Professional Documents
Culture Documents
1 - Kaizen Overview Edited
1 - Kaizen Overview Edited
Kaayizan
Kaizen Overview
I
K
Qabiyyee Leenjichaa
(Training Contents)
• Maalummaa Kaayizan
(About Kaizen)
• Kaayizan akka Falaasamaatti
(Kaizen as a Phylosophy)
• Maloota Kaayizan
(Kaizen Systems)
• Meeshaalee Kaayizan
(Kaizen Tools)
Kaayyoo Leenjichaa
• Falaasama Kaayizan ilaalchisee hubannaa
uumuu,
• Iddoo hojiitti, mana keenyatti akkasumas jiruu
keenya guyyaa guyyaa keessatti kaayizanii
hojiirra olchuun jijjiirama dhufuuf galtee akka
ta’u gochuu,
• Kaayizaniin walqabatee wantoota gaafii ta’an
irratti mariidhaan ifa gochuu.
Jijjiiramaaf Waadaa Seenu
Promise For Change
1.Goonkumaa hin dalagamu hin jedhin.
① Do not say it cannot be done.
“Imala
Dhuma
hinqabne!!!
”
“ A never
ending
Kaayizan Maali?
What is kaizen?
Jechoota jaappaan lama irraa kan ijaaramee dha.
Kaay=Jijjiirama
Kai=Change
Zan=Waan gaariidhaaf
Zen=For the better
Kaayizan=Jijjiirama ittii fufiinsa qabu
Kaizen=Continuous improvement
• Jijjiirama guyyaa hundaa (Everyday improvement)
• Jijjiirama nama hundaa(Everybody’s improvement)
• Jijjiirama iddoo hundaa(Everywhere improvement)
• Jijjiirama wanta hundaa(Everything improvement)
Jijjiiramnii Maali?
• Jijjiiramni hojimaata baratamaa ta’e
tokko irraa gara hojimaata haaraatti
ce’uun dura kan moofaa ta’e
dhiisuudhaan haarawicha barachuu jidduu
haala jiruu dha.
• Jijjiiramni Namootni haalota jijjiramoo
keessoo fi alaa wajjiin adeemsa itti
waliigalanii dha.
Jijjiiramni Maaliif Barbaachise?
• Akka Mana hojiitti
– Adeemsa hojii fooyya’aa fiduuf,
– Galii fooyya’aa argachuuf,
– Haala jiruu fooyya’aa uumuuf,
– Dorgomtoota caalanii argamuuf.
• Akka Biyyaatti
– Hawaasa sadarkaa jireenyaa fooyya’aa qabu
uumuuf,
– Diinagdee biyyaa adeemmsa hojii omishaa fo
kenna tajaajilaa fooyya’aa irratti hundaa’e ijaaruuf,
– Gabaa addunyaa irratti dorgomaa ta’uuf
Gufuuwwan Jijiiramaa
• Humnoota Gurguddoo lama (2)
1) Humnoota Kakaasoo: Jijiiramni akka dhufu kan
kakaasanii fi deeggaran yoo ta’u,
2) Humnoota Ittisoo: Jijjiiramni akka hin dhufne
kan dhoorkanii fi kan gufachiisan.
Ilaalcha Dhiphummaa/narrow attitude/[Qormaata
guddaa jijjiiramni akka hin dhufne taasisu]
– Jijjiirama sodaachuu,
– Ilaalcha faallaa ta’eef dursa kennuu
– Hojimaata laafaa raawwachuu.
Qaamota gurguddoo KAAYIZAN
Three main elements of KAIZEN
management
• Qulqullina /Quality (Customer)
• Gatii/Cost (Company)
• Dhiyeessii/Delivery(Customer)
Dhimmoota 7’n xiyyeeffannoon itti kennamuu
qabu:
1. Qulqullina
2. Gatii
3. Oomisha
4. Yeroo Dhiyeessii
5. Nageenya iddoo hojii
6. Kaka’umsa hojii
7. Haala Naannoo keenya
Kaayizan ilaalchisee wantoota hayyootaan dubataman keess muraasa
“Amantiiwwan gurguddoo lama Jaappaan
qabdi jedheen yaada: Budihizimii fi
Shiintooyizimii dha. Amma garuu amantaa
sadaffaas isaan qaban irra gaheera, innis
Kaayizanii dha!”
Wiiliyaam Maanlii
29
2. “Participatory approach”
Promotion organization
Cross
Crossfunctional
functional
Division Division Division organization
organization
1 2 3
QCC 1
QCC 2
QCC 3
QCC 2
QCC 3
QCC 2
QCC 3
30
3. “Kuufama jijjiiramoota xixiqqoo”
3.“Accumulation of small improvements”
• KAAYIZAN bu’aa battalaa fiduu osoo
hintaane kuufa jijjiiramoota
xixiqqootiin bu’aa adeemsa keessa
dhufuu dha.
