Professional Documents
Culture Documents
Kinh Tế Học Chương 4
Kinh Tế Học Chương 4
(ECONOMICS)
3
4.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
4.1.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo và các đặc trưng
4.1.2. Đường cầu và đường doanh thu cận biên
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH trong ngắn
hạn
4.1.4. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH trong dài
hạn
4
4.1.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
và các đặc trưng
5
4.1.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
và các đặc trưng
6
4.1.2. Đường cầu và đường doanh thu cận biên
7
4.1.2. Đường cầu và đường doanh thu cận biên
Đường cầu của hãng CTHH là đường cầu nằm ngang song
song với trục hoành cắt trục tung tại mức giá thị trường.
Đường cầu (D) của hãng trùng với đường doanh thu bình quân
(AR) và đường doanh thu cận biên (MR).
8
Đồ thị minh họa đường cầu và
đường doanh thu cận biên của hãng CTHH
P P
STT
E
P0 D AR MR
P0
DTT
0 Q0 0 q
Q
Thị trường CTHH Hãng CTHH
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
b. Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong ngắn hạn:
P,R,
TH1: P > ATCmin
C,Π
MC
ATC
E D AR MR
P0
Π
A
B
0 Q* Q
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
b. Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong ngắn hạn:
TH2: P = ATCmin P,R,
MC
C,Π
ATC
E D AR MR
P0
0
Q* Q
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
b. Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong ngắn hạn:
P,R,
TH3 : AVCmin˂P˂ ATCmin C,Π MC
ATC
AVC
A B
D AR MR
Lỗ tối thiểu
P0 E
M N
0 Q* Q
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
b. Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong ngắn hạn:
TH3 : AVCmin˂P˂ ATCmin P,R,
C,Π MC
ATC
B AVC
Mức lỗ min
A
E D AR MR
P0
M N
0 Q* Q
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
b. Khả năng sinh lợi của hãng CTHH trong ngắn hạn:
P,R,C,
TH4 : P ≤ AVCmin MC
Π
ATC
B AVC
A
Lỗ toàn bộ FC E D AR MR
P0
0 Q
Q*
4.1.3. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong ngắn hạn
MC1 MCt
4 4
4
3 3 3
2 2 2
1 1 1
0 1 2 3 Q1 0 Q2 0 1 3 5 Q
1 2
Hãng 1 Hãng 2 Ngành
4.1.4. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong dài hạn
a. Điều kiện tối đa hóa lợi nhuận:
P = MR = LMC
Trong dài hạn, hãng CTHH sẽ điều chỉnh quy mô sao cho:
SMC = LMC = P
4.1.4. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong dài hạn
rời bỏ ngành.
4.1.4. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong dài hạn
Hãng còn tham gia vào thị trường khi khi P ≥ LACmin.
Đường cung trong dài hạn của hãng CTHH là đường LMC tính
từ điểm LACmin trở lên.
Tối đa hóa lợi nhuận của hãng CTHH trong NH
và DH
A E
P0
NH P=MR
C DH
B
D
F
Q2 Q3 Q4
4.1.4. Lựa chọn sản lượng của hãng CTHH
trong dài hạn
c. Đường cầu và đường doanh thu cận biên của hãng độc quyền:
Đường cầu của hãng chính là: đường cầu của thị trường, một
đường có độ dốc âm tuân theo luật cầu.
Khi đường cầu là đường tuyến tính có phương trình: P = a – bQ
Tổng doanh thu: TR = P × Q = aQ – bQ2
Doanh thu cận biên: MR = a – 2bQ. Đường doanh thu cận biên
cũng là đường tuyến tính, cùng cắt trục tung tại cùng một điểm với
đường cầu và có độ dốc gấp đôi độ dốc đường cầu
4.2.1. Thị trường độc quyền bán thuần túy
c. Đường cầu và đường doanh thu cận biên của hãng độc quyền:
Doanh thu cận biên và độ co giãn:
ΔTR Δ(PQ)
MR
ΔQ ΔQ
PQ QP
ΔQ ΔQ
Q ΔP
P(1 . )
P ΔQ
1
MR P(1 D
)
EP
4.2.1. Thị trường độc quyền bán thuần túy
c. Đường cầu và đường doanh thu cận biên của hãng độc quyền:
Doanh thu cận biên và độ co giãn:
1
MR P(1 D )
EP 1
-Khi cầu co giãn: E P 1 1 D 0 MR 0
D
EP 1
-Khi cầu kém co giãn: 1 E P 0 1 D 0 MR 0
D
1E P
-Khi cầu co giãn đơn vị: E P 1 1 D 0 MR 0
D
EP
-Khi cầu co giãn hoàn toàn: E P MR P
D
4.2.1. Thị trường độc quyền bán thuần túy
c. Đường cầu và đường doanh thu cận biên của hãng độc quyền:
Doanh thu cận biên và độ co giãn: P
M E D
P
a/b
EPD 1
EPD 1
a/ H
2b
EPD 1
D EPD 0
N
0
a/ a Q
2 MR
4.2.2. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong ngắn hạn
Điều kiện lựa chọn sản lượng tối đa hóa lợi nhuận trong ngắn
