FƏNNİN ADI

“Azərbaycan dilində işgüzar və

akademik kommunikasiya”

“Humanitar fənlər” kafedrası

 “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin tədrisinə ayrılan
saatların mövzular üzrə paylanması
s/s Mövzuların adları Cəm Müh Məşğ

1 “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin mövzusu, məqsəd və vəzifələri. 2 - 2

Kommunikasiya haqqında anlayış. Kommunikativlik nitqin mühüm funksiyalarından biri kimi.
2 Azərbaycan dilində işgüzar üslubun mahiyyəti və xüsusiyyətləri. 2 - 2

3 İşgüzar ünsiyyət və onun əsas prinsipləri. Ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi. 2 - 2

4 İşgüzar ünsiyyətdə özünütəsdiq təqdimatı. 2 - 2
5 İşgüzar ünsiyyətdə dialoq janrları. 2 - 2
6 İşgüzar ünsiyyətin monoloji janrları. 2 - 2

7 İşgüzar ünsiyyətdə sözsüz bağlantı və ünsiyyəti tamamlayan ifadəli hərəkətlər; bədən dili, mimika və 2 - 2
jestlər.
8 İşgüzar ünsiyyət etikası və psixologiyası. 2 - 2
9 Lahiyə fəaliyyətinin logistik dəstəklənməsi. Layihə hazırlığı və onun təqdimatı. 2 - 2
10 Müvafiq ixtisaslar üzrə Azərbaycan dilində şifahi və yazılı kommunikasiya. Peşə etikası və etiket 2 - 2
qaydaları. İşgüzar karyeranın idarə edilməsi.
11 Şifahi işgüzar ünsiyyətinin mədəniyyətlərarası aspektləri. Mədəniyyətlərarası münasibətlərdə düzgün 2 - 2
ünsiyyət amilləri
12 Yazılı işgüzar kommunikasiya və onların aparılması qaydaları. Sənəd yazılı işgüzar ünsiyyətin əsas 2 - 2
məhsulu kimi və onun xüsusi funksiyaları.
13 Şəxsi sənədlərin növləri və tərtibi qaydaları. 2 - 2

14 Təşkilati və inzibati sənədlər. Elektron sənəd dövriyyəsinin tətbiqi, bu növ sənədlərin hazırlanması və 2 - 2
icra qaydaları.
 “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin tədrisinə ayrılan
saatların mövzular üzrə paylanması
s/s Mövzuların adları Cəm Müh Məşğ

15. İstinad və analitik sənədlər. 2 - 2

16. Məktublar; onların növləri və yazılma qaydaları. 2 - 2

Biznes sahəsində işgüzar ünsiyyət; əsas etik prinsiplər, davranış qaydaları və danışıqların
17. aparılması texnikası. Kommersiya yazışmaları və işgüzar tövsiyələr. İşgüzar e-mail və digər daxili 2 - 2
elektron yazışmalar; sosial şəbəkələrdən istifadə qaydaları .
18. Yazılı mesajların əsas növləri; ticarət yazışmaları (məktubları) və qeyri-kommersiya məktubları. 2 - 2
19. Elektron işgüzar rabitə. Poçt yazışmaları. Məktub yazmağın əsas prinsipləri. 2 - 2
20. Yazılı işgüzar ünsiyyətdə reklam. Reklam biznes əlaqələrinin üzvi və ayrılmaz hissəsi kimi. Dil 2 - 2
mediası və reklam dilinin əsas xüsusiyyətləri.

21. Akademik məqsədlər üçün dil. Akademik və peşəkar yazı qaydaları. Akademik kommunikasiyanın 2 - 2
elementləri, xüsusiyyətləri və növləri.

22. Elmi-tədqiqat mövzusu üzrə icmal məqalələrin hazırlasnması və növləri. Elmi işlər barədə 2 - 2
prezentasiyaların hazırlanması.
23. Yazılı işgüzar ünsiyyətin mədəniyyətlərarası ölçüsü. Mədəniyyətlərarası münasibətlərdə düzgün 1 - 1
ünsiyyət amilləri
Cəmi saatlar: 45 0 45
MƏŞĞƏLƏ 5

MƏŞĞƏLƏNİN MÖVZUSU: İşgüzar ünsiyyətdə dialoq janrları.