• KAIZEN does not aim to attain
significant result, but accumulation of
small improvement leading to
significant result.
31
4. “Jijjiirama baasii olaanaan ala ta’e”
4.“Improvement without a large amount of money”
• Qisaasama balleessuun baasii xiqqaa yookaan
kan hin gaafannee dha.
• Waste elimination may not require investment or
little investment
• Jalqabbiin 5s akka ka’uumsa KAAYIZAN tti
baasii xiqqaa qofa kan barbaaduu ta’a.
• Introduction of 5S for a starter of KAIZEN may
need only a little investment
32
Haaldureewwan KAAYZAN
Prerequisites of KAIZEN
1. Beekumsa hubannoo KAAYIZAN fi teeknooloojii isaa
(K nowledge of KAIZEN concept and KAIZEN technology)
2.Yaada gaarii ta’e qabaachuu
(A ttitude with positive thinking)
3. Hirmaannaa hooggansa ol’aanaa irraa hanga raawwattootaa
(hojjattotaa) jidduu jiru
(I nvolvement or participation from top management to workers)
4. Gargaarsa Kaayizanii kuteenya qabu
(Z ealous support for KAIZEN)
5. Barumsa KAAYIZAN fi teeknooloojii isaa
(E ducation on KAIZEN and KAIZEN technology )
6. Raawwii hojii KAAYIZAN dhuma hin qabne
(N ever-ending KAIZEN activity)
33
1. Beekumsa hubannoo KAAYIZAN fi teeknooloojii isaa
“Knowledge of KAIZEN concept and KAIZEN technology”
35
3.”Hirmaannaa hooggansa ol’aanaa hanga
raawwattoota(hojjattootaa) jidduu jiru.
“Involvement or participation
from top management to workers”
MALOOTA KAAYIZAN
KAIZEN SYSTEMS
Maloota KAAYIZAN
KAIZEN systems
• Mala Oomisha Tooyootaa
(Toyota Production System)
• Suphaa Oomisha Waliigalaa
(Total Productive Maintenance)
• Too’annoo Qulqullinaa Jaarmiyaa guutuu
(Company Wide Quality Control)
• Mala hooggansa qulqullinaa waliigalaa
(Total Quality Management System)
• Marsaawwan too’annoo qulqullinaa
(QCCs)
• Mala Yaada kennuu
(Suggestion System)
Maloota(Systems)
• Maloota:- Caasaa gamtaa tokko
ta’anii fo wantoota kaayyoo tokkoof
waldeegaranii hojjatanii dha.
• System:- a regularly interacting or
inteerdependent group of items
forming a unified whole.
Bu’uurawwan beekuumsaa KAAYIZAN
KAIZEN knowledge bases
(i) Jalqabbii hubannoo
(Conceptual Foundation)
(ii) Ijaarsa Jaarmiyaa dhuunfaa KAAYIZAN
(KAIZEN Self organizatio)n
(iii) Shaakallii dhuunfaa sochii jaarmiyaa guutuu
(Self-Practicing through Company-wide Movement.)
(iv) Tooftaalee
(Methods )
(v) Meehaalee xiinxallaa
(Analytical Tools )
Iddoo hojiitti KAAYIZAN irratti xiyyeeffachu
Focus on KAIZEN at the workplace
[Sababa] * [Rakkoolee
Rakkoolee kuufama mudatan] *
meeshaalee irraa maddauuf Qisaasama iddoo fida.
hubannaa laafaa ta’e
qabaachuu.
• Geejjibaa hojiileen sakk
* Haala teessumaa hin • atta’iinsaa baay’achuu
mijoofne, • Hojiilee jijiiramaa itti
• Hudhaalee adeemsa hojii aanu laafisuu,
keessatti mudatan • Rakkoolee biroo
• Omisha beekumsaan alaa dhoksuu.
fi tilmaama irratti hundaa’e
3) “Muda” of Waiting
3) Qisaasama Eegumsaa
Qisaasamnii kum qisaasama yeroo hojii fi omishaa kan hammatee yoo
ta’u kunis;-
- Maashinni hanga adeemsa omishaa xummurutti
- Adeemsa hojii yeroo dheeraa qabu
- Meeshaalee dheedhii fiduudhaaf yeroo ffudhatu
This includes all kinds of waste of time such as
workers or parts waiting: -for an upstream process
to deliver,
-for a machine to finish processing,
-for incoming parts or materials,
-for process that has a long wait time
Qisaasama Eegumsaa
[Sababa] [Rakkoolee mudatan]
• Qisaasama yeroo, humna
• Hudhaalee jiraachuu
namaa fi maashinootaa
• Ijaarsa maashinootaa • Adeemsa oomishaa
sirrii hintaanee, keessatti kuufamni
• Hanqinaa fi dhiyeessii jiraachuu,
abdii hin qabne, • Beellama yeroo kenniinsaa
• Rakkoo dandeettii eeguu dhabuu,
• Karoora omishaa bu’aa • Yaa’iinsa hojii laafaa ta’e
hinqabne.