hạn: MR = SMC
Khả năng sinh lợi của hãng độc quyền:
- Hãng có lợi nhuận kinh tế dương khi P > ATC
- Hãng có lợi nhuận kinh tế bằng 0 khi P = ATC
- Hãng bị thua lỗ nhưng vẫn tiếp tục sản xuất khi AVC < P <
ATC
- Hãng ngừng sản xuất khi P ≤ AVC
4.2.2. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong ngắn hạn
P,R MC
ATC
A
Pm
Pc C
B
M
E
D
MR
0 Q* QC
Q
4.2.2. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong ngắn hạn
P P
Ta có: P - MC P (P D ) D 0
E E
→ Hãng độc quyền luôn đặt giá choP sản phẩmPcủa mình lớn hơn chi
phí cận biên
4.2.2. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong ngắn hạn
MC MC
P1 P1 = P 2
P2
D2
D1
D2 D1
MR1 MR2 MR2
MR1
0 Q* 1 = Q * 2 0 Q* 1 Q* 2
Q Q
Tổn thất PLXH do hiện tượng độc quyền bán
CS =
P,R MC
PS =
CS =
A
Pm
PS = B
Pc C
DWL =
M
E
D
MR
0 Q* QC
Q
4.2.3. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong dài hạn
Để tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn, hãng độc quyền lựa chọn
sản xuất ở mức sản lượng có: MR = LMC
- Hãng còn sản xuất nếu: P ≥ LAC
- Hãng ra khỏi ngành nếu: P < LAC
Trong dài hạn, hãng độc quyền sẽ điều chỉnh quy mô về mức tối
ưu:
- Quy mô tối ưu là quy mô mà tại đó đường ATC tiếp xúc với
đường LAC tại mức sản lượng tối đa hóa lợi nhuận
4.2.3. Tối đa hóa lợi nhuận của thị trường
độc quyền bán thuần túy trong dài hạn
4.2.4. Độc quyền mua thuần túy
4.2.4. Độc quyền mua thuần túy
P
ME
S=AE
P0
MV
P*
0 Q* Q0 Q
4.3. Thị trường cạnh tranh độc quyền
P,R
C
MC
A
P ATC
B
M
MR D
0 Q*S
Q
4.3. Thị trường cạnh tranh độc quyền
0 Q
QC
4.3. Thị trường cạnh tranh độc quyền
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: quyết định sản lượng
P
MR1(0) D1(0)
MC1
D1(75) D1(50)
MR1(75) MR1(50)
0 12,5 25 50 Q
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Đường phản ứng
• Sản lượng tối đa hóa lợi nhuận của một hãng phụ thuộc vào
lượng sản phẩm mà hãng nghĩ các hãng khác định sản xuất
• Đường phản ứng: Đường chỉ ra mối quan hệ giữa mức sản
lượng tối đa hóa lợi nhuận của một hãng với mức sản lượng mà
hãng nghĩ rằng các hãng khác định sản xuất
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Cân bằng Cournot
• Trạng thái cân bằng xảy ra khi: mỗi hãng dự báo đúng mức sản lượng của
các hãng đối thủ và xác định mức sản lượng của mình theo mức dự báo đó
Cân bằng xảy ra tại điểm giao nhau giữa hai đường phản ứng
• Cân bằng Cournot chính là cân bằng Nash: Mỗi hãng sản xuất ở mức sản
lượng làm hãng tối đa hóa lợi nhuận khi biết các hãng đối thủ sản xuất bao
nhiêu.
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Cân bằng Cournot
Q1
Q2* = h(Q1 )
Q1 *
Q1* = g(Q2 )
0
Q2 *
Q2
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Ví dụ minh họa
• Giả sử có hai hãng 1 và 2 trong một ngành cùng sản xuất một loại sản
phẩm đồng nhất.
• Hai hãng có mức chi phí cận như nhau: MC1 = MC2 = c và đều không
có TFC.
• Hai hãng này cùng chọn sản lượng đồng thời để sản xuất và hoạt động
độc lập.
• Hàm cầu thị trường là P = a - Q, trong đó Q = Q1 + Q2. (c<a)
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Ví dụ minh họa
Hàm lợi nhuận của mỗi hãng là:
π1 = P.Q1 – c.Q1 = (a – Q1 - Q2 )Q1 – cQ1
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Ví dụ minh họa
• Áp dụng điều kiện tối đa hóa lợi nhuận đối với hãng 1:
1
a Q2 2Q1 c 0
Q1
a Q2 c
2Q1 a Q2 c Q1
2
• Tương tự ta có đường phản ứng của hãng 2:
a Q1 c
Q2
2
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Ví dụ minh họa
• Sản lượng của hai hãng:
ac
Q1 Q2
3
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Cournot: Ví dụ minh họa
Q2
ac
a Q2 c
Q1
ac 2
2
Q2 * NE
a Q1 c
Q2
2
0
Q1 * ac ac Q1
2
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg:
• Mô hình Cournot: hai hãng ra quyết định đồng thời
• Mô hình Stackelberg: quyết định tuần tự
Một hãng ra quyết định sản lượng trước
Hãng kia căn cứ vào quyết định của hãng trước để ra quyết
định sản lượng của hãng mình
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Hai hãng 1 và 2 cùng quyết định lựa chọn sản lượng để sản xuất
các sản phẩm đồng nhất.