MƏŞĞƏLƏNİN MƏQSƏDİ – İşgüzar ünsiyyətdə dialoq janrları, dialoq, növləri və meyarları,

dialoji nitqin xüsusiyyətləri, işgüzar görüşlərin vaxtı, məkanı və qaydaları haqqında
biliklərin əldə olunmasından ibarətdir.

MƏŞĞƏLƏNİN PLANI:
1. Dialoq, növləri və meyarları.
2. Dialoji nitqin xüsusiyyətləri.
3. İşgüzar söhbət. İşgüzar danışıqlar. Görüşlər. Mətbuat konfransları.
4. Telefon danışıqları. İşgüzar müzakirə. Mübahisə.
5. İşgüzar görüşlərin vaxtı, məkanı və qaydaları.
Dərsin Hədəfləri

Bu dərsi bitirdikdə
dialoq, növləri və meyarları,
dialoji nitqin xüsusiyyətləri,
işgüzar söhbət,
işgüzar danışıqlar,
görüşlər,
mətbuat konfransları,
telefon danışıqları,
işgüzar müzakirə,
mübahisə.
işgüzar görüşlərin vaxtı, məkanı və qaydaları
haqqında məlumat öyrənmiş olacaqsınız.

Müvəffəqiyyətlər diləyirik!..
 Dialoq, növləri və meyarları

Nitqin dialoji və monoloji formaları var. Nitqin dialoji formasına dioloji nitq də demək olar.

Dialoji nitq müəyyən situasiyada iki və daha artıq şəxs arasında bir-birini izləyən, növbələşən canlı
ünsiyyətdir, danışıqdır. Burada danışan şəxs ifadə edəcəyi fikri əvvəlcə daxilən öz-özünə düşünür,
sonra onu sözlə ifadə edir. Fikri dinləyən, eşidən şəxs isə əvvəlcə dinləyir, sonra düşünür,
düşündüklərini öz nitqi ilə ifadə edir, yəni müsahibinə cavab verir.

Monoloji nitqdən fərqli olaraq dialoji nitqdə öncədən hazırlıq görülmür. Ona görə də dialoji nitqdə
tərəflər daha fəal olurlar. Ancaq onu da qeyd edək ki, nitqin situasiyasından, təşkili formasından asılı
olaraq dialoji nitqdə də hazırlıq görülə bilər.

6
Dialoq, növləri və meyarları
Dialoji nitqin bütün
formalarında iştirakçılar
hadisəni təfərrüatı ilə danışır,
olanlara öz münasibətini
bildirir. Dediklərinin daha
inandırıcı olması üçün
sübutlar, dəlillər gətirirlər.
Nitqin bu növündə jest,
mimika, əl-qol hərəkəti və s.
geniş istifadə olunur.
Tərəflər qarşılıqlı söhbət
zamanı müraciətlər, ara
sözlər, ritorik suallar
vasitəsilə ümumi bir bütövlük,
fikir vəhdəti yaradırlar.
Dialoq zamanı leksik
təkrarlara, cümlədə sözlərin
sırasının pozulması, fikrin
elliptik qurulması, pauzalar,
suala sualla cavabvermə və
s. özünü göstərir.
7
 Dialoji nitqin aşağıdakı özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır:

dialoji nitq reaksiya tələb edən nitqdir;

dialoji nitqdə həmsöhbət deyilənlərə öz münasibətini bildirir: sual verir, təsdiq edir,
inkar edir və s.;

dialoji nitqdə danışan adamların emosional-ekspressiv rabitəsi mövcud olur. Bu zaman

dialoji nitqin iştirakçıları bir-birinin emosional-ekspressiv münasibətini qiymətləndirirlər;

dialoji nitq müəyyən şəraitlə və ya obyektlə bağlı olur. Yəni situativ səciyyə daşıyır,
söhbətin obyekti dəyişən kimi dialoqun istiqaməti və xarakteri də dəyişir.

