CHƯƠNG 2

KIỂU NHÀ NƯỚC, KIỂU PHÁP LUẬT

2.1 Kiểu nhà nước

2.1 Kiểu pháp luật

Biên soạn:
ThS. Phạm Thanh Tú
 Chuẩn đầu ra của chương

- Trình bày được quan điểm của Học thuyết Mác - Lênin
về các kiểu nhà nước, kiểu pháp luật và sự thay thế
các kiểu nhà nước, kiểu pháp luật và phân biệt được
các kiểu nhà nước và các kiểu pháp luật trên thế giới.
- Trình bày được đặc điểm của nhà nước XHCN. Qua đó,
có ý thức tích cực trong việc xây dựng nhà nước Việt
Nam XHCN.
2
 2.1 Kiểu nhà nước

Chuẩn đầu ra:

- Trình bày được khái niệm kiểu nhà nước;
- Giải thích được sự thay thế các kiểu nhà nước;
- Nhận diện được các kiểu nhà nước trong lịch sử, đặc biệt
là kiểu nhà nước XHCN.
Nội dung:
2.1.1 Khái niệm kiểu nhà nước
2.1.2 Đặc điểm sự thay thế các kiểu nhà nước
2.1.3 Các kiểu nhà nước
3
 2.1.1. Khái niệm

Là tổng thể những dấu hiệu (đặc điểm)

của NN, thể hiện bản chất giai cấp, vai
trò xã hội và những điều kiện phát sinh,
tồn tại và phát triển của NN trong
một hình thái kinh tế xã hội nhất định.
2.1.2. Đặc điểm sự thay thế các kiểu nhà nước

NN XHCN

NN tư sản

NN phong kiến

NN chủ nô

5
 Đặc điểm của sự thay thế

Trải qua cuộc

cách mạng
Kiểu NN sau
Có tính tất yếu tiến bộ hơn
kiểu NN trước
-Sự thay thế các kiểu nhà nước không diễn ra
tuần tự
- Các quốc gia không nhất thiết phải trải qua
tất cả các kiểu nhà nước đó
 2.1.3. Các kiểu nhà nước
a. Kiểu nhà nước chiếm hữu nô lệ (NN chủ nô)

Là nhà nước ra đời

do yêu cầu của cuộc đấu tranh giai
cấp trong xã hội cộng sản nguyên thủy
giai đoạn cuối đến nỗi không điều
hòa được
 Nhà nước chủ nô

Cơ sở kinh tế Cơ sở xã hội Cơ sở tư tưởng

Quan hệ Tồn tại nhiều g/c

Dùng tôn giáo
sản chủ nô, nô lệ,
làm sức mạnh
xuất chiếm nông dân, thợ
(đa thần)
hữu nô lệ thủ công
 Bộ máy nhà nước chủ nô

Quân đội Cảnh sát Tòa án

 b. Nhà nước phong kiến

Cơ sở kinh tế Cơ sở xã hội Cơ sở tư tưởng

Chế độ - Tầng lớp,

chiếm hữu g/c như địa chủ,
của địa chủ nông dân, thị dân,
Quốc đạo
đ/v đất đai,
thương gia;
TLSX, sức
- Bóc lột thông qua
lao động
địa tô
11
 Bộ máy NNPK

Phân quyền cát cứ Quân chủ TƯ

tập quyền

Lãnh chúa

Nhân
LL Quan
Quan viên Vua
quân chức
chức giúp
sự
việc
12
 c. Nhà nước tư sản

Cơ sở kinh tế Cơ sở xã hội Cơ sở tư tưởng

- Giai cấp chính

QHSX: tư
là tư sản và vô sản Tôn giáo
hữu về TLSX
- Trí thức, và thuyết
và bóc lột giá
trị thặng dư tiểu thương đa nguyên
và thợ thủ công
13
 Bộ máy nhà nước tư sản

Nguyên thủ Chính

Nghị viện Tòa án
quốc gia phủ
 d. Nhà nước XHCN

Cơ sở kinh tế Cơ sở xã hội Cơ sở tư tưởng

- G/c công nhân do

QHSX: công ĐCS lãnh đạo Chủ nghĩa
hữu về TLSX - Tiến tới xóa bỏ Mác-Lênin
giai cấp

15
 Bộ máy nhà nước XHCN

Cơ Nguyên
CQ CQ
quan thủ
hành xét
đại quốc
pháp xử
diện gia
 Chúng ta đã học được gì
qua chủ đề 2.1 của Chương 2?

• . ….. .. . . . … . .
• . . . .. . .. . . .. . ..
• …...........
• . . . . . .. . . . . . . .
• .. .. . . . . . . . . . .. . . . .
• . . .. . .. . . . . .. . . . . ..
• . . . . . . . . . . . .. . . . …