4) “Muda” in Transporting
4) Qisaasama Geejjibaa
Qisaasamni kun sochii jidduu meeshaalee fi
adeemsa hojii jiru ta’ee ka’umsi isaas fageenya
geejjiba hinbarbaachifnee,kuusaa yeroo fi jijjiiraa
iddoo haaraa irraa kan maduu dha.
It is Unnecessary movement of parts
between processes caused by unnecessary
transportation distance, temporary storage,
relocations or re-piling up.
4) “Muda” in Transporting
[Cause] [Effect ]
6) Qisaasama sochii
Kun sochii sona hindabalannee fi sochii
hojjattootaa, meeshaalee fi maashinotaa
hinbarbaachifnee dha.
These are non-value adding movements or
more than necessary movements of
workers, equipment, and machines, such
as looking for goods, bending, stretching,
walking, lifting, and reaching etc.
6)“Muda” of Motion
[Cause] [Effect ]
Isolated operation Increase in
No education or manpower and
training processing
No standard Unstable operation
operating Increases
procedure production time
Bad facility lay Can cause injury
out
Qisaasama Sochii
[Sababa] [Rakkoolee mudatan]
• Raawwii hojii baay’ee • Yeroo humna namaa fi
duubatti hafe, hojii dabaluu
• Barumsi yookaan leenjiin
• Sochii hinbarbaachifne
jiraachuu dhabuu,
• Taa’umsa maashinootaa
fida,
gaarii hintaanee, • Yeroo oomishaa
• Haala teessumaa ogeessaa dheeressuu
sirrii hintaanee, • Miidhama qaamaa
• Haala hojii sadarkaa isaa ogeessa irrattii fiduu.
hin eegnee.
7) “Muda” in Processing
• Humna Namaa(Man)
• Galtee Oomishaa(Material)
• Maashina(Machine)
• Maloota Hojii(Method)
Humna Namaa
• Qaawwa muuxannoo hojii, beekumsa fi
dandeettiin xiqqaachuu
• Ogummaa fi ogeessi walmadaaluu
dhiisuu,
• Miirri abbummaa jiraachuu dhiisuu,
• Leenjiin ogummaa jiraachuun dhabuu fi
k.k.f qisaasama kan uumanii dha.
Meeshaalee Dheedhii(Material)
• Gosa,hammaaa fi qqulqullinni
meeshaa dheedhii gargar ta’uu
• Qisaasama
humnaa(Elektriika,boba’aa….)
• Qisaasama itti fayyadama
meeshaalee dhumaa fi k.k.f
Maashina (Machine)
• Maashinootni hojiin ala ta’uu,
• Ariitiin hojii hir’achuu,
• Meeshaaleen itti fayyadamnu fi maashinootaa
rakkoo qulqullina hojii qabaachuu,
• Sakkatta’iinsa haala meeshaalee itti
fayyadamnuu fi maashinaa,
• Suphaa meeshaalee itti fayydamnuu fi
maashinaa
• Rakkoo haala ijaarsa(taa’umsa) maashinaa.
Haala Hojii(Method)
• Sadarkaa hojii qophaa’e jiraachuu dhabuu,
• Sadarkaan hojii fooyya’uu dhabuu,
• Rakkoon qabiinsaa Meeshaalee itti fayyadamnu fi
maashinaa biratti jiraachuu,
• Haala iddoo hojii (hoo’insa, qabbana, jiidhina, ifa fi k.k.f)
• Jaarmiyaa Aadaa hojii rakkoo qabu(Iftoomina,Itti
gaafatamummaa, miira itti gaafatamummaa) fi k.k.f irratti
xiyyeeffannoo gochuudhaan sababoota qisaasama iddoo
hojii keenyaatti argaman adda baasuun nidanda’ama.
Qisaasama Adda Baasuu fi
Balleessuu
1. Qisaasamni ifatti akka mul’atu gochuu,
2. Yeroo hundaa qisaasama dammaqinaan
hordofuu,
3. Qisaasama uumamuuf itti
gaafatamummaa fudhachuu,
4. Qisaasama Safaruu
5. Qisaasama hir’isuu(balleessuu)
1.Qisaasamni ifattti akka mul’atu gochuu
1.1 Xiinxala haala yeroo
- Yaa’iinsa hojii jiruu fi haalota fakkii
kaasuudhaan sirriitti xiinxaluu,
- Lakkofsaa fi sochii hojjatootaa,tartiiba
hojii,gosoota hojii fi k.k.f adda baasuun
ilaaluuf gabatee yaa’iinsa hojii
qopheessuu,
- Gabatee adeemsa hojii jaarmiyichaa
mirkanaa’e qopheessuu.