8
 İşgüzar ünsiyyətdə dialoq
işgüzar qarşılıqlı əlaqənin
ən geniş yayılmış
yollarından biridir.

Şifahi işgüzar ünsiyyətin dialoq

növlərinə
 işgüzar söhbət
 işgüzar danışıqlar
 reportajlar
 müzakirələr
 görüşlər
 mətbuat konfransları
 beyin hücumları
və s. daxildir.

9
 Beyin hücumu hər hansı problemin həlli yollarını aramaq ümüb ekspertlərin
(iştirakçıların) yaradıcı fəallığının stimullaşdırılmasına əsaslanan operativ metoddur.
Beyin hücumunun məqsədi problemlərin həlli üçün ən gərəkli olanları seçməkdir. Hal-
Qeyd: hazırda beyin hücumu ifadəsi çox geniş şəkildə işlənir. Əgər bir neçə nəfər yığılıb
hər hansı bir problemin müzakirəsində iştirak edirsə, onlar beyin hücumunda iştirak
edirlər.

10
İşgüzar ünsiyyətdə ən çox yayılmış əlaqə metodu işgüzar
söhbətdir. İşgüzar söhbət aşağıdakı elementləri əhatə edir:

cavab (məlumatın təqdim

sorğu (sual, məlumat üçün
müraciət edilməsi və ya vəziyyətin
sorğu və ya vəziyyətin təsviri)
təsviri)

gözlənilən nəticə (birgə

hərəkətlərin əlaqələndirilməsi
tədbirlər, razılaşmalar,
(qarşılıqlı əlaqə)
qərarlar)

11
işgüzar söhbətlər

Bir qayda olaraq, işgüzar söhbətlər

əvvəlcədən planlaşdırılır. Hazırlıq
Söhbət aparmaq bacarığı hər hansı prosesində söhbətin mövzusu,
bir şəxsin peşəkarlığının vacib bir müzakirə olunacaq məsələlərin
xüsusiyyətidir. Bu bacarığı əhatəsi, gerçəkləşməsi lazım olan
mənimsəmək insanın ümumi əsas niyyətlər müəyyənləşdirilir.
mədəniyyətini əks etdirən mürəkkəb Söhbətlər apararkən müxtəlif
və çoxşaxəli bir prosesdir. sənədlər və materiallar tez-tez
istifadə olunur, onlar da əvvəlcədən
hazırlanmalıdır.

12
 Söhbətin hazırlanması zamanı aşağıdakılara xüsusi diqqət
yetirilməlidir:

həmsöhbətə verilməli olan suallar üzərində düşünmək;

istədiyiniz son nəticəni müəyyənləşdirmək;

söhbətin cədvəlini və yerini müəyyənləşdirmək;

strategiyasını və taktikasını müəyyənləşdirmək.

AzTU | "Azərbaycan dili və pedaqogika" kafedrası 13

 Hədəflərinizə çatmaq üçün, söhbət əsnasında edə bilməzsiniz:

həmsöhbətin nitqini kəsmək bacarığına sahib olmaq;

həmsöhbətinin ifadələrini düzgün qiymətləndirmək bacarığına sahib olmaq;

özünüzlə ortağınız arasındakı fərqi vurğulamaq qabiliyyəti;

söhbətin tempini kəskin sürətləndirmək;

tərəfdaşın həyəcanlandığına diqqət yetirmədən, məsələni müzakirə etməyə çalışmaq;

söhbət zamanı tərəfdaşın ruhi vəziyyətini başa düşmək istəməmək.

