Chương 9.

Tiền tệ, Lạm phát &

Sản lượng
(Money, Inflation, and Output)

“Inflation is everywhere and always a

monetary phenomenon.” Milton
Friedman
Pham Van Quynh
Foreign Trade University
pquynhf@gmail.com

1
 I. IS – LM với lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực

1. Lãi suất danh nghĩa (i) và lãi suất thực (r)

• Lãi suất danh nghĩa (i ): số tiền tăng thêm
khi cho vay $1 qua 1 giai đoạn nào đó.
Ví dụ: cho vay $1 với lãi suất 20% trong
thời hạn 1 năm. Sau một năm nhận: 1 +
0,2.
• Lãi suất thực (r): số hàng hóa tăng thêm
khi cho vay 1 đơn vị hàng hóa qua 1 giai
đoạn nào đó.
2
 i&r

- Lãi suất danh nghĩa (i):

Năm t năm (t + 1)
i V (1 + i)
V
- Lãi suất thực (r):
V/Pt r (V/Pt) ( 1 + r)

V (1  i ) V
- Quan hệ giữa i và r : e
 (1  r )
Pt 1 Pt

1 i 1 Pt e1 1  i
 e  (1  r )  
Pt 1 Pt Pt 1 r

3
 P e
1 i
t 1
 (*)
Pt 1 r
• Định nghĩa lạm phát (∏):  
Pt 1  Pt
Pt

• Lạm phát kỳ vọng (∏ ):  

e e P e
t 1  Pt
Pt
e e
P t 1 P t 1
  e
1   1  e

Pt Pt

4
 Fisher relation: Nominal and real
interest rates
1 i
1  e

1 r

 (1  i )  (1   )(1  r )  1  r    r. 
e e e

i  r  e

5
 Ex-ante and ex-post interest rates
• Ex-ante (nominal) interest rate: i = r + ∏e :
trước hoặc ngay khi ký hợp đồng cho vay
• ex-post (real) interest rate: i = r + ∏ : khi
hợp đồng cho vay kết thúc

6
 Ex-ante and ex-post interest rates
• Trước khi ký hợp đồng cho vay: r = 5%, ∏e =
10% → i= 15%
• Sau khi hợp đồng cho vay kết thúc: i = 15%
i r ∏
15% = ? 12%
15% = ? 6%
15% = ? 10%

7
 U.S. Nominal Interest & Inflation Rates, 1960-2007
Percent
(per year)
The
The close
close relation
relation
15
between
between these
these
variables
variables isis
12
evidence
evidence forfor the
the
Fisher
Fisher effect.
effect.
9

0
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

Nominal interest rate Inflation rate

8
2. Giá trị hiện tại (present value)
2.1. Nếu bạn muốn có số tiền A sau 1 năm,
lãi suất trong năm đó là i, thì bạn phải cho
vay số tiền (V) là bao nhiêu?
A
V 
(1  i )
V được gọi là giá trị hiện tại của số tiền A
sau 1 năm.

9
 present value
2.2. Nếu bạn muốn có số tiền A sau 2 năm,
lãi suất hàng năm là i, thì bạn phải cho vay
số tiền (V) là bao nhiêu?
A
V 
(1  i ) 2

V được gọi là giá trị hiện tại của số tiền A

sau 2 năm.

10
 present value on the theme
2.3. Nếu bạn muốn có số tiền A hàng năm
trong 2 năm liên tục, lãi suất hàng năm là
i, thì bạn phải cho vay số tiền (V) là bao
nhiêu?
A A
V 
1  i (1  i )2
→ V là giá trị hiện tại của 1 tài sản trả số
tiền A trong 2 năm liên tục.

11
 annuity
2.4. Nếu một tài sản tạo số tiền A hàng năm
liên tục cho tới mãi mãi, tài sản này được
bán với giá (V) bao nhiêu ở hiện tại?
A A A
V   ...   ...
1  i (1  i ) 2
(1  i ) n

A
V 
i

12
 2.5. Nếu lãi suất i thay đổi

A A A
V   ...   ...
1  i1 (1  i1 )(1  i2 ) (1  i1 )(1  i2 )...(1  in )

13
 2.6. Nếu số tiền A thay đổi

A1 A2 An
V   ...   ...
1  i1 (1  i1 )(1  i2 ) (1  i1 )(1  i2 )...(1  in )

14
 2.7. Nếu có thanh toán hiện tại

A1 A2 An
V  A0    ...   ...
1  i 1 (1  i1 )(1  i2 ) (1  i1 )(1  i2 )...(1  in )

15
 2.8. Nếu không biết trước lãi suất
qua các giai đoạn

A1 A2 An
V  A0    ...   ...
1  i1 (1  i1 )(1  i2 )
e
(1  i1 )(1  i2 )...(1  in )
e e

