c Ýt lêi khiÕu n¹ i cña hµnh
kh¸ ch nhÊt.
VĂN HÓA ‘HIỆP LỰC’
Johnson & Johnson lµ mét trong nh÷ng c«ng ty ®ưî c thõa nhËn lµ cã v¨ n ho¸ c«ng ty
mang tÝnh chÊt hiÖp lùc. Con ngưêi trong c«ng ty ®ưî c coi träng vµ v¨ n ho¸ c«ng ty ®·
t¹ o nª n bÇu kh«ng khÝch©n t×nh, hî p t¸ c gi÷a c¸ c thµnh viª n. KÕt qu¶ lµ c«ng ty ®· t¹ o
nª n danh tiÕng rÊt tèt trưí c x· héi. Tuy nhiª n, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa h×nh ¶nh ®ã lµ
tưî ng ®µi vÜnh cöu.
NhiÒu n¨ m trưí c ®©y, c«ng ty ®· ph¶i huû hµng ngµn trang tµi liÖu liª n quan ®Õn mét
cuéc ®iÒu tra cña chÝnh phñ liª n bang (Mü) ®Óx¸ c minh xem c«ng ty cã khuyÕn m¹ i mét
c¸ ch bÊt hî p ph¸ p lo¹ i dưî c phÈm Retin-A xo¸ nÕp nh¨ n vµ lµm mê vÕt nh¸ m trª n da
hay kh«ng. TiÒn ph¹ t vµ ¸ n phÝc«ng ty ph¶i tr¶ lª n tí i gÇn 7,5 triÖu ®«la, vµ ba chuyª n
viª n cao cÊp cña c«ng ty bÞxa th¶i. Trong khi ®ã, ngưêi ph¸ t ng«n cña J&J ®· cung cÊp
b»ng chøng vÒdoanh sè b¸ n Retin-A vµ tuyª n bè r»ng c«ng ty kh«ng tin r»ng hµnh ®éng
cña hä ®· vi ph¹ m quy ®Þnh vÒmarketing cña FDA (Food and Drug Administration).
ViÖc c«ng bè th«ng tin nãi trª n cã thÓcã ¶nh hưëng ®Õn v¨ n ho¸ c«ng ty cña J&J, vµ
c«ng ty hy väng r»ng nh÷ng lo¹ i hµnh vi tư¬ng tù sÏ kh«ng lÆp l¹ i.
32
… Các
loại văn H­uíng ngo¹i

TRäNG T¢M CHIÕN L¦îC

hóa tổ V¨n ho¸ thÝch V¨n ho¸ sø
chức theo øng mÖnh

Daft
V¨n ho¸ hoµ V¨n ho¸ nhÊt
nhËp qu¸n
H­uíng néi
Thay ®æi, æn ®Þnh
mÒm dÎo cã h­uíng
Y£U CÇU Tõ M¤I TR¦êNG HO¹T §éNG

VHDN 2023_NMQ 33
Các chỉ báo … và việc chuyển hóa …
(Minh
• Chiến lược
họa)
• Hướng ngoại … chú trọng … đáp ứng yêu cầu, thách thức từ môi trường … => … khả năng điều
chỉnh linh hoạt
• Hướng nội … chú trọng … hiệu quả trong các hoạt động … => … tính ổn định, vận hành chơn chu
của … hệ thống nội bộ
• Môi trường hoạt động
• Biến động, thay đổi liên tục, nhiều bất chắc … => … cần đến sự linh hoạt, mềm dẻo …
• Ít thay đổi, có thể dự báo trước … => … xu thể duy trì sự ổn định, kế hoạch trước … để đạt tính
hiệu quả
• Các mô hình
• Thích ứng … đáp ứng yêu cầu thị trường … bằng sự mềm dẻo, linh hoạt trong hoạt động …
• Sứ mệnh … triển khai các hoạt động một cách mềm dẻo, linh hoạt … nhưng vẫn kiên trì theo
đuổi mục tiêu lâu dài …
• Hoà nhập … mềm dẻo và linh hoạt trong hoạt động … nhưng để hướng tới hiệu quả
• Nhất quán … kiên quyết, kiên trì theo đuổi mục tiêu ổn định trong tổ chức …
VHDN 2023_NMQ 34
… Các loại
văn hóa tổ
chức theo
Deal và
Kenedy