14
 İşgüzar söhbət ümumiyyətlə beş mərhələdən ibarətdir.

söhbətin başlanğıcı

məlumat ötürülməsi

mübahisə

həmsöhbətin dəlillərinin təkzib edilməsi

qərar vermə

15
 Söhbətin birinci mərhələsinin özünəməxsus vəzifələri var. Həmin
vəzifələr aşağıdakılardır:

həmsöhbətlə əlaqə qurmaq;

söhbət üçün xoş bir atmosfer yaratmaq;

müsahibə mövzusuna diqqət çəkmək;

söhbətə marağ oyatmaq;

təşəbbüsün yaradılması (lazım gələrsə).

16
 Tədqiqatçılar iş söhbətinin uğurlu olmasına imkan verən bəzi
amilləri də qeyd edirlər:
peşəkar bilik məlumatın yüksək obyektivliyini, etibarlılığını və
təqdimetmə dərinliyini həyata keçirməyə, vəziyyəti yaxşı
mənimsəməyə imkan verir;

aydınlıq qeyri-müəyyənlikdən, qarışıqlıqdan, alt-üst olmaqdan

çəkinərək faktlar və detalları əlaqələndirməyə imkan verir;

görüntü – illüstrativ materiallardan (sənədlər, məlumat mənbələri,

cədvəllər, diaqramlar və s.) istifadə, həm də maksimum istifadə
məlumatların təqdim olunmasının mücərrədliyini azaldır;

daimi diqqət (söhbətin əsas vəzifələrini daim unutmamalı və bir

qədər həmsöhbətlə tanış olmalısınız) söhbətin istənilən tempini
qorumağa və lazımi nəticələrə nail olmağa imkan verir;

əsas fikirlərin və düşüncələrin təkrarlanması həmsöhbətə

məlumatı qəbul etməyə kömək edir;

17
İşgüzar söhbət fikir və
məlumat mübadiləsini
əhatə edir, ancaq
müqavilələrin
bağlanmasını və ya
məcburi qərarların
hazırlanmasını nəzərdə
tutmur.
İşgüzar söhbət müstəqil ola bilər,
danışıqlardan əvvəl ola bilər və ya
danışıqlar.

18
 İşgüzar danışıqlar

İşgüzar danışıqlar daha rəsmi, spesifikdir və bir qayda olaraq tərəflərin qarşılıqlı öhdəliklərini
(kontraktlar, müqavilələr və s.) müəyyən edən sənədlərin imzalanmasını təmin edir. Danışıqlara
hazırlığın əsas elementləri bunlardır:

1) danışıqların mövzusunu 3) tərəfdaşların

2) problemlərin həlli üçün
(vəzifələrini, problemlərini) maraqlarının
tərəfdaşlar axtarmaq;
müəyyənləşdirmək; aydınlaşdırılması;

6) təşkilati məsələlərin həlli

və lazımi materialların
4) danışıqlar planı və
5) nümayəndə heyəti üçün (sənədlər, rəsmlər,
proqramının işlənib
mütəxəssislərin seçilməsi; cədvəllər, diaqramlar, təklif
hazırlanması;
olunan digər nümunələri və
s.) hazırlanması.

19
 İşgüzar danışıqlar

Danışıqların gedişi aşağıdakı sxemə uyğundur:

qərarların
söhbətin məlumat mübahisə və hazırlanması danışıqların
başlanğıcı mübadiləsi əks sənəd və qəbul başa çatması
edilməsi

Danışıqlar prosesinin birinci mərhələsi yönləndirmə görüşü (söhbət) ola bilər. Bu müddət ərzində
danışıqların mövzusu aydınlaşdırılır, təşkilati məsələlər həll olunur və ya nümayəndə heyətlərinin
rəhbərləri və üzvlərinin iştirakı ilə danışıqlardan əvvəl ekspertlərin görüşü keçirilir. Danışıqların uğuru
bir çox belə ilkin təmasların nəticəsindən asılı olur.