16
3. Phương trình IS, LM
• Phương trình IS: doanh nghiệp, người thực hiện đầu tư,
quan tâm đến lãi suất thực.
IS: Y = C (Y, T) + I (Y, r) + G
• Phương trình LM: lãi suất danh nghĩa (i). Lý do: Cầu tiền:
người nắm giữ tiền phải quyết định giữ tiền mặt hay gửi
tiền (mua trái phiếu).
• Giữ tiền mặt: sức mua của tiền sẽ thay đổi: – л
• Gửi tiền: sức mua của tiền sẽ thay đổi: i – л = r
• chênh lệch giữa 2 quyết định: – л – (i – л) = – i.
→ chi phí cơ hội của việc giữ tiền mặt là lãi suất danh
nghĩa i.
LM: MS/P = L (Y, i) ↔ MS/P = L (Y, r + лe)
17
 Cân bằng IS - LM
• Y = C (Y, T) + I (Y, r) + G
• MS/P = L (Y, r + лe)

18
 II. Chính sách tiền tệ trong ngắn
hạn và trung hạn
1. Ngắn hạn
• IS & LM cân bằng tại E1
• Nếu cung tiền danh nghĩa (MS) thay đổi, ví
dụ MS↑ → MS/P↑ → LM dịch phải
• Trong ngắn hạn, giá cả (P) không đổi hoặc
thay đổi ít.

19
 Ngắn hạn: лe không đổi:
MS↑→i↓→r↓ → I↑ → AE ↑ → Y↑
i
LM2
LM1

E1
i1
E2
лe i2
r1 IS
r2
0 Y1 Y2 Y

20
 2.Trung hạn (the medium run)

Trong trung hạn:

• sản lượng trở về với mức sản lượng tự
nhiên: Y = Yn. Ngoài ra thất nghiệp: u = un ≡
NAIRU.
• không còn sự khác biệt giữa lạm phát kỳ
vọng và lạm phát thực tế: лe = лt.
• lãi suất thực trở về mức “tự nhiên”: r = rn, lãi
suất thực cần thiết để duy trì tổng tiêu dùng
(AE) nhằm sản xuất ra sản lượng Yn.
21
 - Phương trình AD:
S
A 1
M
Y  
k 1 k 1 P
d[  ] h[  ]
h d h d
S
M
- Viết gọn (và đơn giản): Y 
P
- Lấy logarit tự nhiên hai vế:
LnY = LnMS – LnP + Lnγ
∆Y/Y = ∆MS/MS – ∆P/P + ∆γ/γ
→ gy = gm – л (∆γ/γ = 0)
22
gy = g m – л (*)
• Fisher relation: i = r + л ↔ л = i – r
• gy = g m – i + r (**)
Trong trung hạn:
• r = rn (không đổi)
• Y = Yn (không đổi) → gy = 0
(*) л = gm : lạm phát tăng với tốc độ tăng của
cung tiền danh nghĩa.
(**)→ i = gm + rn : lãi suất danh nghĩa tăng với
tốc độ tăng của cung tiền danh nghĩa.
23
3. Quá trình điều chỉnh từ ngắn hạn tới
trung hạn
• Hàm tổng Cầu AD: Y = γ(Ms/P) hay: gy =
gm – л
• Qui luật Okun: ut – ut-1 = - 0,4 (gy – gn)
(gn: tốc độ tăng của sản lượng tự nhiên).
• Phillips curve: лt – лe = - c(ut – un)

24
 Quá trình điều chỉnh từ ngắn hạn tới trung hạn

• Hàm tổng Cầu: MS↑ → MS/P ↑ → i↓, r↓ →I ↑ → AE

↑ → Y↑, dẫn tới:
• Qui luật Okun: Y↑ → u↓ dẫn tới:
• Phillips curve: u↓ → л↑: sự đánh đổi giữa thất
nghiệp và lạm phát trong ngắn hạn (chú ý rằng л↑
ít).

• Trong trung hạn: л↑ và làm cho gm – л < 0

(MS/P↓) → i↑, r↑ → I ↓ → Y giảm về mức Yn
(Ghi chú: Trong trung hạn: g = 0 (Y = Yn) )
Hay: л = gm.)
25
 л = gm
MS Ms/P↑ Ms/P↓
E0 E1 En

26
The Effects of Money Growth

27 of 30
 An example of present value calculation

hiện tại sau 1 năm

Cho vay 1 triệu, với i = 0,1 1.(1+ 0,1) = 1,1
Cho vay V, với i V (1+ i) =A

28
 annuity
A A A
V   ...   ...
1  i (1  i ) 2
(1  i ) n

A 1 1 1
 (1    ....  n 1
 ...)
1 i 1  i (1  i ) 2
(1  i )

Đặt: 1/(1+i) = x (0< x < 1)

A
V  (1  x  x 2  ....  x n 1  ...)
1 i
A 1 A 1 A
  
1 i 1 x 1 i 1 1 i
1 i
29
 Bài tập số 16 chương 9
• Ngắn hạn: G ↓ → Y↓, P↓, i↓
• Ngắn hạn: MS↑ → Y↑, P↑, i↓
------------------------------------------
→ Y không đổi, P không xđ, i giảm

• Trung hạn: G ↓ → Y không đổi, P ↓, i ↓

• Trung hạn: MS↑ → Y & i không đổi, P↑
------------------------------------------
• → Y không đổi, P không xđ, i giảm
30
 y = f(x) → ∆y = y’(x). ∆x
• y = Ln x → ∆y = y’(x). ∆x
= (1/x) ∆x = ∆x/x

31