1.2 Karaa Gabaabaa fayyadamu
• Qisaasamootni guyyaa guyyaadhaan iddoo
hojii hundatti kan mul’atanii fi raawwilee hojii
guyyaa guyyaa keenya waliin walitti
hidhamiinsa kan qana yoo ta’u adda baasuu fi
ifatti ilaaluudhaaf sirriitti kan rakkisanii dha.
• Kanaafuu,qisaasamoota adda baasuu yoo
dadhabne wantoota qisaasama hintaane adda
baasuudhaan kan hafe akka qisaasamaatti
fudhachuun ni danda’ama. Tooftaan Kun karaa
gabaabaa fayydamuu jedhama.
3.Qisaasama mudatuuf itti
gaafatamummaam fudhachuu
• Namni tokko qisaasama mul’atuuf itti
gaafatamummaa yoo hinfudhanne qisaasama
balleessuun hindanda’amu.
4. Qisaasama Safaruu
- Tartiiba oomisha waliigalaa safaruu
- Karoora oomisha baratamaa, gabtee yeroo fi
saffisa safaruu,
…….Qisaasama safaruu.
- Tokkoon tokkoo hojii yeroo fudhatu safaruu,
- Fageenya fi deddeebii safaruu,
- Komii maamilaa gaafachuu fi galmeessuu,
- Oomishoota tarreessuu,yoom akka oomishaman
akkasumas eenyu akka itti fayydamu, mana kuusaa
keessatti kan jiranis tarreesuun qabachuu.
5. Qisaasama Hir’isuu(Balleessuu)
- Addemsa hojii fi oomisha kamuu keessatti gosoota
qisaasamaa kamuu hangaa wanti barbaachisuu fi
faayidaa qabu qofti hafutti balleessuu qabnaa.
Meeshaalee Qisaasamoota ittiin
safarruu fi balleessinu
1. Adeemsa hojii fi iddoo hojii sadarkeessuu,
2. Meehshaalee suuraa fi sagaleen deeggaraman
fayyadamuu,
3. Yeroo shan maaliif? Dhuma irrattis akkamitti
(The 5Why? and 1How sheet) jechuun
gaafachuu,
4. Mala Rakkoo itti hiikuu
5. Haala teessuma maashinootaa fi adeemsa hojii
sirreessuu.
Waa’ee s5
Introduction to 5S
S5 Maalii?
What is 5S ?
What is 5S ?
1. Gulaaluu/ Sort
Tartiibaan Kaa’uu /Set-In-Order
2.
Seiton
3. Qulqulleessuu/Shine
Seisou
4. Sarkeessuu/Standardize
Seiketsu
5. Itti fufsiisuu/Sustain
Shitsuke
1. Gulaaluu/Sort
Wantoota hojii yerootiif hin barbaachifne balleessuu,
Remove all items from the workplace that are
not needed for current production or
administrative operation.
Wanta barbaachisu hanga barbaachisuu fi yeroo
barbadame qofa dalaguu.
Keep“only what is needed, only in the
amount needed, and only when it is
needed”.
2. Tartiibaan Kaa’uu/Set-In-Order
Muda elimination
Quality improvements
Cost improvements
Delivery time improvements
Process improvements
5. Itti Fufsiissuu/Sustain
Shitsuke
Jechuun adeemsa hojii sirrii ta’e aadeeffachuudhaan itti
fufiinsaan itti raawwannuu dha.
Objectives of 5S
Create a safe workplace
Create a comfortable workplace
Create an efficient workplace
Iddoowwan hojii sadan
The Three Different Types of Workplace
A. Iddoo hojii 3ffaa
A 3rd class workplace:
Namoota Qisaasama uuman kan qabuu fi namuu kan hin qulqulleessine.
• has people who make a mess and no one cleans up.
Iddoo hojii Kutaa 2ffaa
A 2nd class workplace:
– Namoota Qisaasama uuman kan qabuu fi garee ququlleessan
kan qabu.
• has people who make a mess and another group of people cleans up.
Iddoo hojii kutaa 1ffaa
A 1st class workplace:
– Namootni jiran Qisaasama kan hin uumnee fi martuu kan
qulqulleessanii dha.
– has people who don’t make a mess and yet everyone cleans up.
Fageenya hangamii deemuu
dandeessuu?
Ga l
atoo
ma