20
 Danışıqlar zamanı qüvvədə qalır:

Rasionallıq Anlayış Ünsiyyət

• Təmkinli davranmaq • Tərəfdaşın nöqteyi- • Tərəfdaşlarınız çox
lazımdır: nəzarətsiz nəzərindən diqqətsizlik maraq göstərmirsə,
duyğular danışıqlar qarşılıqlı məqbul həlləri buna baxmayaraq,
prosesinə və ağıllı hazırlamaq imkanlarını onlarla
qərar vermək məhdudlaşdırır. məsləhətləşməyə
qabiliyyətinə mənfi çalışın – bu,
təsir göstərir. münasibətləri
qorumağa və inkişaf
etdirməyə kömək
edəcəkdir.
Qəbul Tərbiyəçi tonundan Etibarlılıq
• Tərəfdaşınızdan yeni qaçınmaq • Yalan məlumatlar
bir şey öyrənmək üçün • Bir tərəfdaşa öyrətmək mübahisənin gücünü
qarşı tərəfə açıq yolverilməzdir: əsas zəiflədir və nüfuza da
olmağa çalışın. metod inandırmaqdır. mənfi təsir göstərir.

21
 Görüş

1. İnformasiya görüşü. Hər bir iştirakçı müəssisədəki vəziyyət barədə bir fikir
əldə etmək imkanı verən başçıya qısa müddətdə məlumat verir.

2. Qərar vermək məqsədi ilə iclas. Müxtəlif şöbələri və təşkilati bölmələri

təmsil edən iştirakçıların fikirlərinin əlaqələndirilməsi müəyyən bir problemin
həlli üçün həyata keçirilir.

3. Yaradıcı görüş. Yeni fikirlərin istifadəsi, perspektivli fəaliyyət sahələrinin

inkişafı üçün həyata keçirilir.

Görüşlərin bir sıra digər təsnifatları mövcuddur, o cümlədən əhatə dairəsinə

görə: elmi konfranslar, seminarlar, simpoziumlar, elmi şura iclasları, siyasətdə
– partiyaların qurultayları, plenumları və s.

AzTU | "Azərbaycan dili və pedaqogika" kafedrası 22

Görüşlərin bir sıra digər təsnifatları mövcuddur, o cümlədən əhatə
dairəsinə görə:

elmi konfranslar

seminarlar

simpoziumlar

elmi şura iclasları

siyasətdə – partiyaların qurultayları

plenumları və s.

23
 İşgüzar görüşün rəhbəri vacibdir və burada aşağıdakılara diqqət
yetirmək lazımdır.

qaydalar barədə məlumat iş qaydaları ilə razılaşmaq,

iclasa vaxtında başlamaq;
vermək; gündəliyi dəqiqləşdirmək;

çıxışların məsələnin mahiyyəti

qaydalara və protokola üzrə olmasını təmin etmək və
cavabdeh şəxs təyin etmək; belə olmasa, çıxışçıya
xəbərdarlıq etmək;

24
İşgüzar görüşün rəhbəri vacibdir və burada aşağıdakılara diqqət
yetirmək lazımdır.

tənqiddən istifadə edilərsə, onun konstruktivliyini tələb etmək:

hər bir iştirakçının rəyini təmin etmək və bütövlükdə müzakirəyə konstruktiv xarakter vermək üçün iclası nəzərdə
tutulmuş hədəflərə doğru aparmaq;

nitqlərin istiqamətini və səmərəliliyini tənzimləmək, nitqlərdə gecikmələrin qarşısını almaq, spesifikliyi

stimullaşdırmaq, hərtərəfli təhlilə, real təkliflərə, qərarlara, fikirlərə yer vermək;

müzakirənin düzgünlüyünü müşahidə etmək;

yığıncaq iştirakçılarının diqqətini artırmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə etmək;

iclasa yekun vurmaq, deyilənlərin hamısını ümumiləşdirmək, nəticə çıxarmaq, gələcək üçün çətinlikləri
müəyyənləşdirmək;

dəqiq təyin olunmuş vaxtda bitirmək.