• Hai hãng hoạt động độc lập và thông tin thị trường là hoàn hảo.
• Hãng 1 là chiếm ưu thế (hãng đi đầu), hãng 2 sẽ quan sát hãng 1
và quyết định lượng sản phẩm sản xuất ra.
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Các hãng này phải đối mặt với hàm cầu ngược sau:
P = a - Q, trong đó Q = Q1 + Q2.
• Cả hai hãng có chi phí cận biên không đổi đều bằng c và chi phí
cố định đều bằng không
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Hàm lợi nhuận của mỗi hãng là:
π1 = P.Q1 – c.Q1 = (a – Q1 - Q2 )Q1 – cQ1
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Áp dụng điều kiện tối đa hóa lợi nhuận đối với hãng 2:
2
a Q1 2Q2 c 0
Q2
• Giải phương trình sản lượng của hãng 2:
a Q1 c
Q2
2
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Thay thế Q2 vào phương trình lợi nhuận của hãng 1
a Q1 c
1 aQ1 Q Q1
1
2
cQ1
2
2
aQ1 Q cQ1
1 1
2 2 2
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Stackelberg: Ví dụ minh họa
• Áp dụng điều kiện tối đa hóa lợi nhuận đối với hãng 1:
1 a 2Q1 c
0
Q1 2 2 2
• Giải phương trình, xác định được mức sản lượng tối ưu của hãng 1:
ac
Q
*
1
2
• Thay thế Q*1 vào phương trình sản lượng của hãng 2, xác định
ac
được mức sản lượng tối ưu của hãng 2: Q
*
2
4
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand:
• Là mô hình độc quyền nhóm nhưng các hãng cạnh tranh nhau về
giá cả
• Có ba trường hợp:
Sản phẩm đồng nhất
Sản phẩm khác biệt – quyết định đồng thời
Sản phẩm khác biệt – một hãng quyết định trước, hãng kia
theo sau
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm đồng nhất
• Giả sử có hai hãng 1 và 2 trong một ngành cùng sản xuất một
loại sản phẩm đồng nhất.
• Hai hãng có mức chi phí cận biên như nhau là c và đều không có
chi phí cố định.
• Mỗi hãng coi giá của hãng đối thủ là cố định và ra quyết định đặt
giá đồng thời
• Hàm cầu thị trường là P = a - bQ
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm đồng nhất
• Khi các hãng giả định rằng giá của hãng khác là cố định, mỗi
hãng sẽ cố gắng đặt giá thấp hơn so với giá đối thủ đặt một chút
ít (để có được toàn bộ thị trường)
Cân bằng của thị trường đạt được khi: cả hai hãng đều đặt
giá bằng chi phí biên P = MC = c
Cả hai hãng đều thu được lợi nhuận kinh tế bằng 0
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm khác biệt – quyết định giá đồng thời
• Giả sử có một thị trường với hai hãng cạnh tranh đồng thời về giá
cả. Mức giá của hai hãng tương ứng là P 1 và P2. Phương trình
đường cầu cho mỗi hãng là:
Q1 = a – P1 + bP2
Q2 = a – P2 + bP1 với b ≥ 0.
• Chi phí cận biên của mỗi hãng là cố định và đều bằng c
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm khác biệt – quyết định giá đồng
thời
a bP2 c
• Đường phản ứng của hãng 1: P1
2b
• Đường phản ứng của hãng 2:
a bP1 c
P2
2b
• Cân bằng đạt được tại: điểm hai đường phản ứng cắt nhau
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm khác biệt – quyết định giá đồng
P1 P1* = g(P2 )
thời
P2* = h(P1 )
P1 *
0
*
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
- Mô hình Bertrand: Sản phẩm khác biệt – quyết định không đồng thời
• Giả sử có một thị trường với hai hãng cạnh tranh về giá cả. Mức giá của
hai hãng tương ứng là P1 và P2. Phương trình đường cầu cho mỗi hãng là:
Q1 = a – P1 + bP2 và Q2 = a – P2 + bP1 với b ≥ 0
• Chi phí cận biên của mỗi hãng là cố định và đều bằng c
• Hãng 1 quyết định về giá trước, sau đó hãng 2 căn cứ vào mức giá của
hãng 1 để đưa ra quyết định về giá cho hãng
• Làm tương tự đối như đối với mô hình Stackelberg
4.4. Thị trường độc quyền nhóm
Các mô hình độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm không cấu kết
P
- Mô hình đường cầu gãy:
D0
P* E MC2
MC1
A
D1
B
MR
0
Q* Q
4.4. Thị trường độc quyền nhóm