VHDN 2023_NMQ 35
Một số đặc điểm …
• Văn hoá làm ra làm/chơi ra chơi
• … phản ứng nhanh ... năng động, cởi mở, “hướng ngoại” …
• … phân quyền ra quyết định … nhiều trung gian … => … nhiều phương tiện và hệ thống kiểm soát …
• Điểm mạnh … khuyến khích thi đua … tạo hưng phấn ...
• Hạn chế … nguy cơ thực dụng, thiển cận … xu thế phiến diện (“xử lý dứt điểm”) .
• Văn hoá nam nhi
• ... sẵn sàng chấp nhận rủi ro ...
• ... đặt cá nhân dưới những áp lực lớn ... coi trọng tốc độ phản ứng ...
• Điểm mạnh ... điều kiện bất trắc ... môi trường không ổn định ...
• Hạn chế ... thiếu khả năng hợp tác ... khó hình thành văn hoá tổ chức mạnh, gắn bó.
• Văn hoá quy trình
• ... môi trường không cần phản ứng nhanh ... thực hiện theo một trình tự định sẵn thành quá trình ...
• ... tính kỷ luật ... chi tiết ... chính xác ...
• Điểm mạnh ... rất hiệu lực khi xử lý công việc trong môi trường ổn định, chắc chắn ...
• Hạn chế ... không có khả năng thích ứng ... cứng nhắc ... thiếu hoài bão ... thiếu sáng tạo.
• Văn hoá phó thác
• … các dự án lớn … thời gian dài ... => … sự thận trọng … quyết định tập trung ở cấp cao …
• … ủy quyền ít … => … số phận được phó thác cho tương lai …
• Điểm mạnh … có thể tạo ra những đột phá về chất lượng và sáng tạo ...
VHDN •2023_NMQ
Hạn chế … phản ứng chậm. 36
… Các loại
văn hóa tổ
chức theo
Quinn và
McGrath

VHDN 2023_NMQ 37
Một số đặc điểm …
• Văn hoá kinh tế hay văn hóa thị trường
• Mục tiêu … năng suất và hiệu quả ...
• Phong cách … hoàn thành mục tiêu … thi hành …
• Ưu điểm … hăng hái … chuyên cần … nhiều sáng kiến ...
• Hạn chế … quá thực dụng.
• Văn hoá triết lý hay văn hoá đặc thù
• … các chuẩn mực chặt chẽ …
• … đề cao tính tập thể … người lãnh đạo đi tiên phong … coi trọng sự tăng trưởng hơn thành tích trước mắt …
• Ưu điểm … khả năng thích ứng … tự chủ … sáng tạo.
• Trở ngại … sự bất đồng giữa các thành viên.
• Văn hoá đồng thuận hay văn hoá phường hội
• … tinh thần tập thể, tình đoàn kết và tình thân ái …
• … đánh giá trên cơ sở mối quan hệ … lòng trung thành …
• Ưu điểm … tính công bằng … kiên trung
• Hạn chế … khó đạt được với quy mô lớn.
• Văn hoá thứ bậc
• … thực thi … giám sát chặt chẽ …; người lãnh đạo … thận trọng …
• … đánh giá … theo những tiêu thức chính thức … và việc tôn trọng những giá trị cần được giữ gìn.
• Ưu điểm … tính quy củ … kỷ luật …
• Hạn chế … căng thẳng … nặng nề.

VHDN 2023_NMQ 38
iii) … tổ chức trong thực tế …
• Tính chất
• ĐA giá trị (nhiều hơn HAI) … đan xen, lồng ghép
• Mô hình ở các cấp độ là … khác nhau … do tính chất công việc … mục
tiêu của cấp độ … khác nhau
• VD.: … hành chính = linh hoạt … sản xuất = chủ động … thiết kế = sáng tạo …
tài chính = nguyên tắc … toàn tổ chức = hiệu quả
• Đặc điểm
• … môi quan hệ … đan xen … phức hợp … đa chiều
• … hệ thống liên kết ... tương đối linh hoạt
• … nguy cơ mâu thuẫn bộ phận …
• … hiệu lực … phụ thuộc … khả năng tự giải quyết xung đột / sự hợp tác39
VHDN 2023_NMQ
Những nội dung cần ghi nhớ…
• Mục tiêu chiến lược …
• … Tầm nhìn … Sứ mệnh …
• … => … Giá trị tổ chức …
• … sơ đồ mối quan hệ Giá trị và Mục tiêu …
• Giá trị tổ chức …
• … CSF … => … sơ đồ Phương pháp xác định …
• … quy trình 5 bước … về phương pháp …
• Chuyển hóa …
• … 2 nội dung … công việc tác nghiệp … công việc quản lý …
• … => quản lý … các mô hình VHDN… => … các tiêu chí …
• … ví dụ minh họa …
VHDN 2023_NMQ 40
THỰC HÀNH
• KIỂM TRA 10’ … “Câu hỏi giám đốc” …
• Giá trị của tổ chức có vai trò gì trong Văn hóa doanh nghiệp?
• Để xác định giá trị tổ chức, cần phải làm gì?
• BÀI TẬP VỀ NHÀ …
• Hãy tìm tư liệu về một DN cụ thể đang hoạt động.
• Mô tả những giá trị tổ chức mà DN này đang theo đuổi.
• Cho biết các Giá trị này góp phần như thế nào trong việc tạo Lợi thế cạnh
tranh cho DN? (Có/không, nhiều/ít)? Giải thích.
• Theo em DN cần chú ý điều gì hay có thể làm gì để cải thiện hay không?

• Trên cơ sở đó viết một bài luận 3-5 trang.

• NỘP VÀO ĐẦU BUỔI HỌC TIẾP THEO.

VHDN 2023_NMQ 41