25
Mətbuat konfransı

• Dövrümüzdə işgüzar sahədə

qarşılıqlı fəaliyyət formasından
biri də mətbuat konfransıdır.
• Mətbuat konfransı aktual
mövzularda ictimaiyyəti
məlumatlandırmaq üçün vəzifəli
şəxslərin (liderlər, siyasətçilər,
hökumət nümayəndələri,
ictimaiyyətlə əlaqəli
mütəxəssisləri, iş adamları və
s.) mətbuat, televiziya və radio
nümayəndələri ilə görüşüdür.
Bu, cəmiyyətin, təşkilatın,
şəxsiyyətin təbliği və
ictimaiyyətlə əlaqələrin tələb
olunan səviyyəsinin qorunması
üçündür. Eyni zamanda
məlumatı mətbuata təqdim
etmək üçün qəbul edilmiş təsirli
bir vasitədir.

26
 Mətbuat konfransının aparıcısı aşağıdakılara əməl etməlidir:

• məlumatı şişirtməkdən
çəkinmək;
• rəqiblərin düşüncələrinə hörmət
göstərmək;
• başqalarının uğurunu
xatırlamaq;
• mübahisələrə girməkdən
çəkinmək, həmçinin “bəli”, “yox”
kimi sözlərlə cavablar
verməmək;
• qonaqlardan heç birinə asılılıq
və düşmənçilik göstərməmək;
• verilən sualların tempini
yavaşıtmağa çalışaraq bəzilərinə
daha dolğun cavablar vermək.

AzTU | "Azərbaycan dili və pedaqogika" kafedrası 27

 Telefon danışıqları.

• Hər bir şəxsin və

peşəkarın ünsiyyət
bacarıqlarında xüsusi
bir yeri telefon
danışığı tutur. Bu,
xüsusi bacarıq tələb
edən ən sürətli
işgüzar təmasdır.

28
Telefon danışığının təxmini planını təqdim edirik (güman ki, söhbət
üçün 3 dəqiqə vaxt verilir):

qarşılıqlı təmsiletmə – 20 ± 5 saniyə;

həmsöhbətin işlərin gedişatına daxil edilməsi – 40 ± 5 saniyə;

vəziyyətin, problemlərin müzakirəsi – 100 ± 5 saniyə;

yekun davam – 20 ± 5 saniyə.

29
Söhbət zamanı müəyyən
• çağırış zamanı telefonu müsbət tonda səsləndirmək;
davranış qaydalarına
riayət etməyi məsləhət • telefonu götürdükdən sonra həmsöhbətlə dərhal
salamlaşmaq və özünü tanıtmaq;
görürlər:
• həmsöhbətin danışmaq üçün vaxtı olub olmadığını
öyrənmək (olmadıqda, nə vaxt edəcəyinizi göstərərək
geri zəng etmək üçün icazə istəyin);
• telefonla danışmaq, sözləri dəqiq tələffüz etmək;
• olduqca yüksək və aydın danışmaq;
• sakit, diqqətli olmaq;
• səsdə, dəyişən intonasiyada xüsusilə əhəmiyyətli sözləri
vurğulamaq;
• səsin gücünü şüurlu şəkildə dəyişdirmək, monoton
danışmamaq;

30
İşgüzar müzakirə
İşgüzar müzakirə ünsiyyətdə olan
bütün və ya ayrı-ayrı iştirakçıların
müəyyən bir məsələyə dair fikir
mübadiləsidir. Bir çox işgüzar görüş
və görüşlər müzakirə şəklində
keçirilir. Kütləvi müzakirələrdə sədr
istisna olmaqla, bütün iştirakçılar
bərabər mövqedədirlər. Burada
xüsusi təlim keçmiş natiqlər təyin
edilmir, eyni zamanda hər kəs yalnız
dinləyici kimi deyil, həm də
müzakirəyə qoşula bilər. Üç-
səkkizdən on nəfərə qədər qrup
müzakirəsində iştirakçıların hər biri
mübahisədə iştirak edə bilər.

