ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Η ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ

ΔΙΒΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ
ΒΙΟΛΟΓΟΣ Α.Π.Θ
 ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ: ΤΙ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ
Εκεί που εντοπίζεται το DNA και ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;
συγκεκριμένα τα γονίδια, δλδ 1) DNA (γονίδιο –
στον πυρήνα μη κωδική
αλυσίδα)
ΠΟΤΕ 2) Ενέργεια ATP
ΓΙΝΕΤΑΙ : 3) Ένζυμο RNA
Κάθε φορά πολυμεράση
που (τρία είδη σε
απαιτείται ΓΕΝΙΚΑ ευκαρυώτες)
το κύτταρο 4)Μεταγραφικοί
να παράγει παράγοντες.
πρωτεΐνες 5) Ελεύθερα
και ριβονουκλεοτίδια
συμβαίνει
σε ΣΚΟΠΟΣ –
διάφορες ΠΡΟΙΟΝ :
φάσεις του Η παραγωγή RNA
κυτταρικού (Trna, Rrna , ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ :
κύκλου snRNA, mRNA 5 3΄
Ο μηχανισμός της μεταγραφής
• Είναι ίδιος σε ευκαρυωτικούς και σε
προκαρυωτικούς οργανισμούς.

Η RNA πολυμεράση τοποθετεί

Η Rna πολυμεράση
ριβονουκλεοτίδια σύμφωνα με Η παραγωγή του RNA
προσδένεται σε ειδικές
τον κανόνα της σταματά στο τέλος του
ακολουθίες του DNA που
συμπληρωματικότητας (Α=U, γονιδίου στις λεγόμενες
ονομάζονται υποκινητές (ΔΕΝ
C=G) και με πρότυπο τη μία αλληλουχίες λήξης της
ΜΕΤΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ) και
από τις δύο αλυσίδες του DNA μεταγραφής (ΔΕΝ
προκαλεί τοπικό ξετύλιγμα του
που ονομάζεται μη κωδική / ΜΕΤΑΓΡΆΦΟΝΤΑΙ) και οι
DNA με τη βοήθεια των
μεταγραφόμενη αλυσίδα. Η οποίες επιτρέπουν την
μεταγραφικών παραγόντων
σύνθεση του RNA γίνεται με απελευθέρωσή του.
(πρωτείνες)
προσανατολισμό 5 3΄
Τα στάδια της μεταγραφής
Τα στάδια της Μεταγραφής
ΤΑ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ
ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ

ΥΠΟΚΙΝΗΤΗΣ
(Βρίσκεται πάντα στην ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΟΙ
αρχή ενός γονιδίου ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!
ΜΟΝΟ Ο ΣΩΣΤΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΘΑ
ΕΠΙΤΡΕΨΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ rna ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ ΣΤΟΝ
ΥΠΟΚΙΝΗΤΗ ΤΟΥ ΕΚΑΣΤΟΤΑΙ ΓΟΝΙΔΙΟΥ. ΑΥΤΌ ΕΞΗΓΕΊ ΓΙΑ ΠΟΙΟ
ΛΟΓΟ ΔΕΝ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ΌΛΑ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ
ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ
Η κωδική και η μη κωδική αλυσίδα του
γονιδίου
• Μη κωδική ή αλλιώς μεταγραφόμενη
ονομάζεται η αλυσίδα του DNA σύμφωνα με την
οποία συντίθεται το RNA. (Είναι ταυτόχρονα και
αντιπαράλληλη του RNA)
• Κωδική ονομάζεται η αλυσίδα που έχει την ίδια
αλληλουχία με αυτή του RNA με τη διαφορά ότι
αντί για Τ περιέχει U. (Είναι παράλληλη του
RNA) – Για τους λόγους αυτούς ονομάστηκε
κωδική καθώς περιέχει το μήνυμα για την
σύνθεση μιας πρωτεΐνης.
 Το κριτήριο αυτό
μπορούμε να το

ΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΗ ΚΩΔΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ

Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να προσθέσετε μια χρησιμοποιήσουμε για
οποιοδήποτε γονίδιο
(που κωδικοποιεί για
Mrna , Trna, Rrna,
snRNA)

Καθώς 1) Ο υποκινητής
βρίσκεται στην αρχή κάθε
γονιδίου
2) Η μη κωδική αλυσίδα
είναι αντιπαράλληλη του
RNA και 3) η μεταγραφή
γίνεται με προσανατολισμό
5 3΄ η μη κωδική αλυσίδα
θα είναι αυτή που θα έχει το
3΄ άκρο της από την πλευρά
του υποκινητή.
Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να προσθέσετε μια

TO MRNA ΣΤΟΝ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΗ.

ΤΟ MRNA στην περίπτωση του
προκαρυώτη είναι έτοιμο για να
μεταφραστεί καθώς τα βακτήρια
δεν διαθέτουν πυρηνική
μεμβράνη. Έτσι κατευθείαν τα
ριβοσώματα μπορούν να
ξεκινήσουν την διαδικασία της
μετάφρασης.
Κάντε κλικ στο εικονίδιο για να προσθέσετε μια

Το Mrna στον ευκαρυώτη

Το Mrna στην περίπτωση του
ευκαρυώτη συνήθως δεν είναι
έτοιμο να μεταφραστεί, αλλα θα
πρέπει να υποστεί (στον πυρήνα)
μια διαδικασία που ονομάζεται
ωρίμανση καθώς ανάμεσα στις
περιοχές που μεταφράζονται
(εξώνιο ) παρεμβάλλονται
περιοχές που δεν μεταφράζονται
(εσώνια ) και οι οποίες θα
αποκοπούν με τη βοήθεια των
ριβονουκλεοπρωτεινικών
σωματιδίων.
 Τα
ριβονουκλεοπρωτεινικά

Η ωρίμανση
σωματίδια μπορούν μέσω
του snRNA που
διαθέτουν να
αναγνωρίζουν τα άκρα
των εσωνίων (κανόνας
συμπληρωματικότητας.

Τα γονίδια των ευκαρυωτών και των

ιών που τους προσβάλλουν είναι
ασυνεχή ή διακεκομμένα, καθώς οι
ακολουθίες που μεταφράζονται
(εξώνια) διακόπτονται από
ακολουθίες που δεν μεταφράζονται
(εσώνια) Τα εσώνια κόβονται με τη
βοήθεια των
ριβονουκλεοπρωτεινικών σωματιδίων
(περιέχουν SNRNA) απομακρύνονται
και τα εξώνια συρράπτονται μεταξύ
τους. Για την απομάκρυνση κάθε
εσωνίου δύο Φ.Δ σπάζουν και ένας
δημιουργείται. Το ώριμο Mrna που
προκύπτει περιέχει ωστόσο στα άκρα
του τις 5 και 3 αμετάφραστες
περιοχές που δεν μεταφράζονται.