გოლფსტრიმის

დინება
ლიზი ცქიფურიშვილი
მცირე ინფორმაცია გოლფსტრიმის
შესახებ:

მისი წარმოშობის მიზეზია პასატური ქარების მიერ იუკატანის

სრუტის გავლით მექსიკის ყურეში წყლის დიდი რაოდენობით
მოდენა და ამის შედეგად მექსიკის ყურისა და მასთან მიმდებარე
ატლანტის ოკეანის წყლების დონეთა შორის წარმოქმნილი
მნიშვნელოვანი სხვაობა. გოლფსტრიმის ერთ-ერთი თავისებურება
ისაა, რომ ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მოძრაობის ზოგადი
კანონზომიერების საწინააღმდეგოდ, ეს დინება დედამიწის ბრუნვის
ზეგავლენით მარჯვნივ კი არა, მარცხნივ გადაიხრება. ეს გამოწვეულია
ატლანტის ოკეანის სუბტროპიკული ნაწილის ანტიციკლონურ არეში
ოკეანის მაღალი დონითა და ანტილის დინების მიერ მექსიკის ყურიდან
გამომავალი წყლის სამხრეთიდან შეგუბებით.
გავლენა
ევროპაზე
გოლფსტრიმის თბილ დინებათა სისტემა
დიდ გავლენას ახდენს
ატლანტისოკეანისპირა ევროპული ქვეყნების
კლიმატზეც.გოლფსტრიმის თბილი წყლები
ათბობს ჰაერის მასებს, რომლებიც
დასავლეთის ქარებს გადააქვს ევროპის
სანაპიროებისაკენ და იწვევს ტემპერატურის
გადახრას საშუალო განედური
სიდიდეებიდან. ამიტომაც საზღვაო
ნავსადგურები ნორვეგიაში და რუსეთში
მურმანსკი (რომელიც ჩრდ. ყინულოვან
ოკეანეში მდებარეობს), ზამთრის
განმავლობაში არ იყინებიან.
რა იწვევს გოლფსტრიმის
დინების „გაქრობას“,
შესუსტებას?
სპეციალისტების აზრით, ეს პროცესი კლიმატის ცვლილებით არის
გამოწვეული და კაცობრიობის სამეცნიერო-ტექნიკური მექსიკის ყურეში ჩატარებული
განვითარების ტემპების დაჩქარებას უკავშირებენ, რაც თავის მონიტორინგის შედეგად
მხრივ „სათბურის ეფექტს“ ქმნის. „სათბურის ეფექტი“ არის განაცხადა, რომ „ჩაღვრილი
ატმოსფერული მოვლენა, რომელიც ხელს უშლის ღამის საათებში ნავთობის რაოდენობა მუდმივად
დედამიწის ზედაპირის მკვეთრ გაცივებას, რაც განაპირობებს
ფართოვდება მოცულობაში
ატმოსფეროში სითბოს გარკვეული ნაწილის შეკავებას და
გლობალური კლიმატის თანდათანობით ცვლილებას. „სათბურის რომელმაც შეანელა თბილი
ეფექტს“ იწვევს ძირითადად ნახშირორჟანგის(CO2), მეთანის(CH4) წყლების გასვლა მექსიკის
და აზოტის ქვეჟანგი(NO2) გაზების მომატება ატმოსფეროში. ეს ყურიდან ევროპისაკენ. ეს
გამოიწვევს ტემპერატურის მომატებას, ყინულის დნობას და სერიოზულ გავლენას მოახდენს
შესაბამისად წყლის სიმკვრივის ცვალებადობას, რაც შესაბამისად პლანეტის თერმორეგულაციის
გავლენას მოახდენს ოკეანის დინებებზე.ამას ემატება ისიც, რომ სისტემაზე და ახლო მომავალში
კარიბის ზღვაში ერთ-ერთ ნავთობის პლატფორმაზე აფეთქება „გამყინვარება გარდაუვალი
მოხდა, რომელიც ბრიტანულ პეტროლიუმს ეკუთვნის (BP) . იქნებოდა“ .
მექსიკის ყურეში დიდი რაოდენობით ნავთობი ჩაიღვარა.
გოლფსტრიმის დინების მდგომარეობის შესახებ პირველად
იტალიელმა ფიზიკოსმა და თეორეტიკოსმა ჯანლუიჯი ზანგარიმ
განაცხადა.
რა შეიძლება მოხდეს თუ
გოლფსტრიმის დინება
გაქრება:
ოკეანეებში წყლის მიმოქცევა ნელდება და ამის ერთ-ერთი შედეგი შესაძლოა
გოლფსტრიმის ტემპის შენელება იყოს. ეს თავის მხრივ ბევრ კატასტროფას
გამოიწვევს. ცივი ზამთარი ევროპაში და წყლის დონის ძლიერი მატება, რაც
საფრთხეს უქმნის აშშ-ს აღმოსავლეთ სანაპიროზე მდებარე დიდ სანაპირო
ქალაქებს, როგორიცაა ნიუ-იორკი და ბოსტონი. მათი თქმით, გოლფსტრიმი,
რომელსაც ჩრდილოეთ ევროპაში ზომიერი კლიმატი და ხელსაყრელი
პირობები მოაქვს შეერთებული შტატების სამხრეთ-აღმოსავლეთის
მაცხოვრებლებისთვის, ბოლო 1000 წლის განმავლობაში ყველაზე სწრაფი
ტემპით ნელდება.
დასასრული, მადლობა
ყურადღებისთის!