31
 Mübahisə

mübahisə ən azı iki tərəfin olmasını ehtiva edir, bunlardan birini tərəfdar adlandırmaq daha
məqsədəuyğundur, digərini isə rəqib;

mübahisə tərəfləri fikir mübadiləsi prosesində fəaliyyət baxımından bir-biri ilə eyni hüquqlara
malikdirlər;

mübahisənin mövzusu tərəflərin hər birinin öz mövqeyi və ya tezisi adlandırdığı bir mülahizədir;

tərəflərin mövqelərindəki fərq mübahisəni mahiyyət səviyyəsində deyil, fenomen səviyyəsində

müzakirə edir;

32
 Mübahisə

tərəflərin mövqeləri bir-birinə ziddir və əksər hallarda açıq mənfi xarakter daşıyır;

tezislərin qarşılıqlı eksklüziv xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq fikir mübadiləsi qaydası

fikir mücadiləsində ifadə olunur

mübahisədə fikir mücadiləsi ən yüksək formasına çatır – tərəflər tezislərinin və

rəqibin tezislərinin uydurma olduğunu israr edirlər. Bu cür arqumentdəki hər bir
mübahisə rəqibin mübahisəsini rədd edir. Müzakirənin xarakteri təkzib, rədd, aradan
qaldırma şəklini alır;

mübahisəli bir məsələnin müzakirə mövzusu, ümumiyyətlə, yaxşı müəyyən

edilməmişdirsə, onun qarışıqlığı da mübahisədəki mübahisənin mahiyyətinə yox,
mövzunun səthi xüsusiyyətlərinə aid olması ilə əlaqədar olur;

işgüzar ünsiyyət növü kimi mübahisə nə prosedur, nə məkan, nə də müvəqqəti

münasibətlərdə tənzimlənmir.

33
İşgüzar görüşlərin vaxtı,
məkanı və qaydaları:

Çox vaxt işgüzar söhbətlər qeyri-

rəsmi şəraitdə (kafe, restoran) olur.
Bunun üçün iş məsələlərini yeməklə
birləşdirmək bacarığı lazımdır.
Adətən işgüzar söhbətlər səhər
yeməyi, nahar, şam yeməyi zamanı
olur. Hər üç halda tətbiq olunan bəzi
ümumi prinsiplər, xüsusən də
masada ümumi qəbul edilmiş
davranış qaydaları ilə birləşirlər.
Bununla birlikdə, işgüzar ünsiyyətin
bu formalarının hər biri öz
xüsusiyyətlərinə malikdir.

34
Sonda….

İşgüzar söhbət və ya telefonla mesaj

göndərmək ən çox yayılmış ünsiyyət
formasıdır; birbaşa əlaqə və müxtəlif
ünsiyyət üsulları ilə fərqlənir ki, bu da
bütün ünsiyyətin iş (rəsmi) və şəxsi
(qeyri-rəsmi) hissələrini birləşdirməyi
asanlaşdırır.

35
Məşğələnin Xülasəsi

Bu bölmədə,
 dialoq, növləri və meyarları,
 dialoji nitqin xüsusiyyətləri,
 işgüzar söhbət,
 işgüzar danışıqlar,
 görüşlər,
 mətbuat konfransları,
 telefon danışıqları,
 işgüzar müzakirə,
 mübahisə.
 işgüzar görüşlərin vaxtı, məkanı və qaydaları
haqqında məlumat öyrəndiniz.
İndi özünüzü sınaya bilərsiniz.

Müvəffəqiyyətlər diləyirik!..
Məşğələ üzrə yoxlama sualları

Suallara cavab verin.

• Dialoji nitq nədir və hansı xüsusiyyətlərə məxsusdur?
• Şifahi işgüzar ünsiyyətin dialoq növlərinə hansı nümunələr daxildir?
• İşgüzar söhbət nədir və hansı elementləri əhatə edir?
• İşgüzar görüşlərin təşkilində əsas məqamlar hansılardır?
• İşgüzar ünsiyyətin spesifik janrlarından olan yığıncaq, konfrans, müzakirə,
mübahisə haqqında ümumi məlumat verin.
• Tədqiqatçılar telefon danışıqları zamanı hansı davranış qaydalarına riayət
etməyi məsləhət görürlər?

Müvəffəqiyyətlər diləyirik! ..